Kalıtımın Genel İlkeleri Soruları

Yukarıdaki şekilde, memeli bir canlıda yumurta hüc- resinin oluşumu sırasında gerçekleşen mayoz bö- lünmenin anafaz II evresi gösterilmiştir. Bu canlı ile ilgili, • Mayoz bölünme tamamlandığında, oluşan her bir hücresinde 2 kromozom bulunur. ● ● Metafaz I evresindeki bir hücresinde toplam 16 kromatit bulunur. Profaz I evresindeki bir hücresinde 4 tetrat olu- şur. Metafaz II evresindeki bir hücresinde 4 kromo- zom bulunur. Bir somatik hücresinin kromozom sayısı 4 tür. ifadelerinden kaç tanesi doğrudur? A) 1 (²0 B) 2 3 D) 4 E) 5 MLERİ YAYINLARI

KARMA SORULAR 6 MS 1 Bazı durumlarda, bir türde, belirli bir özelliği etkileyen alel gen çeşidi ikiden fazla olabilir. (cok alellik) Bu durumla ilgili olarak, aşağıdakilerden hangisi yanlış- A) Böyle bir kalıtımda, popülasyondaki tüm bireylerde, alel gen çeşitlerinin bulunma sıklığı aynı olur. B) Karaktere etki eden alel gen çeşitleri, farklı kromozomla- rin aynı bölgelerinde taşınır. C) Bir özelliği etkileyen alel gen çeşidi ne kadar çok olursa olsun, her bireyde bu alellerden sadece ikisi bulunur. D) Karakterin oluşmasını sağlayan genler, baskın, eşbaskın veya çekinik olabilir. E) Karaktere etki eden alel gen çeşidi sayısı arttıkça, oluşa- bilecek genotip çeşidi sayısı da artar.

6. angile jih naslovyned med Bir popülasyon içinde bulunan canlılar arasında iki karak- ter yönüyle yapılacak; 1. Aa Bb x Aa Bb) 10 II. Aa Bb X Aa bb III. (Aabb x AA BB b olası çaprazlamalarda oluşabilecek genotip çeşidi aşağıda- kilerin hangisinde çoktan aza/doğru sıralanmıştır? A) I-II-III DM-III-I B) I-1 -11 E) | – ||| – || C) 11-1-111

ktedir. ki karakter aç VISI kaçtır? E) 120 Aabbee aye gelme E), Ive li 10. Aşağıda verilen soyağacında otozomal çekinik bir hastalığı gösteren sadece iki birey koyu renkle gösterilmiştir. Diğer bireylerin hastalıkla ilgili fenotipleri bilinmemektedir. A) Yalnız I Buna göre, 1. 4 ve 5 numaralı bireylerin hastalığı gösterme ihtimalleri eşittir. II. 3 numaralı birey kesinlikle hastadir. III. 1 numaralı birey hastalık genini kesinlikle taşır. ifadelerinden hangileri doğrudur? (Mutasyonlar ihmal edilecektir.) 5 B) Yalnız II C) Yalnız III 3 □O Dişi : Erkek D) I ve III E) I, II ve III

19. İki karakter bakımından genotipleri bilinmeyen iki bireyin çap- razlanması sonucu oluşan fenotip oranları aşağıdaki grafikte verilmiştir. 3 1 Fenotip oranı fY A) FfYyx FfYy C) ffYyx FfYy fy FY Fy Buna göre, çaprazlanan bireylerin genotipleri aşağıdakile- rin hangisinde verildiği gibi olabilir? Fenotip çeşidi E) FfYyx Ffyy B) FFYY x ffyy D) Ffyy x Ffyy

LERİN KEŞFİ VE ÖNEMİ Elerle 3. A T Eiler- en- hid- olu- veni ar. olar 1. VE 11 Frederick Griffith tarafından 1928 yılında yapılan de- ney, nükleik asitlerle ilgili bilimsel süreç adına oldukça önemlidir. Griffith, deneyinde Streptococcus pneumo- niae bakterilerinin iki formunu kullanmıştır. Bu bakteri formlarından kapsüllü olanı zatürreye neden olurken kapsülsüz olanı zararsızdır. Griffith'in yapmış olduğu deneyin aşamaları aşağıdaki şekilde özetlenmiştir. 1. 2. B 3. 4. Canlı kapsülsüz bakteri Canlı kapsüllü bakteri Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteri A) Yalnız I Isıtılarak öldürülmüş kapsüllü bakteri ile kap- sülsüz bakteri karışımı KAVRAYALIM Fare yaşar. Griffith, deneyin sonucunda ölen farelerin kanını in- celediğinde ortak özellik olarak hepsinin vücudunda canlı kapsüllü bakteriler bulunduğunu gözlemlemiş buna karşın yaşamını sürdüren farelerde bu bulgu- ya rastlamamıştır. Buna göre, X. Bu deney tek başına nükleik asit çeşitleri içinde DNA molekülünün kalıtsal materyal olduğunun belirlenmesi için yeterlidir D) I ve III Fare ölür. Yalnız II Fare yaşar. Fare ölür. II. 4. aşamaya göre kalıtsal bir özelliğin bakteriler arasında bir şekilde transfer edilebileceği söyle- nebilir. RNA III. 2. aşamada ölen fareden alınan kan ile 4. aşama- daki ölen fareden alınan kan örneğindeki kapsül- lü bakterilerin genetik yapısı farklı olamaz. yorumlarından hangileri yapılabilir? E) II ve III > Prokaryot hücrelerde sitoplazma ve ribozomun yapısında; ökaryot hücrelerde çekirdek, sitoplazma, ribozomun yapısı, mitokondri ve plastitlerde bulunur. MED >Tek zincirlidir, sarmal yapı göster- mez ve kendini eşleyemez. RNA çeşitleri DNA daki bilgi kullanı- larak RNA polimeraz enzimi ile sentezlenir. Test 2 > Yapısında riboz şekeri, adenin, guanin, sitozin ve urasil bazla- ri vardır. C) Yalnız III > Yapısındaki nükleotitler fosfo- diester bağlarıyla birbirine bağ- lanır. > Prokaryot ve ökaryot hücreler- de mesajcı RNA (mRNA), taşıyı- CI RNA (tRNA) ve ribozomal RNA (rRNA) gibi RNA çeşitleri vardır. uyarı > mRNA: Protein kodlayan gen- lerin nükleotit dizisine göre sentezlenir. Sentezlenen mRNA sitop- lazmaya geçerek ribozo- ma bağlanır ve protein sentezine kalıplık yapar. > tRNA: Sitoplazmadaki amino asitleri protein sentezinde kul- lanılmak üzere ribozoma taşır. Çekirdekte tek zincir ha- linde sentezlenen tRNA si- toplazmada kendine özgü katlanmalar yapar. Bu katlanmalar sırasında bazı bölgelerde nükleotit- ler arasında hidrojen bağ- ları kurulur. > rRNA: Ökaryot hücrelerde çe- kirdekçikte sentezlenir ve pro- teinlerle birlikte ribozomun ya- pısında bulunur. Düz zincir halinde sentez- lendikten sonra üç boyut- lu yapısını kazanırken ba- zı nükleotitlerinin arasında hidrojen bağları kurulur.

5. A a A) B) C) D) E) b H. #1. D d Yukarıda deri hücresi genotipi verilen bir hayvanın; X. kromozom sayısı, 2n = 8 Y. oluşturabileceği gamet çeşidi sayısı, 2²³=8 Z: bir mayozda oluşturabileceği maksimum gamet çeşidi sayısı seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir? X 2n = 6 2n = 8 n=4 n=8 2n = 8 Y 8 E 8 4 8 N 8 4 8 4 4

10. O Soyağacında kulak kıllılığı özelliğini gösteren bireyler koyu renkle gösterilmiştir. Bu özellikle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? A) X'in Y ile homolog olmayan bölgesindeki baskın bir gendir. B) X kromozomu üzerindeki çekinik bir gendir. C) Erkek çocuklara sadece anneden aktarılır. D) Y'nin X ile homolog olmayan bölgesinde taşınır. E) Otozomlarda bulunan çekinik bir gendir.

8. A Rh(+) B Rh(+) 1 2 Yukarıdaki soyağacında gösterilen 1, 2 ve 3 ile numaralı çocuklardan; 1 A) AB RH(-) B) O RH(-) C) AB Rh(+) D) A RH(-) E) 0 Rh(+) 3 - 1. çocuk annesine ve babasına kan veremez ama alır. - 2. çocuk annesine ve babasına kan verebilir ama alamaz. - 3. çocuk babasına kan verebilir, annesine veremez. Buna göre, bu çocukların kan grupları aşağıdaki- lerden hangisinde doğru verilmiştir? 2 0 Rh(+) AB Rh(+) 0 Rh(+) 0 Rh(-) AB Rh(+) 3 0 Rh(+) 0 Rh(-) B Rh(+) A Rh(+) B Rh(-)

YOTEKNOLOJİ VE GEN MÜHENDİSLİĞİ S Örnek Sorular 15. Eczacılık ürünleri arasında yer alan, 1. II. hormon, III. antibiyotik V aşı, yapılarından hangilerinin eldesinde rekom- binant DNA teknolojisinden faydalanır? A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

Kök hücre için aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? (A) Mayoz bölünmeyle özelleşmiş hücre tiplerine dönüşür. B) Doğumdan hemen sonra göbek kordonundan elde edi- lebilir. C) Bütün kök hücre tiplerini kendinden elde etme yöntemi az risk taşır. D) Çok hücreli canlıların doku ve organlarını oluşturur. E) Farklılaşma yeteneği çok yüksektir. ktir./

koplast dur 5. Aşağıda bazı özelliklerin aktarılma şekillerini gösteren soyağaçları verilmiştir. : Dişi Erkek A A özelliği Buna göre, 1. X'e bağlı baskın, II. X'e bağlı çekinik, III. otozomal çekinik, IV. otozomal baskın TYT Deneme-16 B özelliği A a C) C-IV 79 C özelliği Ca aktarılma yolları ile soyağaçlarındaki özellikler eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisinin doğru olduğu söylene- bilir? (Mutasyonlar ihmal edilecektir.) A) A-I B) B-1 D) C-11 E) A-II

24. G ve H karakterleri bakımından genotipi bilin- meyen iki bireyin çaprazlanması sonucunda oluşan fenotip oranları aşağıdaki grafikte veril- miştir. Birey oranı 3+ 2 1 11 : GH GGM : Gh Gh : gH : gh E) Gghh X Gghh Fenotip çeşidi Buna göre çaprazlanan bireylerin genotipi aşağıdakilerden hangisi gibi olmalıdır? A) GgHh X GgHh BGgHh X Gghh C) ggHh X GgHh D) GGHH X gghh

TEST 4 5. Monohibrit Çaprazlama DOĞRU SAYISI Mendel bezelyelerde kalıtım çalışmaları yapmak için şekil- de gösterilen iki farklı tozlaştırma yöntemini kullanmıştır. Tozlaşma - I Bir fırça ile polenler taşınır. Tozlaşma - II Polenler dişi organa aktarılır. Bitkinin polen üreten erkek organlan kesilir. İki farklı tozlaştırma yöntemiyle ilgili olarak, I. Tozlaşma - I sayesinde, Mendel bezelyelerde heterozi- got genotipli bitkiler elde etmeyi başarmıştır. YANLIS D) II ve III II. Bezelyelerde tozlaşma - Il'nin doğal olarak gerçekleş- mesi belirli özellikler yönüyle saf döl bireylerin oluşma- sını sağlamıştır. 7. B n III. Tozlaşma -I ile elde edilen bezelyelerin belirli bir karak- ter yönü ile üretebilecekleri gamet çeşidi, tozlaşma - II ile elde edilen bezelyelere göre fazla olabilir. açıklamalarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II E) I, II ve III C) I ve III

29. Bir hayvan türünde otozomlar üzerinde aktanlan bir ka rakterin kalıtım Tv Tageklindeki üç alel çeşidly- le yapılmaktadir T, ve T₂ aleler Taleline baskın, ken di aralarında eş baskindir. Bu hayvan türünde bu karakter bakımından kaç çe- git genotip ve fenotip meydana gelebilir? A) B) Genotip çeşidi E) 3 6 80 12 Fenotip çeşidi 3

Aşağıdaki soyağacında X'e bağlı çekinik bir hastalığı fenoti- pinde gösteren bireyler koyu renkli olarak verilmiştir. Dy x'y 121 t2tr A) B) C) D) E) 2+²y 1 1/4 1/2 V 1/4 1/2 1/2 O 2 1/2 1/4 1/4 1/8 1/2 : Dişi : Erkek >: Fenotipi ve genotipi bilinmeyen birey Buna göre, 1 ve 2 nolu bireylerde çekinik alelin bulunma ihtimali kaçtır? 5. Aşağ moz Palme Yayınevi 3x² m xx x x ²² x ² xx^y