Ekosistemlerin Özellikleri ve İşleyişi Soruları

36. Canlılar için önemli bir madde olan azot, protein ve DNA'nın bileşenlerindendir. Azot, topraktaki verimi etkiler. Azotun esas kaynağı atmosferdir. Atmosfer %78 oranında azot (N₂) içerir. Fakat atmosferde serbest bulunan azot, organizmalar tarafından doğrudan kullanılamaz. Azotun bitkiler tarafından kullanılabilmesi için bazı süreçlerden geçerek nitrit ve nitratlara dönüştürülmesi gereklidir. Buna göre; Yıldırım düşmesi, SE I. Dağ oluşumu, III. Volkan patlaması olaylarından hangileri bu dönüşümde etkilidir?

4. Habitat, bir canlı türünün doğal olarak yaşayıp çoğaldığı or- tamdır. Ekvator Buna göre Dünya haritasında numaralandırılan alanlarda yaşayabilecek hayvan türüyle ilgili aşağıdaki eşleştirmeler- den hangisinde, belirtilen yer hayvan için habitat değildir? A) I → Kutup ayısı B) II → Kanguru C) III → Deve D) IV E) V → Zürafa Ren geyiği

7 12. Akarsuların akış hizi ve sayısı üzerinde etkili olan faktörlerin başında gelir. özellikleri akarsuyun banndırdığı hayvan türü ve 13. Yatak eğiminin fazla olduğu yerlerde bol miktarda Limya malzeme taşınıyorsa akarsu bulanık akar, Jal alüvya! åå gå 14. Akarsularda eğimin azaldığı ve akışın yavaşladığı aşağı çığırda tatlı tuzlu 15. Akarsu denize ulaşıyorsa ağız kesimlerinde buna bağh olarak bitki ve hayvan türleri Doninel Karaja yüzey sulannin % 87'sine. su ve lar artar. su birbirine karışır ve plankton ise % 11'ine sahiptir. 17. Kapalı havzalarda bulunan göllerin çevreden taşınıp gelen materyale ve gölün üzerinde bulunduğu ana kayay bağlı olarak sulanı tuzluqcı ya da sooblolabilmektedir. 18. Mineral maddeler su içerisinde yaşayan fito olmaktadır. 19. Bir göl alüvyal malzemeyle dolmaya başlayınca (bitkisel) ve 200 zooplankton bataklık su kudap alupyal plankton taplı plankton haline gelir. ların (hayvansal) çoğalmasına ned

2. iğne yapraklan Bitki örtüsü tayga ve boreal ormanlarıdır. Bu biyomda yaşayan bazı hayvanlar; samur, vizon, vaşak, kunduz, ayı, kartal ve kuş türleridir. IV Bazı özellikleri verilen biyom haritada numaralandırılmış alanların hangisinde görülür? A) I C) III BII D) IV E) V PALME

10. Benzer bitki ve hayvan topluluklarını barındıran bölgelere biyom denir. Yukarıdaki Dünya haritasında verilen yerlerden hangilerinin aynı biyom olduğu söylenebilir? A) I ve II B) II ve Ill D) IV ve V E) I ve V C) III ve IV 11 D) Ole E) Öle 12. "Karbo rosfer a rece kan gelmez. Karbon I. Orma II. Kömü III. Tarimo IV. Akarsu gibi önlem A) Yalnız i

de e- (11) ? Kuvaterner Dönem'de buzullaşmanın etkisiyle Be- ring Boğazı, Alaska ile Sibirya'yı birbirine bağlamış ve buradan canlı geçişleri olmuştur. Haritada numaralı alanların hangisinde sözü edi- len boğaz gösterilmiştir? A) I C) III + IV B) II D) IV E) V

2. Tropikal iklim tipinin etkili olduğu bölgelerde biyoçe- şitlilik fazladır. V Buna göre harita üzerinde numaralandırılarak gös- terilen yerlerden hangisinde biyoçeşitliliğin daha zengin olması beklenir? A) I B) II C) III D) IV E) » Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü

ms Byoçeşitlilik, bir bölgedeki çeşitli özelliklere sahip bitki ve hayvan türleri ile mikroorganizmaların sayısını ve bu canlann birbirleriyle olan ilişkilerini ifade etmektedir. Luc IV =0 Buna göre, haritada gösterilen bölgelerin hangisinde biyoçeşitlilik daha fazladır? A) 1 B) II C) III D) IV E) V

1. Yeryüzünün en büyük ekosistemlerinden olan okyanus ve denizlerde 200 m derinliğe kadar olan ortam, canlı çeşitliliğinin fazla olduğu böl- gelerdir. Bu durumun nedeni, tuz oranının bu- rada daha az olmasıdır.

1. Aşağıdaki fotoğraflarda dört farklı biyoma ait canlı türleri verilmiştir. III. 11. IV. Bu canlı türlerinden hangisinin bulunduğu bi- yomla ilgili yapılan açıklama yanlıştır? A) I numaralı canlı türünün bulunduğu biyomun bitki örtüsü yaz yağışlarıyla yeşeren ve "savan" adı verilen yüksek boylu ot topluluklarıdır. B) II numaralı canlı türünün bulunduğu biyomdaki başlıca hayvan toplulukları ren geyiği, misk öküzü, kutup tilkisi, kutup ayısı, bozayı ve pal- yaço ördektir. C) II numaralı canlı türünün bulunduğu biyom orta Kuşakta yıllık yağış miktarının az olduğu, ya- ğışın belirli mevsimlerde toplandığı yarı kurak iklim bölgelerinde görülür. D) IV numaralı canlı türünün bulunduğu biyomun faunasını yunus, balina, midye, yengeç, deni- zanası, ahtapot, denizyıldızı, hayvansal plank- tonlar ve balık türleri oluşturur. E) Il numaralı canlı türünün bulunduğu biyom si- caklığın sadece birkaç ay 0 °C'nin üstüne çık- tığı ve kışın donan toprağın yazın çözüldüğü tundra ikliminde görülür. MANO

37. Lemur Koala • 3 Kanguru • Komodo ejderi 11 av! (8 illevli (0 YES spibel Il sinley (A Yukarıda verilen hayvan türlerinin ortak özelliği aşağı- dakilerden hangisidir? A) Hepçil olmaları Du B Savan biyomuna adapte olmaları C) Biyoçeşitliliğin fazla olduğu yerlerde yaşamaları D Besin zincirinin birinci beslenme seviyesinde yer al- maları Ana karalarda yaşamayan buna karşın okyanuslar- daki adalarda yaşayan türler olmaları svi (0

Test 11 Uygulama Madde Döngüleri v Testi 1.0 Su ekosistemleri, denizel su ekosistemleri (deniz, okya- nus) ve karasal su ekosistemleri (göl, akarsu, batak- lık) olmak üzere ikiye ayrılır. Denizel su ekosistemleri tuzlu sulardan; karasal su ekosistemleri ise bazı tuzlu, sodalı, acı göller dışında genellikle tatlı sulardan oluşur. Bu ekosistemlerde bitki ve hayvan türlerinin sayısı ve çeşitliliği önemli farklılıklar gösterir. Buna göre su ekosistemlerindeki biyoçeşitlilik üze- rinde aşağıdakilerden hangisinin etkisinin daha az olduğu söylenebilir? A Suyun durgun ya da hareketli olmasının B Suda Sudaki ışık düzeyinin tulo sbnhssi C) Su yüzeyindeki atmosfer basıncının D) Sudaki besin miktarının L E) Suyun sıcaklığının (8 polimal

13. Dağların yüksek kesimleriyle düşük sıcaklık şartlarının hâkim olduğu alanlarında dağ biyomu görülür. Bu biyom; iğne yapraklı ormanlar, alpin çayırları ve bitki örtüsünden yoksun alanlardan oluşur. Yukarıdaki haritada numaralandırılan alanlardan hangilerinde dağ biyomuna ait canlı türleri daha çok bulunur? A) I ve II D) II ve IV IV B) I ve III C) II ve III E) III ve IV 16

4. Bataklık ve göller canlı türlerinin zengin olduğu habitat- lardır. II. Ayrıştırıcıların çok olduğu yerlerde toprak kaybı çok olur. III. İnsanların doğaya yaptığı zararı hiçbir tüketici yapamaz. IV. Etçil hayvanlar otçul hayvanları yiyerek yaşar. Bu ne- Met denle sayıları daha çoktur. V. Orman yangınları ve savaşlar üreticilere zarar verir. VI. Ekosistemi etkileyen biyolojik faktör, fiziki faktörlerden biridir. Yukarıdaki bilgilerden kaç tanesi doğrudur? A) 1 B) 5 C) 6 D) 2 ER E) 3

6 S CES B M A L 12. Aşağıdakilerden hangisinde canlı çeşitliliğinin en az olması beklenir? A) Akarsuların ağız bölgeleri B) Denizlerin kıyı kesimlerindeki sığ alanlar C) Okyanuslarda mercanların bulunduğu yerler D) Yağmur ormanları bölgeleri E) Dönenceler çevresindeki kara içleri

12. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye'deki "sakin şehir" ilan edilen yerleşimlerin ortak bir özelliğidir? A) Sanayinin gelişme göstermesi B Gelenek ve göreneklerin korunması → Universitelerin bulunması D) Hinderlantlarının geniş olması Nüfusun yoğun olması