Su Kaynakları Soruları

10. Dünyada yüzeydeki tatlı suların %87'sini göller oluşturur. 21⁰. Göller belirli alanlarda yoğunlaşmıştır. Bes • ||| D) II ve IV Im Haritada işaretli olan alanlardan hangileri göller yönünden daha zengindir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III E) III ve IV

Toprağı oluşturan minerallerin kimyasal yapılarında bir değişme olmadan küçük parçalara ayrılmasına fiziksel ayrışma denir. Fiziksel ayrışma günlük ve yıllık sıcaklık farkının fazla olduğu yerlerde daha etkili bir kuvvettir. G B) I ve III. ||| Buna göre haritada işaretlenen bölgelerin hangi iki- sinde fiziksel ayrışmanın daha hızlı olması beklenir? A) I ve II. D) I ve IV. IV C) II ve III. E) III ve IV.

1. Nehir ulaşımı ve taşımacılığının yapılabilmesi için akarsuların re- jiminin düzenli, havzasının topoğrafik koşullarının elverişli olma- si gerekir. Bunun yanında akarsu debisinin yüksek ve yatak de- rinliğinin fazla olması da nehir ulaşımını olumlu yönde etkiler. Ekvator IV A) I Topoğrafik ve hidrolojik koşullar dikkate alındığında, yuka- rıdaki haritada numaralandırılan bölgelerden hangisindeki akarsular üzerinde ulaşım ve taşımacılığın daha fazla geliş- tiği söylenebilir? III B) II D) IV E) V inlari

9. →→ A horizonu →B horizonu C horizonu D horizonu Yer kabuğunu oluşturan kayaçların ayrışmasıyla oluşan, içinde çeşitli inorganik ve organik maddeler,canlı organiz- malar, hava ve su bulunan yüzeysel örtüye toprak denir. Toprak yukarıdan aşağıya doğru farklı tabakalardan mey- dana gelir. Bu tabakalara horizon denir. Toprak katmanları (horizon) ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) A horizonu; humus bakımından zengin, koyu renkli ve tarım açısından oldukça elverişlidir. B) C horizonu, anakayaya ait iri parçaların dağılmış hâlde bulunduğu ve toprağın henüz oluşmadığı katmandır. C) D horizonunda anakaya henüz ayrışmadığı ve çözün- meye uğramadığı için kayaçlar büyük parçalar şeklin- dedir. 10. D) A horizonunda bulunan tuz, kil, kireç gibi suda çözüne- bilen maddeler yağmur sularıyla alt kısımlara taşınır. Bu nedenle bu katmana yıkanma katmanı da denir. E) Bütün horizonları oluşmuş toprak grubu azonal top- raklardır.

8. Su fakirliği: Yılda kişi başına düşen kullanılabilir su mik tarının 1000 m³ ten daha az olmasıdır. Su azlığı: Yılda kişi başına düşen kullanılabilir su miktarının 2000 m³ ten daha az olmasıdır. Su zenginliği: Yılda kişi başına düşen kullanılabilir su miktarının 8000 m³ ten daha fazla olmasıdır. Buna göre, aşağıda verilen ülkelerden hangisinde su fakirliğinin yaşandığı söylenemez? A) Libya B) Mısır D) Umman C) Peru E) Yemen

Sosyal Bilimler Aşağıdaki haritada üç deniz farklı tonla belirginleştirilerek gösterilmiştir. Karayip Denizi Mans Denizi S Baltık Benizi Akdeni Bu denizler ve özellikleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? Karayip Deniz'i ile Manş Deniz'i kenar denizlerdir. B) Akdeniz'in tuzluluk oranı Baltık Denizi'nden daha fazladır. Akdeniz'in diğer sularla bağlantısı boğaz ve kanallar sayesinde sağlanır. Kenar denizlerin derinliği iç denizlerden daha fazladır. Manş Denizi dışındaki denizlerin diğer sularla bağlantısında kanalların da etkisi vardır. ve bogat F PA YAY PALME YAYINEVİ

AYT- A A A 37. Güneş ışınlarının düşme açısı ile cisimlerin gölge boyu arasındaki ilişkiyle ilgili; I. Güneş ışınlarının yere değme açısı aynı olan eşit boydaki cisimlerin gölge boylarıda aynıdır. II. Güneş ışınlarının yere değme açısı büyüdükçe gölge boyları uzar. III. Güneş ışınlarının yüzeye düşme açısı 90° olduğu zaman, cisimlerin gölgesi oluşmaz. IV. Güneş ışınlarının düşme açısı 45° olduğu zaman cismin kendi boyu ile gölgesinin boyu eşit olur. V. Bir yerde güneş ışınlarının gün içinde ve yıl içinde duşme açısının değişmesi, o yerde gölge boyları- nında değişmesine neden olur. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I D) I ve III B) Yalnız II C) Yalnız IV E) III ve V

Denizler Dünya yüzeyinin %70'ini kaplamaktadır. Yeryüzünde kapladıklanı hacimle dünya üzerindeki su varlığının %96.5'ini oluşturmaktadırlar. Ancak, deniz suyu ortalama %3,5 oranında tuz içerdiğinden, halen oldukça pahalı olan arıtma yöntemleri uygulanmadan içme suyu olarak kullanılamamaktadır. Buna göre, tuz oranının yüksek olduğu denizlerde içme suyu maliyetinin yüksek olduğu düşünüldüğünde, aşağıdaki denizlerin hangisinden içme suyu elde etmenin maliyetinin daha düşük olduğu söylenebilir? A) Karadeniz D Baltık Denizi B Kızıldeniz Karayip Denizi Manş Denizi

ması E) 1. yamaçta kacı kar alt sının yükseltisinin daha faz- la olması Aşağıdakilerden hangisinde, toprak oluşumunu et- kileyen faktör ve bu faktörün etkisine ait örnek yan- lış verilmiştir? Toprak oluşumunu etkileyen faktör A) İklimin etkisi B) Anakayanın et- kisi Topoğrafya D) Canlılar ve bitki örtüsünün etki- si Zamanın etkisi Örnek durum Kıyı yörelerinde yağışın artışına bağlı olarak topraktaki madde miktarının fazla olması Akarsuların taşıdığı farklı boyut- taki malzemeye bağlı olarak top- rağın geçirgen özellikte olması Eğimli alanlarda yamaçlar bo- yunca ufalanan malzemelerin birikmesiyle taşlı toprakların oluşması Bakteri ve mantarların toprak yüzeylerindeki bitki atıklarını ay- riştırması sonucu toprak verimi- nin artması Anakayayı örtü gibi kaplayan toprak örtüsünün oluşabilmesi için 100-150 yıl geçmesi LIMIT YAYINLAR 139

D) II. yamaçta bitki/örtüsü üst sınırının daha alçak ol- ması E) 1. yamaçta kalıcı kar alt sınırı yükseltisinin daha faz- la olması Aşağıdakilerden hangisinde, toprak oluşumunu et- kileyen faktör ve bu faktörün etkisine ait örnek yan- liş verilmiştir? Toprak oluşumunu etkileyen faktör A) İklimin etkisi B) Anakayanın et- kisi Topoğrafya Canlılar ve bitki örtüsünün etki- si Zamanın etkisi Örnek durum Kıyı yörelerinde yağışın artışına bağlı olarak topraktaki madde miktarının fazla olması Akarsuların taşıdığı farklı boyut- taki malzemeye bağlı olarak top- rağın geçirgen özellikte olması Eğimli alanlarda yamaçlar bo- yunca ufalanan malzemelerin birikmesiyle taşlı toprakların oluşması Bakteri ve mantarların toprak yüzeylerindeki bitki atıklarını ay- riştırması sonucu toprak verimi- nin artması Anakayayı örtü gibi kaplayan toprak örtüsünün oluşabilmesi için 100-150 yıl geçmesi LİMİT YAYINLARI 139

1. î Yukarıdaki görselde bir okyanus akıntısının etkili olduğu böl- genin uydu fotoğrafı gösterilmiştir. Resimde etkili olduğu bölge verilen okyanus akıntısı aşağıdakilerden hangisidir? A Labrador C) Kaliforniya E) Agulhas B) Benguela D Gulf stream

10. ibrahim'in yaşadığı yörede kayın, gürgen ve ladin gi bi ağaç türlerinden oluşan orman örtüsü bulunurken Kemal'in yaşadığı yörede sığırkuyruğu, gelincik, ço- banyastığı gibi bitkiler ve yer yer meşe ağaçları bu- lunmaktadır. Buna göre, İbrahim ve Kemal'in yaşadıkları yöre- ler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak ve- rilmiştir? İbrahim || A) B) C) D) E) 1 11 V IV IV yal Bilimler Testi Kemal IV ||| 1 11 www.kart 14

ri 12. Ülkemizde baraj göllerinden; 1. tarımda sulama, II. içme suyu, III. enerji üretimi, IV. balıkçılık, V. sodalı su üretimi alanlarından hangisi bakımından A) I B) II C) III V-8 8-6 yararlanılmamaktadır D) IV E) 3. Şel ma A C

6. Delta A) Durusu B) Manyas C) Büyük Çekmece D) Nemrut E) Van 0 Deniz 1 cm Topoğrafya haritasında numaralandırılarak verilen göl oluşumlarına Türkiye'den hangi göller örnek olarak veri- lebilir? 5 km || Eğirdir Sapanca Meke Gölü Durusu Bafa

4. Ali yaz tatili için gittiği teyzesinin evlerinin yakınında çok büyük göl görmüştür. Gölün sığ bir yapıda olup derinliğinin çok fazla olmadığını en derin yerinin 4 km civarında olduğu- nu yazın bu derinliğin çok daha fazla azalıp gölün sularının çekilmesi sonucu gölün etrafında beyaz bir örtünün oluştu- ğunu teyzesinden öğrenmiştir. Buna göre, Ali'nin gördüğü ve bilgilerini aldığı göl aşa- ğıdakilerden hangisi olabilir? A) Manyas Gölü C) Beyşehir Gölü E) Hazar Gölü B) Tuz Gölü D) Van Gölü 1

12. Y. Akarsuların denize ulaştığı alanlarda taşıdıkları malze meleri deniz tabanına biriktirmesiyle üçgen biçimli ove lara örnek gösterilmesi L. Akarsuların akış hızının fazla olması sonucu rafting soo runa uygun akış hızına sahip olması M. Akarsuların deniz seviyesinde taşıdıkları malzemeler biriktirerek taban seviyesi ovası oluşturması N. Akarsuların yatak eğiminin azalması sonucu menderes ler çizerek akıyor olması Z. Akdeniz ikliminde olmasına rağmen yer altı sularından beslendiği için yaz aylarında taşıdığı su miktarı çok fazla azalmaz Haritadaki işaretli alanlarla yukarıda özellikleri verilen akarsuların eşleştirilmesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? AM 2 N 11 N M N ||| L Z NV ZYN FENENZ Y N y? M le aanle su mik Al Büyük Me p A Kazum end