Güncel Çevre Sorunları ve İnsan Soruları

1. Biyoloji bilimindeki bilgiler, buluşlar ve ilerlemeler; 1. güncel çevre sorunları, II. gıda sıkıntısı ve güvenliği, III. enerji sıkıntısı, IV. insan sağlığını tehdit eden hastalıklar problemlerinden hangilerinin çözümünde etkili rol oynamaktadır? A) I ve II D) I, II ve III B) II ve III C) III ve IV E) I, II, III ve IV J&FT

Palme Yayınevi 56. Bakteri ve virüsler için, I. prokaryot hücre yapısına sahip olma, II. mutasyon sonucu genetik yapının değiş- mesi, III. ribozom organeli içerme özelliklerinden hangileri ortaktır? A) Yalnız I Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III

TYT/Fen Bilimleri 17. I. Düşük kalorili kömür kullanma II. Kükürt oranı yüksek kömür kullanımı III. Yanlış yakma tekniklerinin uygulanması Yukarıda verilenlerden hangileri Isınmadan kaynakla- nan hava kirliliğine neden olur? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız III E) I, II ve III Cve II 19. A

A t TESTİ 24. Aşağıdakilerden hangisi çevre kirliliğini önlemek için alınacak tedbirlerden biridir? Kâğıt, plastik, cam ve pil gibi atıkların çöpe atılması B) Fosil yakıtların kullanım miktarının artırıl- ması C) Ormanların tahrip edilerek yerleşim yerle- rine dönüştürülmesi D) Arıtma tesisleri kurularak atık suların arı- tılması

5. 1. Protein II. ATP III. Oksijen IV. Amino asit Bir hücrenin sitoplazmasında bulunabilen yuka- rıdaki moleküllerden hangileri mitokondri orga- neline geçiş yapmaz? A) Yalnız IV D) II ve IV B) I ve II E) II, III ve IV C) +ve HH

9. İşaretlenmiş karbon atomu içeren nişasta ile besle- nen bir farede işaretli karbona en son karaciğerdeki bir proteinin yapısında rastlanıyor. Nişastanın proteine dönüşüm süreci düşünül- düğünde aşağıdaki olaylar sıralanırsa hangisi 3. sırada gerçekleşir? A) Glikozlara azot girişi yapılması B) Nişastanın hidroliz edilmesi C) Glikozların oluşması D) Protein sentezi yapılması E) Amino asitlerin oluşması

3. Aşağıdaki harita Newyork'taki uzun adanın güney sahille- rini, harita üzerindeki numaralar ise veri toplama istasyon- larını göstermektedir. 40°50' 40°40' Fitoplankton (milyon hücre/mL) 543 Fitoplankton (milyon hücre/mL) 73°30' Moriches Körfezi civarında toplanan ördek çiftlikleri suya saldıkları azot ve fosfatlar nedeniyle kirliliğe neden oluyor. Aşağıdaki grafik, sahil boyunca sudaki inorganik fitoplankton değişimini göstermektedir. fosfat ve 8 7 6 30 24- 18 12 Uzun ada 5 Great South Körfezi 11 2 Inorganik fosfor 4 5 73°00' Great South Körfezi -30 15 Başlangıç (Alg yoğunluğu) Atlas Okyanusu 11 30 15 Istasyon numarası Fitoplankton 19 Ekologların azot, fosfat ve Nannocholaris atoms türü alg- lerle yaptığı deneylerin sonuçları aşağıda verilmiştir. Shinnecock Köprüsü 19 Moriches Körfezi Amonyumlu zenginleştirilmiş Fosfatla zenginleştirilmiş, Kontrol, zenginleştirilmemiş D) II ve III Moriches Körfezi 21 344147766 Inorganik fosfor (µg atom/L) Shinnecock Körfezi MI 2 4 5 11 30 15 19 21 Istasyon numarası Campbell, Biology 6th edition Sy. 1203 Buna göre, 1. Moriches Körfezi'ndeki fitoplankton sayısındaki aşırı artışın nedeni ördek çiftliklerinden suya karışan inor- ganik fosfattır. II. Kıyı sularında azot rastlanmamasının nedeni alglerin çiftliklerden suya karışan azotu hızlıca alarak tüket- mesidir. III. Kirliliğin önlenmesi çiftliklerden gelen lağım sularında- ki inorganik fosfatın uzaklaştırılmasıyla sağlanabilir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II E) I, II ve III

2. Besin kirliliği ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yan- lıştır? ✓ A) Fiziksel, kimyasal ve biyolojik olabilir. B) Deterjanlar, tarım ilaçları, metal kaplar ve plastikler fizik- sel kirlenmeye sebep olur. X C) Küf, mantar, parazit, bakteri ve virüsler biyolojik kirlenme nedenleridir. D) Metal parçaları, kıl, tırnak, iplik, sigara külü gibi faktörler fiziksel kirlenmeye neden olur. E) Besinlerdeki kirlilik insanlarda kısa vadede enfeksiyon- lara uzun vadede kanser gibi hastalıklara sebep olabilir. EYG YAYINLARI 5. S 1 Roby

8. Güvenli (sağlıklı) besin, besin değerini kaybetmemiş fizik- sel, kimyasal ve mikrobiyolojik açıdan temiz ve bozulma- mış besindir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi besinlerin kirlen- mesine neden olan fiziksel veya kimyasal faktörlerden biri değildir? A) Cam parçaları BY Cürüme sonucu besin üzerinde biriken mantar sporları Clyi yıkanmamış bulaşıklar DY Fazla kullanılan gida boyalan Deterjan atıkları

2. E) Bütün fotosentetik canlilar tarafından hidrojen kay- nağı olarak kullanılan su ayni zamanda atmosfere verilen oksijenin kaynağıdır. laktoz 100 ml su maltos 100 ml su 2 100 ml su TYT Biyoloji Soru Bankası 3 plikoz fruktoz Subroz Yukarıdaki deneyde içlerinde 100 ml su bulunan özdeş deney kaplarına sırasıyla eşit miktarda X, Y ve Z disak- karitleri bırakılmıştır. Her üç kaba eşit miktarda uygun sindirim enzimleri ilave edilmiştir. Diğer tüm koşul- lar optimum değerde tutulmuştur. Elde edilen deney sonuçlarından bazıları şöyledir: 2 nolu kapta tek çeşit monomere rastlanmıştır. D Kaplara fruktoz ayıracı ilave edildiğinde sadece 3 nolu kapta renk değişimi gözlenmiştir. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A Her üç kaptada parçalanan bağ çeşidi aynıdırgli YAYIN DENIZ çalaktos popto pliko+ bas PX disakkariti laktozdur. Glikoz ayıracı her üç kaptada renk değişimine sebep olur. V D) Z disakkariti insanlar tarafından besin kaynağı ola- rak kullanılmaz. E) X, Y ve Z disakkaritlerinin molekül ağırlıkları eşittir. A) Ya

4. 26 Nisan 1986'da Çernobil nükleer santralinin dördüncü reaktöründe bir patlama meydan gelmiştir. 20. yüzyılın en büyük nükleer kazası olarak da bilinen Çernobil faciasının üzerinden yıllar geçmiş ama bu felaketin izleri hala silineme- miştir. Kazadan sonra aşırı radyasyona maruz kalan binlerce insan hayatını kaybetmiş, etrafa ölüm saçan parçacıklar yü- zünden yıllar sonra bile sakat bebekler dünyaya gelmiştir. Bir tek dönemin SSCB'si değil, radyoaktif bulutların binlerce kilometre uzağa taşıdığı etkiyle çevre ülkeleri de bundan na- sibini almıştır. Çernobil nükleer santral kazasıyla ilgili verilen bilgilere göre, I. Kaza sonucu oluşan radyasyon sadece santralin bulun- duğu yerleri etkilemiştir. II. Patlamadan yıllar sonra doğan bebeklerde bile çeşitli hastalıkların görülmesi hastalıkların kalıtsal olduğuna işaret eder. III. Kazanın etkisiyle bazı bireylerde mutasyonlar meydana gelmiştir. ifadelerinden hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I D) II ve III B) Yalnız II E) I, II ve III C) Yalnız III

7. 1949 yılından itibaren Peru'nun Conete Ovası'nda pamuk üretimini artırmak için tarım zararlılarına karşı zirai ilaçlar uy- gulanmıştır. Yapılan bu kimyasal uygulamadan sonra pamuk üretimi yıldan yıla artmıştır. Hatta kolay ilaçlama yapabilmek için ovadaki ağaçlar ve çalılar kesilmiştir. Ancak 1955 yılın- dan sonra pamuk kurtlarının hızla çoğalması pamuk üretimi- nin ciddi miktarda azalmasına neden olmuştur. Peru'da yaşanan bu ekolojik sorun ile ilgili, 1. Pamuk kurtlarıyla beslenen böceklerin besin zincirinden çıkması ekolojik dengeyi bozmuştur. II. Ağaç ve çalıların kesilmesiyle yararlı böceklerin ve kuşla- rın yaşadıkları ve üredikleri yerler ortadan kaldırılmıştır. III. Zirai ilaca dayanıklı olan ve hayatta kalan pamuk kurtları doğal düşmanları da ortadan kalktığı için hızla artmıştır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I D) Il ve Ill B) Yalnız II C) Yalnız III E) I, II ve Ill 10 1

Lazım 4. Biyolojik çeşitlilik ekosistem çeşitliliğini, dünya üzerindeki tür çeşitliliğini ve tür içindeki genetik farklılıkları ifade eder. Günümüzde biyolojik çeşitliliği korumanın doğal dengenin ve insan yaşamının vazgeçilmez unsuru olduğu bilinmektedir. Bu nedenle biyolojik çeşitliliğin korunması ve sürdürülebilirliğin sağlanması amacıyla çevre kirliliği, nüfus artışı, doğal alanların bozulması, ormanların yok edilmesi, yasa dışı avlanma ve ticaret gibi insan etkinliklerinin önüne geçilmeye çalışılmaktadır. Bu bilgilere dayanarak, biyolojik çeşitlilik için, 1. Korunması, sürdürülebilirliğin sağlanması açısından vazgeçilmezdir II. Sadece dünya üzerindeki tür çeşitliliğini ifade eder. III. Çeşitli insan etkinlikleri biyolojik çeşitlilik için en büyük tehdittir yorumlarından hangileri doğrudur? A) I, II ve III B) Yalnız II C) Yalnız III Dit vett E) Yalnız I

yanı- ar. yak te- k- 6. Aşağıda karbon döngüsüne ait bir şema verilmiştir. Atmosferdeki CO2 Fotosentez Hücre solunumu Fotosentez Fosil yakıt ların ve 0 odunun Yakılması Fitoplank- ton Üreticiler Tüketiciler Ayrışma Karbon döngüsü ile ilgili aşağıdaki ifadelerden doğru olanla- rin yanına "/", yanlış olanların yanına "X" işaretini koyunuz. 1. Üreticiler atmosferdeki karbondioksit gazını doğrudan kullanabilirler. 2. Tüketici ve ayrıştırıcı canlıların faaliyeti sonucu atmos- ferdeki karbondioksit miktarı azalır. 3. Fotosentez olayı atmosferdeki karbondioksit miktarını azaltırken, fosil yakıtların kullanımı atmosferdeki kar- bondioksit miktarını artırır. 4. Canlı organizmalar ve fosil yakıtlar atmosfer (CO₂) kar- bonunun başlıca kaynaklarıdır. 5. Canlıların yapısına katılan karbon atomunun atmos- fere en kısa yoldan dönüşü ayrıştırıcı canlıların faaliyeti ile olur.

AYT/Fen Bilimleri 39. Biyoteknolojik çalışmaların yararları ve sonuçları ile ilgili hazır- lanan bir poster aşağıda gösterilmiştir. a b Ürün ka- litesi ve verimi yüksek bitki türlerini çoğaltmak Adli vakalar- da suçluları tes- pit etmek d Hastalık etkenlerine Biyolojik savaşlarda kullanılabilecek karşı aşı, hor- mon ve inter- canlıları ço- ğaltmak feron üret- mek Belirtilen posterde harflendirilerek belirtilmiş kısımlardan hangilerinde hata yapılmıştır? B) C C) a ve b A) a E) c ve d D) b ve d Biyoteknoloji kampüs tong 40. Bir bilir zırlıyor. Bitkiye sentez ediyor. Buna 1. atr II. ya III. kö molek A) Yaln

el Bakış 3. Biyoloji öğretmeni, çevresel bilinci artırmak için öğrencilerine aşağıdaki anketi uyguluyor. Ekolojik Ayak İzi Soruları Evet Hayır 1. Vejetaryenim. 2. Günde en az iki öğün et yerim. 3. Ulaşımı şahsi arabam ile sağlıyorum. 4. Son bir yılda yurt dışı kişisel uçak seyaha- timde 30 saatten fazla vakit harcadım. 5. Günde 3 saatten fazla bilgisayar oyunu oynarım. 6. Günde dört fincandan fazla kahve tüketirim. Öğretmen bu ankete katılan öğrencilerin beşinin anket so- nucunu tahtaya yansıtıyor. Leyla Mecnun Kerem Aslı Ferhat 1. E 1. H 1. E 1. H 1. E 2. H 2. 2. 2. E 2. H 3. H 3. 3. 3. E 3. E 4. H 4. 4. 4. H 4. E 5. 5. E 5. 5. H 5. E 6. H 6. E 6. H 6. E 6. E Buna göre, bu öğrencilerden hangisinin ekolojik ayak izi diğerlerine göre daha büyüktür? A) Mecnun B) Ferhat C) Aslı D) Leyla E) Kerem HE H HE HE HE