Dünya'nın Şekli ve Hareketleri Soruları

le- Mevsimler ve iklim önce görür. Güneş'in gün içinde en yüksek noktaya ulaştığı an, o yerde öğle vaktidir ve yerel saat 12.00'dir. Yerel saat farkı Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönmesi sonucu oluşur. Güneş ışınlarını doğudaki yerler daha Öğle vaktine göre belirlenen saate yerel saat denir. A Bati Doğu B B DUSÜNDÜREN SORU YAGMURU A) Doğudaki yerlerin yerel saatleri, batıdaki yerlerin yerel saatlerinden ileridir. Batıdaki yerlerin yerel saatleri, doğudaki yerlerin yerel saatlerinden ileridir. C Bati Kuzey Güney A Batı Doğu Bati C Doğu Yukarıdaki Türkiye haritasında belirtilen konumlarda bulunan A, B ve C şehirlerinde aynı anda Güneş'in gökyüzünde görüldüğü konumlar verilmiştir. Buna göre aşağıdaki genellemelerden hangisine ulaşılabilir? Doğu C) Yerel saati 12.00'yi gösteren bütün yerlerde düz zeminlerdeki cisimlerin gölgesi oluşmaz. D) Bir yerde yerel saat 12.00'yi gösterdikten sonra cisimlerin gölge boyları kısalır.

2. Bilgiler 1. Gündüzler kısalır, geceler uzar. Ancak gündüzler gecelerden uzundur. 2. Gündüzler kısalır, geceler uzar. Ancak geceler gündüzlerden daha uzundur. Yukarıda 1 ve 2 numaralı tarih aralıklarında ülkemiz ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir. Buna göre 1 ve 2 numa- ralı tarih aralıklarında ülkemizde yaşanan mevsimler ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğru olabilir? A) 21 Haziran İlkbahar B) 2 Yaz 16 1 Kış D) 2 Sonbahar İzmir 17 Haziran Manis 18 Haz Yukarıdaki Tü nakladıkları ş yanlıştır? A) Yola çıktı B) Gezinin C) Trabzon D) İzmir'de

4. Tes 16 t Ekvator üzerinde yer alan iki merkez arasındaki za- man farkı 120 dakikadır. Buna göre, iki merkez arasındaki kuş uçumu lık kaç km'dir? A) 2.220 B) 3.330 C) 4.440 D) 5.550 E) 6.660 02 (0 uzak-

R D) I ve II Merkezler K L M 6. Aşağıdaki tabloda aynı meridyen üzerinde yer alan K, L ve M merkezlerinin 21 Haziran tarihindeki gece ve gündüz süreleri verilmiştir. I, II ve III 4 11 14 Gece süresi Gündüz süresi 2000 13 10 D) I ve III Tablodaki bilgiler dikkate alındığında bu merkezler ile ilgili, C) Yalnız III 1. K merkezi Ekvator'a daha uzaktır. ✓ II. Güneş; L merkezinde, M merkezine göre daha erken doğar. aynı m. III. M merkezi Kuzey Yarım Küre'dedir. X yargılarından hangilerine ulaşılabilir? time A) Yalnız I ANTED T B) Yalnız II unul d E) II ve III CI ve II 8. 12

11 ||| 23 Eylül tarihinde yukarıdaki Türkiye haritasında gösterilen numaralı noktalardan 1500 km oklar yönünde ilerleyen kişilerden hangisi Güneş'in daha erken doğduğunu gözlemler? A) I B) II C) III D) IV E) V eugeni na risa 11. Yörünge düzlemi ile Ekvator düzlemi çakışmaz. Dün- ya'nın ekseninin 23°27' eğik olması nedeniyle Ekvator ile yörünge düzlemi arasında 23°27' lık açı farkı bulunur. Buna göre; 1. güneş ışınlarının yere düşme açısının Ekvator'dan kutuplara doğru küçülmeşi, II. orta enlemlerdeki bir merkezde gece ve gündüz süre- lerinin yıl boyunca değişmesi, boylamlara III. doğudaki boylamlarda Güneş'in batıdaki göre daha erken doğması, IV. güneş ışınlarının sadece dönenceler arasında kalan noktalara dik açı ile gelebilmesi, V. Dünya üzerinde aydınlık ve karanlık bölümleri birbi-' rinden ayıran bir çizginin oluşması D) III ve V durumlarından hangileri Dünya'nın ekseninin eğik olması ile açıklanabilir? A) I ve III B) I ve V Clive E) IV ve V ve IV 12. Güneş doğarken oluşan alaca karanlığa "şafak", batar- ken oluşan alaca karanlığa "gurup" denir. Şafak ve gurup süreleri Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe uzar. Buna göre şafak ve gurup sürelerinin Ekvator ile kutup noktaları arasında değişmesi aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir? A) Gece-gündüz sürelerinin uzayıp kısalması B) Güneş'in doğuş zamanının yıl boyunca değişmesi ÖZDEBİR YAYINLARI 14.

NTUM Xoid (03-01) lept emenlik kayıtsız şartsız milletindir. er kanun karşısında eşittir ve ayırım ya- uymak ödevindedir. Her türlü grup, lıkları kaldırılmıştır. ve ırk ayırt edilmeksizin va- e Türk denir. JM se arın halkçılık, milliyet- şkisi aşağıdakiler- rılmıştır? uriyetçilik TT A) Endonezya 11 D) Avustralya t x vidar-t1) steele 7. 160 140 - Gölge Boyu (cm) MUTHERA Aşağıda bir merkeze ait yıl içerisindeki aylık ortalama gündüz süresi ile 1 metrelik dikey bir çubuğa ait ortalama (01-3) by 3200 gölge uzunlukları verilmiştir. 185% nabyolcainediş bisbiege sige spo Grafikte yer alan bilgilere göre bu merkezin aşağıdaki ülkelerden hangisinde olduğu söylenebilir? B) Brezilya E) İzlanda pupati da mino.cnnslagved4T (3 Gündüz Süresi (saat) C) Fransa 2886420 16 Orogr alanlard selen hav çekleşmekt seviyenin üst Harita üzerinde orografik A) 1

22. Ekvator çizgisi üzerinde yılın belirli bir günü dikilen dik bir çubuğun sabah, öğle ve akşam vakti gölge oluşum durum- lan aşağıdaki gibidir. A) Güneş Geo Sabah 90° Gölge oluşur. 0° Buna göre, bu tarihte Dünya'nın şekli aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? B) Öğle 90° Gündür Gece 0° Güneş C) Gölge boyu sifir. 90° Akşam Gece Gündüz 0° Gölge oluşur. D) 90° Gece Gündüz 0° Güneş

18. GÜNEŞ Mevsim Güneş ışınlarının yere düşme açısı Sıcaklık Yukarıdaki görselde Dünya'nın Güneş etrafında dolanma hareketi sırasında bulunduğu konum verilmiştir. Kuzey Yarım Küre'de yer alan K ve L kentleri ile ilgili bazı bilgiler aşağıdaki tabloda yer almaktadır K Kış 20° 8°C C) III pay Toal L Kış 16° 6°C Buna göre, aynı yarım küredeki-K ve L noktalarında Güneş ışınlarının yere düşme açılarının farklı olmasını; 1. Dünya'nın eksen eğikliği Dünya'nın şekli III. Dünya'nın elips şeklindeki yörüngesi özelliklerinden hangileri etkiler? A) I ve fl B) I ve III D) ve III

37. Dünya'nın şekli ve hareketleri ile ilgili olarak aşa- ğıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Meridyenler arası mesafe kutuplara doğru birbi- rine yaklaşır fakat iki meridyen arası zaman farkı değişmez. B 21 Haziran tarihinde Güneş ışınları Yengeç Dönencesi'ne dik açı ile gelir ve Türkiye'de en uzun gölge boyu oluşur. C) 4 Temmuz'da Dünya, Güneş'in çekim kuvvetin- den uzaklaştığı için Dünya'nın Güneş etrafında- ki dönüş hızı azalır. D) 21 Mart'tan sonra Güney Yarımküre'de gece sü- resi gündüz süresinden daha uzun olmaya baş- lar. E) 30° ve 60° enlemlerinde günlük hareketin etki- siyle dinamik basınç kuşakları oluşmuştur. 64

34. Aşağıdaki şekillerde matematik iklim kuşakları ve sıcak- lık kuşakları gösterilmiştir. 90° Kutup kuşak 66°33' Orta kuşak Tropikal Kuşak Orta kuşak Kutup kuşak 90° 23°27' 0° 23°27' 66°33' Matematik İklim Kuşakları 90° Soğuk kuşak Orta kuşak -Sıcak kuşak Orta kuşak 90° 68°30' Sıcaklık Kuşakları 0° A) Kara ve deniz dağılışı B) Dünya'nın şeklinin küresel olması C) Yükselti ortalamasının her yerde aynı olmaması D) Dünya'nın ekseninin eğik olması E) Rüzgârların etkisi 30°30' 27° 48° Buna göre sıcaklık kuşaklarının, matematik iklim kuşakları ile örtüşmemesi ve sıcaklık kuşaklarının sı- nırlarının yarım kürelere göre farklılık göstermesinde aşağıdakilerden hangisinin etkisi daha fazladır? QÖZDEBİR YA L 36. Aş ort B Q fa O S A E C C E

A 60° 45° 30° 15° 0° 15° 30° 45° 60° -0 (0) A 60° 45° 30° 15° Ekvator 15° 30° 45° 60° TYT/Sosyal B Yukarıdaki coğrafi koordinat düzlemi üzerinde belir- tilen A merkezinde yerel saat 15.00'tir. Buna göre, aynı anda düzlem üzerinde belirtilen diğer merkezler ile ilgili olarak aşağıdaki yargı- lardan hangisi doğru değildir? A) I ve IV. merkezle Başlangıç Meridyeni üzerinde yer alır. B) I. merkezin yerel saati Londra'ya göre daha geridir. 12. Bugün b Çağ ürü C) III. merkezin yerel saati 18.00'dir. D) II. merkezde öğle vakti yaşanmaktadır. E) 1. ve IV. merkezler farklı yarım kürelerde yer alır.

8. 1. Hidroelektrik enerji potansiyelinin fazla olması Kış aylarında Akdeniz kıyılarında cephesel yağışların görülmesi Hiç bölgelerde kapalı havzaların geniş yer kaplaması IV. Güneyden kuzeye doğru cisimlerin gölge boyunun uzaması Yukarıdaki verilenlerden hangileri üzerinde Türkiye'nin göreceli (özel) konumunun etkisi yoktur? B) I ve III A) I ve Il D) Ilve IV C) II ve III E) III ve IV

e 10. Aşağıdaki şekilde numaralarla gösterilen bölgele- rin izdüşümsel alanları eşittir. 2 € 6 G is TV A) | B) II 90° K V [11] 90° G ODEV TESTI G) III 23°27' Buna göre, şekilde gösterilen bölgelerin hangi- sinden geçen meridyen sayısı diğerlerine göre daha azdır? 23°27' D) IV E) V

els 6. 1. Güneş ışınlarının düşme açısı II. Cisimlerin öğle vakti gölge boyu J. Denizlerin tuzluluk oranı E e t 8 W. Yer çekimi kuvveti Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe yukarı- daki özelliklerden hangilerinin enlem etkisine bağlı olarak arttığı söylenebilir A) I e II D) II ve IV B) I ve III 0 E) III ve IV C) II ve III

DOĞAL SİSTEMLER - VIII 1. Paraleller ile ilgill aşağıda verilen özelliklerden hangisi doğrudur? A) Kuzey-güney yönünde uzanırlar. B) Uzunluklan birbirine eşittir. - C) Aralanındaki uzaklık kutuplara doğru gidildikçe 8 D) Enlem dereceleri kutuplara doğru gidildikçe büyür. E) Başlangıç paraleli Greenwich'tir. els

3. 5° -25° A) ve II 26° 19° D) II ve IV 20⁰ IV 45° 46 99⁰ 100 50° it i 20° 49⁰ 19° B) I ve Ill Yukarıda coğrafi koordinatları verilen bölgeler- den hangileri Kuzey Yarım Küre'de yer almaz? - 68° 69 E) III ve IV C) II ve III