Kalıtımın Genel İlkeleri Soruları

19. Aşağıdaki soyağacında bir özelliğin bir ailedeki ka- lıtımı verilmiştir. A Y A Y N Özelliği DÖzelliği göstermeyen erkek Özelliği gösteren erkek göstermeyen dişi Özelliği gösteren dişi Buna göre bu özelliğin kalıtımı ile ilgili, I. X kromozomundaki baskın bir alel ile kalıtılıyor olabilir. II. X kromozomundaki çekinik bir alel ile kalıtılıyor olabilir. III. Otozomal baskin olarak kalıtılıyor olabilir. IV. Otozomal çekinik olarak kalıtılıyor olabilir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız! B) Yalnız III C) II ve IV D I, III ve IV E) II, III ve IV

15. Aşağıdaki soy ağacı iki ailedeki renk körlüğü karakteri- nin kalıtımını göstermektedir. 11 Normal görüşlü erkek Renk körü erkek O Normal görüşlü dişi O Renk körü dişi O IV III Buna göre numaralı bireylerden hangileri, kesin ola- rak renk körlüğü geni taşır? A) I ve II C) I ve IV B) I ve III D) II ve IV E) III ve v

14. 1.birey Ergin KOPYALAMA 2.) birey 3.) birey Ergin Ergin EŞEYLİ ÜREME Palme Yayınevi 2n Döllenme zigot Yavru (4. birey Eşeyli üremeyle oluşmuş ergin bir koyundan (1. birey), kopyalama (klonlama) yöntemiyle yavru (2. birey) elde edilmiştir. Yukarıdaki şemada 2. bireyin eşeyli üremesi gösterilmiştir. Bu bilgilere göre, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) 2. bireyin hücrelerinin çekirdeğindeki kalit- sal bileşim, 1. bireyi oluşturan yumurta ve spermden kaynaklanır. B) 1. ve 2. bireylerin fenotipleri arasındaki farklılıklarda, çevresel etkenlerin de rolü vardır. C) 1., 3. ve 4. bireylerin genotipleri birbirlerin- den farklıdır. D) 1. bireyin 2. bireye genetik katkısıyla, 2. bireyin 4. bireye genetik katkısı aynıdır. E) 1. ve 2. bireylerin, aynı erkek bireyden (3. birey) eşeyli üremeyle oluşacak yavrulan- nin çekirdek genotipleri, iki kardeşinki ka- dar birbirine benzer. (2003 - ÖSS)

12. Aşağıdakilerden hangisi kalıtsal olmayan varyasyonlara örnek olarak gösterilebilir? Karahindiba bitkisinin ovada yetişeninin uzun boylu, dağda yetişeninin kısa boylu olması By Insanda kan grubunu belirleyen alel gen çeşidinin üç tane olmasi c) Bukalemunun bulunduğu ortama göre renk değiştirmesi D) X işınına maruz kalan bakterinin antibiyotik çeşidine direnç göstermesi E) Istenen özelliklere ait genlerin toplandığı kültür bitkilerinden ürün elde edilmesi uzmanyayinlari1 /uzmanyayinlari /uzmanyayinlarity 6

15. Aşağıdaki soyağacında X kromozomunda çekinik olarak taşınan ve Y kromozomunda aleli olmayan kırmızı - yeşil renk körlüğü ve hemofili hastalığının kalıtımı gösterilmiştir. 1 2 3 4 5 Sağlıklı dişi Sağlıklı erkek : Renk körü dişi : Renk körü erkek : Hemofili dişi : Hemofili erkek : Renk körü ve hemofili dişi : Renk körü ve hemofili erkek Buna göre, soyağacında numaralanmış bireylerden hangisinin, krosing-over geçirmiş bir gametin döllenmesi sonucunda geliştiği söylenebilir? A) 4 B) 2 C) 5 D) 1 E) 3

10, AaBbdd genotipli bireyin kendileşmesi sonucu oluşan 16 bireyin fenotip oranları ile ilgili aşağı- daki bilgilerden hangisi yanlıştır? (Genler bağım- sizdir.) 13. B B ģ A) 9 tanesi ABd fenotiplidir. B) 3 tanesi Abd fenotiplidir. C) 9 tanesi ABD fenotiplidir. D) 3 tanesi aBd fenotiplidir. E) 1 tanesi abd fenotiplidir. sa as A) 106 EL 21 YLL JOL36 08 82 09 a

10. Kahverengi saçlı anne ve babanın, sarı ve kah- verengi saçlı çocuklarının olmasını aşağıdaki- lerden hangisi açıklar? (Kahverengi saç rengi geni sarı saç rengi genine baskındır.) A) Sadece annede bir tane çekinik genin bulun- ması B) Babanın homozigot baskın genotipli olması C) Anne ve babanın heterozigot genotipli olması D) Sadece babada bir tane çekinik genin bulun- ması E) Babanın baskın, annenin çekinik fenotipli olması

16. "Lorenzo'nun Yağı" filmine de konu olan ALD sendromu X kromozomunun Y'de homoloğu olmayan bölgesinde taşınan çekinik bir gen ile kalıtılmaktadır. ALD sendromlu bireyler miyelin kılıf erimesine bağlı olarak 4-5 yaşlarında hastalık belirtilerini göstermeye başlamakta ve ergenlik çağına gelmeden de ölmektedir. Buna göre, ALD hastalığının kalıtımıyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Bu genin bir popülasyondaki bulunma sıklığı nesiller boyunca aynı kalmaz. B) Bu hastalık babadan oğula geçebilir. C) ALD sendromu sadece erkek bireylerde gözlenir. Hastalığa neden olan genin baskın alelini taşıyan bireyler sağlıklı olur. E) Dişi bireyler fenotipinde, bu hastalığı göstermez.

19. İnsanlarda X'e' bağlı çekinik özelliklerin kalıtımını, renk körlüğü üzerinden açıklayan bir öğrencinin aşağıdaki yorumlarından hangisi yanlıştır? A) Kız çocuklarında renk körlüğünün ortaya çıkabilmesi için anne ve babanın her ikisinde de bu özellikten sorumlu alelin bulunması gerekir. B) Renk körlüğü, erkek çocuklarında kız çocuklarından daha sık görülür. C) Renk körü olan bir erkek çocuğun annesi kesinlikle renk körüdür. D) Renk körü olmayan bir babanın kız çocuklarının renk körü olması beklenmez. E) Renk körü olmayan bir çiftin renk körü çocukları olabilir.

5. Farklı canlı türlerinde, belirli bir karakter üzerine etki eden genin alelleri arasındaki baskınlık-çekiniklik durumu ile ilgili aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. kıka Canlı Alel Alellerin türleri çeşit baskınlık-çekiniklik sayısı durumu K 3 K₁ > K₂ K3 L 3 L₁ > L₂ = L3 M 4 M₁ > M₂ > M3 > M4 N 4 N₁ > N₂ = N₂ > N₁ Tablo incelendiğinde, I. L ve M türlerinde ilgili karakterlere yönelik aynı sayıda fe- notip çeşitliliği gözlenir. II. İlgili karakterlerde fenotipik çeşitliliğin en fazla görüldüğü canlı türü M'dir. F III. K türünde ilgili özellik için ortaya çıkan fenotip ve genotip çeşit sayıları birbirine eşittir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) Ive - 76 A E) II ve III

17. Hemofili ve renk körlüğü, insanda X kromozomu üzerindeki çekinik genlerle kalıtılan iki hastalıktır. x^xr try O:Dişi birey :Erkek birey 4 ributel MO 5 1 2 3 4 A (2 Sağlam ve hasta bireylerin gösterildiği bu soyağacındaki kaç numaralı çocuğun krosing over sonucunda ortaya çıktığı söylenebilir? (Soyağacındaki bireylerde yatay çizgiler renk körlüğünü dikey çizgiler ise hemofili hastalığını göstermektedir.) A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

İLİMLERİ 1 19. X kromozomunda taşınan çekinik bir özelliğin kalıtım şe- ması aşağıdaki soy ağacında verilmiştir. Soyağacındaki X, Y ve Z bireylerinin fenotipleri belirtilmemiştir. X A Z C A, B ve C bireylerinin, fenotipleri bilinmeyen X, Y ve Z bireyleriyle yapacakları evliliklerden olacak çocuklar- da bu özellikle ilgili, C bireyinin evliliğinden doğacak kız çocukları bu özel- liği fenotipinde gösterebilir. II. B bireyinin evliliğinden doğacak erkek çocukların hiç- birinde bu özellik görülmez. III. A bireyinin evliliğinden doğacak kız çocuklarının hiç- birinde bu özellik görülmez. yargılarından hangilerinin doğruluğu kesin değil- dir? A) Yalnız II B) Yalnız III C)I've Il D) II ve III E) I, II ve III X=Y Y B bitte Deneme Saprofit Z 20 Bir ekosistemdeki bazı canlılar arasında görülen beslen-

5. Farklı canlı türlerinde, belirli bir karakter üzerine etki eden genin alelleri arasındaki baskınlık-çekiniklik durumu ile ilgili aşağıdaki tablo oluşturulmuştur. Canlı Alel Alellerin türleri çeşit baskınlık-çekiniklik sayısı durumu K 3 K₁ > K₂ K3 3 L₁ > L₂ = L3 4 M₁ M₂ M₂ > M4 4 N₁ > N₂ N3 > N₁ Tablo incelendiğinde, I. L ve M türlerinde ilgili karakterlere yönelik aynı sayıda fe- notip çeşitliliği gözlenir. II. İlgili karakterlerde fenotipik çeşitliliğin en fazla görüldüğü canlı türü M'dir. III. K türünde ilgili özellik için ortaya çıkan fenotip ve genotip çeşit sayıları birbirine eşittir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II 70 J Z Z L M N E) II ve III

DA Soyağacında gonozomal resesif bir özelliğe ait kalıtım veril- miştir. Bu özelliği taşıyan birey gri renkle gösterilmiştir. Erkek Dişi Aa X = A₂ Gonozomal resesif özelliğe sahip birey da Buna göre hangi bireylerin genotipi kesin olarak belirle- nemez? A) Yalnız I (B) Yalnız III C) II ve IV D) Ive V E) Vye VI V6

Bir genin birbirinden farklı iki alele sahip olma durumuna he- terozigotluk denir. İki karakter bakımından heterozigot olan bireye dihibrit, bu bireylerin çaprazlanmasına ise dihibrit çap- razlama denir. Genotipi RrBb olan dihibrit iki bireyin çaprazlanması Punnett karesinde verilmiştir. Spermler RB rB Rb rb RB X rB Rb rb Y Bu çaprazlamaya göre X ve Y ile gösterilen genotipli yav- ruların oluşma ihtimali sırasıyla nasıl olmalıdır? B) 1/16, 3/16 C) 3/16, 3/16 (A) 1/16, 1/16 D) 9/16, 3/16 E) 3/16, 9/16 OH Yumurtalar

11. Karayip mavi başlıklı resif balıkları bir erkek ve birkaç dişiden oluşan gruplar halinde yaşar- lar. Erkeğin ölmesi durumunda en iri ve yaşlı olan dişi, erkek olmaktadır. Bu değişikliği izle- yen bir hafta içinde de yumurta yerine sperm oluşturmaya başlar. Buna göre bu balıklarda cinsiyet, 1. kromozom sayısı, II. yaş ve büyüklük, III. gonozom çeşidi niceliklerinden hangilerine bağlı olarak be- lirlenir? A) Yalnız 1 B) Yalnız II C) Yalnız III