Ekosistemlerin Özellikleri ve İşleyişi Soruları

15. Karbon döngüsü atmosfer, litosfer, biyosfer ve hidrosfer Varasında gerçekleşir. Döngü bozulmadığı sürece karbon oranında önemli değişiklik meydana gelmez. Ancak günümüzde insanların yapmış olduğu faaliyetler sonucu karbon döngüsünde bozulmalar meydana gelmiştir. Buna göre, I. akarsular üzerine barajların yapılması, yer altı sularının aşırı kullanımı, . şehirleşme faaliyetlerinin yaygınlaşması, IV. fosil yakıt kullanımının artması gelişmelerinden hangileri, karbon döngüsünü olumsuz etkileyen faaliyetlerden değildir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III

10. Bitki ve hayvan türlerinin yaşamlarını devam etti- rebilmek için bulundukları ortamın iklim koşullarına uyum sağlamasına adaptasyon denir. Aşağıda verilenlerden hangisinin adaptasyona örnek olacağı söylenemez? A) Bazı maki türlerinin yapraklarının tüylü, bazıları- nın parlak cilalı olması B) Kutup biyomunda kürkleri kalın hayvanların bu- lunması sd lupto C Tayga biyomunda ağaçların bol reçineli olması D) Savan biyomunda göçmen hayvanlara rastlan- masi EÇöl biyomunda bünyelerinde su tutabilen bitkile- re rastlanması Aile Eşle ted olm

1. Aşağıda canlıların yeryüzüne dağılışını sıcaklık ve yağış değer- leri verilmiştir. 150 100 50 Yıllık yağış (mm) -15 -15 -10 -10 -5 -5 0 III 0 5 5 10 10 15 20 25 Yıllık sıcaklık (°C) 200 IV 200 150 100 50 mm. Buna göre, canlıların yaşam alanları ile çeşitliliğini optimum sıcaklık ve yağış koşullarının belirlediği bilindiğine göre, yukarıdaki diyagramda kaç numaralı alanda biyoçeşitliliğin daha az olduğu söylenebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 3.

COĞRAFYA AYT Soru 495 Canlıların yeryüzündeki dağılışıyla ilgili aşağıda ve- rilen örneklerden hangisi iklim koşullarıyla açıklana- maz? LAYEkvatordan kutuplara doğru gidildikçe orman örtüsü- nün geniş, karma ve iğne yapraklılar şeklinde kuşakla- ra ayrılması B) Çöllerde yaşayan hayvanların çoğunun açık renkli, ku- tuplarda yaşayan hayvanların ise yağlı ve kalın derili olması Himalayaların güney ve kuzey yamaçlarında görülen bitki türlerinin sıcaklık ve nem isteklerinin farklı olması Kireçli topraklarda sayıları artan salyangozların, volka- nik topraklarda sayılarının azalması Amazon ve Kongo havzalarında sıcaklık ve nem isteği fazla olan ağaç türlerinin yaygın olması

10. G Aşağıda bir biyoma ait bazı özellikler verilmiştir. • Himalaya, And, Alp, Kayalık vb. dağların yük- sek kesimleriyle düşük sıcaklık şartlarının hâ- kim olduğu alanlarda görülür. Bu biyom; iğne yapraklı ormanlar, alpin çayır- ları ve bitki örtüsünden yoksun alanlardan olu- şur. Dağ keçisi, tibet öküzü, kartal, kar tavşanı, kurt ve kar parsı gibi hayvan türlerine sahiptir. Haritada numaralanmış yerlerin hangisinde bu biyoma rastlanmaz? A) I B) II (C) III D) IV E) V V

otlar bulunur. Bitki kökleri derinlerdedir ve be Savan biyomu; kaktüsler ve kuraklığa dayan yüzeyleri su kaybını azaltmak için iğnelidir. Dağ biyomu; çoğunlukla yazların sıcak ve kurak, de görülür. Bu biyomun bitki örtüsünü maki ve gang kışların ılık ve yağışlı geçtiği Akdeniz iklim bölgesin adı verilen çalılar ve bodur ağaçlar oluşturmaktadır. III Yağmur, ormanları biyomu; biyoçeşitliliğin fazla çevresinde görülür. Yıl boyu olduğu Ekvator ve yeşil kalan uzun boylu ve geniş yapraklı ağaçlardan oluşur. IV. Tundra biyomu; kutup altı iklim bölgesinde görülür. Bu biyomda toprak, yılın büyük bir kısmında don- muş hâldedir. Kısa ve serin geçen yaz döneminde yeşeren otlara tundra denir. Yukarıda karasal biyomlar ile ilgili olarak verilen bilgi- lerden hangileri yanlıştır? Ave II BI ve III CI ve III D) Il ve W ELHI ve IV Diğer Sayfaya Geçiniz.

Ekosistemlerin cansız unsurları fiziksel ve kimyasal unsurlar olarak iki grupta toplanır. Kimyasal unsurların bir bölümünü organik maddeler, bir bölümünü de inorganik maddeler oluşturur. I. Yağ Ik su III. Vitamin IV. Oksijen Yukarıdakilerden hangileri ekosistemleri oluşturan organik maddelerdendir? A) I ve II B) I ve III C) II ve III Il ve IV E) III ve IV

35. Aşağıdaki haritada bazı alanlar numaralandırılarak koyu renkle gösterilmektedir. IV II V Benzer bitki ve hayvan türlerini barındıran bölgele- re biyom denir. Buna göre, haritadaki yerlerden hangileri ben- zer biyomlardır? A) I ve II B) I ve III C) II ve IV D) III ve v E) IV ve v

1. Başlangıç Meridyeni 0° boylamı ve onun antimeridyeni olan 180° boylami boyunca dünya tam tur dönüldüğünde, aşağıdaki şekilde numaralandırılarak verilen biyomlardan hangisiyle karşılaşılmaz? A) B) C) C D) E)

Deneme - 4 11. Aşağıdaki haritada bazı biyomların yerleri numaralandırı- larak gösterilmiştir. III IV II Bu yerlerin iklim özellikleri göz önüne alındığında hangi biyom diğerlerinden farklıdır? A) 1 B) 11 C) IN DV.

3. lliman bölge yağmur ormanları orta kuşakta bulunur, bu ormanların görüldüğü alanlarda tropikal yağmur ormanları- na benzer şekilde yıllık yağış miktarı fazladır ve bu alanlar orta kuşak karaları içerisinde canlı çeşitliliğinin fazla olduğu alanlar olarak bilinmektedir. IVo 8 Vo lliman bölge yağmur ormanlarının dağılışı düşünüldü- ğünde haritada numaralandırılarak gösterilen alanların hangisinde canlı çeşitliliği diğer alanlardan daha faz- ladır? A) I B) II CAT D) IV E) V

ETKİNLİKLER BİYOÇEŞİTLİLİK, EKOSİSTEMLER, ENERJİ AKIŞI VE MADDE DÖNGÜLERİ, SU EKOSISTEMLER DOĞRU «<»> X YANLIŞ Haritada numaralandırılmış yerlerle ilgili aşağıda verilen özelliklerden hangilerinin doğru, hangilerinin yanlış olduğunu işaretleyiniz 1. 1. numaralı alandaki biyoçeşitlilik, 3 numaralı alana göre daha a Yanlış Doğru dır. 2. 2 numaralı alanda iğne yapraklı ormanlar (tayga) biyomu yera 3. 3 numaralı yerdeki biyolojik çeşitlilik, 4 numaralı yerdekine go Ekvator çok fazladır. 4. 4 ve 5 numaralı yerlerde benzer biyomlara rastlanır. 5. 7 numaralı yerde lama, bizon, geyik, ceylan türü canlı türler rastlanır. 6. 8 numaralı yerde savan biyomu, 9 numaralı yerde ise dağ biyom yer alır. 7. 6 numarallı yerdeki su biyomlarında mercan resiflerine raslanabi BOŞLUK DOLDURMA

35. Aşağıdaki tabloda bir biyomun en temel özellikleri verilmiştir. Sıcaklık Yil boyunca yüksek Yağış Yazlar yağışlı kışlar kurak Bitki örtüsü Uzun boylu otlar Hayvan Türleri Bizon, çakal, antilop, zebra, fil, timsah, zürafa III Il IV Buna göre özellikleri verilen biyom haritadaki taranan alanlardan hangisinde yer almaktadır? A) B) W C) 10 D) IV E) V

Palme Yayınevi - Fotosentez için gereklidir. 48 Topraktaki besin maddelerin bitki kök- leriyle alınması ve toprağa taşınmasını e sağlar. enerji emin ama- Yukarıda su döngüsünün aşağıdakiler- den hangisi için yararı verilmiştir? Al Toprak B) Hayvanlar Bitki ß D) Biyoçeşitlilik E) Suyun devamlılığı c

1 12. 14. G S A R M A 1. Savan biyomu; kaktüsler ve kuraklığa dayanıklı otlar bulunur. Bitki kökleri derinlerdedir ve bitki yüzeyleri su kaybını azaltmak için iğnelidir. I!. Dağ biyomu; çoğunlukla yazların sıcak ve kurak, kışların ilık ve yağışlı geçtiği Akdeniz iklim bölgesin- de görülür. Bu biyomun bitki örtüsünü maki ve garig adı verilen çalılar ve bodur ağaçlar oluşturmaktadır. III. Yağmur ormanları biyomu; biyoçeşitliliğin fazla olduğu Ekvator ve çevresinde görülür. Yil boyu yeşil kalan uzun boylu ve geniş yapraklı ağaçlardan oluşur. IV. Tundra biyomu; kutup altı iklim bölgesinde görülür. Bu biyomda toprak, yılın büyük bir kısmında don- muş hâldedir. Kısa ve serin geçen yaz döneminde yeşeren otlara tundra denir. daki çeri- Yukarıda karasal biyomlar ile ilgili olarak verilen bilgi- lerden hangileri yanlıştır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV 16 Diğer Sayfaya Geçiniz.

14. Aşağıdakilerden hangisi diğerlerinden farklı coğrafi koşullara bir adaptasyon örneğidir? A) Açık renkli derinin gelişmesi B) Su depolama özelliklerine sahip olma Bitkilerde yaprak yerine diken gelişmesi ) Gündüz dinlenip gece avlamaya çıkılması X E) Deri altından kalın yağ tabakasının oluşması X