Dünya'nın Şekli ve Hareketleri Soruları

Saatteki hızı 222 km olan bir hava aracı 20° kuzey parale- linden tam güneye doğru 8 saat uçuş gerçekleştirmiştir. Buna göre hava aracının ulaştığı paralel derecesi aşa- ğıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) 18° kuzey B) 18° güney C) 40 güney D) 4° kuzey E) 16° güney

14. Ekyator'dan kutuplara doğru gidildikçe gece ve ndüz süreleri arasındaki fark artar. . IV o Buna göre bu haritada numaralanmış yerlerin hangisinde gece ve gündüz süreleri arasındaki farkın en az olduğu söylenebilir? B) II D) IV E V A+ C) IV

23. Güneşin doğusu ile batışı arasındaki zaman gündüz süresidir. Bir yerde yaşanan gündüz süresi ne kadar uzun ise Aşağıda K, L, M, N merkezlerinin 21 Haziran günü güneşin doğuş ve batış saatleri ve dünya haritası üzerinde dört Merkezler Güneşin doğuş saati güneş o kadar erken doğup geç batmaktadır. yer gösterilmiştir. Güneşin batış saati 20.30 5.30 KN 8.00 16.00 Tissaat Hesaat 11 12saad L 6.00 18.00 M 18.45 V 7.45 I waat N 33.8 15.00 k>M> NJ Bu merkezlerin harita üzerinde bulundukları yerler ile ilgili aşağıdaki eşleştirmeler yapılmıştır. I. K merkezi ile gösterilen yerdedir. M merkezi ile gösterilen yerdedir. L merkezi ile gösterilen yerdedir. ile gösterilen yerdedir. All IV. N merkezi Bu eşleştirmelerden hangileri doğru olabilir? A) I ve II. B) I ve III. C) I ve IV. D) Il ve II. E) III ve IV.

lo Üzerinde hayat sürdüğümüz Güneş Sisteminin 5. büyük gezegeni olan, evrende yaşam ve nefes alınabilir at- mosfere sahip olduğunu bildiğimiz tek ve eşsiz gezegen Dünya'dır. Bu eşsiz ve harikalarla dolu gezegen hakkın- da geçmişten günümüze birçok teori üretilmiş, sayısız keşifler yapılmış ve araştırmalar hâlâ yapılmaya devam etmektedir. Tarih boyunca bu eşsiz gezegen hakkında yapılan araştırma ve teorilerden biri de Dünya'nın şekli, hareketleri olmuştur. Bu şekil ve hareketlerin nelere ne- den olduğu, neleri etkilediği uzun gözlem ve araştırmalar sonucunda öğrenilebilmiştir. Aşağıda bunlara yönelik bir görsel verilmiştir. afya (o zoru "imler i ka 'arma Hem şeklimin hem de hareketlerimin sonucudur. ->? ma- an Şeklimin sonucudur. Yillik hareketimin sonucudur. Yarım kürelerim Kutuplara gidildikçe çizgisel hızım azalır. aynı anda farklı mevsim yaşar. Günlük hareketimin sonucudur. Gece-gündüz ardalanır. (birbirini takip eder) Chavigasyon Buna göre, görselde soru işareti olan yere aşağıdaki seçeneklerde verilen cümlelerden hangisi getirilebi- lir? A) Bir tarafım aydınlık, öbür tarafım ise karanlıktır yani gece-gündüz oluşur. B) Ekvator hariç diğer bölgelerimde gece-gündüz uzun- lukları yıl içinde sürekli değişir. C) Sürekli rüzgârlar Kuzey Yarım Küre'mde sağa, Gü- ney Yarım Küre'mde ise sola sapar. D) Kutuplara doğru gidildikçe yer çekimi kuvvetim artar. E) Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açısı değişir.

8. Ekvator yörünge düzlemine 23° 27' eğiktir. Bu eğiklik aşağıdakilerden hangisini etkilemez? Neden A) Güneş'in doğuş ve batış saatlerini B) Gece-gündüz süresinin değişmesini Cisimlerin gölge boylarını -DL Güneş ışınlarının düşme açısını E) Mevsim sürelerinin farklı olmasını eksen eğiklizgle ilgili 122

7. Dünya günlük hareketini batıdan doğuya doğru 24 saatte tamamlamaktadır. Dünya'nın bu hareketi aşağıdakilerden hangisi üzerinde etkili olmamıştır? A) Ankara'da Güneş'in Izmir'e göre daha erken doğması B) Gün içerisinde cisimlerin gölgesinin yön değiştirmesi C) Rize'de yerel saatin Sinop'a göre daha ileri olması D) Kırklareli ilinde iftar vaktinin, Van iline göre daha geç olması E) Hatay'a güneş ışınlarının Samsun'a göre daha büyük açıyla düşmesi

5. Buharlaşma miktarı fazla olan yerlerde deniz suyunun tuzluluk oranı fazla olmaktadır. irme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlü Buna göre haritada numaralanmış yerlerin hangisinde suların tuzluluk oranı diğerlerine göre daha azdır? 8. A) I. B) II. C) III. D) IV. EV

t2 Bölüm 2 aklik 4. Coğrafya dersinde ilhan Öğretmen: "Atmosferin sadece tropos- fer katmanında bulunan su buharı, isi biriktirme özelliği ile isin- ma ve soğumanın uzay boşluğunda ya da Ay'da olduğu gibi hızla gerçekleşmesine engel olur. Havadaki su buharı sayesin- de isinma da soğuma da yavaş gerçekleşir. Bu duruma örnek verebilir misiniz?" diye sormuştur. Öğrenciler ise aşağıdaki ör- nekleri vermişlerdir. PRF YAYINLARI Ayten: Güneş ışınlarını aynı açıyla almalarına rağmen mart ayı- nin sıcaklığının eylül ayı sıcaklığından düşük olması Cengiz: Türkiye'de en soğuk değerlerin, Güneş ışınlarının en küçük açıyla geldiği 21 Aralık'ta değil, ocak hatta şubat ayla- rinda görülmesi Pinar: Günün en sicak saatinin Güneş ışınlarının en büyük açıyla geldiği 12.00'de değil 12.00 - 14.00 saatleri arasında ölçülmesi Çiğdem: Kuzey Yarım Küre'de en uzun gündüzün 21 Haziran'da, en kısa gündüzün de 21 Aralık'ta yaşanması Atilla: Güneş ışınlarını aynı açıyla almalarına rağmen sabah Güneş doğarken sıcaklığın Güneş batarken ölçülen sıcaklık- tan düşük olması Öğrencilerden hangisi, atmosferin ısı biriktirme özelliğine uygun bir örnek vermemiştir? A) Ayten B) Cengiz C) Pınar Ey Atilla D) Çiğdem

SIRA 8. Aşağıdaki şekilde Ankara'daki güneşin konumu ve- rilmiştir. 7:30 saat Bati Ankara Doğu ti Güneşin yukarıdaki konumuna bakılarak, Yerel saat II. Yıl içindeki güneşlenme süresi, WW. Gece-gündüz uzunluğu, IV. Yaşanılan mevsim, gibi durumlardan hangisine ya da hangilerine kesin olarak ulaşılabilir? A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III D) II ve IV E) A III ve IV Diğer sayfaya geçiniz.

5. Gün içinde sıcaklığın değişmesi Yıl içinde sıcaklığın değişmesi Kutuplara doğru sıcaklığın değişmesi • Türkiye'de dağların güney yamaçlarının daha sıcak kalması Yukarıda verilen sıcaklık değişiminin temel nedeni aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Günlük hareket B) Yıllık hareket C) Dünyanın şekli D) Bakı ve eğim E) Güneş ışınlarının geliş açısı

7. A merkezi 2° Batı meridyeni, B merkezi 3° Doğu meridyeni üzerinde yer almaktadır. 30 2° A 37° B 445 km 0° su Bu şekla göre aşağıdaki bilgilerden hangisine ulaşılamaz? taulu uusis no 189 our A) A - B merkezleri arasında 20 dakikalık yerel saat fark vardır. B) A merkezi ile Ekvator arasında kuş uçumu 4.107 km mesafe vardır. C) 37º enlemi üzerinde ardışık iki meridyen arası mesafe yaklaşıA 89 km'dir. D) Her iki merkezin de Ekvator'a olan kuşuçumu uzaklıkları eşittir. E) B merkezi başlangıç meridyenine daha yakındır. olduğu kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinde daha fazla etkili

4. X noktasında Güneş'in tepe noktasına ulaştığı an, Y nok- tasından daha önce yaşanmaktadır. Buna göre X ve Y noktasıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisini kesinlikle doğrudur? YAYINLARI A) Her iki noktada Kuzey Yarım Küre'dedir. B) X ve Y noktaları aynı enlem üzerindedir. C) X noktası, Y noktasının doğusundadır. D) X noktası başlangıç meridyeninin doğusundadır. E) Her iki noktada aynı ülke topraklarındadır.

Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe, aronn Paralellerin boyları kısalır. Gerçek alanla izdüşüm alan arasındaki fark artar. Çizgisel hız azalir. Aşağıdaki verilen durumlardan hangisinin nedeni pun yukarıdaki verilenlerin oluşumuyla benzerdir? - A) Menteşe yöresinde dağ ve vadi meltemi oluşumunun sıkça gerçekleşmesi B7 Gün beri ve gün öte tarihlerinin oluşmasi er Izmir ile Iğdır'ın yerel saatlerinin aynı olması D) Karadeniz'den Akdeniz'e doğru gidildikçe meridyen yayları arasındaki uzaklığın genişlemesi E) Çanakkale'den Erzurum'a gidildikce kar yağıslı gün sa- Meltem raporları yisinin artmasi Yield 3-D 4-8 1-A 2-B no se

8. Bu yil Türkiye'de en kısa oruç tutan iller; güneyde yer alan Hatay, Kilis, Mardin, Hakkâri, Antalya, Mersin ve Adana'dır. Ramazanın sonbahar ve kışta olduğu yıl . larda ise kuzeyde yer alan illerde oruçlu kalma süresi daha uzundur. Kırklareli, Edirne, Bartın ve Kastamonu illleri en uzun oruç tutulan olacaktır. En erken orucu Iğdır ili açarken, en geç Çanakkale ili açacaktır. Basindan Basından alınan metindeki bilgilere göre, 1. Oruç tutma süresi kış mevsiminde tam tersi bir özel- lik gösterir. Yani güneydeki illerde oruç süresi uzun olur II. İller arasındaki oruc tutma sürelerinin farklı olmasi- nin nedeni eksen eğikliğidir. III. Iğdır'da iftar saatinin Çanakkale'ye göre daha erken olmasının nedeni Dünyanın şeklidir. yargılarından hangilerinin doğru olduğu söylene- bilir? A) Yalnız! D) I ve III B) Yalnız III E) I, Il ve il ve 11 1

7. Dünya üzerinde bir yerin; yılda bir kez, öğle vak- tinde, yatay bir düzlem üzerine dik olarak yerleşti- rilen bir çubuğun gölge uzunluğunun sıfır olması için aşağıdaki hangi konumda olması gerekir? A) Oğlak Dönencesi'nin güneyinde yer alması B) Oğlak ve Yengeç dönenceleri arasında yer alması C) Yengeç Dönencesi'nin kuzeyinde yer alması D) Ekvator Çizgisi'nin üzerinde olması E) Dönencelerden birinin üzerinde yer alması

21 Mart 2. Nisan Şubat Mayıs Ocak Gönberi 21 Haziran 21 Aralık Gönote Temmuz Kasım Ağustos Ekim 23 Eylül Yukarıda Dünya'nın Güneş etrafında takip ettiği elips yörünge verilmiştir. Buna göre elips yörüngenin; 1. Eylül ekinoksunun 2 gün gecikmesi, II. Dünya'nın Güneş'e yaklaşıp uzaklaşması, III. Güneş ışınlarının geliş açısının değişmesi, gibi faktörlerden hangilerine neden olduğu söylenebilir? A) Yalnız B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve Il E) I, II ve III Wind