Dünya'nın Şekli ve Hareketleri Soruları

8. Dünyanın ekseni etrafındaki dönüş hızı(çizgisel hız) iki katına çıksaydı; Yavuz TUNA Coğrafya I. Gün süresi kısalırdı II. Gece gündüz süre farkı azalırdı III. Günlük sıcaklık ve basınç farkı artardı IV. Tan ve grup süresi uzardı yukarıdaki durumlardan hangileri gerçekleşirdi? A) I ve II B) II ve III C) II ve IV D) I ve III E) III ve IV

2. 1 Güneye gidildikçe çizgisel hızın artması II. Kuzeye gidildikçe buharlaşmanın artması III. Kuzeye gidildikçe gece-gündüz süre farkı- nin artması Yukarıda verilenlerden hangileri herhangi bir yerin Kuzey Yarım Küre'de yer aldığını kanıt- lar? A) Yalnizi B) Yalnız 11 C) I ve II D) I ve III E) II ve III

4 9. Ekvator'a uzaklığı aynı olan iki merkezin; I. gece-gündüz süre farkı, II. güneş ışınlarının geliş açısı, III. gündüz süresi unsurlarından hangileri yıl boyunca sürekli aynıdır? Yalnız! B) I ve II I ve III D) II ve III E) I, II ve IIN

Sonuçları - 11 Sinay Kodu: RT22C09T004 7 açısı en- Enlem Çizgisel hiz 1670 km/sa. 1445,8 km/sa. 833,3 km/sa. Okm/sa. Yandaki tabloda, farkli enle mlerde bulunan dört merke- zin çizgisel hızları verilmiştir. il IV Bu bilgilerden yararlanarak, merkezlerle ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? arasi A) I'de alacakaranlık süresi en kısadır. B) I ve II Kuzey, III ve IV Güney Yarım Küre'dedir. C) IIl'de alacakaranlık süresi il'den uzundur. D) II Ekvator'a yakın, lll daha uzaktır. E) IV kutup noktasıdır. Sre de gisinin ni ya-

3. Güneş'in ufuktaki hareketini haziran ayı boyun- ca izleyen bir kişi, aşağıdaki enlemlerden hangi- sinde, Güneş'in tepe noktasında daha çok yük- seldiğini görür? A) 60° kuzey B) 50° güney C 20° kuzey D) 230,27' güney E) 66° 33' güney

11. - - Kuzey Yarım Küre, yaz mevsiminde, Güney Yarım Kü- re'den daha sıcak, kış mevsiminde ise daha soğuktur. - Kuzey Yarım Küre'de sürekli rüzgârlar kesintili eserken, Güney Yarım Küre'de kesintisiz eserler. Yukarıda verilen iki durumun meydana gelmesinin ortak nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A Eksen eğikliği B) Eksen hareketi C) Dünya'nın şekli D) Güneş ışınlarının geliş açısı E) Kara ve denizlerin dağılışı

CAP 7. Dünya üzerinde bir yerin; yılda bir kez, öğle vak- tinde, yatay bir düzlem üzerine dik olarak yerleşti- rilen bir çubuğun gölge uzunluğunun sıfır olması için aşağıdaki hangi konumda olması gerekir? A) Oğlak Dönencesinin güneyinde yer alması B) Oğlak ve Yengeç dönenceleri arasında yer alması C) Yengeç Dönencesi'nin kuzeyinde yer alması D) Ekvator Çizgisi'nin üzerinde olması E) Dönencelerden birinin üzerinde yer alması

11. 90° 66°33 23°27 2 23°27 66°33 YAYINLARI LIMIT 90° Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe gece-gündüz süre farkı enleme göre değişir. Buna göre Dünya üzerinde işaretli merkezlerden hangi- sinde gece-gündüz sürelerinin yıl içindeki değişimi da- ti azdır? EV D) IV C) B) I A)

uy- Aşağıdaki şemada ifadelerin doğru veya yanlış olduklarını belirleyerek numaralarla belirtilen gun çıkışa ulaşınız. Ulaştığınız çıkışı noktalı yere yazınız. Dünya kendi ekseni etrafında batıdan doğuya döner. Doğru Yanlış Dünya'nın yörüngesi elips şeklinde olduğundan mevsimlerin süresi birbirine eşit değildir. Dünya'nın ekseni yörünge düzlemine 23° 27' eğik olduğundan güneş ışınları yalnızca 23° 27' kuzey ve 23° 27' güney enlemleri arasındaki yerlere dik düşer. Yanlış Doğru Yanlış Doğru Güneş işinlari yıl boyunca Ekvator'a Güneş ışınlarının Oğlak dönencesine dik düştüğü gün Kuzey Yarım Küre'de en uzun gündüz yaşanır. Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüş hızı Ekvator'dan kutuplara gidildikçe azaldığı için gurup ve tan süresi kutuplara gidildikçe kısalır. Dünya kendi ekseni etrafında döndüğü için sürekli rüzgârlar ve okyanus akıntılarının yönlerinde sapmalar olur. dik düşer. Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru Yanlış Doğru 1. çıkış 2. çıkış 3. çıkış 4. çıkış 5. çıkış 6. çıkış 7. çıkış 8. çıkış Ulaştığım çıkış: . 36

6. Coğrafya öğretmeni Zeynep Hanim 9. sınıftaki öğ- rencileriyle Dünya'nın şekli ve hareketleri konusunu işlerken aşağıdaki yargı cümlesini kurmuş ve öğren- cilerinden bununla ilgili çıkarımlar yapmasını iste- miştir: "Çocuklar; eksen eğikliği nedeniyle Dünya'nın Güneş çevresindeki hareketi süresince güneş işin- larinin bir noktaya düşme açısı yil boyunca değişir." Asli: Geceyle gündüzü ayıran sınır kutup nokta- ları ile kutup daireleri arasında yer değişti- rir. Arde Her iki yarım kürede aynı anda farklı mev- simler yaşanır. Özge Kutuplarda 6 ay gündüz 6 ay gece yaşanır. Burak Güneş işinları dönenceler arasına yilda iki kez dik düşer. Ayse Ekvator'dan uzaklaştıkça güneş işinlarinin yere düşme açısı küçülür. Buna göre öğrencilerden hangisi, yanlış bir çıka- rum yapmıştır? Al Asli B) Arda c) Özge D) Burak Ayşe

8. Ekvator düzlemi ile ekliptik düzlem çakışsaydı aşağı- dakilerden hangisi meydana gelmezdi? A) Dönenceler oluşmazdı. B) Güneş ışınları sürekli Ekvator'a dik açı ile gelirdi. C) Gece ve gündüz süresi daima eşit olurdu. D) Aydınlanma çizgisi sürekli kutup noktalarından geçerdi. E) Güneş ışınlarının bir merkeze düşme açısi yil içinde daha çok değişirdi. olin seklindeki

1 6. I. Gece-gündüz süre değişiminin artması II. Şubat ayının 30 gün sürmesi III. Muson rüzgârlarının şiddetinin artmas/ IV. Orta kuşakta kışların daha ılıman geçmesi/ / Yukarıda verilenlerden hangileri, eksen eğikliğinin bu- günkünden daha fazla olması durumunda yaşanacak so- nuçlardandır? C) II ve III A) I ve II B) I ve III E) I ve IV D) Il ve IV

SICAKLIK 3. Dünya Kuzey Yarımküre Güney Yarımküre Ocak ayı sıcaklık ortalaması (C) 12,5 8,5 17,0 Yukarıda Dünya'nın, Kuzey ve Güney Yarımküre'nin ocak ayı sıcaklık ortalamaları gösterilmiştir. Ocak ayı sıcaklık ortalamasının Kuzey Yarımkü- re'de daha düşük olması aşağıdakilerden hangi- siyle açıklanabilir? A) Güneş ışınlarının geliş açısıyla B) Okyanus akıntılarıyla Dünya'nın Güneş'e yakınlaşmasıyla ) D) Enlemle E) Sürekli rüzgarların etkisiyle 4. Aşağıdakilerden hangisi kara ve denizlerin fark- It isinip soğumasıyla açıklanabilir? A) Okyanusların batı kıyılarının genellikle doğu kı k olması

7. Ekvator ile Ekliptik düzlemi üst üste çakışsaydı aşağıdaki durumlardan hangisi gerçekleşmezdi? 4 A) Matematik iklim kuşakları oluşmazdı. B) Gece gündüz süresi yıl boyunca eşit olurdu. Dr Güneş ışınları yıl boyunca dönencelere dik gelirdi. D) Dört mevsim yaşanmazdı. spilde) Güneşin ufuk düzlemi üzerindeki tepe noktasının yüksekli- ği yıl boyunca değişmezdi.

17 Ekvator ile ekliptik arasındaki açı 30° olsaydı; I. orta kuşakta yazlar daha sıcak, kışlar ise daha soğuk geçerdi, II. 24 saat gece ve gündüzün yaşandığı alanlar genişlerdi, III. Türkiye'de yaz aylarında yaşanan gündüz süresi uzardı durumlarından hangileri yaşanırdı? B) I ve II C) I ve III A) Yalnız! D) II ve III E) I, II ve III

10. KARA KUTU YAYIN * MA INFORMAL YAYINLARI K Ankara'da yaşayan Ipek ile Londra'da yaşayan Selin, "Bugün hem Ankara'da hem de Londra'da Güneş'in do- ğuşuyla batışı arasındaki süre, Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüş süresinin yarısına eşit olarak yaşana- caktır." yorumunda bulunmuşlardır. Bu durum, aşağıdaki günlerin hangisinde gerçekleş. miş olabilir? A) Türkiye'de en uzun gündüz yaşandığında B) Güneş ışınları, Oğlak Dönencesi'ne dik geldiğinde C) İlkbahar ekinoksunun yaşandığı günde D) Kuzey Yarım Küre'de yaz mevsimi başladığında E) Dünya'nın Güneş'e en uzak olduğu günde (LYS-2011)