Genetik Mühendisliği ve Biyoteknoloji Soruları

A) Yalnız D) I, II ve V B) I ve IV E) II, IV ve V 2. Ökaryotik bir hücreden elde edilen bir genin bakteri plazmitine aktarılması sırasında işlev yapan enzimlerle ilgili, C) II ve III DNA ligaz, ökaryotik genin plazmit DNA'sıyla birleştirilmesini sağlar. D) ve III II. Restriksiyon enzimi, aktarılacak gen ile plazmit DNA'sını belirli bir bölgeden keser. III Helikaz, taşınacak genin kromozom üzerindeki yerinin belirlenmesini sağlar. ifadelerinden hangileri söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız III E) I, II ve III C) I ve II

7. Günümüzde PCR metodu ile; 1. istenilen özellikte yeni canlı türlerinin üretilmesi II. istenmeyen genlerin canlılardan çıkarılarak yeni- lerinin eklenmesi III. kalıtsal hastalıkların teşhisi TV genetik çalışmalar için gen klonlanması çalışmalarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız II B) I ve III D) I, III ve IVE) II, II ve IV C) III ve Ty

35. Günümüzde genetik mühendisliği ve biyoteknoloji alanlarındaki gen klonlaması çalışmaları sayesinde çeşitli maddeler, bakterilerce hızlı ve ucuza üretilebilmektedir. Gen klonlanması sürecinde bakteri plazmiti ile istenilen genin birleştirilmesini sağlayan enzim aşağıdakilerden hangisidir? A) Restrüksiyon C) DNA polimeraz B) Helikaz D) DNA ligaz E) RNA polimeraz

- asyon DNA Transkripsiyon mRNA tRNA rRNA Translasyon Ribozom- Protein Yukarıdaki şemada canlılarda eplikasyon, transkripsiyon ve translasyon süreçleri gösterilmiştir. A) DNA'nın kendini eşlemesi B) DNA'dan mRNA üretimi C) DNA'dan tRNA uretimi X Buna göre protein sentezi yapacak olan bir hücrede aşağıda- kilerden hangisinin gerçekleşeceği kesindir? DmRNA'daki bilginin ribozomda okunması E) mRNA üzerine birden fazla ribozomun tutunması X

36. Insan genomunun tümünün haritalanması ve kromozom- ların nükleotit-dizilişlerinin belirlenebilmesi için Insan Ge- nom Projesi adı verilen çalışma yapılmıştır. Bu çalışma ile ilgili, 1. Kişiye özel ilaçlar üretilerek ilaçların olası yan etkileri azaltılmıştır. DNA dizilimleri II. Bazı hastalıklara neden olan genlerin genlerin çözümlenebilmiştir. III. Organ nakillerinde yaşanan doku uyumuyla ilgili sorunların giderilmesi amaçlanmaktadır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II D) II ve III C) I ve III (E) Hve III 39. Ökar num sita A sürecin-

arak zim ola- 1. RNA çeşitleri için aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? (A) Sitoplazmada bulunma miktarına göre çoktan aza doğru sıralama tRNA - mRNA - rRNA şeklindedir. B) mRNA proteine özgüdür. C) tRNA amino aside özgüdür. D) rRNA ribozomun yapısına katılır. E) mRNA'daki üçlü şifreye kodon; tRNA'daki-üçlü şif- reye antikodon denir.

- AYT- A er en UĞUR A A 39. Aşağıdaki şekilde insanda embriyonik kök hücre teknolojisi ile üretilen farklı hücre tipleri gösterilmiştir. A) Yalnız I Sinir hücresi Kas hücresi 000 Karaciğer hücresi D) II ve III üret Buna göre, kök hücrelerle ilgili, Yenilenme gücü yüksek, farklılaşmamış hücrelerdir. 1. Uygun kültür ortamında mayoz bölünme ile farklı hücre tiplerine dönüşürler. Bağırsak hücresi I. Insanda doku ve organ onarımı ile bazı hastalıkların tedavisinde kullanılabilirler. ifadelerinden hangileri doğrudur? Kemik hücresi B) I ve II E) I, II ve II C) I ve III Cred popu Noto'y 40. Sağlıklı bir insanın boşaltım sistemi ile ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır? A) İdar oluşumu nefronda gerçekleşir. RYBöbreğe kan götüren damara böbrek atardamarı

en eri 34. Streptoccus pneumoniae türüne ait bakterilerin kapsüllü ve kapsülsüz formları kullanılarak gerçekleştirilen dene- yin aşamaları aşağıda özetlenmiştir. 1. adım 2. adım Canlı Isıtılarak bakteriler kapsüllü öldürülmüş kapsüllü bakteriler 8 ->>> 3. adım Canlı kapsülsüz bakteriler 4. adım Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteri özütü ve canlı kapsülsüz bakteriler Fare ölür. Fare yaşar. Buna göre, aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşıla- maz? Fare yaşar. Fare ölür. A) Kapsüllü bakteriler hastalık yapıcıdır. + B) Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakterilerin genetik ma- teryalinde bozulma gerçekleşir. C) 4. adımda ölen farenin kanında canlı kapsüllü bakteri- lere rastlanır. + D) 4. adımda canlı kapsülsüz bakteriler, ölü kapsüllü bak- terilerin genetik materyallerini alarak hastalık yapma özelliği kazanır. Hücrelerde kalıtsal bilgiyi taşıyan moleküller bulunur. ZO

39. Memeli hayvanlarda gerçekleştirilen genetik kopyalama sürecinde aşağıdaki olaylardan han- gisi yapılmaz? A) Yapay olarak oluşturulan embriyonun vücut dışında gelişmesinin tamamlanması B) Dişi bireyden yumurtanın alınması C Dişi bireyden alınan yumutanın çekirdeğinin çıkarılması D) Kopyalanacak bireyden vücut hücresinin alın- ması E) Kopyalanacak bireyden alınan vücut hücresinin çekirdeğinin çıkarılması

AYT/Fen Bilimleri 37. Prokaryot ve ökaryot-canlılarda gerçekleşen protein sen exi süreçlerinde; 1. translasyonun gerçekleştiği organel, II. başlangıç kodonu, Ill. protein sentezi süresi faktörlerinden hangileri farklılık gösterebilir? A) Yalnız Y D) I ve I replibosyon DNA BYalnız II traibigan E) Ive MRUA C) Yalnız III 39 TC

3. Genetik alanında yapılan çalışmaların temel amacı insanlığa yararlı olmaktır. Biyoteknolojik uygulamalar ile canlılara ve doğaya faydalı ürün- lerin sunulması hedeflenmektedir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi hedefle- nen biyoteknolojik çalışmaların sonuçların- dan biri değildir? A) Antibiyotik direnç genlerinin hastalık yapıcI mikroorganizmalara geçmesi. B) Besin miktarının artırılması ve içeriğinin zen- ginleştirilmesi C) Besinlerin alerjik özelliklerinin azaltılması D) Toprak ve yer altı su kirliliğinin azaltılması Diğer sayfaya geçiniz. 9

i- A ÇEŞEHIR ANADOLU VE FEN LİSESİ 40. B A A A 35. 1. Homolog kromozomlarda bulunan ve aynı karaktere etki eden gen çifti 11 Etkisini sadece homozigot durumda gösteren gen om üzerin- A A 39. Aşağıdaki şekilde büyüme hormonu geninin klonlanması gösterilmiştir. Bakteri kromozomu Bakteri Plazmit Plazmit bakteri hücresine aktarılır 3 08 Büyüme hormonu genini içeren hücre Büyüme hormonu genini kesilir Bölünerek çoğalma Kromozol DNA Büyüme hormonu genini bulunduran hücreler Klonlama yönteminde numara ile gösterilen basa- maklar ile ilgili ifadelerden hangisi yanlıştır? tRNA antikodon A) 1 nolu basamakta bakteriden çıkarılan plazmit vektör (taşıyıcı) olarak kullanılır. B) 2 nolu olayda büyüme hormonu geni, DNA'dan DNA polimeraz enzimi ile kesilir. C) 3 nolu olay ile bakteriye aktarılan plazmitin oluşmasın- da DNA ligaz enzimi kullanılmıştır. D) 4 ile gösterilen transgenik bakteridir. E) 5 no'lu olay ile oluşan bakterilerin genetik yapısı aynıdır. Amino asit çeşidi

14. K bakterisi, bitki zararlısı böceklerin hoşlanmadığı X maddesini üretmektedir. Genetik mühendisleri K bakterisinde X mad- desinin üretimini kontrol eden L genini baklagil türü M bitkisine aktarmıştır. Gen aktarımından sonra zararlı böceklerin M bit- kisine yaklaşmadığı gözlenmiştir. Bu durumda, tarlada üretilen tohum miktarının arttığı belirlenmiştir. K bakterisi K bakterisinin genetik maddesi - geni L geni -B) Ive III Bitki hücresi Bitkinin gelişmesi sağlanır. Yukarıda anlatılan çalışmayla ilgili, 1. Gen aktarımı M bitkisinin DNA'sında değişime neden olduğu için kazandığı özellik kalıtsaldır. II. Gen aktarımı ile canlılar başka canlılardaki bazı özelliklere sahip olabilir. III. Tarumsal üretimin artmasında biyoteknolojiden faydalanılabili açıklamalarından hangileri doğrudur? J C) ve III M bitkisi DH, H ve III

14. FEN BİLİMLERİ 13. Görselde bir koyunun klonlanmasının bazı basamakları verilmiştir. Klonlama sonucunda yavru koyun (dişi) elde edilmiştir. Yumurta hücresi alınır. B A A) Yanız I Çekirdeği çıkartılır. Çekirdeği çıkartılır. Vücut hücresi alınır. CO Bu biyoteknoloji uygulamasıyla koç (erkek koyun) elde etmek için, A koyunu B koyunu XC koyunu verilenlerden hangileri değiştirilmelidir? B)T ve ll Çekirdek yumurtaya eklenir. Genel Deneme Sınavi-4 Embriyo oluşur. Yeni hücre çoğaltılır. CLive ||| Sayısal B Embriyo, taşıyıcı koyunun döl yatağına aktarılarak gelişmesi sağlanır. Yavru koyun oluşur. C Dy #ve !!!

9. FEN BİLİMLERİ B Washington Üniversitesinden araştırmacılar havadaki bazı zararlı maddeleri uzaklaştırabilen genetiği değiştirilmiş bir ev bit- kisi üretti. Bu amaçla tüm memeli canlılarda bulunabilen bir protein, genetiği değiştirilerek bitkiye aktarılmıştır. Bitkiler bu sayede havada bulunan bazı zararlı maddeleri alarak kendisine faydalı yapıları oluşturmada kullandı. Araştırmacılar genetiği değiştirilen bitkilerin zararlı maddeleri ölçülebilir oranda azalttığını yaptıkları deneylerle gözlemledi. (bilimgenc.tubitak.gov.tr sitesinden düzenlenmiştir.) Buna göre kullanılan biyoteknolojik yöntemle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenebilir? A) Tüm bitkilere aynı gen aktarılarak dünyada zararlı madde kalmaması sağlanabilir. B) Bitkilere aktarılan hayvansal genler zararlı etkilere neden olmuştur. C) Genetiği değiştirilmiş canlılar doğaya yarar sağlayacak amaçlar için kullanılabilir. Genetik değişiklikler yalnızca hayvanlardan bitkilere aktarılan genlerle sağlanabilir. FEN BİLİ 11. Aşağıdaki r Bu far runur artar.

A ÇAP/9.SINIF 3. DENEME Bazı bitkisel ve hayvansal gıdalar ve bunlardan elde edilen enerji miktarı ve organik besin içerikleri aşağı- daki tabloda verilmiştir. Besinler (100 gr) Bakla Domates Elma Muz Inek sütü Yoğurt (Yumurta Levrek Enerji (K. Protein Kalori) (gr) 72 5,2 22 58 85 61 63 158 93 1,1 0,2 1,1 3,3 5,3 12,1 19,2 A BLIve III Yağ (gr) 0,4 0,2 0,6 0,2 3,3 1,6 11,2 1,2 Buna göre, 1. Yağ içeriği fazla olan gıdalar genellikle daha fazla enerji verir. D) I, III ve IV Karbonhidrat II. Tüm gıda çeşitleri enerji verici karbonhidrat çeşidi içerir. III. Hayvansal gıdalar bitkisel gıdalara göre oran- sal olarak daha fazla protein içerir. IV. Daha fazla enerji gerektiren bir işte çalışan kişi günlük diyetinde bakla, muz, yumurta ve balık tercih etmelidir. açıklamalarından hangileri söylenebilir? A) I ve It 9,8 4,8 15 11,6 4,6 7 Yok Yok ||ll|V E) I, II, II ve IV C) I, I ve IV A Öğretr ki öze minda 1. III. IV. V. Bur