Yer yapısı Soruları

Konu Değerlendirme 1. 4. Yer kabuğu → Manto ► Dış çekirdek İç çekirdek Yukarıdaki şekilde yer yuvarlağını oluşturan katman- lar gösterilmiştir. Bu katmanların birbirinden ayırt edilmesinde; I. sıcaklık farkı II. kalınlık farkı III. yoğunluk farkı özelliklerinden hangileri etkili olmuştur? A Yalnız ! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III II ve III

4. Aşağıda iç kuvvet sonucu oluşan bir yer şeklinin kesiti verilmiştir Horst Horst Graben Türkiye'ye ait, seçeneklerde verilen yer şekil- lerinden hangisi bu kesitin herhangi bir yerin- de yer almaz A) Gediz Ovası B) Menteşe Dağları C) Bakırçay Ovas! D) Yunt Dağlan E) Kaçkar Dağlan

33 ABD'nin Yale Universitesi ve Japonya'daki Deniz ve Yer Bilimleri Teknoloji Enstitüsü araştırmalarının hazırladığı model, Türkiye'nin denizleriyle ilgili çok ciddi gelişmele- ri açığa çıkardı. Akdeniz zamanla küçük bir iç deniz haline gelecek ve Türkiye toprakları Amesia adı verilen yeni bir kıtanın iç kısımlarında kalacaktır. Yukarıda sözü edilen durumun aşağıdakilerin han- gisi sonucunda gerçekleştiği söylenebilir? A) Anadolu Yarımadası'nın aşınıp hafifleyerek yüksel- mesi ile B) Avrasya ile Afrika levhalarının birbirine yaklaşması ile C) Akdeniz'in dış kuvvetlerin taşıyıp biriktirdiği malze- meler ile dolmasıyla D) Afrika ve Arap levhalarının birbirinden uzaklaşma- sıyla E) Boğazların yaklaşıp kapanması ile

8. Aşağıdakilerden hangisi tortul kayaclan, puskorok ve başkalaşım kayaçlardan ayın calmentayan temel özelliklerdendir? A) Diğerlerine göre daha sert kayaçlardır. B) Bulundukları yerler eski kara parçalandır. içlerinde canlı kalıntıları bulunur. D) Yeryüzünün çukur yerlerinde görülorier. + É) Farklı minerallerin bir araya gelmesiyle oluşurlar

Aşağıdakilerden hangisi tortul kayaçların, püskürük ve başkalaşım kayaçlardan ayırt edilmesini sağlayan temel özelliklerdendir? A) Diğerlerine göre daha sert kayaçlardır. ✓ B) Bulundukları yerler eski kara parçalarıdır. C) içlerinde canli kalıntıları bulunur. D) Yeryüzünün çukur yerlerinde görülürler. E) Farklı minerallerin bir araya gelmesiyle oluşurlar.

Konu Degerlenlun 5. Türkiye, ortalama yükseltisi fazla ve yer şekilleri engebeli olan bir ülkedir. Türkiye'nin bu özelliklere sahip olması aşağıdaki- lerden hangisini etkilemez? Ortalama yağış miktarını B) Ekili - dikili arazi oranını Yer yapisini DDoğal bitki örtüsünü Ey Akarsuların enerji potansiyelini

9 X 21 I. İlkel Zaman'da (Prekambriyen) meydana ge- len orojenik dönemdir. Bu bölgeler daha sonra aşınarak eski kita kalkanları haline gelmişler- dir. II. İskandinavya, İskoçya ve Kuzey İrlanda'da yer alan dağların oluştuğu orojenez dönemdir. III. And ve Kayalık dağları gibi genç kütlelerin oluştuğu orojenik dönemdir. Yukarıda verilen orojenez dönemleri aşağıdakile- rin hangisinde doğru olarak eşleştirilmiştir? II III Alp Huron Alp Huron A) Kaledoniyen B) Kaledoniyen Alp Huron Huron Huron Kaledoniyen Alp Kaledoniyen C) Kaledoniyen (Alp

Volkanik dağlar And dağları Büyük Okyanus Nazca leghasi Güney Amerika Levhası Yukarıdaki şekilde verilen bilgilere göre; iki kitasal levhanın birbirine yaklaştığı, IT X noktasında okyanus hendeği oluştuğu, III. Kivim daglan ve volkanik dağların oluştuğu yorumlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız B) Yalnız il C) I ve II D) fl vem E) I, II ve III

lerinden ald leşmiştir? Yıldız sert ki turmu B) Çay! mür Ord do D) TE 7. Jeosenklinal adı verilen okyanus çanaklarında bi- riken tortul kütleler levha hareketlerine bağlı olarak yan basınçlara uğrayarak kıvrılır ya da kırılır. Yan basınçlara uğrayan bir tortul kütlede kırıl- ma ya da kıvrılma olması; 1. tabakaların yaşı, II. tabakaların esnekliği, III. iklim koşulları, IV. tabakaların üstündeki yük durumlarından hangilerine bağlıdır? I ve II B) I ve IV C) II ve III D) Il ve IV E) III ve IV E)

16. Epirojenez, yer kabuğu parçalarının dikey doğrultuda ve yavaş bir şekilde yükselmesi ya da alçalması olayıdır. izostatik denge , manto üzerinde yüzer durumda bulunan farklı yoğunluk ve kalınlıktaki yer kabuğu parçalarının mantoya az ya da çok gömülerek oluşturdukları dengedir. Izostatik dengenin bozulmasıyla hafifleyen tabakalar yük- selirken ağırlaşan tabakalar alçalır. Izostaik denge; • iklim değişikliği ile buzul oluşumu ya da buzul erimesi, • erozyon sonucunda yerkabuğunun aşınması ve kütle kaybetmesi, • akarsuların taşıdıkları malzemeleri biriktirmeleri gibi olaylar ile bozulur ve epirojenez olayı gerçekleşir. 11 Deniz Tortul tabakalar Yukarıdaki görselde 1 numara ile gösterilen alanda akarsu ve rüzgâr erozyonu sonucunda taşınan maddeler Il numara ile gösterilen alanda birikerek tortul tabakalar oluşturmuştur. Yukarıdaki açıklamalar dikkate alındığında görsel ile ilgili aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz? A) I numara ile gösterilen yerde aşınma sonucu yük azalır ve arazi yükselir. B) Deniz tabanı alçalır ve kıyı gerilemesi meydana gelir. C) Il numara ile gösterilen yerde birikme sonucu yük artar ve arazi mantoya gömülür. D) numaralı yerde aşınma meydana geldiği için arazinin yükseltisi azalır. E) Bölgede bulunan akarsuyun zamanla yatak eğimi ve akış hızı değişir.

10. Tektonik depremler; levha hareketleriyle meydana gelen yer değiştirme, sıkıştırma, gerilme ve kırılma sonucu oluşan sarsıntılardır. IV Buna göre harita üzerinde numaralanmış yerlerin hangisinde tektonik deprem görülme ihtimali daha azdır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.

2. Aşağıdaki şekilde kırmızı oklarla manto katmanın- daki konveksiyonel akımların oluşumu şematize edilmiştir. Sırt Litosfer Astenosfer Manto 700 km Dış çekirdek lç çekirdek Konveksiyonel akımlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Yer kabuğunu oluşturan levhaların farklı yön- lerde ve hızlarda hareketine neden olur. B) Yer'in iç isisinin etkisiyle oluşur. C) Dış kuvvetlerin oluşumunda etkilidir. Cirnes D) Levhaların yaklaşma, uzaklaşma ve yan yana yer değiştirme hareketine neden olur. E) Manto katmanı içinde oluşan dönme dolap ha- reketine benzer hareketlerdir.

EY Çölde yaşayan bazl Maya | 3. Su biyomu, tatlı ve tuzlu su biyomu olmak üzere ikiye ayrılır. Buna göre, aşağıdaki canlılardan hangisi tatlı su biyo- mu içinde yer alır? B) Yunus C) Tarna A) Balina HIZ VE RENK YAYINLARI D) Ahtapot EKöpek balığı 4. Bir bölgedeki genlerin, türlerin, ekosistemlerin ve ekolojik olayların oluşturduğu bütüne denir. Yukarıdaki cümlede boş bırakılan alana aşağıdakiler- den hangisi getirilmelidir? Ay biyom B) habitat C) biyoçeşitlilik D) flora E) fauna

Örnek: 1. Maar II. Kaldera III. Graben IV. Senklinal Yukarıda verilen yerşekillerinden hangilerinin volkanizm sonucu oluştuğu söylenebilir? A) Yalnız II B B) I ve II C) II ve III D) Il ve IV E) III ve IV

10. Yerkabuğunun geniş alanlarında meydana gelen alçalma ye yükselme hareketlerine epirojenez denir. Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi epirojeneze yol açan faktörlerden biri değildir? A) Buzul erimeleri ammat yayincilik B) Yoğun aşırım faaliyetleri C) Yeni tünel ve köprülerin inşası D) Alüvyonların geniş alanlarda birikmesi E) Karalarda yoğun volkanik faaliyetler

crati LIN 8. Volkanizma sırasında magma bazen yerin iç kısmında soğuyarak katılaşır. Bunun sonucunda derinlik volka- nizması oluşur. Buna göre aşağıdakilerden hangisinde derinlik vol- kanizması sonucu oluşmuş şekil ve bu şeklin bulun- duğu yerlerde yaygın olarak görülen kayaç cinsi doğ. ru verilmiştir? da- Şekiller Kayaç cinsi A) Batolit Bazalt dye- lidir. B) Dayk Andezit I far- saat C) Lakolit Volkan tüfü D) Sill Lapilli ridye- E) Dayk Granit süreleri esi tışı ara-