Kalıtım Soruları

. Pirinç bitkisinde A vitamininin öncü maddesi olan B ka- roten üretiminden sorumlu gen yoktur. Çok sayıda in- sanın temel besin maddesi olan pirinç bitkisinin DNA molekülüne nergis bitkisinden B karoten üretiminden sorumlu gen aktarılarak transgenik pirinç elde edilir. Buna göre, 1. Normal pirinçle transgenik pirinçte farklı mRNA'lar sentezlenir. II. Transgenik pirincin B karoten üretme özelliği bir sonraki nesilde kaybolur. III. Rekombinant DNA teknolojisiyle yeni bitki türü elde edilir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve III D) I ve III

Elif'in alyuvarlarının hücre zarında sadece B antijeni bulunur. Elif'in Bora ile evliliğinden doğan üç çocuğu da A kan grubun- dandır. - Buna göre Bora'nın heterozigot A kan grubuna sahip olma ihtimali hangi seçenekte doğru verilmiştir? 3 A- A) B) - -la C) D) ) E) 3 2 4 8

9. 1 2 Prf Yayınlar 3 4 5 Yukarıdaki soyağacı küçük bir memeli hayvan türü- ne ait 5 bireyi göstermektedir. Bu hayvanlarda tüyle- rin siyah olmasını sağlayan gen (A), beyaz olmasını sağlayan gene (a) tam baskındır. Bu genle aynı kro- mozom üzerinde bulunan ve tüylerin uzun boylu ol- masını sağlayan gen (B) de kısa boylu olmasını sağ. layan gene (b) tam baskındır. A ve B genleri arasında krossing over görülme ihtimalinin (rekombinasyon fre- kansı) %12 olduğu bilinmektedir. Soyağacındaki bireylerlerle ilgili bazı bilgiler şunlardır: 1; Homozigot siyah kısa tüylü 2; Homozigot beyaz uzun tüylü 3; Homozigot beyaz kısa tüylü 4; Heterozigot siyah uzun tüylü Buna göre, 5 numaralı bireyin siyah uzun tüylü ol- ma ihtimali aşağıdakilerden hangisidir? 2 11 A) % 3 C) % 12 B) % 6 D) % 25 E) % 38

7. Aşağıdaki soyağacında, vücut kromozomları üzerinde taşınan, çekinik bir özelliği fenotipinde gösteren bireyler koyu renkle gösterilmiştir. 1 Sağlam dişi Sağlam erkek IL (III (IV) V Buna göre, numaralanmış bireylerin hangilerinde çekinik gen bulunmayabilir? A) I, III ve IV B) Yalniz ! 21 C) II, IV ve V LEV By E) Il ve V D) W ve III Dyplom

Örnek 5 Bezelyelerde çiçek renginin oluşumundan sorumlu bir genin iki fark- li alleli mevcuttur. Bu alleller ile ilgili olarak, 1. Aynı homolog kromozomlar üzerinde bulunurlar. V II. DNA'daki baz dizilimleri aynıdır. biri küçük a Ola bilik x III. Aynı lokuslarda bulunurlar. ifadelerinden hangileri doğrudur? B) Yalnız 11 C) Yalnız III A) Yalnız! E I ve III D) I ve II ÖSYM Sorusu Çözüm - Lokus I

4. 1. Diploit kromozomlu bir organizmada aşağıdaki du- rumlardan hangisinin gözlenmesi, organizmanın otozom kromozomlarda taşınan bir özelliği ile ilgili homozigot olduğunu kanıtlar? + A) Çekinik karakterin organizmanın fenotipinde göz- lenmesi B) Oluşturduğu gametlerin farklı alellere sahip olması C) Homolog kromozomların karşılıklı lokuslarında fark- li alellerin bulunması D) Baskın genin organizmanın fenotipinde gözlenmesi E) Aynı karakter için hem baskın, hem de çekinik alelin bulunması

7. Canluan gözlemleyerek onların fenotipleri hakkında genel bilgi edinilebilir ancak genotipleri hakkında kesin bilgiye plasmak zordur. Fenotipinde çekinik özelliği gösteren bireyin genotipi homozigot (aa)'dır. Ancak fenotipinde baskin bozelliği gösteren bireyin genotipi homozigot (AA) ya da heterozigot (Aa) olabilir. Fenotipinde baskın özelliği gösteren bireyin genotipini bulabilmek için çekinik homozigot bireyle çaprazlanmasına kontrol çaprazlanması denir. Aşağıda Mendel'in sarı bezelyeler ile yaptığı iki farklı çaprazlama verilmiştir. S San bezelye Sari bezelye S So P: X P: x SS Oveşit Yeşil bezelye ? or Yeşil bezelye 7. çaprazlama 2. çaprazlama Buna göre, ss so SSS 1. 1. çaprazlamada kullanılan sari bezelye homozigot baskındır. II. 2. çaprazlamada kullanılan sari bezelye heterozigot baskindir III. T. çaprazlamada oluşan bezelyelerin tamamı heterozigot baskindir IV. 2. çaprazlamada oluşan bezelyelerin %50'si heterozigot baskın, %50'si homozigot baskındır. ifadelerinden hangileri doğrudur? (Mutasyonlar ihmal edilecektir.) A) I ve Il B) II ve II C) II ve IV DIT Il ve III F

18. Aşağıdaki soyağacında koyu renkli birey belirli bir Özelliği fenotipinde göstermektedir. Erkek birey O : Dişi birey Buna göre belirtilen özellik, 1. otozomal baskin, II. otozomal çekinik, III. X'e bağlı baskın, IV. X'e bağlı çekinik verilenlerden hangileri ile taşınıyor olabilir? A) I ve II B) I ve III D) II ve IV C) II ve III E) III ve IV

Özgi 6. Kalıtsal kavramlar ile ilgili olarak; 1. Farklı kromozomlar üzerinde bulunarak sonraki nesle aktarılan genlere bağımsız gen denir. II. Etkisini fenotipte yalnızca homozigot durumda gösteren genler çekinik karakterlerdir. III. Homozigot genotipte aleller birbirinen farklı özellik- tedir. verilen ifadelerden hangileri yanlıştır? A) Yalnız athu B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve II E) Ie III

W 8. AabbCcDdEEffGGhh genotipine sahip bir bireyin mayoz bölünme sonucunda abCDEFGh genotipinde bir gameti meydana getirme olasılığı kaçtır? (A-b-E genleri bağlıdır ve krossing-over gerçekleşmemekte- dir.) A) 2 ) Fay B) ) c). o D) 1 E) 1 16 4 6

B B B Fen Bilimleri 16. PpRrSstt genotipli bir bireyin; I. genler bağımsız ise pRSt genotipli gamot, II. PrS genleri bağlı ve krossing over yoksa pRSt geno tipli gamet oluşturma ihtimalleri aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? I II 1/4 1/2 A) B) C) 1/8 1/2 1/2 0 1/2 3/4 E) 1/4 1/4

2. Mayoz bölünme ve gerçekleşen olaylar için, 1. Krosing over olayı gerçekleşirse dört çeşit, gerçekleş- mezse iki çeşit gamet oluşur. II. Kromozom üzerindeki bağlı genlerin birbirine uzaklığı ne kadar fazla olursa parça değişimi ihtimali o kadar fazladır. III. Tür içinde kromozom sayısının sabit kalmasını sağlar. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız | B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve 11 E) I, II ve i

(2 2. Belirli bir özelliği fenotipinde gösteren 1 numaralı bireyin bu özelliği, eşinde görülmediği halde döllerin tümünde her zaman görülmektedir. AYDIN YAYINLARI Aa 2 O: Dişi D: Erkek 4. S re 1 numaralı bireydeki bu özellikle ilgili genlerin alel- leriyle ilgili, ile 1. Homozigot çekinik olarak gonozomlar üzerindedir. W. Homozigot baskın olarak otozomlar üzerinde olabilir. IN. Homozigot baskın olarak gonozomlar üzerinde bulu- nabilir. ly. Heterozigot olarak otozomlar üzerindedir. V. Heterozigot eş baskındır. Nu verilenlerden hangileri doğru olur? de 1 A) ve III B) Il ve III C) I ve IV A) DY III ve V v E) IV ve V

Bölüm / Mendel Genetiği ve Uzantilari Örnek Sorular 23. - Mor çiçekli ve sarı tohumlu iki bezelyenin çap- razlanması sonucunda beyaz çiçekli ve yeşil tohumlu bir bezelye oluşmuştur. Buna göre bu çaprazlama sonucunda feno- tipi, I. mor çiçekli - yeşil tohumlu, II. beyaz çiçekli - sarı tohumlu, III. mor çiçekli - sarı tohumlu olan bezelyelerin oluşma ihtimalleri arasın- daki ilişki aşağıdakilerden hangisinde veril- miştir? A) I = || > III B) I > II > III C) || = III > D) III > II > E) III > I = || 24. G ve H karakterleri bakımından genotipi bilin- meyen iki bireyin çaprazlanması sonucunda oluşan fenotip oranları aşağıdaki grafikte veril-

1. Bal anlarında partenogenezle üremeye rastlanır ve erkek anlar haploit (n), dişi arılar diploit (2n) kromozomludur. Kk genotipli bir dişi arıyla K fenotipli bir erkek arı çap- razlandığında, yumurtaların döllenme oranı %60 ise, oğul dölde K fenotipli erkek arı oluşma ihtimali kaçtır? (Mutasyonlar ihmal edilecektir.) 3 2 A) 1 1/2 B) 10 B C) E) C D) 5 10

edilmişti ki Y Have PRAK 16.) Tavşanlarda kürk rengi dört farklı alel tarafından kalitilmakla C(Yabani) > c (şinşilla) >c"(Himalaya) > c(Albino) dır. Bu alellerin baskınlık çekiniklik ilişkisi, Yag asitleri Bu tepkim şeklindedir. Buna göre, 1. Heterozigot genotip çeşidi sayısı 6'dır. O rağa çıkar Il. Yağ O. Bu popülasyonda şinşilla ve himalaya tavşanlarının çiftles n ht mesi sonucu albino tavşanlar oluşabilir. IN. Her birey kürk rengi karakteri ile ilgili ikiden fazla alel taşır. des In d ifadelerinden hangileri doğrudur? ifad B) Yalnız III A) Yalnız II E) I, I ve III A) D) T ve III 3. 2. 3.