Hayalindeki netler. İhtiyacın olan her şey. Tek platform.

Soru çözüm, yayın seti, birebir rehberlik, canlı dersler ve daha fazlası Kunduz’da. Şimdi al, netlerini artırmaya başla.

Kalıtımın Genel İlkeleri Soruları

1. Aşağıdaki soyağacında belirli bir özelliği fenotipinde göste.
ren bireyler koyu renkli olarak verilmiştir.
O
O
O
O:
: Dişi
: Erkek
Bu özelliğin aktarımı,
I. otozomal çekinik,
II. otozomal eş baskın,
III. otozomal baskın
kalıtım biçimlerinden hangileri ile gerçekleşmiş olabilir?
A) Yalnız 11
B) I ve II
C) I ve III
D) II ve III
E) I, II ve III
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
1. Aşağıdaki soyağacında belirli bir özelliği fenotipinde göste. ren bireyler koyu renkli olarak verilmiştir. O O O O: : Dişi : Erkek Bu özelliğin aktarımı, I. otozomal çekinik, II. otozomal eş baskın, III. otozomal baskın kalıtım biçimlerinden hangileri ile gerçekleşmiş olabilir? A) Yalnız 11 B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Biyoloji
6.
5. Blau sendromu otozomal dominant olarak kalulan,
eklemlerde şişkinlik, deri döküntüsü ve göz iltihabına
Blau sendromu olan bir ailenin soyağacı verilmiş
tir. Soyağacında Blau sendromunu gösterenler koyu
renkle gösterilmiştir.
neden olan bir hastalıktır.
2
O Digi
RR
OD
: Erkek
5
6
kr
7
8
Numaralı canlılardan hangileri homozigot genoti-
pe sahip olabilir?
A) Yalnız
2
B) Yalniz 7
C) 2, 3 ve 4
D) 1,5 ve 6
E) 2, 7 ve 8
AYDIN YAYINLARI
A
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
Biyoloji 6. 5. Blau sendromu otozomal dominant olarak kalulan, eklemlerde şişkinlik, deri döküntüsü ve göz iltihabına Blau sendromu olan bir ailenin soyağacı verilmiş tir. Soyağacında Blau sendromunu gösterenler koyu renkle gösterilmiştir. neden olan bir hastalıktır. 2 O Digi RR OD : Erkek 5 6 kr 7 8 Numaralı canlılardan hangileri homozigot genoti- pe sahip olabilir? A) Yalnız 2 B) Yalniz 7 C) 2, 3 ve 4 D) 1,5 ve 6 E) 2, 7 ve 8 AYDIN YAYINLARI A
nur.
Melda: III. aşama bitki hücrelerinde ara lamel oluşu-
mu ile, hayvan hücrelerinde boğumlanma ile
olur.
5.
Aşağıda üç farklı üreme ana hücresinin genotipleri veril-
miştir.
At ta
B+ +B
BITS
A+ ta
B+ +b
Atta
B+ tb
ct to
Kttk
X+tx
C+ tc K+ +
C++ X+ +Y
Xtty
K+ tk
1
II
Bu bireylerin oluşturacağı gamet çeşit sayıları aşağı-
daki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir?
Krosing overli
gamet çeşit sayısı
Krosing oversiz
gamet çeşit sayısı
A)
1.8 - II. 16 - III. 8
1. 16 - II. 4 - III. 16
B) I. 16 - II. 8 - III. 16
I. 16 -- II. 2 - III. 8
C) 1.32 -Il. 4 - III. 16
1.4 - II. 8 - III. 4
D) 1.16 - II. 8- III. 16 1.8 - II. 8- III. 8
-E) 1.32 -II. 8- III. 8 1.16 - II. 2- III. 8
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
nur. Melda: III. aşama bitki hücrelerinde ara lamel oluşu- mu ile, hayvan hücrelerinde boğumlanma ile olur. 5. Aşağıda üç farklı üreme ana hücresinin genotipleri veril- miştir. At ta B+ +B BITS A+ ta B+ +b Atta B+ tb ct to Kttk X+tx C+ tc K+ + C++ X+ +Y Xtty K+ tk 1 II Bu bireylerin oluşturacağı gamet çeşit sayıları aşağı- daki seçeneklerin hangisinde doğru verilmiştir? Krosing overli gamet çeşit sayısı Krosing oversiz gamet çeşit sayısı A) 1.8 - II. 16 - III. 8 1. 16 - II. 4 - III. 16 B) I. 16 - II. 8 - III. 16 I. 16 -- II. 2 - III. 8 C) 1.32 -Il. 4 - III. 16 1.4 - II. 8 - III. 4 D) 1.16 - II. 8- III. 16 1.8 - II. 8- III. 8 -E) 1.32 -II. 8- III. 8 1.16 - II. 2- III. 8
Soru 41
insanlarda X kromozomu üzerinde taşınan çekinik bir alel ile
ortaya çıkan kalıtsal bir özellikle ilgili;
1. Bu aleli tek başına bulunduran erkek birey, fenotipinde bu
özelliği her zaman gösterir.
II. Bu aleli tek başına bulunduran dişi birey, fenotipinde bu
özelliği her zaman gösterir.
lli. Bu özelliğin erkeklerde ortaya çıkma olasılığı dişilere göre
daha yüksektir.
ifadelerden hangileri doğrudur?
A) Yalnizi
B) Yalnız In
Cl ve Me
D) II ve III
E) I, II ve III
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
Soru 41 insanlarda X kromozomu üzerinde taşınan çekinik bir alel ile ortaya çıkan kalıtsal bir özellikle ilgili; 1. Bu aleli tek başına bulunduran erkek birey, fenotipinde bu özelliği her zaman gösterir. II. Bu aleli tek başına bulunduran dişi birey, fenotipinde bu özelliği her zaman gösterir. lli. Bu özelliğin erkeklerde ortaya çıkma olasılığı dişilere göre daha yüksektir. ifadelerden hangileri doğrudur? A) Yalnizi B) Yalnız In Cl ve Me D) II ve III E) I, II ve III
8.
6.
Özlem ve Tarık'ın kan gruplarının belirlenmesi için
parmak uçlarından alınan az miktardaki kan, bir lam
üzerine üç farklı damla şeklinde bırakılıp bu dam-
laların birinin üzerine Anti-A, diğerine Anti-B, bir di-
ğerine Anti-D(Rh) damlatıldıktan sonra beklenmiştir
ve çökelmelere bakılmıştır.
Anti A
Anti B.
Anti D
Anti A
Anti B
Anti D
OO
ÇÖZ KAZAN
Özlem
Tarık
B kht
teht
: Çökelme var
Çökelme yok)
Çökelme durumlarına göre;
t. Ozlem'in alyuvarlarında B antijeni bulunmakta-
dır. V
11. Tarık'ın alyuvarında Anti-B antikoru bulunmak-
tadır
. ✓
III. Þzlem ve Tarık, Rh antijenine sahiptirler.
yorumlarından hangileri yapılabilir?
clem
V
A) Yalnız!
B) I ve II
I ve III
D) II ve III
EJINI ve III
COZ KAZAN
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
8. 6. Özlem ve Tarık'ın kan gruplarının belirlenmesi için parmak uçlarından alınan az miktardaki kan, bir lam üzerine üç farklı damla şeklinde bırakılıp bu dam- laların birinin üzerine Anti-A, diğerine Anti-B, bir di- ğerine Anti-D(Rh) damlatıldıktan sonra beklenmiştir ve çökelmelere bakılmıştır. Anti A Anti B. Anti D Anti A Anti B Anti D OO ÇÖZ KAZAN Özlem Tarık B kht teht : Çökelme var Çökelme yok) Çökelme durumlarına göre; t. Ozlem'in alyuvarlarında B antijeni bulunmakta- dır. V 11. Tarık'ın alyuvarında Anti-B antikoru bulunmak- tadır . ✓ III. Þzlem ve Tarık, Rh antijenine sahiptirler. yorumlarından hangileri yapılabilir? clem V A) Yalnız! B) I ve II I ve III D) II ve III EJINI ve III COZ KAZAN
AYT (Alan Yeterlilik Testi)
10. Gen aktarımı, bir canlının hücrelerine, başka bir can-
linin DNA'sinin belirli bölümlerinin yerleştirilmesi işle-
mine denir. Rekombinant DNA teknolojisinin uygula-
malarından biridir. Aşağıda yabancı bir gen aktarılan
bakteri üretimi şematize edilmiştir.
Yabanci gen
Antibiyotik
direnç geni
E
Bakteri
kromozomu
Bakteriler
antibiyotik
içeren ortamda
çoğaltılır
Şematize edilen olayla ilgili olarak yapılan,
I. Gen aktarılan bakteri, aktarım öncesinde ilgili an-
tibiyotiğe karşı dirençli değildir.
II. Bakterilerin antibiyotik içeren ortamda çoğaltılma-
ları rekombinant bireylerin seçilebilmesini sağlar.
III. Aktarımda kullanılan vektör, bakteri plazmitidir.
açıklamalarından hangileri doğrudur?
0-
ve M
A) Yalnız!
B) Yalnız II
D) ve III
E) I, II ve III
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
AYT (Alan Yeterlilik Testi) 10. Gen aktarımı, bir canlının hücrelerine, başka bir can- linin DNA'sinin belirli bölümlerinin yerleştirilmesi işle- mine denir. Rekombinant DNA teknolojisinin uygula- malarından biridir. Aşağıda yabancı bir gen aktarılan bakteri üretimi şematize edilmiştir. Yabanci gen Antibiyotik direnç geni E Bakteri kromozomu Bakteriler antibiyotik içeren ortamda çoğaltılır Şematize edilen olayla ilgili olarak yapılan, I. Gen aktarılan bakteri, aktarım öncesinde ilgili an- tibiyotiğe karşı dirençli değildir. II. Bakterilerin antibiyotik içeren ortamda çoğaltılma- ları rekombinant bireylerin seçilebilmesini sağlar. III. Aktarımda kullanılan vektör, bakteri plazmitidir. açıklamalarından hangileri doğrudur? 0- ve M A) Yalnız! B) Yalnız II D) ve III E) I, II ve III
13. Aşağıdaki soy ağacında otozomal çekinik bir genin etkisini fenotipinde gösteren bütün bireyler taralı
olarak verilmiştir.
O: Disi
Erkek
7
Buna göre, numaralandırılmış bireylerden hangilerinin homozigot genotipte olma ihtimali vardır?
Genotiplerini yazarak üzerinde gösteriniz.
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
13. Aşağıdaki soy ağacında otozomal çekinik bir genin etkisini fenotipinde gösteren bütün bireyler taralı olarak verilmiştir. O: Disi Erkek 7 Buna göre, numaralandırılmış bireylerden hangilerinin homozigot genotipte olma ihtimali vardır? Genotiplerini yazarak üzerinde gösteriniz.
B
i
Y
0
12. Homozigot durumda görülen, erkek ve kadınlarda
ortaya çıkma şansı eşit olan bir karakter için,
1.
Çekimiktir
.
ll. Es baskındır.
III. Qtozorlarda taşınır.
IV. krokozomunda taşınır.
K
yorumlarından hangileri yapılabilir?
A) I ve II
B) +ve tit
C) II ve IV
D) I, II ve III
E) II, III ve IV
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
B i Y 0 12. Homozigot durumda görülen, erkek ve kadınlarda ortaya çıkma şansı eşit olan bir karakter için, 1. Çekimiktir . ll. Es baskındır. III. Qtozorlarda taşınır. IV. krokozomunda taşınır. K yorumlarından hangileri yapılabilir? A) I ve II B) +ve tit C) II ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV
Ilam koşulları
nudur.
madan eşeyin
16
Memelilerde cinsiyeti XY sistemi belirler. Sirke sineklerinde ise X kromozomu sayısı belirler, 2
adet X taşıyan dişi, tek adet X bulunduranlar erkektir.
Aşağıda oluşturulan tabloda verilen örneklerde insan ve sirke sineğinin cinsiyetleri belirtilmiştir.
uşumunda et-
Sirke sineği
Kromozom durumu
Insan
duruptu
1
Dişi
XX
ar arasında
Dişi
Dişi
Dişi
2
Erkek
XO
tur?
XXX
Dişi
3
XYY
Erkek
4
Dişi
Erkek
XXY
5
Dişi
E) 5
Numaralandırılmış eşleştirmelerden kaç tanesi doğru değildir?
B) 2
C) 3
D) 4
119
A)1
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
Ilam koşulları nudur. madan eşeyin 16 Memelilerde cinsiyeti XY sistemi belirler. Sirke sineklerinde ise X kromozomu sayısı belirler, 2 adet X taşıyan dişi, tek adet X bulunduranlar erkektir. Aşağıda oluşturulan tabloda verilen örneklerde insan ve sirke sineğinin cinsiyetleri belirtilmiştir. uşumunda et- Sirke sineği Kromozom durumu Insan duruptu 1 Dişi XX ar arasında Dişi Dişi Dişi 2 Erkek XO tur? XXX Dişi 3 XYY Erkek 4 Dişi Erkek XXY 5 Dişi E) 5 Numaralandırılmış eşleştirmelerden kaç tanesi doğru değildir? B) 2 C) 3 D) 4 119 A)1
. Pembe renkli iki akşam sefası bitkisinin çaprazlanmasıyla
elde edilen F, dölünün fenotip çeşit ve oranları aşağıdaki
grafikte verilmiştir.
Birey orani
K: Kirmizi
50
P: Pembe
B: Beyaz
25
Fenotip çeşidi
K
PB
Grafiğe göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşıla
maz?
A) Kırmızı ve beyaz çiçek renkleri eksik baskındır.
B) F, dölünde üç farklı genotip bulunur.
C) Çaprazlanan bireyler çiçek rengi bakımından homozig
genotiptedir.
D) F1 dölünün fenotip ve genotip ayrışım oranı 1:2:1'dir.
E) Kırmızı ve beyaz çiçek genleri farklı kromozomlar üzerin
bulunur.
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
. Pembe renkli iki akşam sefası bitkisinin çaprazlanmasıyla elde edilen F, dölünün fenotip çeşit ve oranları aşağıdaki grafikte verilmiştir. Birey orani K: Kirmizi 50 P: Pembe B: Beyaz 25 Fenotip çeşidi K PB Grafiğe göre aşağıdaki sonuçlardan hangisine ulaşıla maz? A) Kırmızı ve beyaz çiçek renkleri eksik baskındır. B) F, dölünde üç farklı genotip bulunur. C) Çaprazlanan bireyler çiçek rengi bakımından homozig genotiptedir. D) F1 dölünün fenotip ve genotip ayrışım oranı 1:2:1'dir. E) Kırmızı ve beyaz çiçek genleri farklı kromozomlar üzerin bulunur.
TYT Deneme Sınavi - 1
20. İnsanda otozom kromozomlarda kalıtılan bir özellikle ilgili
M ve m alelleri bulunmaktadır. Aşağıda bir çiftin bu özel-
likle ilgili çaprazlanması şematik olarak gösterilmiştir.
+O
lerde
m
Mm
Mm
mm
C
D
A
B
Buna göre, çarprazlama sonucu oluşan A, B, C ve D
zigotları ile ilgili,
I. B bireyinde resesif gen bulunmaz.
II. C bireyi özelikle ilgili olarak heterozigottur.
III. A ve C bireyleri homozigot genotiplidir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız 1
B) Yalniz 11
C) Well
E) I, II ve III
MİRAY YAYINLARI
D) II ve III
Do
nel
eri
an
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
TYT Deneme Sınavi - 1 20. İnsanda otozom kromozomlarda kalıtılan bir özellikle ilgili M ve m alelleri bulunmaktadır. Aşağıda bir çiftin bu özel- likle ilgili çaprazlanması şematik olarak gösterilmiştir. +O lerde m Mm Mm mm C D A B Buna göre, çarprazlama sonucu oluşan A, B, C ve D zigotları ile ilgili, I. B bireyinde resesif gen bulunmaz. II. C bireyi özelikle ilgili olarak heterozigottur. III. A ve C bireyleri homozigot genotiplidir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız 1 B) Yalniz 11 C) Well E) I, II ve III MİRAY YAYINLARI D) II ve III Do nel eri an
31. Biosteel, örümcek ipeği proteininden yapılır. Dün-
ya'daki en kuvvetli ipliktir. Kurşun geçirmez yelek ve
ameliyathanelerde dikiş ipliği yapımında kullanılır.
Günümüzde gen mühendisliği ve biyoteknoloji saye-
sinde keçilerin DNA'sına gen aktarılmış ve keçilerin
biyosteel-üretmesi sağlanmıştır. Günümüzde bu keçi-
lerin sütünden biosteel saflaştırılarak elde edilmekte-
dir.
Gen mühendisliği ve biosteel ile ilgili,
h Biosteel üretilirken örümceğin tüm genleri keçiye
aktarılır.
Bir türden farklı bir türe gen aktarımı yapılabilir.
II Biosteel organik yapılıdır.
Verlenlerden hangileri doğrudur?
A) Yalnız II
B) I ve II
C) I ve III
E) I, II ve III
)
D) II ve III
AVOIN YAYINLARI
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
31. Biosteel, örümcek ipeği proteininden yapılır. Dün- ya'daki en kuvvetli ipliktir. Kurşun geçirmez yelek ve ameliyathanelerde dikiş ipliği yapımında kullanılır. Günümüzde gen mühendisliği ve biyoteknoloji saye- sinde keçilerin DNA'sına gen aktarılmış ve keçilerin biyosteel-üretmesi sağlanmıştır. Günümüzde bu keçi- lerin sütünden biosteel saflaştırılarak elde edilmekte- dir. Gen mühendisliği ve biosteel ile ilgili, h Biosteel üretilirken örümceğin tüm genleri keçiye aktarılır. Bir türden farklı bir türe gen aktarımı yapılabilir. II Biosteel organik yapılıdır. Verlenlerden hangileri doğrudur? A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III E) I, II ve III ) D) II ve III AVOIN YAYINLARI
2. DENEME
A
Al(K)
.
28. Mendel yapmış olduğu çaprazlamalarda bezelye bit-
kilerinin çiçek rengi ve çiçek konumuna ait,
Mor çiçekli ve çiçek yanda; 1356 k 3
Mor çiçekli ve çiçek uçta; 450 Ik
Beyaz çiçekli ve çiçek yanda; 450 BY
Beyaz çiçekli ve çiçek uçta; 150K
bezelyenin oluştuğunu tespit etmiştir.
II. kap
Buna göre;
da)
MUBA YAYINLARI
1. Çaprazlamada kullanılan bitkilerden dişiler dört
çeşit gamet oluşturmuştur.
II. Mor çiçek rengi geni beyaz çiçek rengi genine
baskınken, çiçeğin uçta olmasını sağlayan gen
yanda olmasını sağlayan gene baskındır.
III. İki karakter bakımından heterozigot iki birey çap-
razlanmıştır.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
ağıda-
elekt-
A) Yalnız! B) Yalnız 11
C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
er.
a doğ-
ul
r.
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
2. DENEME A Al(K) . 28. Mendel yapmış olduğu çaprazlamalarda bezelye bit- kilerinin çiçek rengi ve çiçek konumuna ait, Mor çiçekli ve çiçek yanda; 1356 k 3 Mor çiçekli ve çiçek uçta; 450 Ik Beyaz çiçekli ve çiçek yanda; 450 BY Beyaz çiçekli ve çiçek uçta; 150K bezelyenin oluştuğunu tespit etmiştir. II. kap Buna göre; da) MUBA YAYINLARI 1. Çaprazlamada kullanılan bitkilerden dişiler dört çeşit gamet oluşturmuştur. II. Mor çiçek rengi geni beyaz çiçek rengi genine baskınken, çiçeğin uçta olmasını sağlayan gen yanda olmasını sağlayan gene baskındır. III. İki karakter bakımından heterozigot iki birey çap- razlanmıştır. ifadelerinden hangileri doğrudur? ağıda- elekt- A) Yalnız! B) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III er. a doğ- ul r.
A ta
(1 fol D
b
Yukarıda genotipi verilen hücreden
mayoz bölünme sonucu aBdE genoti-
pine sahip bir gametin oluşması,
I. krossing over
II. ayrılmama,
III. mutasyon
olaylarından hangileri ile açıklanabilir?
A) Yalniz ! B) Yalnız C) I ve 11
D) I ve 111 E) Il ve Il
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
A ta (1 fol D b Yukarıda genotipi verilen hücreden mayoz bölünme sonucu aBdE genoti- pine sahip bir gametin oluşması, I. krossing over II. ayrılmama, III. mutasyon olaylarından hangileri ile açıklanabilir? A) Yalniz ! B) Yalnız C) I ve 11 D) I ve 111 E) Il ve Il
ksi
X
için
of hastalık
88 88
8
erkehte)
ÇOCUKLAR
-PC
XRX
XRX
XY
XY
KIZLAR
HETEROZIGOT-NORMAL
(1/2)
ERKEKLER
NORMAL
(1/2)
Şekil 4-9. Hasta erkeğin normal kadınla evlenmesi du.
rumunda, X kromozomal resesif gen için kız çocukların
tümü heterozigot, fakat erkek çocuklar normal olur.
mların
Cr
Hast:
aya
Fragile X sendromu, X kromozomal resesif
hastalıkların erkeklerde daha ağır seyredeceği
ilkesine bir istisna oluşturmaktadır. Çünkü fra-
gile X sendromu stabil olmayan bir uzunluk
mutasyonu sonucu oluşur : Küçük uzunluk mu-
tasyonları erkek ya da kadınlarda ya hiç semp-
tom vermez ya da pek az semptom verirken bi-
ribirini izleyen amplifikasyonlarla daha uzun
mutasyonlar çocuklarda mental handikap so-
nucunu doğurmaktadır.
al
Refur
Ir.
a
e
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
ksi X için of hastalık 88 88 8 erkehte) ÇOCUKLAR -PC XRX XRX XY XY KIZLAR HETEROZIGOT-NORMAL (1/2) ERKEKLER NORMAL (1/2) Şekil 4-9. Hasta erkeğin normal kadınla evlenmesi du. rumunda, X kromozomal resesif gen için kız çocukların tümü heterozigot, fakat erkek çocuklar normal olur. mların Cr Hast: aya Fragile X sendromu, X kromozomal resesif hastalıkların erkeklerde daha ağır seyredeceği ilkesine bir istisna oluşturmaktadır. Çünkü fra- gile X sendromu stabil olmayan bir uzunluk mutasyonu sonucu oluşur : Küçük uzunluk mu- tasyonları erkek ya da kadınlarda ya hiç semp- tom vermez ya da pek az semptom verirken bi- ribirini izleyen amplifikasyonlarla daha uzun mutasyonlar çocuklarda mental handikap so- nucunu doğurmaktadır. al Refur Ir. a e
B
DE
WILD
kf fk
Kromozomal durumu yukarıdaki gibi olan bir hücre ile
ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? c
Homolog kromozomlara sahiptir.
B) Akaraktert bakimindan homozigot genotiplidir.
c) Gen sayısı kromozom sayısına eşittir.
D) Abd genleri bağlıdır.
E) ABD genleri aynı kromozom üzerinde bulunur.
Biyoloji
Kalıtımın Genel İlkeleri
B DE WILD kf fk Kromozomal durumu yukarıdaki gibi olan bir hücre ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? c Homolog kromozomlara sahiptir. B) Akaraktert bakimindan homozigot genotiplidir. c) Gen sayısı kromozom sayısına eşittir. D) Abd genleri bağlıdır. E) ABD genleri aynı kromozom üzerinde bulunur.