Bir Kahraman Doğuyor Soruları
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorMustafa Kemal ATATÜRK' ün fikir hayatının oluşmasında etkili olan kişilerin başında Ziya GOKALP
gelmektedir. Ziya GÖKALP tek bir düşünce akımını benimsememiştir. Özellikle, milliyetçilik düşüncesi
üzerine olan fikirleri Mustafa Kemal ATATÜRK' ü derinden etkilemiştir. Eserlerinde millî kültürün korun-
masının ve ülkenin çağdaş medeniyetler seviyesine çıkarılmasının önemini vurgulamıştır
5.
Buna göre Ziya GÖKALP' in
1 Türkçülük
11. Osmanlıcılık
Ziya GÖKALP
(1876-1924)
111. Baticılık
V. Islamctlık
fikir akımlarından hangilerini benimsemis olduğu söylenebilir?
A)I ve II
BLve II
CHt ve IV
DIlI ve IV
YETI
TELLMLLIE
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorSARSILAN OSMANLI
layan fik
Ziya Gök
Yukarıda as
bir açıklam
ISOY
3.
Osmanlı D
biri de Iti
Aşağıdaki gelişmelerden hangilerini görseldeki dere yataklarına dikilen tabelalara sırasıyla yazarsak Osman-
li'nin yıkılma sürecine etkilerini doğru vermiş oluruz?
Yukarıdaki görselde Osmanlı Devleti bir göle benzetilmiş ve bu göl dere yataklarıyla beslenirken daha sonra bu ders
yataklarının kurulmasıyla göl tükenme noktasına gelmiştir.
mit üzerin
Meşrutiya
tarihinde
31 Mart A
1.
A)
Coğrafi Keşifler
Kapitülasyonlar
3.
B.
Fransız İhtilali
Fransız İhtilali
Buna g
5.
Azınlık isyanları
Azınlık İsyanları
Sanayi İnkılabı
Coğrafi Keşifler
Kapitülasyonlar
Al Osma
Sanayi İnkılabı
Coğrafi Keşifler
Sanayi İnkılabı
Fransız İhtilali
Sanayi İnkılabı
D).
Fransız İhtilali
Azınlık İsyanları
Azınlık İsyanları
Kapitülasyonlar
Coğrafi Keşifler
Kapitülasyonlar
218
BECERİ TEMELLT YENI NESIL SORU
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorMustafa Kemal, çocukluğunun ve öğrencilik hayatı-
nin bir kısmını Balkanlarda yer alan Selanik ve Ma-
nastır'da geçirmiştir. Daha sonra yükseköğrenimini
tamamlamak için İstanbul'a gelmiş ve Harp Okulu
ile Harp Akademisini bitirmiştir. Öğrenim hayatının
ardından ilk görev yeri olan Şam'a tayin olarak bir
süre buradaki V. Orduda görev yapmıştır.
6.
Mustafa Kemal'in Osmanlı ülkesinin farklı yer-
lerinde bulunması aşağıdakilerden hangisine
katkı sağlamamıştır?
A) Toplumun farklı kesimleri ile ilgili gözlem yaparak
devletin durumu hakkında fikir sahibi olmuştur.
B) Kendisini siyasi yönden geliştirerek Batılı dev-
letlerle diplomatik ilişkiler kurmuştur.
C) Ülkenin farklı bölgelerindeki uygulamaları karşı-
laştrma imkânı-bulmuştur.
D) Halkın içinde bulunduğu durumu yakından gör-
müştür.
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorSA
Grikçe şiddetienen isyanlar, devleti dağılma noktasına getirdi. Devleti dağılmaktan kurtarmak isteyen
czz yönetici ve aydinlar cesitli fikirler geliştirdiler. Bazı aydınlar dil, din, irk ayrımı yapılmaksızın bü-
tin milletleri kapsayacak bir üst kimlik oluşturmaya çalıştılar. Osmanlıcılık adı verilen bu düşüncenin
temelinde gayrimüslimleri devlete bağlı tutma fikri yatıyordu. Osmanlıcılık fikrinin etkisi ile Tanzimat ve
isanat Fermanlan ilan edildi. Kanun-i Esasi kabul edilerek Meşrutiyet yönetimine geçildi.
Buna göre, Osmanlıcılık fikir akımı ile ilgili;
Siyasal alanda yenilikler yapılmasına ortam hazırladığı,
I. Cok uluslu yapryı korumayı amaçladığı,
Devletin dağılmasının engellenmesine önemli katkı sağladığı
skanmlarından hangilerine ulaşuabilir?
A Yang
Vainz II.
C) I ve II.
DNI ve III.
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorJyanan Avrupa ve Sarsılan Osmanlı
1. Jön Türkler denilen Osmanlı aydınlarının çalışmaları
sonucunda 23 Aralık 1876 tarihinde padişah II. Ab-
dülhamit meşrutiyeti ilan etmiştir. Meşrutiyet ile bir-
likte halkın oyları ile oluşacak Mebusan Meclisinin
açılması kabul edilip, Osmanlı'nın ilk anayasası olan
Kanun-u Esasi yürürlüğe girmiştir.
Yukarıdaki girişimlerin sonuçları arasında;
1. Devletin yönetim anlayışının değiştiği,
II. Halkın ülke yönetimine katıldığı,
III. Temel hak ve özgürlüklerin anayasal güvenceye
alındığı
durumlarının hangileri gösterilebilir?
A) I ve II
B) I ve III
C) II ve III
D) I, II ve III
Avrupa'dan alınan dış borçlar ödenemeyince Avrupa
Umumiye (Genel Borçlar İdaresi) Osmanlı gelirlerine e
ve pazar ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Zengin ham madde
devletlerin hedefi hâline gelmiştir.
Metinde Osmanlı Devleti'nin hangi alandaki durumu
A) Hukuki
B) Ekonomik
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorOsmanlı Devleti zamanında
Selanik'in
Çok uluslu bir yapıya sahipti,
B
Zengin bir kültür vardı,
Ticari hareketlilik hâkimdi,
Buna göre Selanik'in belirtilen özelliklere sahip olmasında aşağıdakilerden hangisinin
etkisi olduğu söylenemez?
Al Gelişmiş bir limanın bulunması
B) Bünyesinde Sırp, Yahudi, Rum, Bulgar ve Türk gibi etnik unsurları barındırması
C) Kilise, Cami ve Havra gibi ibadet yerlerine sahip olması
D) Fransız İhtilali'nin etkisinin görülmesi
2.
Istanbul'daki
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorBIR KAHRAMAN DOĞUYOR
MUSTAFA KEMAL'İN ASKERLIK HAYATI
a
2-S 3-
stanou harees
5-Balkan Samaan
Sonia Asker se
DEN
AKDEN
ARABISTAN
Harita 1.2: I. Dünya Sana na Kadar sustata Kemal'in Askerlik Hentian Geçtiga Yerler
Mustafa Kemal'in askerlik hayatında gösterdiği başarılar, kendisinin
?
ve Türk milletinin geleceğini etkilemiştir. Oğrenim hayatını bayan ile
Yukandaki haritadan yararla-
tamamlayan Mustafa Kemal, 1905'te kurmay yüzbaşı rütbesiyle ilk görev
narak Mustafa Kemal'in görev
yeri olan Sam'daki 5. Orduva atandı (Görsel 1.23). Burada yakın arkadaş-
vapağı şehirleri kronolojik ola larıyla birlikte "Vatan ve Hürriyet" adında gizli bir cemiyet kurdu. Bir
rak sözleriniz Harita 1.2).
sūre daha Şam'da kalan Mustafa Kemal topçu stajını tamamladı, kolağası
(kademli yüzbaşı) rütbesine yükseldi.
Mustafa Kemal Şamda kurduğu cemiyetin adıyla ilgili niçin hür.
river, niçin vatan gibi sorulara şöyle cevap vermiştir:
". Ancak hür fikirli insanlardır ki vatanlarıma faydalı olabilirler
onlardır ki vatanlarını kurtarıp muhafaza etmek kudretine malik olurlar....
?
($. Süreyya Aydemir, "Take Adam", s. 93)
Mustafa Kemal'in Vatan ve
Hürriyet Cemiyeti'ni kurması,
onun hangi kişilik özelliklerini
yansıtır? Söyleyiniz.
Görsel 1.23: Kurmay Yüzbaşı Mustafa Kemal Arkadaşlarıyla, Şam
(Soldan Sağa: Ali Fuat (Cebesoy) (Ayakta Sol Başta). Lütfi Müfit
(Sağdan ikinci Oturan), Mustafa Kemal (Sağda Oturan))
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman Doğuyor1. ÜNİTE 1. KAZANIM
L
T.C. İNKILAP TARİHİ VE ATATÜRKÇÜLÜK
44. Aşağıda Tanzimat ve Islahat Fermanlarının maddeleri verilmiştir:
TANZİMAT FERMANI (1839)
ISLAHAT FERMANI (1856)
• Gayrimüslimlerin de Müslümanlar ile
eşit muamele görmesi ilkesini getirmiştir.
• Hristiyan tebaanin hakları genişletilmiş-
tir. (Özellikle eğitim ve yönetim alanında)
• Herkesin can emniyeti sağlanacaktır.
• Herkesin mal, irz ve namusu koruna-
cak ve diğerleri tarafından bu değerleri-
ne saygı duyulması sağlanacaktır.
. Herkes gelirine göre vergiye tabi tu-
tulacaktır.
. Herkes kanun önünde eşit görülecektir.
. Özel mülkiyet hakkı tanınacaktır.
- Her yerleşim yerinden lüzumunca ve
oradaki gidişatı bozmayacak şekilde as-
ker alinacak ve dört veya beş sene içe-
risinde askerler görevlerini tamamlayıp
yenileriyle değişecek şekilde bir sistem
uygulanacaktır.
• Işkence, dayak, rüşvet ve kayırma or-
tadan kaldırılacaktır.
• Azınlıklar;
> Memur, il genel meclisi üyesi olabile-
cek.
> Kilise, okul, yetimhane, yurt açabile-
cekler
>> Azınlık ve yabancılar şirket ve banka
kurabilecek
>> Hakaret içeren sözler sarf edilmeyecek.
>> Haraç ve cizye şartı kaldırılacak.
>> Bedelini vermek şartı ile askerlikten
muaf olacaklar
Tanzimat ve Islahat Fermanlannin maddeleri incelendiğinde bu fermanların ortak özellikleri ve farkları ile
ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
FARKLI ÖZELLİKLERİ
ORTAK ÖZELLİKLERİ
A) Tanzimat ile halkın güvenliği, adalet ve askeri konu-
lar ele alınırken, Islahat Fermanı ile daha fazla azınlık Hukuka bağlı devletin temellerini atılmıştır.
haklarına değinilmiştir.
B) Tanzimat ile herkese askerlik varken Islahatta azınlık Müslümanlarla gayrimüslimler arasında eşitliğin
lara bedelli askerlik getirilmiştir.
sağlanması amaçlanmıştır.
C) Tanzimat Fermanı'nda demokratikleşme amacı var-
Her iki ferman da gayrimüslimlere yönelik yayım-
ken Islahat Fermanı'nda böyle bir amaç görülmemek-
lanmıştır.
tedir
D) Tanzimat Fermanı'nda genel ifadeler kullanılırken
Islahat Fermanı'nda azınlıklara yönelik ifadelere yer Her ikisi de padişahin yetkilerini kısıtlamıştır.
verilmiştir.
(ARDAHAN ÖDM
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman Doğuyor7. Çanakkale Savaşlarında düşmanın yoğun ateş hattını
geçmekte tereddüt eden birliğe sorar:
"Mustafa Kemal: Niçin geçmiyorsunuz?
Askerî birlik: Düşman ateş saçıyor, geçilemez!
Bunun üzerine Mustafa Kemal böyle geçilir diyerek ok
gibi ileri ziplar. Onun bu hareketini gören Mehmetçik de
artık tutulamaz hâle gelir."
Yukarıda verilen tarihî olay Mustafa Kemal'in
1. Liderlik,
Vatanseverlik,
"H. İleri görüşlülük,
IV. Kararlılık
kişilik özelliklerinden hangilerini ön plana çıkarmış.
tır?
A) Yalnız I.
B) I ve II.
C) I, II ve IV.
D) I, IN III ve IV.
II.
8. Sınıf T.C. Inkılap Tarihi ve Atatürkçülük PDF
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorMustafa Kemal Askerî idadide Ömer Naci saye-
sinde Namık Kemal'ı tanır: Şiir ve kitaplarından
çok etkilenir. Bu sayede hem edebî yönünü ge-
liştirir hem de vatan ve millet sevgisi oluşmaya
başlar. Yakın arkadaşı Fethi Okyar'ın yardımı
ile Fransız ihtilali'nin öncüleri Voltaire (Volter),
J. J. Rousseau (Russo) gibi yazarları tanımiş-
tır. Yurt içinde ise Namık Kemal, Tevfik Fikret,
Ziya Gökalp, Celal Nuri gibi kişilerin eserlerini
okumuştur.
Şerafettin Turan, Atatürk'ün Düşünce Yapısını
Etkileyen Olaylar, Düşürürler, Kitaplar, s. 6
Yukarıda Mustafa Kemal'in fikir hayatının
şekillenmesinde hangisinin katkısına deği-)
nilmemiştir?
A) Arkadaşların
e) Okulların
B) Yazarların
D Şehirlerin
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman Doğuyor21. Mustafa Kemal, okul çağına geldiğinde annesi ve babası arasında geçen konuşma şöyledir:
Zübeyde Hanım: Mustafa okul çağına geldi. Evimizin yakınındaki geleneksel eğitim veren mahalle mektebine yazdırma-
nin uygun olduğunu düşünüyorum. Sen ne dersin?
Ali Rıza Efendi: Benim düşüncem yeni açılan ve çağdaş eğitim yöntemlerini kullanan Şemsi Efendi Mektebine yazdırmak.
Mustafa Kemal'in okula başlaması konusunda anne ve babasının yaptığı konuşmadan:
I. Eğitime önem verdiklerinin
II. Osmanlıda eğitimde birlik olmadığının
III. Kararları demokratik yollarla aldıklarının
hangilerine ulaşılabilir?
B) Ine II
A) Yalnız!
C) II ve III
ill ve III
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorAl ve III
38. I. Dünya Savaşı'na zemin hazırlayan gelişmelerden biri Sanayi İnkılabı idi. Sanayi İnkılabı ile devletler, “ham
madde” ve “pazar" arayışına yöneldiler. Sömürgecilik yarışına katılan devletler, birbirlerine üstünlük sağlamak
için hem sanayilerini geliştirdiler hem de hızla silahlandılar. Savaşa zemin hazırlayan bir diğer önemli gelişme
de Fransız İhtilali idi. İhtilalle ortaya çıkan “milliyetçilik” düşüncesi, çok uluslu devletlerin içerisindeki azınlık-
ların isyan etmelerine neden oldu.
Verilen bilgilere göre;
1. Dış faktörlerlerin bazı devletlerde iç karışıklık yarattığı
✓
II. Ekonomide yaşanan gelişmelerin uluslararası rekabeti artırdığı
III. Silahlanma yarışının sömürgeciliğe neden olduğu
yargılarından hangisine ulaşılabilir?
AVYalnız III
B) II ve III
C) I ve II
D) I, II ve III
Yu
A)
D
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorMustafa Kemal, Manastır'da yaşadığı dönemde vatan
ve hürriyet şairi Namık Kemal'den ve eserlerinde Türk-
çülüğü ön plana çıkaran Mehmet Emin Yurdakul'dan
etkilenmiştir. Tarih öğretmeni Kolağası Mehmet Tevfik
Bey'in dersleriyle de tarih bilinci gelişmiştir. Bu dönem-
de ayrıca Avrupalı düşünürlerin kitaplarını okumaya
başlamış, onların hürriyet, özgürlük ve cumhuriyet ile
ilgili düşüncelerinden faydalanmıştır.
Verilen bilgilerden hareketle Manastir sehri, Mustafa
Kemal'i daha çok hangi açıdan etutasunistér?
A) Eğitim-öğretim hayatı
B) Fikir hayatı
Aile hayatı
Sosyal hayatı
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman DoğuyorDeneme
6.
Harp Okulu yıllarında siyaset düşünceleri baş
gösterdi. Duruma ilişkin henüz etkili bir düşünce
oluşturamıyorduk. Namık Kemal Bey'in kitapla-
rinı okuyorduk. Bu gibi yurtseverlerin eserlerini
okuyanlara karşı soruşturmalar yapılıyordu. Ço-
ğunlukla ancak koğuşta yattıktan sonra okuma
imkânı buluyorduk.
Mustafa Kemal'in yukarıdaki anlatımına göre
onun eğitim gördüğü yıllarda,
L Özgürlükçü yazarların kitaplarını okumak ya-
saktı.
II. Askeri okullarda öğrencilerin okuduğu kitap-
lar kontrol edilmektedir.
III. Milliyetçi ve vatansever düşünceler öğrenci-
ler arasında yayılmaktadır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir.
A) I ve II.
B) I ve IlI,
C) Il ve III.
D)I, II ve II
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman Doğuyorlidomdn
12. I. ve II. Balkan Savaşları sonucunda oluşan durum aşağıda verilen görsellerdeki gibidir:
AVUSTURYA-MACARİSTAN
RUSYA
RUSYA
AVUSTURYA-MACARİSTAN
BOSNA
ROMANYA
BOSNA
ROMANYA
HERSEK
HERSEK
KARADAG
BULGARİSTAN
SIRBISTAN
MDYE
KABADAĞ
BULGARISTAN
EDİRNE
EDİRNE
MDYE
SIRBISTAN
ITALYA
ENEZ
ENEZ
Manastır
ARNAVUTLUK
ITALYA
Manastir
ARNAVUTLUK
alı
OSMANLI
OSMANU
DEVLETİ
YUNANİSTAN
DEVLETİ
YUNANİSTAN
1. Balkan Savaşı sonrasında Balkanlar
II. Balkan Savaşı sonrasında Balkanlar
Bu görsellere bakılarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
A) Osmanlı Devleti'nde sınır değişikliğinin yaşandığı
B) En kazançlı çıkan devletin Yunanistan olduğu
C) Bulgaristan ve Sırbistan'ın topraklarını genişlettiği
D) Balkanlarda birçok ülkenin sınırlarının değiştiği
Ortaokul İnkılap Tarihi
Bir Kahraman Doğuyor7. Mustafa Kemal, en zor anlarda dahi sorunlara çö-
zümler bulan ve bunları başarıyla uygulayabilen bir
düşünceye sahipti. Olayların akışına uyan ve buna
göre davranan değil, aksine olayları kendi görüşüne
ve düşüncesine göre biçimlendiren bir kişiydi. Mus-
tafa Kemal, bu özelliğini Trablusgarp'ta da gösterdi.
Trablusgarp'ı savunacak Osmanlı kuvvetlerinin ye-
tersiz olduğunu görünce derhâl yerli halkı bu konuda
örgütledi. Derne ve Tobruk'taki çarpışmaları başa-
rıyla yönetti. İitalyanlar donanmalarının desteğiyle
ancak kıyı bölgelerde tutunabildiler. Kazandığı bu
başarılar onun askerlik yeteneğinin ilk kanıtı oldu.
Bu parçadan yararlanarak Mustafa Kemal ile il-
gili;
1. yaratıcı düşünceye sahip olduğu,
II. güçlükler karşısında yılgınlığa düşmediği,
1II. karşılaştığı sorunlara özgün bir yaklaşım sergile-
mediği
yorumlarından hangilerine ulaşılamaz?
B)I ve II
A) Yalnız III
C) II ve II
D)I, II ve II