Topraklar Soruları

9. Azonal topraklar, dış kuvvetlerin aşındırıcı etkisiyle; aşın- ma, taşınma ve birikme süreçleri sonucunda oluşan top- raklardır. Düzenli horizon yapısına sahip olmayan bu top- raklar, genellikle mineral yönünden zengindir. Aşağıdakilerden hangisi azonal topraklardandır? © A) Laterit B) Tundra D) Çernezyom E) Podzol Alüvyal 14

4) Aşağıdakilerden hangisi, kahverengi orman topraklarına ait bir özellik değildir? A) Yağış fazlalığından dolayı yıkanmaya maruz kalmıştır. B) Organik madde bakımından zengin ve koyu renklidir. C) Toprak içerisindeki tuz ve kireç oranı azdır. D) Kalker ve jips gibi kayaçların yaygın olduğu alanlarda oluşur. E) Çay ve kivi tarımına elverişlidir. N 30

YUKARIDAN AŞAĞIYA 1. Volkanlardan çıkan kum boyutundaki malzeme ile akarsuların oluşturduğu kum depoları üzerinde oluşan toprak 3. Havza tabanlarında suda çözünmüş hâlde bulunan tuz ve karbonatların toprağın yüzeyinde veya derinliklerinde bi- rikmesiyle oluşan toprak 5. Özellikle eski göl tabanlarındaki killi anakaya üzerinde oluşan toprak 6. Orta kuşağın nemli iklim bölgelerinde, Kuzey Anadolu Dağları ile Marmara Denizi çevresindeki dağlık alanlarda yap- rağını döken ağaçlardan oluşan ormanların zeminindeki toprak 7. Akarsuların taşıdığı malzemenin eğimin az olduğu alanlarda birikmes iyle oluşan toprak 9. İklim, drenaj koşulları ve bitki örtüsü şartlarıyla anakayanın ayrışması sonucu oluşan toprak türü 10. Yumuşak kireç taşı ve killi kireç taşları üzerinde oluşan, vertisoller ve rendzinalar olmak üzere ikiye ayrılan toprak

18. Dağların eğimli yamaçlarında aşınma devamlı olursa ince malzemeler sürekli taşındığından geriye sadece taş ve çakıl gibi iri malzemeler kalır ve bu iri malzeme nin hâkim olduğu taşlı topraklara litosol denir. A Buna göre doğal koşulları göz önüne alınırsa yu karıdaki haritada gösterilen numaralanmış alan- ların hangisinde litosol toprakların yaygın olması beklenmez?( CAP () } C) III D) IV E) V

i için Yeryüzündeki sular geçirimli kayalar arasından sızarak yer altı suları meydana gelir. Kalker (kireç taşı), jips (alçı taşı), kaya tuzu gibi suda kolayca eriyebilen kayaçların bulundu- ğu arazilere "karstik arazi" denir. Buna göre, aşağıda verilen şekillerden hangisi karstik arazilerde yaygın olarak görülen şekiller arasında yer al- maz? A) Lapya D) Drumlin B) Dolin E) Polye C) Uvala

8. ● Sıcaklık ve nemin yüksek olduğu Ekvator çevresinde görülür. Kimyasal ayrışmanın fazla olmasından dolayı torağın oluşumu kısa sürede gerçekleşir. Demir oksit bakımından zengin olan bu topraklar kızıl renktedir. Aşırı yıkanma ve canlıların humusu tüketmesi nedeniyle organik madde bakımından fakirdir. Bazı özellikleri verilen bu toprak aşağıdakilerden hangisi- dir? A) Laterit B) Çernozyom Terra rossa E) Tundra C) Podzol boritoda hoyanarak gösterilen alanlarda değişik öl-

UZMAN 7. Aşağıdaki Dünya haritası üzerinde bazı alanlar taranarak göster miştir. Ekvator V Buna göre, yukarıdaki harita üzerinde numaralandınlarak gösterilen alanlardan hangilerinde, toprak oluşumunu sağla- yan kimyasal çözülmenin (ayrışmanın) daha yavaş gerçekleş- tiği söylenebilir? A)1 B) II C) III D) IV EV

10. Tarih öncesinde yaşayan insanlar alet ve eşya yapımında hangilerini kullanmış- sırasıyla aşağıdaki malzemelerden tır? Taş toprak - maden B) Maden - taş - toprak C) Toprak - taş - maden Maden toprak - taş E) Taş maden - toprak B

8. Toprak, ana kayanın fiziksel ve kimyasal yollarla ayrışması Od sonucu oluşur. Bu nedenle toprağın yapısı üzerinde ana ka- shotyanın belirleyici etkisi vardır. Kayaç türlerinin farklılığı, aynı ik- snelclim koşullarında bile farklı toprak tiplerinin oluşmasına neden olabilir. olm ur. Insa- Yalnızca kayaç özelliği dikkate alındığında, kalkerli arazi- blerde oluşan topraklar için, aşağıdaki nitelendirmelerden hangisi daha uygundur? A) Kumlu selo mugiteli ov migsiu (A B) Killi nümölee temsi C) Silisli D) Kireçlid ninhelsev E) Humuslu esd avaminellup! son 1987 (A nömage? lesminel

10. 4 • Eğitim, sağlık, ulaşım, ticaret, turizm, bankacılık, pazar- lama, güvenlik, sigortacılık, hukuk, belediye ve büro hiz- metleri gibi faaliyetleri kapsar. 11 • Ham maddeler ve yarı işlenmiş maddeler kullanılarak yeni ürünler elde edilmesine dayanır. • Temel maddelerin doğrudan veya dolaylı olarak doğal çevreden temin edilmesine dayanır. Avcılık, toplayıcılık, balıkçılık, madencilik, tarım ve hayvancılık bu tür faali- yetlere örnektir. 1 • Karar verme pozisyonunda olan kamu sektörü ile özel sektördeki üst düzey yöneticileri kapsar. V Yukarıda farklı gruplardaki ekonomik faaliyetlerin içerikleri hakkında bilgiler verilmiştir. Buna göre, verilen bilgiler arasında aşağıdakilerden han- gisi ile ilgili bir tanımlama bulunmamaktadır? A) Birincil faaliyetler B) İkincil faaliyetler C) Üçüncül faaliyetler D) Dördüncül faaliyetler E) Beşincil faaliyetler

itasını k akti may aşa- Ideal 33 AAlacahöyük atalhöyük kony hangisi olabilir? E) Çayonu B) Gobeklitepe DYKarain Gorom 8. Aşağıdaki haritada bazı alanlar numaralanarak koyu Tenkle gösterilmiştir. Yukarıdaki Türkiye haritasında işaretli alanların hangisinde, alüvyal topraklara rastlanabilir? A) I B) II C) III D) IV E) V TYT-SOSYAL BİLİMLER

CHa p) Coğrafi koordinatlar E) Projeksiyon yöntemi 8. Aşağıda Türkiye istatistik bölgeleri haritası verilmiştir. c Batı Marmara tanbul Doğu Marmara Ege KARADENİZ AKDENİZ Bat Karadeniz Batı Anadolu D) Bitlis Akdeniz KKTC Doğu Karadeniz Orta Anadolu Kuzeydou Anadolu Ortadoğu Anadolu Güneydoğu Anadolu 589 Buna göre aşağıdaki illerden hangisi diğerlerinden farklı bir istatistik bölgesinde yer alır? B) Malatya Avan 0 100 200 EXHakkâri C) Mardin YOK ve aşa A E

28. Fiziksel (mekanik) aynışma, yer kabuğunu oluşturan kayaç- ların çeşitli nedenlerle daha küçük parçalara ayrılması ve ufalanmasıdır. Bu ayrışma sıcaklık farklarının fazla olduğu yerlerde daha şiddetli gerçekleşmektedir. Buna göre, harita üzerinde numaralanmış alanların hangilerinde fiziksel ayrışma daha fazladır? A) I ve II B) I ve III D) II ve IV 1. SINIF DBS (A SERİSİ) C) II ve III E) III ve IV 14

Toprak Oluşumunu Etkileyen Faktörler 7. Normal gelişen zonal toprakların bazı türlerinde ay- rışmış organik maddelerin ve humusun bulunduğu katmana ............. horizonu denilmektedir. Bu katman daha çok canlı kalıntılarından oluşan, toprağın en ve- rimli kısmıdır. Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır? A) C B) D C) A DYO E) B 8. Aşağıdakilerden hangisi, toprak oluşumunda ik- lim özelliklerinin etkili olduğu 10

ngi- E) V olu- top- gilar, uşan eri et- ğinil- aya e karekök 5. Soguk ve nemli iklim bölgelerinde aşırı yıkanmadan dolayı A horizonu boz renkli olup silis bakımından zengindir. Bu bölgelerde sıcaklık yetersiz olduğun- dan dolayı toprağa karışan ayrışmış organik madde miktarı azdır. Bu durum, yukarıdaki haritada numaralandırılan bölgelerden hangisinde daha belirgin gözlenir? A) I C) III D) IV For V B) II Koyacların yalnızca (fiziksel Vanularında cariil

12. I. Eğimin fazla olduğu arazilerde taşınma fazla olduğun- dan dolayı toprak kalınlığı azdır. sl II. Toprak kalınlığı eğimin azaldığı dağ eteklerinde daha fazladır. III. Erozyonun fazla olduğu yerlerde toprak kalınlığı aza- lir. Yukarıda verilen bilgilerden hangileri doğrudur? B) Yalnız II A) Yalnız I D) I ve II C) Yalnız III E) I, II ve III