Topraklar Soruları

ki n 3. Zonal topraklar 1. Laterit 2. Vertisol 3. Podzol 4. Step A) 2 ve 5 C) 3 ve 5 Intrazonal topraklar E) 4 ve 8 5. Çernezyom 6. Rer ina 7. Kalsimorfik Yukarıdaki kavram haritasında, numaralandırılarak verilen topraklardan hangilerinin yeri yanlış verilmiştir? 8. Halomorfik B) 1 ve 6 D) 3 ve 7

2. Ana kayanın dış etkenler tarafından aşındırılması, taşınması ve çukur alanlarda zamanla birikmesi sonucu taşınmiş top- raklar meydana gelir. Aşağıdakilerden hangisi taşınmış toprakların özelliklerin- den biri değildir? A) Horizonlaşma belirgindir. B) Oluşumlarında akarsu, rüzgâr, buzul gibi kuvvetler etkilidir. C) Mineral açısından zengindirler. D) Katmanları oluşmamıştır. E) Tarıma uygun, taneli, işlenmesi kolay verimli topraklardır.

Toprak; yer kabuğunu ince bir tabaka halinde kaplayan, or- ganik ve inorganik maddelerin karışımından meydana gelen, içinde ve üstünde canlıları barındıran, bitkilerin besin kaynağı olan yeryüzü örtüsüne denir. Yerli bölge (zonal) topraklarında horizonlar belirgin iken, taşınmış (azonal) topraklarda horizon- lar yoktur. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi horizonları olan top- raklar içinde yer alır? A) Çernezyom (kara topraklar) B) Alüvyal topraklar C) Moren topraklar D) Lös topraklar E) Kolüvyal topraklar

2. Yükseltinin artmasıyla sıcaklık düşer ve yağış artar. Bu ne- denle bir dağın yamacı boyunca farklı karakterde topraklar oluşur. III IV Buna göre Türkiye haritasında belirtilen yerlerin hangi- sinde toprak tiplerinin bir dağ yamacı boyunca daha az farklılıklar gösterdiği söylenebilir? A) I B) II C) III D) IV E)V

UĞUR 3. Kimyasal çözünme, kayaçların bileşimindeki minerallerin çö- zünmesi şeklinde olmaktadır. Nemli, sıcak iklim bölgelerinde daha etkili olan kimyasal çözünmede su, en önemli etmendir. Çünkü su, minerallerin kimyasal yapısını değiştirir. Buna göre, haritada belirtilen yerlerin hangisinde kimya- sal ayrışma ile toprak oluşumu daha ön plandadır? A) I B) II C) III D) IV E) V Kimyasal çözünme toprak oluşumunu hızlandırır.

ri ise 2 nagib ölüm den de 1. Kayaçların çatlaması, parçalanması ve ufalanması şeklinde olan fiziksel ayrışma, soğuk ve kurak iklim bölgelerinde etkilidir. Buna göre, yukarıda verilen haritada belirtilen yerlerin hangisinde fiziksel ayrışma daha çoktur? A) I B) II D) IV C) III E) V UĞUR

2. Aşağıda verilen iklim koşullarından hangisinin bulundu- ğu alanda, toprak oluşum sürecinde daha çok kimyasal ayrışma ön plandadır? A) Her zaman kurak B) Günlük sıcaklık farkı fazla C) Düzenli yağışlı ve yıl boyu sıcak D) Kışları soğuk yazları serin E) Yazın yağışlı kışları kurak 87

eç A) 1-Laterit (B) Il-Kırmızı Akdeniz toprakları III - Çöl toprakları Dünya haritasında numaralanmış bölgelerde yaygın olan toprak tipleri aşağıdakilerden hangisinde yanlış yerilmiştir? IV-Kahverengi orman toprakları E) V-Tundra toprakları ler (Topraklar 5. Kuzey Amerika'da yaşayan bir çiftri hil istemektedir ||| B E To Yu Ek Top en Top Aka

9. Okyanus akıntıları ulaştıkları kıyılarda sıcaklık üzerinde et- kili olurlar. Aşağıdaki haritada dünya genelindeki belli başlı okyanus akıntıları sıcaklık özellikleriyle birlikte gösterilmiştir. Alaska Kaliforniya A) Kanada Gulf Strea Peru Labrador Kanarya D) Brezilya Brezilya Benguela Sıcak Akıntı Madagaskar B) İtalya Bat Avustralya Buna göre, aşağıdaki ülkelerden hangisinde iklim özel- liklerinin ortaya çıkmasında, sıcak okyanus akıntılarının etkisinden söz edilemez? Soğuk Akıntı Oyoşive Doğu Avustralya E) İngiltere C) Japonya

texiler nini etuatoral ve J nial toprak oluşum süreci hızlıdır. V okyanusal Kimyasal çözülmenin fazla olduğu iklim bölgelerinde W!17! Dive III Sosyal Bilimler B) II ve III IV hiblafdo ray hablagep Buna göre haritada işaretli bölgelerden hangile- rinde toprak oluşum süreci diğerlerine göre daha hızlıdır? Avell isan E) ve V C) III ve IV

2. Çernezyom topraklarının Türkiye'de görüldüğü alanlar nerelerdir? Bu toprakların özellikleri nelerdir? Yazınız. Erzurum-Kars civarında görülür. Çayır bitki örtüsünün altında oluşan humus bakımından. zengin verimli topraklardır.

7. Ülkemizde görülen intrazonal toprakların gö- rüldüğü yerleri ve özelliklerini açıklayınız? Vertisol: Eski göl tubanlanında kurak mevsimde çatlaklar arasına dolan yağışla şişip yüzeye çıkan dönüşümlü topraklardır. Halomorfik: Tuz Gölü çevresinde görülen tuz oranı yüksek toprotetardir. 9

6. Aşağıda verilen cümlelerde boş bırakılan kı sımları, uygun kelimelerle tamamlayınız. a. Terra-Rossa toprakları, içerisindeki demiroksit maddesinden dolayı renkleri kırmızıdır. b. Kahverengi orman toprakları humus. kımından zengindir. c. Ekvatoral bölgenin yıkanmış topraklarına laterit denir. d. Bitkilerin toprakta çürümesiyle humus oluşur. e. Orta kuşağın yarı nemli bölgelerinde çayır örtüsü altında oluşan topraklara Çernezyondenir. f. Zonal topraklardan nemli bölge toprakları içeri- sinde en verimlisi kahverengi..ormandir. toprağı g. Akarsuların getirdiği malzemelerin ova, vadi tabanı gibi yerlerde biriktirmesiyle oluşan topraklara azonal toprak denir. h. Toprağın katmanlarına horizon denir. ba- bölgelerinde fiziksel i. Çöl hakimdir. ayrışma

1. a. Zonal topraklardan nemli bölge topraklarını yazıp, laterit toprakları açıklayınız? Terra-Rossa •Kahverengi Orman Toprağı Podzol •Tundra . Laterit topraklar b. Toprak oluşumunu etkileyen faktörlerden canlıların etkisini kısaca açıklayınız? Bitkiler kökleriyle kayaç çözünmesini hızlandırır.

11. A katmanında yıkanan tuz ve kireç, B katmanında birikir. Toprağın oluştuğu bölgede yağış ne kadar fazlaysa B katmanındaki tuz ve kireç birikimi de o kadar fazla olur. Buna göre bulundukları bölgenin iklim özellikleri dü- şünülürse aşağıda verilen topraklardan hangisinde B katmanında tuz ve kireç birikiminin daha fazla ol- duğu söylenebilir? FRA A) Vertisol B) Lös C) Laterit D) Kahverengi ve kestane renkli, step toprağı E) Kahverengi orman toprağı

angisi- Laterit ak olu- ulların ği yer- ar yer Iması- tir. ettiği ir? m 2. . İğne yapraklı orman Çayır Geniş yapraklı orman Maki ● Bu bitki toplulukları ile altlarında olu- şan aşağıdaki toprak türleri eşleşti- rildiğinde toprak türlerinden hangisi dışta kalır? A) Terra-rossa B) Çernozyom C) Kahverengi orman D) Podzol E) Alüvyon