Türkiye'de Dış Kuvvetler Soruları

Buna göre, K şişesinde bulunan zeytinyağına ait; 7. Akarsuların taşıdıkları alüvyonları sığ kıyılarda biriktirmesi sonucu oluşan ovalara delta ovaları denir. Delta ovaları 6 gel-git'in etkili olmadığı iç denizlerde görülür. Aşağıdaki Türkiye haritasında bazı yerler numaralandırılarak gösterilmiştir. e III 8. ndi tişe ind Yukarıdaki numaralandırılan yerlerin hangisinde delta ovasına rastlanmaz? A) I B) || C) III D) IV E) V ci ie 1

4. Karadeniz Bölgesi'nde sıradağların kıyı çizgisine paralel uzanması ve yüksek olması aşağıdaki yer şekillerinden hangisinin yaygın olmasının en önemli nedenidir? A) Falez B) Tombolo C) Lagün D) Delta E) Kıyı oku

Soru 3 1 kuvvetlerden akarsuların etkisi daha büyüktür. Türkiye'de yer şekillerinin oluşumunda Mutlak (matematik) konumu nedeniyle buzul- ların etki alanı yüksek dağlarla sınırlıdır. II rüzgârın doğrudan ve dolaylı etkisiyle meyda. Türkiye'nin iç kesimlerinde ve kıyılarında na gelmiş yer şekilleri de görülür. Karstik ara- zilerin geniş alan kapladığı alanlarda yer alti ve yüzey suları karstik şekillerin oluşmasında etkili olmuştur. Kıyılarda dalga ve akıntıların etkisi sonucunda mercanlı kıyılar oluşmuştur. V IV Bu açıklamada altı çizili kısımların hangile- rinde yanlışlık yapılmıştır? A) Yalnız II B) Yalnız V C) III ve V D) IV ve v E) I, III ve V

Dış Kuvvetler 3. Aşağıda verilen cümlelerde boş bırakılan kr- sımları, uygun kelimelerle tamamlayınız. 5. Aşağ ların a. Olkemizde yer şekillerinin oluşumunda en etkili A) BE dış kuvvet dir. C) D) b. Çarşamba, Bafra, Çukurova tirme şekillerindendir. birik- c. Akarsuların dağları enine yarmasıyla vadiler oluşur. d. Akarsu yatağında eğim kırıkları 6. ve oluşumuna yol açar. e. Akarsuların yatak eğiminin azaldığı yerlerde oluşur. f. Çentik vadiler ülkemizde özellikle ve 'nde görülür. g. Ülkemizde peribacalarına ve civa- rinda rastlarız. h. Ülkemizdeki akarsular ulaşmamıştır. 1. Ülkemizdeki akarsuların yüksektir. i. Peribacalarının oluşumunda doğ- rudan ise dolaylı etkisi vardır.

Soru 2 1. Susurluk H. Kızılırmak Hr. Yeşilırmak N. Çoruh V. Sakarya Yukarıda verilen nehirlerden hangileri farklı bir denize dökülmektedir? WALIO A) Yalnız! B) I ve II D) III ve IV C) II ve III E) IV ve v

9. Türkiye'de karstik arazilerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yer altı su seviyesi yüksektir. B) Bati ve Orta Toroslar'da yaygın olarak görülürler. C) Tarımsal faaliyetlere oldukça elverişlidir. D) Turizm değeri yüksek yer şekilleri oluşmuştur. E) Genellikle nüfusun seyrek olduğu alanlardır.

Lös Kumul o sito non 2. Deniz yüzeylerindeki su kütlelerinin, bulundukları yer- den daha uzak mesafelere taşınması ile akıntılar olu- şur. 1. Derinlik farkı IV Sürekli rüzgârlar III. Tuzluluk farklılığı ens Yayınları IV, Seviye farklılığı Yukarıda verilenlerden hangilerinin su kütlesinin akıntıya dönüşmesi üzerinde etkili olduğu söylene- mez? A) Yalnızł B) I ve II D) Yalnız 1 C) II ve III E) II ve IV 3. Enine kıyılar, dağların kıyı çizgisine dik olarak uzandığı kıyılardır. dakilerden hangisi enine kıyıların bir özelliği

10. Aşağıdaki haritada gösterilen alanlarda lagün, kıyı oku, kiyi kordonu gibi yer şekillerine rastlanmaz. Bu durum kıyı yörelerinin hangi özelliğiyle daha çok ilgilidir? A) Türkiye'nin en yağışlı alanları olmalarıyla B) Gelgit genliğinin az olmasıyla C) Kita sahanlığının dar olmasıyla D) Kıyı çizgisine dik yönde esen rüzgârların bulunma- sıyla E) Deniz suyu sıcaklığının fazla olmasıyla

22 19. Ülkemizde iç ve dış kuvvetlerin etkisiyle çesitli yeryüzü şekilleri oluşmuştur. IN IV Yukarıdaki haritada numaralanmış yörelerde oluşan yeryüzü şekilleri aşağıdakilerden hangisinde yanlış gösterilmiştir? 1 A) B) c) III D) x x * E)

D) II ve v E) III ve IV 3. Bir akarsuyun denize döküldüğü yerde delta ovası oluşturmasını kolaylaştıran özellikler nelerdir? Barış: Akarsuyun denize döküldüğü kıyıda gelgit olayının etkili olmaması Buse: Akarsuyun taşıdığı toprak miktarının fazla olması Beren: Akarsuyun denize döküldüğü yerde denizin çabuk derinleşmemesi Ceren: Akarsuyun havzasında karstik arazinin yaygın olması Ceyda: Akarsuyun ağız kısmında deniz akıntılarının güçlü olmaması Öğretmenin yukarıdaki sorusuna, hangi öğrencinin ver- diği yanıt yanlıştır? A) Barış B) Buse C) Beren D) Ceren E) Ceyda 40

8. Rüzgârlar, kurak ve yarı kurak iklim bölgelerinde etkileri be- lirgin olarak görülen bir dış kuvvettir. 1 III IV 3 Buna göre haritada numaralandırılarak gösterilen han- gi alanda rüzgârların yeryüzünü şekillendirici etkisi daha belirgindir? A) 1 B) II C) III D) IV EV

6. Geniş tabanlı vadi oluşturan ve alüvyonlarını ge- nişletmiş olan bir akarsuyun, tekrar canlanarak ya- tağını kazması sonucu aşağıdaki yer şekillerinden hangisi oluşur? A) Kırgıbayır B) Peneplen C) Kanyon vadi D) Taraça E) Menderes

Akarsuyun tüm kollarıyla birlikte sularını topladığı alana akarsu havzası denir. Suları- ni denizlere ulaştıramayan akarsular kapalı havza oluştururlar. Konya Ovası ve Tuz Gölü çevresinin ka- palı havza olması, 1. yer yapisi II. etrafının dağlarla çevrili olması, III. bitki örtüsünün seyrek olması, IV. yağış miktarının az olması özelliklerinden hangileriyle açıklanır? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV

0. Akarsuların iç kesimlerden aşındırıp getirdiği alüvyonları denize döküldüğü yerde biriktirmesiyle oluşan ovalara delta denir. BUL KARADENIZ GÜRCİSTAN YUN ERM EGE DENIZT IRAK SURİYE AKDENIZ Buna göre haritada gösterilen numaralı yörelerden hangisinde delta ovası bulunmaz? 30 nonum into A) I B) 11 C) III D) IV E V

Dalgalar, derin ve yüksek kıyılara çarptığında daha çok aşınım şekilleri oluşur. Aşağıdaki şekilde dalga aşinder- ması sonucu oluşan bir kıyı şekli gösterilmiştir 2 IV Bu yer şekli, Türkiye haritasında numaralandırılarak gösterilen kıyı bölgelerinden hangisinde yaygın olarak görülür? E) V B) II C) IUI D) IV A) I

AM SURECI C) Aşağıdaki sorularin dogru cevaplarini soruların altında yer alan boşluklara yazınız. denir. Rite Erzurum Göreme Milli Parki ya da başka bi Alacabel Geçidi 4 eridir. 0 100 km 21 lakolit, dayk ekiller oluşu Mehmet ve Haktan okuma, araştırma ve gezmeye meraklı iki kardeştir Tatillerini Kaş'ta (Antalya) geçirmek üzere Rize'den yola çıkarlar. Haritadaki güzergâhı takip ederek ilk önce Erzurum'u ardından da UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan Göreme Milli Parkı ile Kapadokya'yı (Nevşehir) ziyaret ederler. Kaş'a uzanan yolculuklarına devam eden kardeşler, kıyı çizgisine paralel uzanan sıradağlar üzerinde yer alan Alacabel Geçidi'nde mola verirler. Buradaki dağlarda bulunan kıvrımlı ve tabakalı yapı dikkatlerini çeker. Arazide gezerlerken Mehmet, yamaçtan kopardığı küçük bir kaya parçasını incelemeye başlar. Kayacın üzerindeki görüntünün bir fosil olduğunu düşünerek fotoğrafını çeker ve telefonunun internetinden bu- nunla ilgili görsel arama yapar. Bulduğu sonuç karşısında oldukça şaşıran Mehmet, bu görüntünün trilobit familyasından bir deniz canlısına ait fosil olduğunu öğrenir. Nasıl olur da denizlerde yaşamış bir canlı yüzlerce metre yükseğe çıkmış olabilir? Yolculukları boyunca doğadaki muhteşem güzelliğin kendilerinde uyandırdığı şaşkınlık ve hayranlıkla Akdeniz kıyısında yer alan ve önemli bir turizm merkezi olan Kaş'a varırlar. masıyla oluşan eşleştiriniz On bilgilerinizin yanı sıra yukarıdaki metin ve haritadan da yararlanarak 19, 20, 21, 22, 23 ve 24. soruları cevaplayınız. 19. UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan Göreme Milli Parkı'nda daha çok hangi yeryüzü şekilleri bulun- maktadır? Bu yeryüzü şekillerinin oluşum süreçlerini kısaca açıklayınız. 20. 1825 m yükseltiye sahip Alacabel Geçidi'nde denizlerde yaşayabilen canlılara ait fosillerin bulunması nasıl açıklanabilir? 21. Deniz kenarına kurulmuş bir yerleşme olan Kaş'ta kıyı çizgisine paralel olarak uzanan ada ve yarımadalar bulunmaktadır. Bu bakımdan Kaş, sahip olduğu kıyı özellikleri açısından hangi kıyı tipine örnektir?