Atmosfer ve İklim Soruları

8. İklim, geniş alanlarda meydana gelen hava olaylarının uzun süreli ortalamasıdır. Hava durumu, dar alanlarda meydana gelen kısa süreli hava olaylarına denir. 38h IV 16 Buna göre haritada gösterilen taralı alanlardan hangisinin iklim özellikleri ve hava durumu yıl boyunca birbirine daha yakındır? A) 1 B) 11 C) III D) E) V

1. Aşağıdaki şekillerde, orojenez sonucu oluşmuş iki yer şekli kesi- ti gösterilmiştir . eiurm 10 Antiklinal oroje Senklinal kuuk Horst Horst Graben Buna göre, yer şekilleri kesitlerinin farklılık göstermesinin baş- lica nedeni aşağıdakilerden hangisidir? A) Levhaların hareket yönü B) Tortul kütlelerin sertlik derecesi C) Tortul kütlelerin oluşum süreci D) Tortul kütlelerin kalınlığı E) Yer şekillerinin aşınma hızı

9. Aşağıdaki haritada beş farklı doğrultu numaralarla gösterilmiş- tir. V (IV) 0° Ekvator Buna göre, hangi doğrultunun başlangıç ve bitiş noktasın- da aynı iklim özellikleri görülür? A) ! B) II C) III D) IV E) V

Aşağıda Kuzey Yarım Küre'de yaz gündönümün- de dört merkezde gece gündüz süreleri arasındaki farklar verilmiştir. Gece gündüz süreleri arasındaki fark (saat) 12 9 9 6 6 3 0 K L M MSN Merkezler 113 13 Deneme Grafik incelendiğinde merkezlerle ilgili aşağı- dakilerden hangisi kesinlikle doğrudur? A) N merkezi Ekvator üzerindedir. B) K merkezi diğer merkezlerin güneyindedir. C) L merkezi M ve k merkezleri arasındadır. D) K merkezi Ekvator'a en yakındır. E) N merkezinde 18 saat gündüz yaşanmaktadır.

3. Türkiye'de, 1936 yılında çok çocuklu ailelere hazineye ait topraklardan tarla bağışlanması uygulaması başlatılmıştır. Bu uygulamanın aşağıdakilerden han- gisine yönelik olarak yapıldığı söyle- nebilir? V A) Nadas alanları azaltmaya B) Ülke genelinde istihdamı artırmaya C) Tarım alanlarında ürün çeşidini artır- maya D) Tarımda dışa bağımlılığı azaltmaya E) Nüfus artış hızını artırmaya

9. BENIM HOCAM 6. iklim, atmosfer olaylarının, yeryüzünün herhangi bir yerinde masına dayanan durumudur. Özellikle iklimlerin ana çerçevesini ortaklaşa olarak gerçekleştirdikleri etkilerin uzun yılların ortala- oluşturan ana etken yağış ve sıcaklık ortalamalarıdır. °C Sıcaklık Yağış 30 350 25 300 20 250 15 200 150 10 100 5 50 o 0 O S MN M H TA EEK A Buna göre, yukarıda yağış ve sıcaklık grafiği verilen iklim tipi aşağıdaki ülkelerin hangisinde yaşanmaktadır? B) Arjantin C) Japonya A) Yeni Gine D) Hollanda E) Çad

1. Geniş bir bölgede uzun yıllar boyunca yaşanan atmosfer olayla- ninin ortalama durumuna iklim adı verilir. İklim, hava olaylarının uzun yıllar ortalamasından oluştuğu için etki süresi daha uzun- dur. Hava durumu ise dar alanlarda kısa süreli ortalama hava olayı olarak ifadelendirilir. Genel olarak bir yerin-günlük hava durumuna bakarak o mekânının iklimi hakkında yorum yapıla- maz. V. •IV Buna göre, dünya haritasında numaralanmış merkezlerin hangisinde günlük hava durumuna bakarak iklim özelliği ile ilgili yorum yapılabilir? A) B) II C) III D) IV E) V

6 6 1. Dünyadaki makroklima alanlanyla ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kutup ikliminin görüldüğü alanlar yağış özelliğine göre kurak sayılır ve soğuk çöl kabul edilir. o Sert karasal iklim bölgesinde en yağışlı dönem yaz aylarıdır ve yağışlar genellikle konveksiyonel oluşum- ludur. C) Dünyada hem günlük sıcaklık farkı hem de yıllık sıcak- lik farkı en yüksek olan yerler dönenceler depresindeki çöl iklimi alanlarıdır. D) Iklim grafikleri benzer olan subtropikal ve muson iklim- lerinden subtropikal iklimde yıllık sıcaklık ortalaması, musqn ikliminde ise yıllık yağış miktar daha fazladır. E) Okyanus iklimi görülen yerlerde yağış rejimi düzenlidir ve dört mevsim belirgindir.

9. Tundra iklimiyle ilgili aşağıdakilerden hangisi söy- lenemez? A) Toprağın derinliklerindeki kısmının yıl boyunca donmuş olduğu ve ancak yaz mevsiminde üst kıs- minin çözüldüğü bir iklimdir. B) Coğunlukla Kuzey Yarım Küre'de görülür. C)Yağışlar çoğunlukla kışın düşer ve konveksiyonel oluşumludur. D) Yıllık yağış 200-250 mm'ler civarındadır. E) Bitki örtüsü yosun ve likenlerden oluşur.

8. Aşağıdaki grafikte bir kentin aylık sıcaklık ve yağış ortalamaları verilmiştir. Yağış (mm) 300 Yağış Sıcaklık Sıcaklık (°C) 30 - 25 250 -20 200 15 150 10 100- HI -5 50 0 0 OŞ M N M H T AE E KA Aylar Yalnızca grafikte verilen bilgilerden faydalanila- rak bu kentle ilgili aşağıdaki yargılardan hangi- sine ulaşılabilir? A) Yağış rejimi düzensizdir. Kuzey Yarım Küre'dedir. 1 C) Doğal bitki örtüsü makidir. Tropikal kuşakta yer alır. ) Yillik yağış miktarı 1000 mm'den azdır. 12 200 os

3. Yerkabuğundaki düşey doğrultulu sıcaklık değişimi ortalama olarak her 33 metrede 1 °C'dir. Türkiye'deki bir maden ocağının girişinde si- caklık 15 °C olduğuna göre 726 metre derinlikte kaç derece ölçülmesi beklenir? A) 32 B) 35 C) 37 D) 42 E) 45

9. Aşağıda, Türkiye'deki bir yörenin bazı özellikleri verilmiştir. . Doğal bitki örtüsü maki adı verilen, kısa boylu bodur ağaççıklardır. Defne, mersin, keçiboynuzu, zakkum tü- rü bitkiler yaygındır. • Lapya, dolin, uvala ve obruk türü oluşumlar yaygındır. • Otel, motel ve konaklama tesisleri yaygındır. Güneşli gün sayısı fazla, plajlar yaygın, tarihi eserler fazladır. • Ekim-dikim işleri yaygındır. Çalışan nüfusun bir kısmı ge- coe çimini seracılıktan sağlar. Buna göre bu yörenin, aşağıdaki bölge türlerinden han- gisinde yer aldığı söylenemez? A) Akdeniz iklim bölgesinde B) Karstik bölgede C) Tarım bölgesinde D) Turistik bölgede E) Sanayi bölgesinde

8. Afrika kıtasının kuzeyindeki çöl ikliminin yayılış alanı gü- neyindekine göre daha geniştir. Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir? A) Dinamik yüksek basıncın etkili olmasıyla B) Yer şekillerinin sade olmasıyla C) kumsalların geniş yer kaplamasıyla D) Karaların yüz ölçümünün geniş olmasıyla E) Akarsu ağının seyrek olmasıyla

10. Aşağıda verilen gazete haberinde Brezilya'nın gü- neydoğusunda meydana gelen sel ve toprak kaymalarından söz edilmektedir. "Brezilya'nın güneydoğusunda meydana gelen sel ve toprak kaymaları ülkede 432 klşinin ölümüne neden oldu. Rio de Janeiro ve çevresindeki kasa- balarda etkili olan sel, dağ kasabası olan Teres- polis'te toprak kaymasına neden oldu. Burada 175 kişi ölürken, Nova Friburgo adlı kasabada 240 kişi- nin, Sumidouro şehrinde de 17 kişinin hayatını kay- bettiği açıklandı. Ölü sayısının artacağı düşünülen felaket bölgelerinde elektrik ve telefon hatları ça- lişmiyor, içme suyu sıkıntısı yaşanıyor. Yolların kapa- li olması nedeniyle ulaşılması imkânsız hale gelen kasabalar için Rio de Janerio valisi ordudan bölge- ye helikopterler ile yardım ulaştırılması isteğinde bulundu. Geçen hafta Sao Paulo'da da yağışlar karekök 1: nedeniyle 13 kişi yaşamını yitirmişti." Brezilya'da meydana gelen sel ve toprak kay- malarının büyük boyutlarda olmasında aşağıda- kilerden hangisinin payının daha az glduğu söy- lenebilir? At Nehir yataklarının yerleşime açılmasının (B) Uzun süreli yağışların görülmesinin Toprağın uzun süre suya doygun halde kalma- sinin Dj Ağaçlandırma çalışmalarının yetersiz olmasının El Yerleşim bölgelerinin heyelan riski taşıyan böl- gelerde yoğunlaşmasının 12

ÇAP/TYT 10. H 8. 1. Kap Bölgesi II. Avustralya'nın kuzeydoğu kıyıları III, Kaliforniya yarımadası IV. Misir'in iç bölgeleri Numaralandırılmış coğrafi alanların hangisinde yazları sıcak ve kurak kışları ilik ve yağışlı iklim ti- pine rastlanmaz? A) I ve II B) I ve ill C) II ve III D) Il ve IV ElAll ve IV 2

Sosyal Bilimler TY 8. Aşağıda sıcaklık ve yağıs grafiği verilen merkezlerden 10. hangisi Türkiye'de yer almaz? "C 40 mm A) 800 30 300 Yagis | 20 200 Sicaklik - 10 100 - 0 0 O'S MNMHTA EEK'A Aylar B) 250 Yağış Sicaklik °C mm 30 -25 200 -20 150 - - 15 100 10 50 -5 0- -0 o'ş'MNMHTAEEKA Aylar Yağış -Sıcaklık mm °C C) 250 25 200 20 150 15 100 10 50 -5 0- -0 O ŞMNMH'TAEEKA Aylar D) mm 80- °C 25 20 70- 60- Yağış 15 10 50- Sıcaklık -5 40 - 30 20 -0 L-5 -- 10 10 0 -15 o'ş'M'N'MHTA EEKA Aylar mm °C E) 300 250 r25 20 Yağış 200- 150 100 15 Sıcaklık -10 50- -5 04 -0 O S M NMH TA EEK A Aylar