Dünya'nın Şekli ve Hareketleri Soruları

3. Aşağıdaki grafikte bir merkezde yıl içinde ölçülen gölge boylarının değişimi verilmiştir. A Gölge boyu (m) 0 21 21 23 21 Mart Haziran Eylül Aralık Bu merkezin aşağıdaki enlemlerden hangisi üzerinde yer aldığı söylenebilir? A) 23°27' Kuzey C) 23°27' Güney E) 15° Güney B) 66°33' Güney D) 30° Kuzey 6.

11. Aşağıda, Türkiye'nin idari bölünüş haritasının bir kısmı göste- rilmiştir. Korry Aksaray Nevishig Mersin Adana Kahramanmaraş Osmaniye Malaty D) 350 Gaziantep 05 Kills Adiyaman 50 0 50 100 150 200 250 300 km Buna göre, Antalya ile Mersin arasındaki kuş uçuşu ger- çek uzaklık yaklaşık kaç km'dir? A) 50 B) 150 C) 250 E) 500 53 Ger topla fakto edila Bur fark sinl A B) D) ET

8. Güneş ışınlarının geliş açısı Dünya'nın şekline bağlı olarak Ekvator'dan kutuplara gidildikçe daralır. 90° ANII-II-IV-1-V C) III-IV-V-II-1 IV V 90° 60° E) I-V-II-IV-III 30° 0° 20° Buna göre gece-gündüz eşitliğinin yaşandığı bir günde şekilde verilen merkezlere, güneş ışınlarının geliş açısının büyükten küçüğe doğru sıralanışı aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? 40° B) III-IV-II-V-I D) I-II-III-V-IV 20 YAYINLARI

5. 84. Oscar Ödül Töreni, Greenwich Ortalama Saati'ne göre 26.02.2012 tarihinde -8. saat dilimini kullanan Los Angeles kentinde yapılmıştır. Tören Los Angeles saatine göre 19.30'da başlamış ve Türkiye'de de televizyon kanalları aracılığıyla canlı olarak yayınlanmıştır. Törene katılan bir Türk yö- netmen, aynı gün Los Angeles saati ile 23.30'da uçağa binmiş ve uçakta kendisine uçuş bilgilerini içeren bir broşür verilmiştir. Broşürde Los Angeles ve İstanbul arasındaki uçuş rotası aşağıda verilen haritadaki gibi yay şeklinde gösterilmiştir. 13 saat süren kıtalar arası bir uçuşun ardından uçak İstan- bul Atatürk Havalimanı'na inmiştir. Uçak 3 saatlik bir aktarma molasının ardından yeni yolcuları ile birlikte Türkiye'nin ulusal saatinden 4 saat ileri olan bir başka kente uçmuştur. Ekvator 30 Los Angeles'tan İstanbul'a doğru hareket eden uçağın rotasının, harita üzerinde düz bir çizgi ile değil de yay şeklinde gösterilmesinin nede- ni aşağıdakilerden hangisidir? A) Dünya'nın günlük hareketinin uçakların rota- Jarını saptırması Dünyanın şeklinden dolayı en kısa mesafeyi göstermesi C) Kuzey Yarım Küre'de uçak rotalarının sağa sapması B) Sürekli rüzgârların, uçakların rotalarını etkile- mesi E) Uçak rotalarının dünyanın manyetik alanından etkilenmesi

8. Troposferin kalınlığı kutuplarda yaklaşık 9 km'dir. Bu kalınlık Ekvator'a doğru gidildikçe artar ve 16 km'ye kadar ulaşır. Buna göre troposfer kalınlığının Ekvator'da daha fazla olmasında aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur? A) Ekvator'da merkezkaç kuvvetinin fazla olması B) Ekvator'da yer çekiminin daha az olması C) Kutuplara gidildikçe Dünya'nın dönüş hızının azalması D) Ekvator'da sıcaklığın fazla olması E) Dünya'nın yörüngedeki dönüş hızının değişmesi YINLARI

8. Antalya'da yaşayan bir aile güneşin doğuşunu ve batışını, Çanakkale'de yaşayan bir aileye göre daha kısa süreli izlemektedir. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden han- gisidir? (A) B A Boylam farkı B) Yerel saat farkı C) Çizgisel farkı D) Iklim farkı E) Yükselti farkı 11.

an daha anya'ya e göre arının anin ce- 4. Dünya kendi ekseni etrafında dönerken ortaya çıkar- dığı hıza çizgisel hiz denir. Coğrafya öğretmeni bir tam dönüşün 24 saatte olduğunu hatırlatarak öğrenci- lerinden Ankara şehrinin çizgisel hızını hesaplamala- nını istemiştir. Bu durumda öğrencilerin Ankara'nın; 1. enlem derecesi, kapladığı alan, III. boylam derecesi, IV. bulunduğu enlemin toplam uzunluğu, V. bulunduğu boylamın toplam uzunluğu bilgilerinden hangilerine ihtiyacı vardır? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) II ve V E) Ill ve V PEKİŞTİRME 43

8. Aşağıdakilerden hangisi, Dünya'nın eksen hareketi ile ilgili bir durum değildir? Gece ve gündüzün belirli bir düzen içerisinde birbirini takip etmesi Dinamik basınç kuşaklarının oluşması B) C Gece-gündüz süre farklarının yaşanması D) Yerel saat farkının ortaya çıkması E) Sürekli rüzgârların yönlerinde sapmaların yaşanması

8. IV Dünya'n (2111 Belirli bir tarihte güneş ışınlarının geliş açısı gösterilen yukarıdaki şekil üzerinde belirtilen merkezlerin hangilerinin öğle saatlerinde ölçülen aynı boydaki cisimle- rin gölge boylarının uzunlukları arasında- ki fark daha fazladır? ANNON B) I ve V DE) E) III ve IV C) II ve III

J. 3 Şubat ayı 28 gün sürerken, temmuz ve ağustos aylarının 31 gün sürmesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Dünya'nın geoit şekli B) Dünya'nın eksen eğikliği C) Dünya'nın eksen hareketi D) Yörüngenin elips şeklinde olması E) Dünya'nın yıllık hareketi DO C

du. Dünya'nın yörüngesi elips şeklinde değil de tam yuvar- lak olsaydı aşağıdakilerden hangisi görülmezdi? A) Mevsim süreleri eşit olurdu. B) Ay süreleri eşit olurdu. C) Dünya'nın yörüngedeki dönüş hızı sabit kalırdı. Eylül ekinoksu gecikmezdi. D) E) Dünya'nın kendi etrafındaki dönüş hızı ile Güneş etra- fındaki hızı aynı olurdu.

E) Gölge boyları 9. Aşağıda verilen durumlardan hangisinin ortaya çıkması yörünge düzlemi ile Ekvator düzlemi arasındaki açıya bağlı değildir? A) Mevsim sürelerinin yarım kürelerde değişmesi B) Matematik iklim kuşaklarının oluşumu C) Gündüz sürelerinin değişmesi D) Muson rüzgârlarının oluşumu E) Dönenceler arasında bakı durumunun değişmesi D 223²/271 21 And 36 E Dür lard At B) C) D) E)

21 Haziran tarihinde Güneş ışınları öğlen vakti Yengeç Dönencesi'ne, 21 Aralık tarihinde ise Oğlak Dönencesi'ne dik açı ile düşer. Buna göre, 21 Haziran ve 21 Aralık tarihlerinde; 1. Aydınlanma dairesinin kutup noktalarından teğet geçmesi, II. Bir enlem üzerindeki gece ile gündüz süreleri arasındaki farkın en fazla olması, III. Güneş ışınlarının atmosfer tarafından en az tutulması durumlarından hangileri benzerlik gösteren ortak özelliklerindendir? A) Yalnız II D) I ve III B) Yalnız III E) II ve III C) I ve II

2. Güneş ışınlarının Ekvator ve çevresine dik ve dike yakın açı- larla gelmesi sıcaklıkların yükselmesine neden olmaktadır. Sı- caklıkların yükselmesi de atmosferin katmanlarından biri olan Troposferin kalınlığının 15 - 16 km yükseğe kadar çıkmasına neden olmuştur. Kutuplar çevresinde ise bu olayın tam tersi yaşanmaktadır. Buna göre, bu olayların yaşanmasına neden olan faktör aşağıdakilerden hangisinin yaşanmasına da neden olur? A) Gece-gündüzlerin oluşmasına B) Yerel saat farklarının oluşmasına C) Meltem rüzgârlarının oluşmasına D) Meridyenler arasındaki mesafenin kutuplara doğru gidil- dikçe daralmasına E) Yer çekiminin kutuplarda en fazla olmasına

BÖLÜM 5 Dünya'nın Şekli ve Sonuçları Aşağıdaki şemada, Dünya'nın küresel şeklinin sonuç- ları gösterilmiştir. Dünya küresel şekle sahip olduğu için; Paralel boyları kutuplara gidildikçe kısalır. Kutuplarda ve Ekvator'da termik basınç kuşakları oluşur. Yerel saat farkları meydana gelir. Her enlemde çizgisel dönüş hızı farklılaşır. A) Yalnız I Dünya'nın Şekli v B) Yalnız III Bu zincirdeki neden-sonuç ilişkileri göz önüne alındığında, hangilerinin çıkartılması gerektiği söylenebilir? D) II ve IV E) III ve IV || IV C) I ve II 2. Kutuplarda hafif basıklık, Ekvator'da şişkinlik göste- ren Yer'in şekli, küreye çok yakın olan geoittir. Dünya'nın şeklinin geoit olmasının kanıtları ara- sında; 1. Ekvator yarıçapının kutuplar yarıçapından olması, V uzun II. paralel boylarının kutuplara gidildikçe kısalması, III. kutuplarda yer çekiminin en fazla olması, IV. gündüz süresinin yıl içerisinde değişmesi Gözü Yükseklerde Olanlara- 4. Aşağıdak sahip olm A) Birbirin fenin B) Yerde nişlen C) Merid D) Gün mesi E) Kutup 5. Aşağıda olarak E çıkan du ||| G d |||| IV V Buna hangi A) I

B) Dört mevsimin belirgin olarak yaşanması Çizgisel hızın kuzeye doğru azalması C) D) Bakı yönünün yıl boyunca güney olması İki meridyen arası Kuş uçuşu mesafenin kuze- ye doğru azalması KY. K 16 Türkiye'de yıl içerisinde aynı anda bir tek ulusal saat kullanılır. Ülkemizde aynı anda birden fazla ulusal saat kullanılması aşağıdakilerden hangisinin gerçek- leşmesi ile mümkün olur? Batı yarım kürede yer alması U Dönenceler arasında yer alması İçerisinden geçen boylam sayısının çok fazla olması A) B) D) Güneş ışınlarının daha büyük açılarla gelmesi EX İçerisinden geçen enlem sayısının fazla olması APEGER