Kalıtımın Genel İlkeleri Soruları

ÖZDEBİR YAYINLARI ktarı van ve III k dü- r. Bu biri- e ak- a ne- doğ- için AIL 20. Cinsiyeti (eşeyi) belirleyen X ve Y kromozomları üzerinde yer alan genler eşeye bağlı genler olarak adlandırılır. Eşey kromo- zomlarıyla dölden döle taşınan bu genlerin oluşturduğu karak- terlere eşeye bağlı karakterler denir. Bu şekildeki karakterlerin aktarılmasını göstermek için insanda cinsiyet oluşumunu gös- teren aşağıdaki şekil hazırlanmıştır. nme XY XY A) I ve II Bu şekildeki verilere göre eşeye bağlı karakterler için, 1. X kromozomunun homolog olmayan bölgesinde taşınan baskın bir alel, erkek bireylere anne veya babasından ak- tarılabilir. X II. Kırmızı yeşil renk körlüğü gibi X kromozomunun homolog olmayan bölgesinde resesif genlerle taşınan bir özelliği fe- notipinde gösteren dişi bireyin, anne ve babası bu özellik için farklı fenotipte olamaz. D) II, III ve IV XX III. Y kromozomunun homolog olmayan bölgesinde taşınan bir alel, erkek çocuklara ve sadece babasından aktarılır. IV. X kromozomunun homolog olmayan bölgesinde taşınan çekinik bir alelin dişilerin fenotipinde görme ihtimali er- keklerin fenotipinde görülme ihtimalinden düşüktür. ifadelerinden hangileri söylenebilir? te y B) I ve III XX E) I, II, III ve IV +5 C) III ve IV

2. Aşağıdaki soyağacında turuncu renkle gösterilen birey- lerde belirli bir özellik, fenotipte görülmektedir. d O : Dişi birey : Erkek birey Bu özellik aşağıdakilerden hangisiyle kalıtılamaz? A) X kromozomunun Y kromozomuyla homolog bölge- sinde çekinik alel B) X kromozomunun Y kromozomuyla homolog bölge- sinde baskın alel C) Y kromozomunun X kromozomuyla homolog olma- yan bölgesinde bulunan alel D) X kromozomunun Y kromozomuyla homolog olma- yan bölgesinde çekinik alel E) X kromozomunun Y kromozomuyla homolog olma- yan bölgesinde baskın alel 10. Sınıf / Extra Biyoloji

20. E AA Aa Aa 14 AA AA Aa AA ś j j j j j f AA AA Aa AA AA AA Aa 1/2 1/1 AA Aa Aa 1/1 Aa aa Aa aa 1/2 Aa aa 1/2 AA 1/4 aa Aa Aa Aa Aa 1/2 14 aa aa aa 1/1 aa 1/2 aa 1/4 aa li Otozomlarla ilgili yapılan çaprazlama çeşitlerine ba- karak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? AA A) Birbirinden farklı genotipteki homozigot bireylerin çocukları heterozigot genotiplidir. B) Ayni fenotipteki homozigot bireylerin çocukları da kendileri gibi olur. C) Heterozigot bireylerin çaprazlanması sonucu, ho- mozigot birey oluşma ihtimali heterozigot birey oluş- ma ihtimaline eşittir. D) Homozigot resesif bireyle heterozigot bireyin çocuk- larının kendileri gibi olma ihtimali eşittir. 99 E) Ayni fenotipteki başkın bireylerin çaprazlanması so- nucu farklı fenotipte birey oluşmaz. Į 69 Aa

elde etmiştir. Bir karakter bakımından heterozigot bireylere monohibrit, iki karakter bakımından heterozigot bireylere dihibrit denir Mohibrit Çaprazlama * Bezelyelerde sarı tohum rengi yeşil tohum rengine baskındır. enotip çeşidi: S S P : : : G F₁ : : : : 2 (SAL Sarı tohum Yeşil tohum Parental döl Gamet Filial döl Dişi Erkek Fenotip oranı: FI 644 Siz F2 153530 + Sofi SF-55-55 Genotip çeşidi ten: Genotip oranı: Gila nengi mavi göz 2n T:2:1 DAN Swe Hopl

8. Farelerde kürk rengi çok alellilik ile kalıtılan bir karakter- dir. Alellerin baskınlık ilişkisi ise şu şekildedir; F (Siyah) > Fb (beyaz) > F9 (Gri) > Fa (Albino) Buna göre, bu farelerde gözlenebilecek fenotip sayı- ŞI (X) ve genotip sayısı (Y) aşağıdakilerden hangisin- de doğru verilmiştir? X x+0 A) 4 B) 6 C) D) E) 4 4 6 Y 10 10 27 18 20

e r COU A AB 6. A kan grubundaki bir anne ile kan grubu bilinmeyen bir baba- nın çocuklarının kan grubu A'dır. Buna göre babanın BO genotipinde olma ihtimali kaçtır? 1/3 ged sbijee tielenhelfia uud indeloup

Babası 0 grubu ve kanında sadece Anti B taşıyan kadın ile Annesi AB gruplu ve alyuvarlarında B proteini taşıyan homozigot durumda bir erkek evleniyor. Çocuklarının al- yuvarlarında her iki antijenide taşıma olasılığı aşağı- daki seçeneklerden hangisinde doğru olarak verilmiş- tir? A) 1/4 B) 2/4 C) 1/8 D) 3/4 E) 0

IV 4. Bezelyelerde tohum şekli ve bitki boyunu belirleyen genler farklı kromozomlarda bulunur. Heterozigot düzgün tohumlu-uzun boylu iki bezelye bitkisinin çaprazlanması sonucu düzgün tohumlu kısa boylu bezelye bitkisinin oluşma oranı aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? A) 1/1/2 B) 3 4 (C) ²8 -| D) 33 8 E) 3 16

4. 2 1 3 4 D 2 ve 6 5 : Dişi Yukarıdaki soyağacında taralı olan bütün bireyler otozomal çekinik bir özelliği fenotipinde göstermek- tedir. : Erkek Buna göre, humaralandırılmış bireylerden han gilerinin genotipi bu özellik yönünden homozi- got olabilir? aa A) Yalnız 1 B) Yalnız 3 E) 3 ve 5 C) Yalnız 4

Soru No: 19 Babası O, kendisi B kan grubu olan Funda ile AB kan grubu olan Kağan evleniyor. OSYM Buna göre Funda-Kağan çiftinin, alyuvarlarının yüzeyinde B antijeni bulunan çocuğu olma olasılığı kaçtır? A) %12,5 B) %25 C) %50 D) %75 E) %100

2. ORh ORH BRh ABRh BRh ARh D) 3 v 5 ARh 2 ARh DO 3 4 5 ORN ARN BR Yukandaki soyağacında bireylerin kan grubu feno- tipleri verilmiştir. Buna göre, numaralandırılmış bireylerden han- gilerinde kan uyuşmazlığı gözlenebilir? A) Yalny 1 B Yalnız 4 Dişi Erkek E) 1,2 C) ve 2 1.2.3 ve 5

Etkinlik-3 Açık Uçlu Heterozigot siyahlve kısa kuyruklu farelerin çaprazlanması sonucu 15 tane beyaz ve kısa kuyruklu fare oluştuğu bilini- yor. Buna göre; aşağıdaki fenotipi verilen farelerin sayıları hesaplayınız. S₁ Ss SS SS SS SS a) Siyah ve kısa kuyruklu Kk. ayrich KE RK Kk RL LL b) Siyah ve uzun kuyruklu SK=15 SK = Sk= sk= c) Beyaz ve uzun kuyruklu

8. (H+ out th +M D) HmZb 3 N bt 13 Kromozomları ve genlerinin dizilişi yukarıdaki şekilde gösterilen canlıdan, gametler oluşurken cross-over olduğu düşünüldüğünde aşağıdaki gametlerden hangisinin oluşma olasılığı diğerlerine göre daha fazladır? A) HMZB B) B) hmZb E) HmzB C) hMZb

6. Otozom kromozomları ile taşınan kalıtsal bir özellik bakımından çekinik fenotipteki tüm bireyler soyağacında taralı olarak gösterilmiştir. 2 AQ AQ A- Buna göre, numaralandırılmış bireylerden hangilerinin ilgili özellik bakımından genotipleri kesin olarak belirlenir? A1 ve 2 D) 2,3 ve 4 5 B) 3 ve 5 C) 1,2 ve 3 E1, 3, 4 ve 5

7 AYT/ Biyoloji Normal azotlu DNA'ya sahip bir bakteri hücresi ağır azotlu besi yerinde bölünerek üredikten sonra, oluşan bakterilerden biri normal azotlu besi yerinde, diğeri ağır azotlu besi yerinde birer nesil çoğaltılıyor. Ardından her iki besi yerindeki bakterilerin DNA'ları saflaştırılarak santrifüj ediliyor. Normal azotlu DNA'ya sahip bakteri Ağır azotlu (N¹5) besi yeri %25 Normal %75 Melez D) Normal azotlu (N14) besi yeri Buna göre, santrifüj sonrası meydana gelen bant- laşmalar aşağıdakilerden hangisi gibi olur? A) B) C) E) %25 Melez %25 Normal %50 Ağır %50 Normal %25 Melez %25 Ağır 5N4 Nis Ms Ağır azotlu (N¹5) besi yeri N'S 45 Bir araştırm bir kaba ba bitkiden al risine CaC gibi hava %25 Normal %50 Melez %25 Ağır %50 Normal %50 Melez NIS 530 E MS N5 NS MS

5. BUD 5 A+ B+ C Dişi BİYOLOJİ ta +b A) AaBb CcDD B) aaBBCcDd C) AAbbCcDd D) AaBbCcdd E) AaBBCcdd BIDUU 5 +C +d Erkek A- b d+ a +B C +Di 5 Yukarıda bir hayvan türünün dişi ve erkek bireylerine ait homolog kromozom çiftlerindeki gen dizilimleri gösterilmiştir. Gamet oluşumu sırasında işaretli bölgelerde krossing - over gerçekleşmesi ile oluşan gametlerin döllenmesi sonucu aşağıdaki genotiplerden hangisine sahip zigot oluşamaz?