Genetik Şifre Soruları

al azotlu ez bölün- ri bir tüp 32. Aşağıda tabloda farklı amino asitleri şifreleyen kodon çeşitleri verilmiştir. Amino asit Kodon Arjinin AGA, CGU, CGC, CGA, CGA, AGG NA mo- sayıları B Tirozin UAU, UAC UCU, UCC, UCA, UCG Serin Alanin GCU, GCC, GCA, GCG AUG Başlat (Metiyonin) Stop kodonlari 8 UAA, UGA, UAG 3'-TAC AGA CGA ATG GCA CGC GCC ATC-5 2 2 2 Yukarıda gösterilen DNA kalıp ipliğinde ortaya çıkan bir mutasyon sonucunda koyu renkle yazılan koddaki altı çizili guaninin yerine timin girmiştir. Bu DNA molekülüne göre üretilen protein molekü- lünün amino asit dizilimini aşağıdakilerden hangi- sinde doğru olarak verilmiştir? (mRNA sentezi, DNA'nın kalıp ipliğinin 3' ucundan başlayarak gerçekleştirilir.) A) Metiyonin, Arjinin, Arjinin, Tirozin, Alanin, Serin, Alanin B) Metiyonin, Serin, Alanin C) Metiyonin, Arjinin, Arjinin, Alanin, Serin, Alanin, Ti- rozin D) Metiyonin, Serin, Alanin, Tirozin, Arjinin, Alanin, Ar- jinin, CAP E) Metiyonin, Serin, Alanin, Arjinin, Tirozin enli so- ekleşen sonra

18. Bir bakteri türünün kapsüllü ve kapsülsüz olmak üze- re iki çeşidi bulunmaktadır. Bunlardan kapsüllü olan çeşidinin zatürre hastalığına neden olduğu bilinmek- tedir. Aşağıda kapsüllü ve kapsülsüz bakteriler ile yapılan bir deney verilmiştir. 1 2 Kapsülsüz canli bakteri Fare yaşar. Kapsüllü canli bakteri Fare ölür. 3 4 Fare yaşar. Isıtılarak kapsül yapısı bozulmuş öld bakteri Isıtılarak öldü- Fare ölür. rülmüş kapsülla • bakteri ile kapsülsüz canli bakteri karışımı Bu deney sonuçlarına göre aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez? A) 1. durumda farenin bağışıklık sisteminin etkisi ile bakteriler etkisiz hâle gelmiştir. B) Isıtılan kapsüllü bakteriler patojen özelliğini kaybe- der. C) sitılan bakterilerin gen yapısı bozulur. D) Kapsüle sahip olan bakteriler farenin bağışıklık ele- manlarından kaçabilir. E) Canlı bakteriler, ölü bakteri özütünden aldıkları DNA parçaları ile yeni özellikler kazanabilir . 32

NLERİ TESTİ 35. Bakterilerde gen klonlamasına yönelik aşağıda verilen, 1. Kesilen genin DNA ligaz enzimi ile plazmite yapıştırılması II. Rekombinant DNA'nın bakteriye aktarılması III. Bakteri plazmiti ile istenilen geni bulunduran DNA molekü- lünün izole edilmesi IV. Bakteriye ait plazmit ile istenilen geni bulunduran DNA mo- lekülünün restriksiyon enzimiyle kesilmesi olayların sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru ola- rak verilmiştir? A) I - III - II - IV B) II - I - III - IV C) IV - III - 1 - 11 D) III - IV - || - E) III - IV - 1 - 1

2. Bir DNA molekülünde bulunan genin, öncelikle anlamlı zincirinden MRNA, daha sonra farklı bir zamanda tamamlayıcı (eş) zincirinden tRNA sen- tezi gerçekleştiriliyor. TI Bu oluşan iki farkl RNA için; 1. -Molekül ağırlığı 20 s 25 II. Nükleotit sayısı 25 AR H. Organik baz bırası IV. Pürin bazı sayısı şeklindeki değerlerden hangilerinin birbirine eşit olma durumu vardır? A) Yalnız II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) I, II, III ve IV CAP

B B AYT/ Fen Bilimleri 29. DNA ligaz enzimi, biyoteknolojik çalışmalarda; c ! taşıyıcı olarak kullanılacak plazmit DNA'sının uygun ye- rinden kesilmesi, X II. klonlanacak genin vektör olarak kullanılacak DNA mo- lekülüne eklenmesi, X III. bir canlıdan alinip klonlanacak genin ilgili canlının DNA'sından kesilerek ayrılması işlemlerinden hangilerinin gerçekleşmesini sağlamak için kullanılır? A) Yalnız! B) Yalnız II C Valuz D) I ve III E) II ve III

19. Aşağıdakilerden hangisi modern genetiğin kapsamı dışındadır? A) Genlerin işleyişindeki değişimler B) Genlerin yapısal değişimine neden olan çevresel et- menler C) Genetik rekombinasyona neden olan biyolojik mekaniz- malar D) Fenotipi oluşturan moleküler temeller E) Hücrelerin bölünmesine neden olan biyolojik mekaniz- malar

30. Asas ston 29. Aynı türe alt farkli irklardan olan dişi ve erkek siğinin yöntemi ile birleştirilerek zigot elde ediliyor. Bu zigotan yumurta ve spermi laboratuvar ortamında mikroorijos uygun kültür ortamında elde edilen dört embriyo farklı sığırların uterusuna transfer edilerek gelişimlerinin Yukarıda verilen çalışmalar görselde özetlenmiştir. tamamlanması sağlanıyor. o Erkek sığır Dişi sığır Embriyolar Taşıyıcı sığırlar Yavru sığırlar Bu yöntemle elde edilen dört yavru sığır için, 1. Transgenik organizma kabul edilebilirler. II. Genetik yapıları ve cinsiyetleri aynıdır. III. Farklı taşıyıcı sığırların uterusunda geliştikleri için klon kabul edilemezler. ifadelerinden hangileri doğrı olamaz? A) Yalnız !! B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III EH, velll

29. Aynı türe ait farklı irklardan olan dişi ve erkek sığırın yumurta ve spermi laboratuvar ortamında mikroenjeksiyon yöntemi ile birleştirilerek zigot elde ediliyor. Bu zigottan uygun kültür ortamında elde edilen dört embriyo farklı sığırların uterusuna transfer edilerek gelişimlerinin tamamlanması sağlanıyor. Yukarıda verilen çalışmalar görselde özetlenmiştir. Erkek sığır Dişi sığır Embriyolar Taşıyıcı sığırlar Yavru sığırlar Bu yöntemle elde edilen dört yavru sığır için, 1. Transgenik organizma kabul edilebilirler. II. Genetik yapıları ve cinsiyetleri aynıdır. III. Farklı taşıyıcı sığırların uterusunda geliştikleri için klon kabul edilemezler. ifadelerinden hangileri doğru olamaz? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

13! 33. Gen klonlanması sırasında bazı özel enzimler kullanılarak istenilen ürün daha kolay ve daha hızlı bir şekilde üretilmek- tedir. Buna göre gen klonlanması işleminde, I. DNA polimeraz, II. Restriksiyon endonükleaz, III. DNA ligaz enzimlerinin kullanılma sırası aşağıdakilerden hangi- sinde doğru olarak verilmiştir? A) 1 - || - III B) 1 - III - 11 1) II - III - 11 D) II - 1 - 1 E) III - I-VII IL1

A x 30. Aşağıdaki deneyde koyunlarda Dr. Wilmut'un klonlama çalış- ması gösterilmiştir. B OIL Deneye göre, I. C koyununun, X koyununun kalıtsal yapısının olu- şumunda etkisi yoktur. II. X koyununun mitokondrial DNA'sı B koyunu ile aynıdır. A koyunu ile X koyunun kalıtsal yapısı aynıdır. ifadelerinden hangileri doğrudur? C) Yalnız ili A) Yalnız! Il ve Ill III. B) Yalnız 11 D) I ve II

35. Gen klonlanması sırasında bazı özel enzimler kullanılarak istenilen ürün daha kolay ve daha hızlı bir şekilde üretilmek- tedir. Buna göre gen klonlanması işleminde, I. DNA polimeraz, II. Restriksiyon endonükleaz, III. DNA ligaz enzimlerinin kullanılma sırası aşağıdakilerden hangi- sinde doğru olarak verilmiştir? A) - I - III B) I - III.- 11 C- D) II - I - III E) Diğer Sayfaya Geçiniz.

30. Bir hücrede iki farklı genden sentezlenen iki polipeptit molekülünde; no amino asit çeşitlerinin aynı olması, LH sentez sırasında oluşan peptit bağı saylarının aynı olması, Kamino asit dizilişlerinin aynı olması durumlarından hangileri görülemez? A) Yalnız B) Yalnız II. Gyve EJHreitt D) I ve III

8. Bir genin birden fazla karakterin oluşumunu etkile- mesine "pleiotropizm" adı verilir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi pleiotropiz- me örnek gösterilebilir? A) Ortak hücreli anemi olan bireylerin sıtmaya da- yanıklı olması B) Kırmızı ve beyaz çiçekli akşam sefası bitkisinin tozlaşmasından pembe çiçekli bitkilerin oluşma- SI C) Arilarda döllenmemiş yumurtadan erkek arıların oluşması D) Karanlıkta çimlenen bitki filizlerinin işık verilince yeşil renk alması E) Bukalemunun ortama göre renk değiştirmesi

INI V B B 33. Klasik biyoteknolojik yöntemlerde, bitki ve hayvan hücreleri ile mikroorganizmalar doğrudan kullanılarak insanlara faydalı c ürünler elde edilir. Buna göre aşağıda verilen çalışmalardan hangisi klasik biyo- lojik bir yöntem değildir? A) Maya mantarları aracılığıyla mayalı hamur ürünlerinin elde edilmesi B) Düşük kaliteli maden filizlerinden bakteriler aracılığı ile bakır elde edilmesi c) insandan alınan insülin geninin bakteriye aktarılması ile bakteride insülin sentezinin yapılması D) Sirke, limon tuzu, alkol vb. maya ürünlerinin elde edilmesi E) Bakteriler kullanılarak süt ürünlerinin elde edilmesi

37. Rekombinant DNA (DNA) teknolojisi, doğada kendili- ğinden oluşması mümkün olmayan, çoğunlukla farklı biyolojik türlerden elde edilen DNA moleküllerinden, genetik mühendislik teknolojisiyle kesilmesine ve elde edilen faklı DNA parçalarının birleştirilmesi işlemlerini kapsayan bir teknolojidir. Buna göre aşağıda verilen biyotekolojik çalışma ların hangisinde rekombinant DNA teknolojisi kul- Janılmaz? A) E. coli bakterileri tarafından sığır büyüme hormonu (Bovine Growth Hormone) üretimi B) Saccharomyces maya mantarları tarafından Tip I diyabetin tedavisi için kullanılan insan insülini üre- timi C) Hemofili ve von Willebrand hastalığı olanlarda pih- tılaşmayı sağlayarak kanamayı durduran protein faktör VII nin bakteriler tarafından üretilmesi D) Hepatit B virüsü yüzey antijeninin bir formunu içe- Men hepatit B aşısının maya hücrelerinde üretilmesi Çok yüksek sıcaklığa dayanıklı arkebakteri enzim- lerinin endüstriyel üretimi

35. Gen klonlanmasında gerçekleşen aşağıdaki olaylar- dan hangisi en son sırada görülür? A) Klonlamada geni taşıyan hücre DNA'sı elde edilir. B) Saf halde elde edilen gen, çoğaltılacağı organizma- ya aktarılır. 6) Aktarılacak gen restriksiyon enzimi yardımıyla kesilir. D) Gen, vektör DNA ile ligaz enzimi sayesinde birleşti- rilir. E) Transgenik canlı kültür ortamında çoğaltılarak gen klonlanmış olur.