Türkiye'de Dış Kuvvetler Soruları

IU. Aşağıdaki haritada Türkiye'nin bazı kıyıları koyu renkle gösterilmiştir. Haritadaki koyu renkli olarak gösterilen kıyılarla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Kita sahanlığı geniştir. B) Delta oluşumu kolaydır. C) Falezler yaygındır. D) Koy ve körfez sayısı fazladır. E) Limanların hinterlandı geniştir.

MODEL SORU 5 Aşağıda verilen harita üzerinde bazı alanlar gösterilmiştir. Harita incelendiğinde bu alanlar ile ilgili aşağıdakilerden han- gisi söylenebilir? A) Kıvrımlı dağlar bulunur. B) Peneplen alanlarıdır. Volkanik dağ kütleleri yer almaktadır. D) I. Jeolojik Zaman'da oluşmuş alanlardır. E) Karstik şekillerin yer aldığı alanlardır.

10 0 10 20 30 km A) Kuzey - Güney C) Doğu-Batı 750 m N 250 m Rüzgârın belirli bir yönden, belirli bir süre boyunca esiş za- manına rüzgârın esme sıklığı denir. Bir yerde rüzgârın en çok estiği yöne de hâkim rüzgâr yönü denir. Hâkim rüzgâr yönünü etkileyen temel faktör basınç merkezlerinin konumu olmasına rağmen yer şekilleri de rüzgârın yönünü etkileyen önemli bir faktördür. Rüzgârlar dağların uzanışına genel ola- rak uymaktadır. Güney Yukarıdaki metinden hareketle izohips haritası verilen bölgede hâkim rüzgâr yönünün hangisi olması beklenir? B) Kuzeydoğu - Güneybatı D) Kuzeybatı - Güneydoğu E) Güneybatı - Kuzeydoğu

A Bu alanlardan hangi ikisinde rüzgâr aşındırma ve biriktirme şekillerine daha çok rastlanır? A) I yell B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV COĞRAFY 5. Aşağıda Türkiye haritası üzerinde dört farklı alan 7. işaretlenmiştir. E) Ill ye IV Yağış mm 250 200 6. Aşağıda bir iklim bölgesine ait yıllık sıcaklık ve yağış ortalamasını gösteren grafik verilmiştir. 4 1 Sıcaklık C +-20 15 WEST MILI Traitor # Boots ÖLÇME DEĞERLENDİRME MERKEZİ

Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde dağların kıyıya uzanış doğrultusu aşağıdakilerin hangisini olumlu yönde etkilemek- tedir? A) Kıyı şeridindeki iklim özelliklerini B) İklimin etki alanını C) Ulaşım güzergâhlarındaki maliyeti D) Tarım arazisi oranını E) İç kesimlerdeki iklim özelliklerini

3. Doğal çevre özellikle iklim koşullarıyla insanlara farklı im- kânlar sunmaktadır. Bu da iklim çeşitliliğinin fazla olduğu bölgelerde insanların; beslenme, giyinme, ekonomik faa- liyetlerinin çeşitlenmesine neden olmaktadır. Doğal koşulları dikkate alınarak, parçada belirtilen durumların; Thupiral I. Norveç, II. Kongo, III. Endonezya, IV. Türkiye, V. İspanya ülkelerinden hangilerinde daha fazla çeşitlilik oluştu- racağı söylenebilir? A) I ve II B) I ve IV D) III ve IV E) IV ve V Il ve V

Doğal bir yatak içinde akan su kütlelerine "akar- su" denir. Akarsular hem dünya genelinde hem de Türkiye'de yeryüzünün şekillenmesinde en fazla etkiye sahiptir. Türkiye'de çok sayıda akarsu bu- lunmaktadır. Bu akarsuların genel özellikleriyle ilgili, 1. Boyları kısa ve akış hızları yüksektir. II. Yağmur, kar, buz ve kaynak suları ile bazen de göl sularıyla beslenirler. III. Geniş vadilerde akarlar. V IV. Denge profiline ulaşmışlardır. bilgilerinden hangileri doğrudur? A) I ve II B) I ve III D) I ve IV C) II ve III E) III ve IV

gilerinde bu ve IV. arı ÖSYM'ye aittir. Sorular ÖSYM'nin yazılı izni aplamasında cla etkili C) II ve III 33. Aşağıdaki haritada bazı gösterilmiştir. IV alanların hangisinde Dalmaçya tipi kıyılar B) II flandırılarak C) III D) IV E) V kurum ve yörülme ruluş tarafından kullanılamaz. 9

6. Kireç taşı mağaraları karstik şekillerden biridir. Yer altında değişik derinlikte ve boyutta oluşan bu mağaralar, turizm açısından da büyük önem taşır. Buna göre aşağıdakilerden hangisi, karstik mağara- ların oluşumunu ifade etmektedir? A) Sert ve dirençli kayaçların bulunduğu alanlarda, di- rençsiz kayaçların kolay ve hızlı aşınması sonucu, dirençli kayaçların çıkıntılar hâlinde yüzeyde kalma- SI B) Bitki örtüsü yönüyle fakir eğimli yamaçlardaki tortul kayaçların, sel suları tarafından aşındırılması Yağmur ve sel sularının volkan tüfünü aşındırması sonucu, alttaki dirençli kayaların yüzeye çıkması D) Kalkerli arazilerde yer altı sularının kalkeri eritmesi sonucu boşlukların oluşması E) Günlük sıcaklık farklarının fazla olduğu, fiziksel parçalanmanın ön plana çıktığı yüksek dağlık saha- lardaki granitlerin keskin kenarlı, köşeli dikliklerden oluşan sarp bir görünüm alması

Aşağıda rüzgâr aşınım ve birikim şekillerine ait bazı ta- nımlamalara yer verilmiştir. Yönleri hâkim rüzgâr yönüne paralel olan, yumuşak kayaçlar üzerinde gelişen, düzgün olmayan U profili gösteren oluklardır. Yükseklikleri birkaç cm ile birkaç metre arasında değişir. • Yağmur suları kayaçtaki çatlakların olduğu yerlerde birikmeye başlar. Taneli malzemelerin olduğu yer- lerde yağışlarla bu maddeler ayrışır. Kumla dolu bir oyuk oluşur. Rüzgârın süpürme faaliyetiyle buradaki kum başka yerlere taşınır ve kayacın yüzeyinde bal peteğine benzer oyuklar meydana gelir. Enine kumulların en basit yapıda olanları ve en çok görülenleridir. Şekilleri hilale benzer. Hilalin gövde- sinin hâkim rüzgâra bakan yamacı daha az eğimli, diğer yamacı ise daha diktir. • Yerli kayayı örten bir kum örtüsünün rüzgârın sü- pürme faaliyeti olarak bilinen deflasyona uğraması sonucunda geriye sadece ana kaya parçalarından oluşan bir örtü kalır. Buna hamada ya da reg adı da verilir. Buna göre verilen tanımlamalar ile seçeneklerdeki rüzgârların oluşturduğu şekiller eşleştirilirse hangisi boşta kalır? A) Çöl kaldırımı C) Barkan D) Şahit kaya B) Yardang C) Tafoni

2. Yazın ailemle birlikte Antalya'ya tatile gittik. Antalya'da bir tura katıldık. Bizi en eski yerleşim yerlerinden biri olan Ka- rain Mağarası'na götürdüler. Babam buranın arazisinin kim- yasal tortul kayaçlardan oluştuğunu söyledi. Mağaradan sonra Düden Şelalesi'nin denize döküldüğü yere gittik. Şe- lale denize falezlerin üstünden adeta uçarcasına dökülü- yordu. Yukarıdaki paragrafta, kullanılan cümlelerden kaç tane- sinde doğal unsurlardan bahsedilmiştir? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 5.

6. Erzincan Ovası Erzurum Ovası ◆ Bingöl Ovası Malatya Ovası Yukarıda verilen ovaların oluşumu ve yer aldık- lanı bölge aşağıdakilerin hangisinde doğru ola- rak eşleştirilmiştir? Oluşumu Yer A) Dağ içi ovası B) Dağ içi ovası C) Taban seviyesi ovasi D) Taban seviyesi ovasi E) Delta ovası Aldığı Bölge Güneydoğu Anadolu Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi Doğu Anadolu Bölgesi Güneydoğu Anadolu Bölgesi

Aşağıda akarsuların oluşturduğu yer şekille- rinin hangisinin oluşumunda gel-git olayının etkili olmadığı kesin olarak söylenebilir? C) E) 4 KARA DENIZ * X abrimoled syrin m + Çağlayan Y 3² ☆ $$ 4 #4 # R 4 + B) v D) + * onayed Aydın Yayıncılık

7. I. İskandinavya'daki buzul gölleri Boğu Afrika'daki tektonik göller III. Izlanda'daki volkanik göller IV. Balkanlar'daki karstik göller Yukarıda verilen yerlerde yaygın olan göl oluşumla- rından hangileri, bulunduğu bölgenin kayaç yapısı hakkında daha fazla bilgi verir? A) I ve II D) Il ye IV DIRYAN voll B) I ve E) Il ve IV 2 C) I ve IV

D) Damlataş Mağarası E) Van Gölü 7. Aşağıdakilerden hangisi karstik bir oluşum de- ğildir? A) Damlataş Mağarası B) Pamukkale Traverterleri C) Kızören Obruğu DY Cennet - Cehennem Obruğu E) Tefenni Ovası

3. Rüzgârlar, kurak ve yarı kurak iklim bölge- lerinde etkileri belirgin olarak görülen bir dış kuvvettir. 1. Bitki örtüsünün seyrek olduğu iç kesim- ler II. Kumullarla kaplı kıyılar THE Yükseltinin fazla olduğu dağlık alanlar IV. Yağış miktarının fazla olduğu kuzey kı- yıları Bu açıdan Türkiye'de yukarıdaki alan- lardan hangilerinde rüzgârların yeryü- zünü şekillendirici etkisi daha fazladır? A) I ve II C) II ve II E) III ve IV B) I ve III D) Il ve IV 4379