Harita Okuryazarlığı Soruları

Aşağıdaki haritaları karşılaştırınız. Gösterilen alanların büyüklüğü ile unsurlar arasındaki farklılığın nedenlerini yorumlayınız. Kuzey Kuzey 50 30 km Büyük ölçekli haritaların ölçeği 1/200.000'e kadardır. Bu tür haritalarda ayrıntı fazladır. Vadi, sırt, tepe gibi yer şekilleriyle köprü, çeşme vb. ayrıntılar bu tür haritalarda kolayca gösterilebilmektedir. Bu tür haritalar içinde yer alan planlar ise daha çok şehir planlaması ve inşaat amacıyla kullanılmaktadır.

3. 1/300.000 kesir ölçeğinin çizgi ölçek olarak değeri aşağıdakilerden hangisidir? (Çizgi ölçeklerin uzunluğu 15 cm'dir.) 300 3 A) 4 km 2 4 6 B) 8 Ikm 3 3 6 9 12. Ukm 0 6 12 18 24 km D) 9 0 9 18 27 36 km E) eis 9 Coğrafya Soru Bankası

5. A 800 600 K thu 200 Yukarıdaki izohips yöntemiyle çizilen topoğrafya harita- sindaki A noktasının bir çukurda yer aldığını söyleyebil- mek için B noktasının yükseltisi aşağıdakilerin hangisi olmalıdır? A) 850 m B) 800 m C) 750 m D) 650 m E) 550 m

29 III Göl II İzohips aralığının 100 metre olduğu bu topoğrafya haritasında gösterilen yer şeklinde 1. noktanın yük- seltisi aşağıdakilerin hangisinden yararlanılarak bu- lunabilir? At Akarsuların uzunluğu B) II. noktanın yükseltisi Gölün derinliği of Noktalar arasındaki uzaklık Noktalar arasındaki eğim TÜD20211-1 13

19. Haritalarla ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Dünya'nın şeklinin küresel olması harita çizilirken kara ve denizlerin boyutlarında bozulmalara neden olur. B) Model küreler dünyayı en az hatayla gösteren hari- talar olduğu hâlde kullanışsızdır. C) Düzlem üzerine çizilen haritalarda hatanın en az ola- bilmesi için geliştirilen çizim yöntemlerine projeksi- yon yöntemi denir. D) Konik projeksiyon yöntemiyle çizilen haritalarda hata diğer projeksiyon yöntemiyle çizilenlere göre daha azdır. E) Bir çizimin harita özelliği taşıyabilmesi için kuşbakışı çizilmesi, küçültme oranının olması ve bir düzleme aktarılması gerekir.

6. Türkiye haritası aşağıdaki çizik ölçeklerden hangisi ile çizilirse kâğıtta daha az yer tutar? (Çentikler arası 1 cm'dir.) 15 20 km 5 0 5 10 A) 1 cm 10 0 10 20 30 40 km B) 1 cm HIZ VE RENK YAYINLARI 20 0 20 40 60 80 km C C) 1 cm 50 0 50 100 150 200 km D) li 1 cm 200 0 200 400 600 800 km E) 1 cm

6. 20° Doğu meridyeni 20° Kuzey paraleli R Yukarıda koordinatları verilen R noktasından 40 Kuzey paraleli ve 33° Doğu meridyeni üzerindeki Ankara'ya ulaşmak istersek hangi yönde hareket etmemiz gerekir? A) Kuzey C) Güney B) Kuzeydoğu D) Güneybati E) Doğu

C 12. 1/300.000 kesir ölçeğinin çizgi ölçek olarak kar. şılığı aşağıdakilerden hangisidir? (Çentikler arası 1'er cm'dir.) 4 2 6 8 0 A) 2 km niden sinin 3 9 6 0 B) 3 12 km 0 C) 6 6 12 18 24 km D) 7,5 0 7,5 15 22,5 30 km marita E) 30 0 30 60 90 120 km 68 3 E 7 E 8 B 9 D 10 A 11 C 12 B

30 20 40 1 km 10 0 10 Yukarıdaki çizgi ölçeğin boyu 10 cm'dir. Buna göre, bu çizgi ölçeğin kesir ölçek karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? A) 1/ 50.000 B) 1/250.000 C) 1/ 100.000 D) 1/500.000 E) 1/ 1.000.000

i Dünyanın küreye yakın kendine özgü şekli sebebiyle ku- sursuz bir harita çizilememektedir. Yapılan hata oranını en az seviyeye düşürmek içinse projeksiyon yöntemleri kullanılmaktadır. Aşağıda, harita çizimlerinde en yaygın kullanılan projeksiyonların şekilleri gösterilmiştir. II III Neye gore? Buna göre; Türkiye, Norveç ve Brezilya'nın haritala- rini çizmek isteyen bir harita mühendisi hangi ülke için hangi projeksiyon tekniğini kullanmalıdır? Türkiye Norveç Brezilya A) 1 II III B) II 1 C) III II D) II E) II III 1 in-

6. 1/25 000 ölçekli bir topoğrafya haritasında iki nokta arasın- daki yatay uzaklık 12 cm olarak ölçülmüştür. Bu iki nokta arasındaki eğim %. 6 olduğuna göre, nok- talar arasındaki yükselti farkı kaç metredir? D) 50 E) 75 C) 45 B) 30 A) 18 SONA 53

Sosyal Bilimler 8. 7. Coğrafya Öğretmeni Yasemin Hanım: coğrafya der- sinde harita bilgisi konusunu işlerken aşağıda da gös- terilen Dünya fiziki ve Türkiye fiziki duvar haritalarını öğrencilerine göstererek bazı bilgiler vermiştir. Dünya nusların basing son rüz Ekvator Musor son ik 1/42500 000 ritada hangis Al TOEXITS Fiz RARITAS! DELET 1/1 850 000 Yasemin Hanım daha sonra da iki haritanın ölçe- ğini karşılaştırarak öğrencilere verdiği aşağıdaki bilgilerden hangisinde hata yapmıştır? 9. Anad şında A) Dünya haritasında hata oranı daha fazladır. B) Türkive haritasında ayrıntıyı gösterme gücü daha fazladır. Örne alanla alani Buna rida c) Dünya naritasının küçültme oranı daha fazladır. D) Dünya haritasında iki nokta arasındaki 3 cm'lik uzunluğun gerçek uzunluk olarak karşılığı Türkiye haritasındaki 3 cm'lik uzunluğa göre daha fazladır. E) Dünya haritasının harita alanı Türkiye haritasının harita alanından daha büyüktür. ğu a A) K AYDIN YAYINLARI

argilar- 11. I. Vadiler, izohips eğrilerini dik keser. t Zirveden aşağıya doğru "V" şeklinde uzanan eğriler sir- tı gösterir. III. O metre eğrisine kıyı çizgisi denir. IV. izohips sayısı haritadaki eğimli arazilere göre değişir. ✓ na el- Topoğrafya haritalarıyla ilgili yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? ya- ça Yalnız II 0 B) Yalnız III Yalnız IV- D) I ve III E) III ve IV- 72 O ► Doğru Yanlış

9. Aşağıdaki mekânsal veriler kullanılarak coğrafi bilgi sis- temleri üzerinde bir harita hazırlanacaktır. L Ülke sınırları II. Volkan konileri HIL. Milli parklar Bu verileri haritaya aktanrken kullanılacak olan yön- temler aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştiril- miştir? 1 11 A) Noktasal Çizgisel Alansal B) Çizgisel Noktasal Alansal C) Noktasal Alansal Çizgisel D) Çizgisel Alansal Noktasal E) Alansal Çizgisel Noktasal

12. Plan ve kroki, I.kullanım arraci, , II.kuş bakışı olarak çizilmesi, III. düzlem üzerine aktarılması, IV.belirli bir olcege göre çizilmesi özelliklerinden hangileri bakımından benzerlik gös- terir? B) I ve 1 A) I ve II D) Il ve C) 11 ve III E) III ve IV 104 TYT - SOSYAL BİLİMLER

d A 7. Aşağıda Türkiye'nin siyasi haritası ve coğrafi koordinatları göste- rilmiştir. E 4122 43 44 45 26 27 28 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 KARADENIZ 42 41 $ 38 37 AKDENIZ 10 Verilen haritaya bakıldığında aşağıdakilerden hangisi söylene- mez? A) Ağn'da iftar saati Sivas'tan daha önce yaşanır. B) 21 Haziran'da Adana'ya gelen güneş ışınlarının geliş açısı Ankara'dan daha büyüktür. C) Malatya ile Balıkesir arasında yaklaşık 40 dakikalık zaman farkı vardır. D) 21 Aralık tarihinde en uzun gölge boyu Hatay'da ölçülür. E) Türkiye genelinde dört mevsim belirgin olarak yaşanmaktadır. 13 a manyayinlari /uzmanyayinlari 1