Dünya'nın Şekli ve Hareketleri Soruları

Kafa Deng 6. Aşağıdaki şekilde ekinoks ve solstis tarihlerinde 1,80 metre boyundaki Caner'in öğle vakti gölge boyu ve yönü gösterilmiştir. Caner 21 Mart ve 23 Eylül gölgesi oluşmamıştır. 21 Aralık gölgesi. (kuzey) 21 Haziran gölgesi (güney) Buna göre, Caner'in bulunduğu konum ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz? A) Caner 45° paralelinde yer almaktadır. B) Gölge boyları Caner'den kısadır. © Caner'in bulunduğu yere Güneş ışınları yılda iki kez dik gelir. D) Caner Başlangıç Paraleli üzerinde bulunmaktadır. E) Caner dönenceler arasında bir konumdadır. 16

BI Tüm meridyen C) Paralel çapı küçüldükçe derecesi de kuç D) Eşit mesafede doğu-batı yönlü hareket edildiğinde en az meridyen Ekvator'da geçilir. E) Iki meridyen arası açısal hız her zaman aynıdır. 1 7. B Doğu Bati A Doğu Bati Bati C Doğu Yukarıda verilen A - B - C kentlerinde aynranda Güneş'in görünüm açılarına göre aşağıdakilerden hangisi doğru- dur? Serinhocam A) B merkezi diğer kentlere göre en doğudadır. A merkezi başlangıç meridyeninin doğusunda kalır. e) C merkezinde Güneş B merkezine göre daha geç doğ- muştur. D C merkezi A merkezinin doğusunda kalır. E) Güneş'in batma saati en ileri B merkezindedir. 8. İki merkez arasında meridyen farkı arttıkça bu merkezler arasında yerel saat farkı da artar. Buna göre, aşağıda verilen ülke çiftlerinin hangisi arasın- daki yerel saat farkı en çoktur?

SUYU 23. Güneşin doğuşu ile batışı arasındaki zaman gündüz süresidir. Bir yerde yaşanan gündüz süresi ne kadar uzun ise güneş o kadar erken doğup geç batmaktadır. Aşağıda K, L, M, N merkezlerinin 21 Haziran günü güneşin doğuş ve batış saatleri ve dünya haritası üzerinde dört yer gösterilmiştir. Merkezler Güneşin doğuş saati Güneşin batış saati 5.30 20.30 K 8 8.00 16.00 18.00 | z3E M 6.00 7.45 18.45 o Bu merkezlerin harita üzerinde bulundukları yerler ile ilgili aşağıdaki eşleştirmeler yapılmıştır. K merkezi ADM merkezi ile gösterilen yerdedir. ile gösterilen yerdedir. ile gösterilen yerdedir. ile gösterilen yerdedir. III. L merkezi IV. N merkezi Bu eşleştirmelerden hangileri doğru olabilir? A) I ve II. B) I ve III. C) T ve IV. D) Il ve III. E) III ve IV.

23. Güneşin doğuşu ile batışı arasındaki zaman gündüz süresidir. Bir yerde yaşanan gündüz süresi ne kadar uzun vi güneş o kadar erken doğup geç batmaktadır. Aşağıda K, L, M, N merkezlerinin 21 Haziran günü güneşin doğus ve batış saatleri ve dünya haritası üzerinde dort yer gösterilmiştir. Merkezler Güneşin doğuş saati Güneşin batış saati K (5.30 15 20.30 L 8.00 vo 16.00 6.00 12 18.00 7.45 MI 18.45 M N Bu merkezlerin harita üzerinde bulundukları yerler ile ilgili aşağıdaki eşleştirmeler yapılmıştır. 1. K merkezi II. M merkezi ile gösterilen yerdedir. ile gösterilen yerdedir. ile gösterilen yerdedir. III. L merkezi IV. N merkezi ile gösterilen yerdedir. Bu eşleştirmelerden hangileri doğru olabilir? A) I ve II. B) I ve III. C) Ive TV Dil ve III. E) || ve IV. 220

6. istanbul -Şanghay Şanghay'dan İstanbul'a doğru hareket eden uçağın rotasının, harita üzerinde düz bir çizgi ile değil de yay şeklinde gösterilmesinin nedeni aşağıdakilerden han- gisidir? sürekli A) Dünya'nın eksen hareketinden dolayı füzgârların uçakların yönünü saptırması B) Dünya'nın küresel şeklinden dolayı varılabilecek en kısa mesafeyi göstermesi C) Dünya'nın güneş etrafındaki hareketinin elips olması nedeniyle en kısa rotanın bu güzergâh olması D) Yer çekimi etkisiyle uçak rotalarının bu güzergâhlarda manyetik alandan etkilenmesi E) Çizgisel hızın bu güzergâhlarda fazla olması

B) Yoni Tork Devleti'nde devlet başkanlig! coküldugo c) siyasi alanda bir instabın yapıldan D) TEMM'nin otorisinin artırılmak istendig E) Dirve deyet işlerinin birbirinden ayrılmak istendiği 6. Aşağıdaki görsellerde aydınlanma çemberinin yıl içindeki değişimi gösterilmiştir. Aydınlanma çemberinin görseldeki gibi konumunun değişmesi gece-gündüz sürelerinin de yıl içinde değişimine neden olur. 8. Asas ver 21 Mart Kuzey Kutup Noktası 21 Haziran Kuzey Kutup Noktası 66°33' 66°33 O 0 66°33 66°33' A Güney Kutup Noktası Güney Kutup Noktası D A H 21 Aralık Kuzey Kutup Noktası 23 Eylül Kuzey Kutup Noktası 66°33 66°33 0 0 66°33 66°33 Güney Kutup Noktası Güney Kutup Noktası Buna göre, aşağıdaki ülkelerin coğrafi konumları dik- kate alındığında hangisinde gece-gündüz uzunluğu yıl içinde en fazla değişir? A) Norveç B) Türkiye C) Misir D) Nijerya E) Almanya 7 TYT / GNL-8 (A SERİSİ) 12

Aşağıdaki şekilde ekinoks ve solstis tarihlerinde 1,80 metre boyundaki Caner'in öğle vakti gölge boyu ve yönü gösterilmiştir. Caner 21 Mart ve 23 Eylül gölgesi oluşmamıştır. 21 Aralık gölgesi (kuzey) 21 Haziran gölgesi (güney) G Buna göre, Caner'in bulunduğu konum ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisine ulaşılamaz? TOT A) Caner 45° paralelinde yer almaktadır. B) Gölge boyları Caner'den kısadır. C) Caner'in bulunduğu yere Güneş ışınları yilda iki kez dik gelir. D) Caner Başlangıç Paraleli üzerinde bulunmaktadır. E) Caner dönenceler arasında bir konumdadır.

3. Coğrafya öğretmeni Berna Hanım akıllı tahtada numaralan- dırdığı aşağıdaki Türkiye haritasını açarak 21 Haziran tari- hinde bu merkezlerde yaşanan durumları öğrencilerden söylemelerini istemiştir. IV Buna göre hangi öğrencinin verdiği bilgi yanlıştır? A) Ali: En uzun gündüz süresi Il numaralı merkezde yaşa- nir. B) Özlem: Tüm merkezlere Güneş ışınları yıl içindeki en büyük acıyla gelmiştir. C) Hamit: IV ve V numaralı merkezlerde gece süresi diğer merkezlerden daha uzundur. D) Ayşe: Ill numaralı merkezde Güneş'in doğuşu ile batışı arasında geçen süre I. merkezden daha kısadır. E) Kaan: En uzun gölge boyu Il numaralı merkezde ölçülür.

Farklı yarım kürelerde enlem dereceleri aynı olan yerlere, gänes işinlarinin aynı açıyla düşmesi aşa- gidakilerden hangisine bağlıdır? A) Deniz kıyısında yer almalarına B) Güneş ışınlarının Ekvator'a dik açıyla düşmesine C) Aydınlanma çizgisinin kutup dairelerinden geçme- sine D) Yengeç Dönencesindeki cisimlerin gölgesinin oluş. mamasına E) Kuzey Kutup Çemberi'nin karanlık olmasına

7. Aşağıdaki diyagramda, Dünya'nın şekli ve sonuçlarıyla il- gili bazı durumlar verilmistir. Dünya'nın Ekvator'dan şişkin, kutuplardan basik, kendine özgü bir şekle sahip olması Güneş ışınlarının, Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe küçülen açılarla düşmesi Sıcaklık değerlerinin normal koşullarda Ekvator'dan kutuplara gidildikçe azalması ? Buna göre, diyagramda verilen durumların sonucuyla ilgili, aşağıdakilerden hangisi yazılamaz? GULONG A) Denizlerdeki tuzluluk oranının, Ekvator'dan kutuplara doğru gidildikçe azalması B) Kutuplar ve çevresinde buzulların etki alanının fazla olması C) Bitkilerin yeryüzünde geniş yapraklılar, karma ve iğne yapraklılar şeklinde kuşaklar oluşturması D) Ekvator’daki gece ve gündüz süreleri değişmezken, orta kuşaktaki merkezlerde değişimin fazla olması E) Kutuplara yakın yerlerdeki akarsuların donma süresi- nin, orta kuşaktakilere göre uzun sürmesi

7. Aşağıda Yer'in Güneş çevresinde 365 gün 6 saat süren yillik hareketi gösterilmiştir. 21 Mart 21 Haziran 21 Aralık 23 Eylül Dünya'nın yukarıdaki şekilde gösterilen hareketiyle ilgili, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yer'in Güneş çevresinde izlediği yolun şeklinin elips olduğu B) Güneş'e olan uzaklığının değiştiği C) Eksen eğikliğine bağlı olarak mevsimlerin oluştuğu D) Cisimlerin gölge uzunluklarının gün içinde değiştiği E) Eylül ekinoksunun 2 günlük gecikme ile 23 Eylül'de yaşandığı

den hangis A) Erozyon © Heyelan B) Çiğ b) Sel ve taşkın E) Su baskini 8. Nursel Öğretmen'in eksen eğikliğinin değişme- si durumunda yaşanacak durumlarla ilgili tahtaya çizdiği etkinliği, öğrencilerden Nazım aşağıdaki gibi doldurmuştur. Eksen Eksen eğikliğinin eğikliğinin artması azalmasi Durum SO Dönencelerin geçtiği enlem derecesi büyür. Tropikal kuşağın enlem aralığı genişler. Aydınlanma çemberinin hareket alanı daralır. Ekvator düzlemi ile yörünge düzlemi arasındaki açı büyür. Güneş ışınlannin dik gelebildiği alan genişler. Buna göre Nazım etkinlikteki durumlardan kaç tanesini doğru işaretlemiştir? A) 1 C) 3 D) 4 E) 5 DR2

Lazım 3. Güneş ışınlarının atmosferdeki yolunun uzaması işinların tutulmasını artırır. 90° 5. V 0° IV II Buna göre, yukarıdaki küre üzerinde belirtilen noktaların hangisinde 21 Mart tarihinde tutulmanın en fazla olması beklenir? A) B) II C) III JIV EV

E) Erzurum - Zonguldak 1. Güneş işinlarının geliş açısı II. Sıcaklık değerleri HII Yerel saatleri IV. Bitkilerin olgunlaşma süreleri V. Çizgisel hızları Yukarıdaki bilgilerden hanglleri aynı anler üzerin- de bulunan tüm merkezler için kesinlikle ortaktir? A) I ve III B) I ve II C) I ve V D) IV ve V E) IN, IV ve V 10

1. Ekvator üzerinde bulunan I ve II numaralı noktalar arasındaki yerel saat farkı ülkemizin doğusuyla batısı arasındaki yerel saat farkıyla aynıdır. ind Buna göre, I ve Il numaralı noktalar ile ilgili olarak; 4 iki noktanın başlangıç meridyenine açısal uzaklığı 4. iki nokta arasındaki kuş uçuşu mesafe III . merkezlerde Güneş'in doğuşunun kaç dakika arayla olduğu gibi özelliklerden hangileri tespit edilemez? A) Yalnız T B) Yalnız 11 cy Yalnız III D) Ive III E) II ve III

7. 1. Yeni Zelanda'daki kış mevsimi süresinin, Japonya'daki kış mevsimi süresinden iki gün daha fazla olması II. İstanbul'da güneşin, Londra'dan daha önce doğması III. Almanya'da yaz mevsimi yaşanırken, aynı anda Arjan- tin'de kış mevsimi yaşanmash Yukarıdaki durumlara neden olan faktörler, aşağıdaki se- çeneklerin hangisinde doğru eşleştirilmiştir 2 PEROR OM 1 II Eksen eğikliği Eksen hareketi Yörüngenin şekli B) Yörüngenin şekli Dünya'nın şekli Eksen hareketi Dünya'nın şekli Yörüngenin şekli Eksen eğikliği D) Eksen eğikliği Dünya'nın şekli Eksen hareketi Yörüngenin şekli Eksen hareketi Eksen eğikliği