Dünya'nın Şekli ve Hareketleri Soruları

6. Dünya'nın yörünge düzlemi ile ekvatoru arasındaki 23° 27' lık açıya eksen eğikliği adı verilir . Bu açı yıl içinde değişen coğrafi olayların önemli bir bölümünün temel ne- denini oluşturur. Buna göre, dönenceler arasında kalan bölgelerin aşa- ğıdaki özelliklerinden hangisinin nedeni eksen eğikli- ğiyle açıklanamaz? A) Cisimlerin gölgesinin yılda iki kez sıfır olmasının A B) Yıllık sıcaklık ortalamalarının kutba yakın yerlere göre daha yüksek olmasının C) Dağların bakı yönünün yıl içinde değişiklik gösterme- sinin D) Güneş ışınlarının yılda iki kez dik düşmesinin E) Cisimlerin gölge yönünün yıl içinde değişiklik göster- mesinin

9. 21 Mart ve 63 Eylül tarihlerinde gece ve gündüz sü- relerinin birbirine eşit olmasına ekinoks denir. Aşağıdakilerden hangisi ekinoks tarihlerinde gerçekleşen olaylar arasında gösterilemez? A) Aydınlanma çemberi kutup noktalarından geçer. B) Aynı meridyen üzerindeki noktalarda Güneş aynı anda doğar. C) Güneş ışınlarının tutulma oranının en fazla oldu- ğu yer Ekvator'dur. D) Güneş ışınları Ekvator'a dik açı ile gelir. E) Orta kuşakta bahar mevsimi başlar. -20

5. Cisimlerin gölge yönleri güneşi gördükleri konumun aksi istikametine düşer. Örneğin, güneşi kuzeyden gören cisimlerin gölgeleri güneye düşer. Buna göre, Ekvator ile Oğlak Dönencesi arasında bulunan bir cismin öğle vaktindeki gölgesi; I. 21 Mart ile 21 Haziran, II. 21 Haziran ile 23 Eylül, III. 23 Eylül ile 21 Aralık, IV. 21 Aralık ile 21 Mart zaman aralıklarından hangilerinde kesinlikle gü- neye düşer? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 33

9. Çizgisel hız 11. Merkez B C A Yukarıdaki grafikte üç merkezin çizgisel hızları verilmiştir. Bu üç merkez ile ilgili aşağıdakilerden hangisi kesin olarak söylenemez? A) A merkezinin paralel derecesi en büyüktür. B) B merkezi ekvatora daha yakıdır. C) C merkezinin kalıcı kar alt sınırı B’den daba alçaktır. A merkezinden kuzeyą gidydikçe iki meridyen arası mesafe azalır. E) B merkezinden C'ye gidildikçe paralel boyları kısa lir.

1. Aşadıdaki haritada baz merkezlerin yakınından geçen en lem dereceleri verilmiştir: Samsun Kirşehir 39° Adana 37° Buna göre; Kutup Yıldızı'nın görünüm açısının en büyük olduğu, Serr 21 Aralık'ta gündüz süresinin en uzun olduğu, Ekvator'a kuş uçumu uzaklığın 4329 km olduğu merkezler sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde veril- miştir? A) Adana, Samsun, Kirşehir B) Samsun, Kırşehir, Adana Kırşehir, Samsun, Adana D) Samsun, Adana, Kırşehir E) Adana, Kırşehir, Samsun

01 TYT SOSYAL BİLİMLER 75. 73. Aşağıdaki şekilde Dünya'nın Güneş çevresindeki hareketi ve belirli tarihlerde yörüngedeki konumlan gösterilmiştir. 21 Mart 21 Haziran 21 Aralık y Güneş TIT IV 23 Eylül Yuk mar han A) I BI CI 19 Şekilde verilen bilgiler göz önüne alınırsa aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? A) I numaralı zaman aralığında Dünya'nın yörüngedeki hizi Ill numaralı zaman aralığındakinden fazladır. B) II ve Ill numaralı zaman aralıklarında Güney Yapim Küre'de gece süreleri gündüz sürelerinden uzun olur. C) Yarım kürelerdeki sıcaklığın yıl içinde değişmesinde temel etken Dünya'nın yörüngesinin elips şeklinde ol- masıdır. D) Dünya'nın Güneş'e olan uzaklığı yıl içinde değişir E) Şubat ayının kısa sürmesi ile yarım kürelerdeki mevsim sürelerinin eşit olmamasının nedeni yörüngenin elips şeklinde olmasıdır. DI e a E) V ti 1 Paralel boylarının Ekvator'dan kutunl

4. Aşağıdakilerden hangisi, hem Dünya'nın şekline hem de Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki hareketine bağlı ola- rak değişim göstermez? A) Günes işinlari B) Sıcaklık C) Gölge boyu D) Yer çekimi E) Basınç

6. Aşağıdakilerden hangisinin gerçekleşmesinde, Dün- ya'nın ekseninin 23°27 eğik olması etkili olmamıştır? Ayni boylarda ekinoks tarihlerin dışında Güneş'in aynı anda doğup aynı anda batmamasında B) Gece - gündüz süreleri arasındaki farkin Ekva- tor'dan kutuplara doğru artmasında Tan ve gurup sürelerinin Ekvator'dan kutuplara doğ- ru uzamasında D) Temmuz ayında Şili'de kış yaşanırken, Almanya'da yaz yaşanmasında E) Güneş'in doğuş ve batış yerleri ve zamanlarının yıl içerisinde değişmesinde

8. 6. İstanbul'daki evinde yeni yılın son gününde yılbaşı hazır- likları yapan Selin, yeni yıla 10 saate yakın bir süre olma- masına rağmen televizyon kanallarında canlı yayınlanan görüntülerde Yeni Zelanda'da yeni yıla giren insanların kut- lama görüntülerini izlemiştir. II. Ocak ayı içerisindeki bir günde Cape Town'daki bir plajda güneşlenen Burak, İstanbul'da yaşayan arkadaşı Emir'i gö- rüntülü aramış, atkı ve beresiyle kendini soğuktan koruyup okuluna yetişmeye çalışan arkadaşlarıyla sohbet etmiştir. Yukarıdaki durumların ortaya çıkmasında etkili olan fak- törler hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) Dünya'nın şekli Eksen eğikliği @ Günlük hareket Eksen eğikliği C) Eksen eğikliği Dünya'nın şekli st Günlük hareket Dünya'nın şekli Et Eksen eğikliği Günlük hareket

16) Aynı boylam üzerinde yer alan noktalarda güneş yalnızca 21 mart ve 23 eylül tarihlerinde aynı anda doğar ve batar. Yukarıdaki durumun görülmesinde etkili olan faktör; 1. Meltem rüzgârlarının oluşmasında, II. Mevsimlerin oluşmasında, III. Gece ve gündüz sürelerinin değişmesinde, IV. Sürekli rüzgârların esiş yönlerinde sapmalar oluşma- sinda 7a yukarıdakilerden hangilerinin meydana gelmesinde de etkili olmuştur? A) I ve 11 B) I ve III D) Il ve IV C) II ve III E) III ve IV 46

ile lğerdir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz? A) Aralarında yerel saat farkı en fazla olan merkezler Izmit Guneş yıl boyunea Rize ve Bingöl'de aynı saatte doğar ve c) İstanbul'da yerel saat İzmir'den B dk ileridir. D) Rize ile Bingöl'de yerel saat aynidir. E) Güneş en son Izmir'de doğar batar Buna saged merid rede y Açin B) Fra CH DYT E) It 2. Aşağıda Dünya'daki bazı başkentlerin haritadaki yerleri ve yakınından geçen enlem dereceleri gösterilmiştir. Ankara -40° 38° New York -35 Sidney Başkentlerin enlem derecelerine bakıldığında aşağıdaki- lerden hangisi söylenemez? A) New York'ta gece ile gündüz arasındaki süre farkı Anka- ra'dakinden daha azdır. B) Merkezlerin hepsi orta enlemlerde yer alır. C) Ankara'nın bulunduğu enlemde iki meridyen arası uzaklik daha fazladır. D) Sidney'in bulunduğu paralelin çevre uzunluğu daha fazla- dır. E) Tan ve gurup süresi Ankara'da en uzundur. BILFEN 43 YINCILIK

12. Türkiye'de 21 Aralık tarihinde aşağıdaki coğra- fi olaylardan hangisi yaşanmaz? A) En kısa gündüz yaşanır. B) kış mevsimi başlar. C) Karadeniz kıyılarında yaşanan gece süresi Ak- deniz kıyılarına göre daha uzundur. D) Aynı enlem üzerinde bulunan kentlerin gündüz süreleri birbirine eşittir. E) Ayni boylam üzerinde bulunan kentlerde Gü- neş aynı anda doğar.

Bir bölgede, Güneş'in gökyüzünde görülebildiği süreye Güneşlenme süresi denir. Güneşlenme süresinin uzun olduğu alanlarda atmosferdeki isinma oranı artar, bu durum sıcaklık ortalamalarının da artmasına neden olur. Buna göre, Antarktika kitası yıl içinde yaklaşık 180 gün, sürekli aydınlık yaşamasına rağmen sıcaklık ortalamaları eksi değerdedir. Bu durumun nedenlerinden biri aşağıdakilerden hangisidir? A) Basınç etkisi B) Nem oranının az olması ol Güneş ışığının tutulma oranının fazla olması D) Rüzgâr etkisi E) Engebe ve yükseltinin varlığı

Antimeridyen 160° Bati 70° Doğu Meridyen L 20% Doğu IL 130° Bat 45° Doğu IV. 100 Batu 145º Bati 80° Doğu Yukanda verilen meridyen ve anti- meridyen eşleştirmelerinden hangi- lerinde yanlışlık yapıldığı söylenebi- A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Il ve IV E) III ve IV

HIZ VE RE 3. Troposfer, atmosferin yere temas eden alt katl ortalama kalınlığı 12 km'dir. Ancak kalınlığı her yerde aynı. değildir. Buna göre troposferin kalınlığı üzerinde etkili olan faktörler dikkate alındığında aşağıdaki enlemlerden hangisinde kalınlığı daha azdır? A) 10° Kuzey B) 30° Güney C)ÃO C) 40° Kuzey no 60° Gühey E) 80° Kuzey

Gece ve gündüzün birbirini takip etmesi IL Ardışık iki meridyen arası zaman farkının 4 dakika olmasi VII. Bir günün 24 saat sürmesi IV. Doğuda bulunan merkezlerde Güneş'in daha erken doğması Yukarıda verilen özelliklerden hangilerinin ortaya çıkması Dünya'nın kendi ekseni etrafındaki dönüs hızı ile açıklanır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV