Dünya'nın Şekli ve Hareketleri Soruları

10. Bati İzmir Doğu Yukarıdaki şekilde 23 Eylül tarihinde Güneş'in İzmir'de ufuk düzlemi üzerindeki konumu gösterilmiştir. Buna göre aşağıda verilen merkezlerin hangisinde Güneş'in aynı anda ufuk düzlemi üzerindeki konumu doğru olarak gösterilmiştir? B) B D B Ardahan Edirne D o D) B Londra D B Samsun D E ) B Sivas D Coğrafya Soru Bankası

B) Bölc 90 ° C) Aka D) Eği E) Kit 6. 66°33 Güneş ışınları 23°27' 0° 8 23°27' Türk konu terir lerd etki 66°33' 90° Bu kapanmas etmesi ve ge bi SI VE mas A i'nin kapa E Dünya'nın Güneş karşısında şekilde verilen konuma geldiği tarihte Türkiye'de aşağıdakiler- den hangisi gerçekleşmez? A) Hatay'dan Sinop'a doğru gidilirse gece süresi uzar. B) Güneş ışınları İzmir'e öğle vaktinde Samsun'a göre daha büyük acıyla gelir. Güney kıyılardaki illerde öğle vakti yatay düz- leme dik duran 1 metre boyundaki bir cismin gölge boyu kuzey kıyılardaki illere göre daha uzun olur. D) Ülkenin her yerinde öğle vakti gölge yönü kuze- yi gösterir. ait iç siya tabloda me hangi V E) Ülkenin her yerinde yıl içindeki en kısa gündüz süresi yaşanır. 93

D Y Y 7. ū 0° SEVİNÇ Yayınları Yukarıdaki harita üzerinde yer alan K, L, S, M ve R merkezlerinin yıllık ortalama sicaklıkları farklı- dır. Bu merkezlerden hangi ikisinin aynı anda fark- li sıcaklığa sahip olmasında etkili olan temel faktör eksen eğikliğidir? A) KM B) L-S C) M-S D) MR EL-M 10. logo ar

karekök 6. Aşağıdaki tabloda dört farklı merkezin 21 Haziran ve 21 Aralık'taki gündüz uzunlukları verilmiştir. Gündüz süresi (saat) Merkez 21 Haziran 21 Aralık K 13 11 L 8 16 M 18 6 N 4. 20 Bu merkezlerle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangi- sinin doğru olduğu kesin değildir A) K ve M Kuzey Yarım Küre'dedir. B) N'nin enlem derecesi daha büyüktür. 8. C) K, Ekvator'a en yakın konumdadır. D) Yerel saat K'de en geri, N'de en ileridir. E) M'de gece-gündüz süre farkı L'ye göre daha çok- tur. 55

O 11. • Tropikal kuşak daralır. . Bir yerde yaz ile kış arasındaki sıcaklık farkı azalır, • Orta kuşak genişler. Yukarıda verilenlerin olması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır? A) Eksen eğikliğinin ortadan kalkmasına B) Ekvator düzlemi ile yörünge düzlemi arasındaki açının küçülmesine C) Yer'in yörüngesinin daire şeklinde olmasına D) Dünya'nın tam küre şeklinde olmasına E) Dünya'nın ekseni etrafındaki dönüş hızının artmasına

7. Aynı meridyen üzerinde, aynı saatte havalanan uçaklar, aynı yükseklikte uçup Dünya etrafında bir tur atarak aynı yerlerine dönmüşlerdir. Buna göre hangi enlemde bulunan uçağın bir turunu daha erken tamamlaması beklenir? A) 15° güney B) 45° kuzey C) 65° güney D) 25° kuzey E) Ekvator

Güneş ışınlarının atmosferde aldığı yol ile tutulma, yansıma ve dağılma miktarı arasında bir paralellik vardır. Işınların atmosferde aldığı yol arttıkça kırılma ve yansıma miktarı artar. Buna göre 21 Haziran'da aşağıdaki alanlardan hangi- sinde Güneş ışınlarının atmosferde aldığı yol daha ki- sadır? A) 66°33'G B) 20°G C) 250K D) 68°30'K E) 30°K

2 10. Güneş ışınlan dönencelere yılda bir kez, dönenceler na iki kez dik gelir BIS 21 Andik Buna göre, güneş ışınlarının Oğlak Dönencesi'ne dlk get diği gün aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir? A) Kuzey Yanm Küre'de yaz başlar. B) Güney Yarım Küre'de en uzun gece yaşanır. C) Kuzeye doğru gidildikçe gündüz uzunluğu artar. D) Güney Kutup Dafresi'nde 24 saat gündüz yaşanır. E) Aydınlanma çizgisi kutup noktalarına teğet geçer.

9. Ay'in Dünya'dan gözlemlenen farklı görünümleri Ay'ın evreleri olarak adlandırılır. e Gökyüzüne bakan bir öğrenci Ay'ı yukarıdaki gibi gözlemlemiştir. IV. III. II. Ay'ın Dünya etrafında dolanırken bulunduğu bazı konumlar numaralarla gösterilmiştir. Buna göre Ay'ın gözlemlenen evrede olabilmesi için şekildeki numaralanmış konumlardan hangisind gerekir? A) IV. B) III. C) II. 182

Aşağıda, yatay düzleme dik yerleştirilmiş bir çubuğun bazı günlerde öğle vaktindeki gölge yönü ile ilgili bilgiler verilmiştir. 21 Haziran'da güneye düşmüştür. 21 Aralık'ta kuzeye düşmüştür. 23 Eylül'de güneye düşmüştür. M 23°27'K II 0° OIV 23°27'K Buna göre çubuk, yukarıdaki haritada işaretli alanların hangisinde yer alır? A) B) 11 C) III D) IV E) V

8. Aşağıdaki tabloda, bir ülkede gündüz süresinin gece sü- resinden uzun olduğu aylar işaretlenmiştir. AYLAR O $ M N M H H ✓ Gündüz Süresinin Gece Süresinden Uzun Olduğu Aylar TA E EK A ✓ Bu tablodan yararlanılarak 1. Ülke kuzey yarım kürededir. II. Yaz mevsiminde güneş erken doğar ve geç batar. III. Mart ve eylül ayında gündüz süresi 24 saattir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III

2 Aşağıdaki tabloda beş ülkenin enlem ve boylam derecele- ri yaklaşık olarak verilmiştir. Ülkeler Enlem Misir Boylam 25° - 37°D 22° - 32ºK II Şili 18° - 55°G 68° - 72°B Türkiye 36° -42°K 26° - 45°D IV 22° - 35°G Güney Afrika Cumhuriyeti 15° - 33°D V Meksika 17° -32°K 85° - 115°B Tablodaki bilgilere göre bu ülkelerle ilgili olarak aşağı- daki ifadelerden hangisi söylenemez? Yerel saat farkı en az olan ülke Şili'dir. B) Mısır'ın en kuzeyi ile en güneyi arasında 1110 km'lik kuş uçumu uzaklık vardır. C) Güney Afrika Cumhuriyeti, güneş ışınlarını en büyük açıyla 21 Aralık tarihinde alır. D) Meksika topraklarının bir kısmındaki cisimlerin gölge- leri, yıl içinde iki kez oluşmaz. 21 Hazian'da en uzun gecelerin yaşandığı ülke Türkiye'dir.

IN SOSYAL BİLİMLER 01 71. sierindeki Asagidaki şekilde Güneş'in yıl içinde dik geldiği alanlar gösterilmiştir 21 Haziran 23 27 Temmuz Mayis Nisan Ağustos 23 Eylül 0 Ekvator 21 Mart Aral Ekim Subar Kasım Ocak aşıla- 23°27 21 Aralik lik-21 anm zey in Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşıla- maz? Al Güneş şinları dönenceler dışındaki enlemlere yıl içinde dik gelmez. B) Dönenceler güneş ışınlarını yıl içinde birer kez dik açyla alır. C) Dönenceler arasındaki bölgede bulunan dağların bakı yonu yıl içinde değişir. D) Guneş ışınlar Ekvator'a yıl boyu dik açıyla gelir. F) Güneş ışınları Yengeç dönencesine dik geldikten 6 ay sonra Oğlak dönencesine dik gelir.

Dünya; kutuplardan basık, Ekvator'dan şişkin bir ya- piya sahiptir. Bu şekle geoit denir. Dünya'nın geoit şekline bağlı olarak, Çizgisel hız oluşur. II. Coğrafi koordinatlar meydana gelir. III. Ekvator'un yarıçapı kutupların yarıçapından uzun 1. olur. IV. Yer çekimi kutuplara doğru artar. olaylarından hangileri meydana gelir? A) I ve IT B) I ve III C) II ve III E) III ve IV D) # ve IV

5. 2. Yer ekseni ile ekliptik arasındaki açı 60° olsaydı. Dünya üzerinde aşağıdaki olaylardan hangisinin yaşanması beklenmezdi? A) Ekvator'un yıllık sıcaklık ortalamaları azalırdı. B) Türkiye'de kış mevsiminin sıcaklıkları daha dü- şük olurdu. C) Türkiye'de gece - gündüz süreleri arasındaki fark gündönümü tarihlerinde daha fazla olurdu. D) Aydınlanma çemberinin gündönümü tarihlerinde teğet geçtiği enlemler kutup noktalarına yaklaşırdı. E) Yıl içinde dört mevsimin belirgin olarak yaşandı- ğı kuşak daralırdı. AYDIN YAYINLARI

6 6 3. Hava basıncı, sıcaklık ile ters orantılıdır. Isinan hava genleşerek yükseldiğinde yüzeydeki hava yoğunluğu azalır ve basınç düşer. Bu nedenle 30° enlemleri çevresi yıl boyunca termik alçak basınç alanıdır. D Bu açıklamadaki yanlışlık aşağıdaki faktörler- den hangisinin göz önünde bulundurulmama- sindan kaynaklanmaktadır? A) Dünya'nın şekli B! Sıcaklık C) Eksen eğikliği ve yıllık hareket D) Günlük hareket E) Yer çekimi