Dünya'nın Şekli ve Hareketleri Soruları

A SOSYAL BİLİMLER 9. sınıf öğrencisi Hazal eksen eğikliğinin değişmesi duru- munda gerçekleşecek olguları gösteren aşağıdaki gibi bir tablo hazırlamış ve coğrafya öğretmenine vermiştir. Tabloyu inceleyen coğrafya öğretmeni olgulardan birinin yanlış yaptığını söylemiştir. Olgu Eksen Eksen Eğikliğinin Eğikliğinin Artması Azalması 1 Mevsimlik sıcaklık farkları azalır. 2 Dönencelerin Ekva- tor'a uzaklığı artar. 3 Ortak kuşak genişler. Ekvator ile yörünge düzlemi arasındaki 4 açı artar. 5 Yıl içinde gece-gün- düz süre değişimi artar. Buna göre, tablodaki hangi olgu yanlış gösterilmiştir? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 8. Yakutistan

A A A 7. 9. Derste sıcaklık konusunu işleyen Ayşe Öğretmen sıcak- lığın dağılışında etkili olan faktörlere ait bazı örnekleri tahtaya yazmış, öğrencilerden örneklerin karşılarındaki numaralanmış alana bu duruma neden olan faktörleri yazmalarını istemiştir. Türkiye'de kuzeyden esen rüzgârlar genel olarak si- caklığı düşürür. I. Ekvator'da bazı dağlarda kalıcı karlara rastlanır. Sıcak ve iliman kuşak Kuzey Yarım Küre'de Güney Yarım Küre'ye göre daha fazla alan kaplar. III. • Kuzey Anadolu dağlarının kuzey yamaçlarında si- caklık farkları güney yamaca göre daha azdır. IV • Aynı enlemlerde yer alan Batı Avrupa kıyılarında si- caklık değerleri Kanada'nın doğu kıyılarına göre daha yüksektir. V Buna göre aşağıdaki hangi öğrencinin numaralan- mış alana yazdığı cevap yanlıştır? A) Hakan: I numaralı alan - Enlem B) Asli: Il numaralı alan - Yükselti Kerem: III numaralı alan - Kara ve denizlerin dağılışı D) Isa: IV numaralı alan - Bakı etkisi E Nermin: V numaralı alan - Okyanus akıntıları -

8. "Dünya'nın şekli tam yuvarlak değildir." diyen bir bilim insanı aşağıdakilerden hangisini bu durumu kanıtla- mada kullanır? A) Dünya üzerindeki bir noktadan hep aynı yöne gidildi- ğinde başlanan noktaya geri dönülmesi B) Belli bir merkezden yükseklere çıkıldıkça görülebilen alanın genişlemesi C) Dünya üzerine çizilen çemberlerden en uzun olanın Ekvator çevresinden geçmesi D) Dünya'nın Ay'ın üzerine duşen gölgesinin küresel görülmesi E) Bit kutuptan diğer kutba uzanarak çember çizen me- ridyenlerin boylarının eşit uzunlukta olması

TYT DENI 6. Türkiye'ye güneş ışınlarının en büyük açıyla geldiği gün Güney Yarım Küre'de aşağıdakilerden hangisi yaşanmaz A) Sıcaklık ortalamaları düşüktür. B) Yıl içindeki en uzun gölge ölçülür. C) En uzun gece yaşanır. D) Kuzeye doğru gidildikçe gündüz süresi kısalır. E) Güneye doğru gidildikçe gölge boyu uzar.

ÖRNEK SORU 1. Aydınlanma dairesinin kutup dairelerinden teğet geçmesi W. Kuzey Yarım Küre'de ilkbahar başlangıcı, Güney Yarım Küre'de sonbahar başlangıcı olması III. Güneş ışınlarının en uzun paralel dairesine dik açıyla gel- mesi IV. Güneşin doğduktan 12 saat sonra batması Dünya 21 Mart konumuna geldiğinde yeryüzünde yukarıda- kilerden hangileri yaşanacak olaylardan biri değildir? A) Yalnız 1 B) Yalnız 11 I ve II D) II ve III E) Ill ye ly 1

UYARI Ayni boylamdaki noktaların; yerel saat, öğle vakti, gün içinde en kısa gölge anı, Güneş'in karşısından geçiş anı, ekinokslarda Güneş'in doğuş ve batış anı aynıdır. 38 Örnek - 17 0° 60° Ayni boylam üzerinde bulunan beş nokta yanda gösterilmiştir. Bu noktalar- dan 1000 km doğuya doğru gidiliyor. 30° 0° 40° Buna göre, hangi nok- tadan gidilirse, ulaşılan boylamda öğle vakti daha önce yaşanır? 70° A) 1 B) || C) III D) IV E) V Ivar Koordinat Sistemi

6. SINIF 14. Merkezinde Güneş, çevresinde sekiz gezegen, bunlara ait uydular, gök taşları, meteorlar ve kuyruklu yıldızlardan oluşan gök cisimleri topluluğuna Güneş sistemi denir. Güneş sisteminde bulunan üç gök cismine ait görseller ve bilgiler aşağıda verilmiştir. Güneş sistemindeki en büyük Güneş sisteminin Güneş'ten Günümüzde tespit edilen 4,4 uydu Jüpiter'in uydusu olan Ga- uzaklık sırasına göre altıncı ge- kilometre çapındaki en büyük nimede'dir. Merkür'den daha zegeni Satürn'dür. Büyüklük açı- asteroit olan Florence, 2017'de büyük olan Ganimede neredeyse sindan Jüpiter'den sonra ikinci Dünya'nın 7 milyon kilometre ya- Mars kadardır. sırada gelir. kinindan, yörüngeye teğet geçti. Bu üç gök cisminin ortak özelliği aşağıdakilerden hangisidir? -- A) Halkası vardır. B) Güneş'in etrafında dolanır. C) Doğal uydusu vardır. D) Dünya'dan daha büyüktür.

8) Kutup Yıldızı'nın görünüm açısı enleme bağlı olarak değişir. Genel olarak Ekvator'dan Kuzey Kutup Noktası'na doğru gi- dildikçe görünüm açısı büyür. San Vicenter Cornum AS 200 30 V 70 Buna göre, yukandaló tabloda Kutup Yilder'nın görd. nüm açısı varllen mørkazlerden hangisinin yer aldığı enlemde plagiaal hunn en fazla olduğu söylenebilir? AD BU C) DLN EV

90° 66° 33' 23° 27' II 111 0 IV 23° 27' V 66° 33' 90° Yukarıdaki küre üzerinde işaretlenen noktaların hangisinde düz bir zemine dikilen çubuğun öğle vakti gölgesi yılın büyük kısmında kuzeye düşer- ken 21 Haziran tarihinde güneye düşer? A) 1 B) II 11 C) III D) IV E) V

90° .. 75° Kutup kuşağı Orta kuşak 15 Tropikal kuşak 0° Tropikal kuşak 15° Orta kuşak 75° Kutup kuşağı 90° Dönenceler ve kutup dairelerinin sınırlarının şekildeki gibi olması için aşağıdakilerden hangi- sinin gerçekleşmesi gerekir? A) Ekvator ile yörünge düzlemi arasındaki açının 15° olması B) Eksen eğikliğinin artması C) Dünya'nın yörüngesindeki dönüş hızının artması D) Kara ve deniz dağılımının eşit olması E) Dünya'nın ekseni etrafındaki dönüş hızının art- masi

6. 1. Cephesel yağışların görülmesi II. Akdeniz iklim kuşağında yer alması III. Kısa mesafede sıcaklık ve bitki örtüsünün değişmesi TV. Bakı yönünün yıl boyunca güney yamaç olması V. Gölge yönünün 12.00'de kuzey olması Yukarıda verilen özelliklerden hangisi Türkiye'nin orta kuşakta kaldığını kanıtlar? A) ve III Bitve TV CHI VA D) I ve II E) H ve V

6. Aşağıdaki tabloda 21 Haziran'da üç farklı şehirde Güneş'in doğuş ve batış saatleri verilmiştir. Şehirler Güneş'in doğuş Güneş'in batış saati saati 05.00 19.00 06.00 18.00 04.00 20.00 TYT COĞRAFYA SORU BANKASI Tablodaki bilgilere göre bu şehirler Ekvator'dan kutup lara doğru aşağıdakilerden hangisinde doğru sıralan- mıştır? A) I, II, III B) I, III, II CNI, I, III D) ) I, II ENI, II, I

rel sa azalması E) 5 ngisinde 21.23 Eylül'de yerel saati aynı olan iki farkh nokta için aşağıdakilerden hangisine ke- sin olarak ulaşılabilir? Başlangıç meridyeninin batısında yer al- dığına B) Baylamlarının birbirinden farklı olduğu- E E) 5. Ige için; na umlar, v am farkdan, likle ayni Güneş'in doğuş saatlerinin birbirinden Jarklı olduğuna D) Gunequanlarının gün içinde düşme açısı- nin aynı olduğuna E) Gün içinde gölge boyunun en kısa olduğu anin aynı olduğuna C) Yalniz III III C

3. Aşağıdakilerden hangisi Dünya'nın küresel şekle sahip olduğuna kanıt olarak gösterilemez? v A) Tropikal kökenli rüzgârların sıcaklığı yükseltmesi B) Gölge boylarının öğle vaktine doğru kısalması C Paralellerin daire şeklinde olması P) Kutupların buzullarla kaplı olması E) Meridyenlerin kutuplarda birleşmesi v 37

- 6. Dünya'nın, Güneş'in etrafında gerçekleştirdiği ve yak- laşık olarak 365 gün 6 saat süren bir tam turluk hareke- tine yıllık hareket denir. Bu hareket sırasında solstisler (21 Haziran - 21 Aralık) ve ekinokslar (21 Mart - 23 Ey- lül) meydana gelir. Aşağıda, bu tarihlere ait iki konum- la ilgili şekiller verilmiştir. Şekil - 1 Şekil - 11 90° 66° 33 23° 27 90 66 33 0° Gece Gece 23° 27 GÜNEŞ IŞINLARI GÜNEŞ IŞINLARI Gündüz Gündüz 23° 27 66° 33 23° 27 90 90° 66° 33 Buna göre, numaralandırılan şekillerin ait olduğu ta- rihler, aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? 1 II 21 Aralık kitapçığı 23 Eylül A) 21 Haziran B) 21 Mart C) 21 Aralık D) 23 Eylül E) 21 Mart 21 Haziran 21 Mart 21 Haziran TYT Deneme Sınavi - 3 14

TEST - 4. 1. Aşağıdaki şekillerde Dünya'nın boyutlarına ait bazı bilgiler verilmiştir. 90 °K 90 °K 6.357 km 0° 6.378 km Sedex 90 °G 90 °G X: 40.076 km Y: 40.009 km Elreded bene old, bela Bu bilgilerden yararlanarak; 1. Yerküre'nin basıklık orani, X Elsoleda book 5. HI. Yer ekseninin yörünge düzlemiyle yaptığı açı, 11. Yerçekiminin en fazla olduğu yer olgularından hangileri hakkında bilgi edinilebilir? A) Yale! B) Yalnızıl C) Yalnız lll D) I ve III E) Be Ill V