Dünya'nın Şekli ve Hareketleri Soruları

39. Sıra dışı yüksek ya da düşük sıcaklıklar Dünya'da en çok sıcak hava ile soğuk hava kütlelerinin karşılaştığı alan- larda etkili olmaktadır. Buna göre haritada numaralandırılan yerlerden han- gisi sıra dışı yüksek ya da düşük sıcaklıklardan daha çok etkilenmektedir? A) B) II C) III D) IV E) V

10. Güneş sisteminin bir parçası olan Dünya, elips şeklindeki yo- rüngesi üzerinde Güneş'in etrafında hareket eder. Aşağıda, bu hareketin gerçekleştiği yörüngenin şekli gösterilmiştir. 12 21 Mart 3 Ocak 21 Haziran Günes Günberi 146,4 milyon km 21 Aralık Günöte 151,2 milyon km Yörünge Düzlemi Temmuz 23 Eylül Buna göre aşağıdakilerden hangisi, Dünya'nın yörüngesi- nin elips şeklinde olmasının sonuçlarından biri değildir? A) Dünya'nın yörüngesi üzerindeki hızının yıl içinde değiş- mesi B) Kuzey Yarım Küre'de yaz mevsiminin daha uzun sürmesi C) Dünya ile Güneş arasındaki uzaklığın yıl içinde değişmesi D) Eylül ekinoksunun iki gün gecikerek gerçekleşmesi E) . Kutup noktalarında 6 ay gündüz ve 6 ay gece yaşanması

6. t. 1. Gündüz denizden karaya, gece de karadan denize doğru meltem rüzgârlarının esmesi II. Güneş ışınlarının yıl boyunca yalnızca dönenceler arasına dik gelmesi III. Dünya'nın kendi ekseni çevresindeki hızının, Ekva- tor'da yaklaşık 1670 km/saat iken, kutuplarda sıfır (0) km/saat olması IV. Gece ve gündüz sürelerinin uzayıp kısalması V. Kanada'da kış mevsimi yaşanırken, Arjantin'de yaz mevsimi yaşanması Yukarıdakilerden hangileri, Dünya ekseni ile yörünge düzlemi arasında 66° 33' açı olmasının sonucudur? A) I ve II B) Le III CHive V D) II, III ve IV E) II, IV ve V SOSYAL BİLİMLER TESTİ

6. Aşağıda bazı paraleller üzerindeki merkezlerde yaşanan olaylar verilmiştir. X merkezinde yılın belli günlerinde 24 saat gece ve gündüz yaşanır. WWW.sinav.com.tr . Y merkezi 21 Haziran'da tam öğle vakti güneş ışınlarını 90° lik açıyla alır. Z merkezi 21 Mart'ta güneş ışınlarını 40° lik açıyla alırken gölge yönü güneye düşer. aur si 60°33' 40° 23°27' Ekvator IV 23°27' V a Vio 50° 66°33' VII Yukarıdaki bilgilere göre; X, Y ve Z merkezleri hangi numaralar üzerinde yer alır? X Y Z A) VII B) W C) IM VII D) VII E) 1 25-> > Sınav TYT-1

13. Etkinlik: Türkiye'nin Mutlak ve Göreceli Konumu Verilen özellik hangisine aitse, o kutucuğa tik atın Mutlak konum Göreceli konum Özellik Türkiye 26-45 Doğu Meridyenleri ile 36-42 Kuzey Paralelleri arasındadır. ✓ Türkiye Kuzey yarım kürede yer almaktadır. Türkiye ortalama yükseltisi 1132 olan, yüksek bir ülkedir. Türkiye'de Kuzeyden gelen rüzgarlar sıcaklığı düşürür, Güneyden gelen rüzgarlar sıcaklığı yükseltir. Türkiye 3 kita arasında köprü vazifesi görür. Türkiye Çanakkale ve İstanbul boğazlarına sahiptir. Türkiye'nin en doğusu ile en batısı arasında 76 dk zaman farkı vardır. Türkiye 2. Ve 3. Saat dilimleri içinde yer alır. Türkiye'nin 3 tarafı denizlerle çevrilidir.

6. Dünya'nın ekseni etrafındaki dönüş hızının her enlemde farklı oluşu nedeniyle Güneş'in doğuş (tan) ve batış (gurup) anları da farklıdır. IV II Buna göre yukarıdaki haritada numaralarla göste- rilen alanların hangisinde güneşin doğuş ve batış anları daha kısa süre izlenir? AI B) || C) III D) IV E) V

7. Biri Kuzey Yarım Küre diğeri Güney Yarım Küre'de olan, uçuş hızları aynı olan iki uçak doğuya doğru aynı yükseltiden başlayarak aynı sürede uçarak baş- langıç noktalarına aynı zamanda varmışlardır. Buna göre bu uçakların bulundukları yer ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru olamaz? A) Biri 30° kuzey, diğeri 30° güney paralelindedir. B) Biri Yengeç Dönencesi, diğeri Oğlak Dönencesi üzerindedir. 10. C) Biri kuzey kutup dairesi, diğeri güney kutup dai- resi üzerindedir. D) Her ikisininde de ekvatora kuş uçuşu uzaklığı 4440 kilometredir. E) Biri 40° Batı boylami, diğeri 40° Doğu boylamin- dadır. PUANYAYINLARI 16

or Ikle al Dünya'nın Güneş'e uzaklığı 1. Mevsimlerin süresi IK. Şubat ayı süresi IV. Gece-gündüz uzunluğu V. Sonbaharın başladığı gün Dünya'nın yörüngesi daire şeklinde olsaydı Kuzey Yarım Küre'de yukarıdakilerden hangi- sinde herhangi bir değişme olmazdı? AH B) C) III D) IV E) V 19

23 parale dire 2. 66°33 23°27' III 0° 123°27' adır. 5 alır. Eye Işıl, Nihan ve Onur yukarıdaki haritada numaralandırılmış yer- lerde eğitim amacıyla gidip bir yıl yaşamışlardır. Yaşadıkları yerlerle ilgili olarak şu gözlemleri paylaşmışlardır . Işıl: Benim bulunduğum yerde yıl boyunca gece-gündüz süre- leri ve güneşin doğuş batış saati çok fazla değişmedi. Nihan: Benim yaşadığım şehirde 21 Haziran günü güneş hiç batmadı gündüz 24 saat sürdü. Onur: Yaşadığım yerde 21 Aralık'ta öğle vakti cisimlerin gölge- si oluşmadı. Buna göre, bu kişilerin bir yıl boyunca yaşadığı yerler aşa- ğıdakilerden hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? Nihan Onur işil III II A) 1 III 1 B) 11 C) 1 III III D) II 1 E) = = = = M

th. Kl? Yükselti 18. Türkiye'de ocak ayı indirgenmiş izoterm harita- sında en düşük sıcaklık değerlerinin kuzeydoğu Anadolu'da görülmesinde; Yükselti II. Boylam III. Yağış miktarı V. Karasallik V. Enlem verilerinden hangisi etkilidir? A) Yalnız? B) ve U C) II ve III D) III ve IV E) I ve V 0 PECEMAL

6. Güneş 23°27' GKD Dünya, Güneş karşısında yukarıdaki konuma gel- diğinde aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Güney Yarım Kürede yaz gün dönümü yaşanır. B) Güney Kutup Dairesi'nde 24 saat boyunca Gü- neş batmaz... C) Kuzey Yarım Küre'de güneye gidildikçe gündüz süresi uzar. D) Bu tarihten sonra Güney Yarım Küre'de gündüz süresi uzamaya başlar. E) Ekvator'da 12 saat gündüz, 12 saat gece yaşanır

Pisa Tarzı Sorular GÜNEŞ IŞINLARININ YERE DÜŞME AÇISI Kuzey Güneş Enerjisi 7 geçen Güneş Enerjisi eşit leryüzünde sıcaklık değişimini etkileyen en önemli faktör güneş işinlannin yeryüzüne düşme açısıdır. Bir bölgede güneş ışınlarının yere düşme açisini hesaplamak için aşağıda verilen işlemler yapılır. Güneş ışınlarının hangi paralel dairesine dik açıyla düştüğü belirlenir. Sorulan bölgenin hangi paralel üzerinde olduğu belirlenir. Güneş ışınlarının yere dik düştüğü paralel dairesi ile sorulan paralel daire arasındaki fark bulunur. >Aradaki paralel dairesi farkı 90° den çıkartılır. Ayni gün iki paralel arasındaki güneş ışınlarının düşme açılarında birer derecelik fark olur. Omeğin güneş ışınlan 15° kuzey paraleline 90° ik açı ile düşüyorsa aynı gün 16° lik kuzey ve 14° lik kuzey paraleline güneş ışınlan 89° lik açı ile düşer. Guneş ışınlarının düşme açısında günde 15'lik fark oluşmaktadır. Ömeğin 21 Mart tanhinde güneş ışınlan Ekvator'a dik düşmektedir. 21 Marttan dört gün sonra yani 25 Martta 1 kuzey paraleline dik düşer. 1. 23 Eylül ve 21 Mart'ta güneş ışınları öğle vakti Ekvator'a dik düşer. Türkiye'nin en kuzeyine (42º kuzey paraleli) 23 Eylül ve 21 Mart'ta güneş ışınlar kaç derecelik açı ile düşer?

8. NEGO Utku Umut -0° 23°27 Yukarıdaki haritada yer alan Utku ve Umut'un bulun- duğu yerler ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangi- sine ulaşılamaz? A) Umut'un bulunduğu yere güneş ışınları dik geldiğin- de Türkiye'de en uzun gece yaşanır. B) Umut'un bulunduğu yere güneş ışınları dik geldiğin- de Güney Kutup Noktası'nda Güneş yıl içindeki en yüksek konumuna ulaşır. C) Utku'nun bulunduğu yere güneş ışınları dik geldiğin- de Umut'un bulunduğu yere yıl içinde gelebileceği en küçük açıyla gelir. D) Umut'un bulunduğu yere güneş ışınları dik geldiğin- de Yeni Zelanda'da en uzun gündüz yaşanır. E) Utku'nun bulunduğu yere güneş ışınları dik geldiğin- de Kuzey Kutbu'nda Güneş ya yeni doğuyordur ya da yeni batiyordur.

Artar N 1 2 3 11. K, L ve M şehirleri ile ilgili aşağıdaki bilgiler verilmektedir. 21 Haziran'da yaşanılan gündüz süreleri arasında L>k> Milişkisi vardır. ► 21 Aralık'ta en uzun gece L şehrinde yaşanmaktadır. Verilen bilgilere göre K, L ve M şehirlerinin Dünya üzerindeki konumlarıyla ilgili yapılan çıkarımlardan hangisi yanlıştır? A) Üç şehir de aynı yarım kürede olabilir. Blve k şehri Kuzey Yarım Küre'de, Mise Güney Yarım Küre'de olabilir. şehri Ekvator üzerinde ise K Kuzey, MGüney Yarım Küre'dedir. Ocsehir de Kuzey Yanm Küre'de ise ekvator kuşağına en yakın olan M şehridir. 9 12

Aşağıdaki grafikte, bir cismin belirli tarihlerdeki gölge boyu değişimi gösterilmiştir. Gölge boyu (m) 23 21 Aralık 21 Mart 21 Haziran Eylül Grafikten yararlanarak, bu cismin bulunduğu merke- zin özellikleriyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılabilir? A) Yıllık sıcaklık farkına B) Matematik iklim kuşağına C) Başlangıç Meridyeni'ne göre konumuna D) Deniz seviyesinden yüksekliğine E) Tarih Değiştirme Çizgisi'ne olan kuş uçumu uzaklığına

MLER 71. Aşağıdaki şekilde Güneş'in yıl içinde dik geldiği alanlar gösterilmiştir. 21 Haziran 23°27' Mayıs Temmuz Nisan Ağustos 21 Mart 23 Eylül 0° Ekvator Şubat Ekim Ocak Kasım 23°27' 21 Aralık Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla- maz? Al Güneş ışınları dönenceler dışındaki enlemlere yıl içinde dik gelmez. B) Dönenceler güneş ışınlarını yıl içinde birer kez dik açıyla alır. C) Dönenceler arasındaki bölgede bulunan dağların bakı yönü yıl içinde değişir. D) Güneş ışınları Ekvator'a yıl boyu dik açıyla gelir. E) Güneş ışınları Yengeç dönencesine dik geldikten 6 ay sonra Oğlak dönencesine dik gelir.