Ekosistemlerin Özellikleri ve İşleyişi Soruları

3. Hiçbir insanın elinin değmediği, doğada kendiliğinden bulu- nan ve oluşan yapılara doğal unsur denir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi doğal ortamda sürekliliği olan doğal unsurlardan biridir? A) Kahramanmaraş'taki linyit yataklarının varlığı B) Güneydoğu Asya'da gerçekleşen heyelan olayı C) Japonya'da gerçekleşen volkanik patlamalar D) Endonezya'daki tsunami olayı E) Doğal ortamdaki su döngüsü

6. Biyoçeşitliliğin yeryüzündeki dağılışını doğal (fiziki) koşullar, paleocoğrafya özellikleri ve biyolojik faktörler etkiler. Buna göre; I. insanların tarım ürünlerine zarar veren bazı böcekleri zirai ilaç kullanarak yok etmesi, II. çöllerde yüksek sıcaklık ve buharlaşmadan dolayı canlı sayısının az olması, III. son jeolojik zamanda yaşanan buzullaşmanın etkisiyle bazı canlıların Ekvator'a doğru göç etmesi, IV. karasal biyomlarda hayvanların, akarsu ve göl kenarında fazla olması durumlarından hangileri doğal (fiziki) koşulların biyoçeşitliliği etkilediğine örnek gösterilebilir? A) I ve II B) I ve III D) II ve TV E) III ve IV C) II ve III

a b d Beslenme zinciri şema üzerinde harfler ile gösterilmiştir. ayristirici Buna göre; a grubu canlıları doğrudan güneş enerjisini kullana- maz, grubu canlıları beslenme piramidinin birinci basama- ğında yer alır, c grubu canlılarının biyokütlesi b grubundaki canlıların biyokütlesinden azdır, D) II ve IV Vd grubu canlıları topraktaki azot miktarını artırır ifadelerden hangileri doğrudur? A) I ve II B) I ve III C) II ve III E) I ve IV Ne Or

11. Canlı ögeler Ekosistem Kimyasal etmenler Cansız ögeler Inorganik 11 Fiziksel etmenler ||| Organik 1 Yukarıdaki kavram haritasında numaralandırılan yerlere aşağıdakilerden hangisi yazılamaz? A) Su C) Oksijen B) Işık D) Hayvanlar E) Karbonhidrat

2. Aşağıda iki farklı bölgenin iklim grafikleri verilmiştir. Yağış(mm) 400 350 300 250 200 150 100 50 0 $ MNM Yağış(mm) 400 T 350 300 250 200 150 100 50 0 Yağış Sıcaklık Aylar 1. bölge Yağış D) Dağ biyomu E) Çalı biyomu Sıcaklık Sıcaklık(C) T 60 1. Bölge A) Yağmur ormanı biyomu B) İğne yapraklı orman biyomu C) Savan biyomu OSMNMHTAEEKA Aylar II. bölge 50 -40 30 -20 EEKA 10 -0 -10 -20 Sıcaklık(°C) 60 50 40 30 20 Grafikleri verilen bölgelerde bulunan biyomlar aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? 10 0 -10 -20 II. Bölge Çalı biyomu Çayır biyomu Yaprak döken orman biyomu Tatlı su biyomu Çöl biyomu SINAV 4.

3. Aşağıdakilerden hangisi canlıların yeryüzüne dağılışını etkileyen doğal faktörlerden biri değildir? A) Yoğun tarımsal faaliyetler B) Paleocoğrafya faktörü C) Yükselti etkisi D) İklim etkisi E) Toprak özellikleri

9. Canlıların yapı taşlarından birini oluşturan karbon; karalar, su- lar ve atmosfer arasında bir döngü içerisinde dolaşmaktadır. Ancak karbonun bazı durumlarda depolanması, bu döngünün kesintiye uğramasına neden olmaktadır. Aşağıdakilerden hangisi, bu tür bir kesintiye neden olur? A) Fosil yakıtların yakılması B) Kireç taşının ayrışması C) Volkanik faaliyetlerin meydana gelmesi D) Orman arazilerinin yanması E) Bitki kalıntılarının kömürleşmesi

1.. Bir türün bireylerinin yaşamsal faaliyetlerini en iyi şekilde devam ettirebildiği yaşam alanıdır. ● . Yaşadığı ortama uyum sağlamak için canlıların genetik ya- pısında ve fiziksel özelliklerinde değişiklik meydana gelme- sidir. Kendine özgü özelliklere sahip bitki ve hayvan türlerinin bölgesel düzeyde oluşturdukları büyük topluluklardır. Hava küre, su küre ve taş küreden oluşan; bitki, hayvan ve insanların yaşadığı doğal ortamlardır. Yukarıdaki tanımlarla aşağıdaki kavramlar eşleştirildiğin- de hangisi bunların dışında kalır? A) Ekosistem B) Biyom D) Adaptasyon E) Habitat Biyosfer

LAMA 1. Aşağıdaki haritada işaretlenen alanlarda görülen biyom türlerini kutucuklara yazınız. 12 Yağmur ormanları biyomu Yaprak döken orman biyomu İğne yapraklı ormanlar biyomu Çalı biyomu 10 Kutup biyomu Dağ biyomu Tatlı su biyomu Tuzlu su biyomu Savan biyomu Çöl biyomu Iliman çayırlar biyomu Tundra biyomu 1. 2

5. B) Madde döngüsünü C)Yeryüzünü D) Toprak oluşumunu E) Bitki örtüsünü 6. Biyoçeşitlilik yalnızca tür çeşitliliği olarak düşünülmemelidir. Biyoçeşitlilik; bir bölgedeki genlerin, türlerin, ekosistemlerin, 1 || ||| ekolojik olayların ve insanların oluşturduğu bir bütündür. IV V Yukarıdaki parçada numaralanmış ifadelerin hangisi yanlış verilmiştir? B) II C) III D) IV D) Oksijen E) V Yediğimiz meyve, sebze ve birçok gıda artığının doğaya bırakıldığında zamanla bitkilerin besin maddesine (gübre) dönüştüğünü görürüz. Buna göre, gıda atıklarının gübreye dönüşmesinde etkili olan ekosistem ögesi aşağıdakilerden hangisidir? A) Bitkiler B) Mantarlar Rüzgâr E) Karbondioksit

2. Aşağıdaki boşukları uygun şekilde doldurunuz. 1. Kıtaların kayması ve iklim değişikliği biyoçeşitliliği etkileyen 2. Yeryüzünde benzer bitki ve hayvan topluluklarının dağılışıyla 3. Yükselti arttıkça bitkiler, benzerlik göstermektedir. ormanlar ile dağ çayırlanı şeklinde kuşaklar oluşt 4. İnsanların yeryüzündeki bitki ve hayvanların dağılışına etkisi genelde olumsuz olmakla birlikte olumlu etkileri de olabilme dir. Bunlara örnek olarak; verilebilir. Kanalı'nın açılması (1869) ile Akdeniz ve Kızıldeniz arasında canlı geçişi başlamış 5. Mısır'da bulunan koşullarıdır.

Engebeli bölgelerde biyoçeşitlilik düz alanlara göre genellikle daha fazladır. Dağların denize dönük yamaçlarında biyoçeşitlilik iç kesimlere göre genellikle daha fazladır. Verimli toprakların bulunduğu alanlar bitki örtüsü açısından zenginken hayvan türleri açısından fakirdir. Son jeolojik zamanda görülen buzullaşma sonucu canlıların çoğu Ekvatora doğru göç etmiştir. Sanayi Devrimi'yle birlikte bilinçlenen insanların canlıların dağılışına etkisi Y

Örnek Soru 5 A) I Çözüm 1 Yıl boyu toprak buzla kaplı olduğu için bitki örtüsü yoktur. B) II Sıcaklık ve yağış koşullarına bağlı olarak tür çeşitliliği fazladır. Geniş ve iğne yapraklı 11 ağaçlardan oluşan orman örtüsü yaygındır. Yukarıdaki biyom bölgeleri ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? C) III Aşırı kuraklık V nedeniyle su tutabilen bitkiler yaygındır. IV Yıllık yağış rejimine ve miktarına bağlı olarak bitki örtüsü kısa boylu ağaççıklardır. D) IV E) V

3. Ekosistem canlı ve cansız ögelerden oluşur. Sıcaklığın yüksek ve yağış rejiminin düzenli olduğu bölgelerde biyoçeşitlilik azdır. W. Eğimin ve engebenin fazla olduğu alanlarda biyoçeşit- lilik azdır. Kutuplar ve çöller canlı çeşitliliğinin en az olduğu böl- gelerdir. Canlılar -40 °C ile +40 °C arasındaki bölgelerde yaşa- yabilirler. Biyoçeşitlilik ve ekosistemlerle ilgili olarak yukarıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Yalnız I D) II ve IV B) Yalnız II- E) Ill ve V C) Yalnız IV

6. Okyanus ve deniz ekosistemlerinde canlıların büyük çoğunluğu ilk 100 metrelik derinlikte yaşar. Bu duruma yol açan ana etmen aşağıdakilerden hangisidir? A) Güneş ışığının daha derinlere nüfuz edememesi B) Daha derinlerde sıcaklığın daha düşük olması C) Daha derinlerde tuzluluğun yüksek olması D) O₂ ve CO₂ miktarının yüzey sularında daha bol ol- ması E) Daha derinlerin dalga ve akıntılardan etkilenme- mesi

5 Aşağıdakilerden hangisi ekosistemdeki tür kayıplarına yol açan beşeri etkenler arasında sayılmaz? A) Şehirlerin yayılım alanlarının genişlemesi B) Habitattaki bir türün baskın hale gelmesi C) Savaşlar ve nükleer denemeler D) Dünya nüfusunda meydana gelen hızlı artış EÇayır ve meraların tarım alanına dönüştürül- mesi