Enerji Akışı ve Madde Döngüleri Soruları

8. Yazların sıcak ve kurak, kışların ılık ve yağışlı geç- tiği bir yörede aşağıdaki biyom türlerinden hangi- sinin görülmesi beklenir? A) Çalı biyomu B) Iliman çayırlar biyomu C) Savan biyomu D) Dağ biyomu E) İğne yapraklı orman biyomu

Denitrifikasyon 14 Nitrat olan toprak Atmosfer azot (N₂) Üretici Bitkiler kökleriyle topraktan nitrat alır Volkanizma Otcut Nitrat NO Etçil Ou organizma. (Organik madde 6 (NO Ayriştincilar Amonyak (NH) 6 Nitral bakterileri Nitrit 7) Görselde azot döngüsü gösterilmiştir. Buna göre, atmosfer azotunun toprağa karışmasında; I. Yıldırımlar II. Ağaçlar III. Otçul hayvanlar hangilerinin etkili olduğu söylenebilir? A) Yalnız I. B) Yalnız II. C) Yalnız III. D) I ve II. E) I ve III.

19. Mercanlar, Dünya ekosisteminin en karmaşık ve en zengin beslenme damarlarındandır. Tuzlu su- larda yaşayan balıkların yaklaşık üçte ikisi mer- can atıkları ile beslenir. Mercanlar bulundukları denizlerdeki diğer canlı türleri ile birer barınma ve besin kaynağıdır. Bu nedenle mercanların oluş- turduğu resifler denizlerdeki canlı çeşidi ve mik- tarı bakımından en verimli bölgelerdir. Buna göre, yukarıdaki haritada numaralanmış denizlerin hangisinde, bu nedene bağlı olarak besin miktarının ve canlı çeşitliliğinin daha faz- la olduğu söylenebilir? A) I B) II C) III D) IV E) V 21 22.

3 N Ukyanuslardan atmosfere geçen ve sağlar. C. Haritaya göre aşağıdaki soruları yanıtlayınız. Ekvator olarak adlan 1. I numaralı bölgede görülen biyom hangisidir? Bu bölgenin hayvan topluluklarına örnek veriniz. 2. Kaç numaralı yerlerde ormanlardan dolayı oksijen üretimi daha fazladır? Benim 3. Kaç numaralı yerlerin sanayileşmeden dolayı karbon üretimine etkisi daha fazladır?

6. Biyoçeşitlilik; bir ekosistem, biyom veya tüm dünyada bulu- nan yaşam formlarının çeşitliliğidir. Bir çevrede biyoçeşitlilik arttıkça o çevredeki madde dolaşımı ve enerji akışı da daha etkin hale gelmektedir. A) I !!! B) II IV Buna göre, yukarıda verilen dünya haritasında numa- ralandırılmış bölgelerin hangisinde madde dolaşımı ve enerji akışının çok sağlıklı ve kolaylıkla gerçekleştiği söylenemez? C) III D) IV 0° E) V

1. I. Bir bölgedeki genlerin, bu genleri taşıyan türlerin, bu türleri barındıran ekosistemlerin ve ekolojik olayların oluşturduğu bütüne verilen addır. II. Aynı çevre koşulları içinde, benzer yaşam biçimleri gös- teren birçok bitki ve hayvan topluluğunu barındıran en geniş ekolojik birimdir. Ill. Belirli bir alanda bulunan canlılar ile bunları saran can- sız çevrelerinin karşılıklı ilişkileri ile meydana gelen ve süreklilik arz eden ekolojik sistemlerdir. Yukarıda numaralandırılarak verilen tanımlar, aşağıdaki kavramlardan hangileri ile doğru olarak eşleştirilir? 1 A) Biyoçeşitlilik B) Ekosistem C) Biyom D) Besin zinciri E) Popülasyon || Biyom Habitat Ekosistem Biyoçeşitlilik Fauna III Ekosistem Besin zinciri Popülasyon Habitat Biyocoğrafya

12. Karbon döngüsüyle ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yan- lıştır? A) Karbon; atmosfer, hidrosfer, litosfer ve canlılar arasında ha- reket eder. Organik maddelerin parçalanması sonucunda serbest ka- Man CO₂ doğal döngüye yeniden karışır. C) Orman yangınları ve fosil yakıt kullanımıyla birlikte havada- ki CO₂ miktarı artar. D) Bitki köklerindeki bakteriler karbon döngüsünün gerçekleş- mesinde önemli role sahiptir. E) Bitkilerin yapısındaki karbonlu bileşikler besin zinciri yoluy- la diğer canlılara geçer 3.

8. Il av 11 (3 Aşağıda yükseltisi 100 metrenin altında olan beş kara- sal bölgenin mutlak konumu verilmiştir. 85°D 95%D 1 75°K -nivelrenon_ 65°K 60°B 55°B 120 D 130°D IV 5°K 5ºG || 55°K 50°K 60°B 0°D 50°B III 5°D -25°G -35°G DIV 50°K 45°K Buna göre hangi bölgede 1 km² alandaki canlı tür- lerinin daha çeşitli olması beklenir? A)Y B) II CHII E)

Aşağıdaki dünya haritasında biyomların bulunduğu alanlar numaralarla gösterilmiştir. İsimleri verilen biyomlarla ilgili numaraları eşleştiriniz. ayalık vb. klık şart- r. Bu bi- yırları ve şur. üzü, kar- dan bazı- 0 2000 4000 km Yağmur ormanları biyomu Ekvator amuson Yaprak döken ormanlar biyomu iğne yapraklı ormanlar biyomu Çalı biyomu Kutup biyomu Dağ biyomu Tatlı su biyomu Tuzlu su biyomu 12 Savan biyomu Çöl biyomu Iliman çayırlar biyomu Tundra biyomu EKOSISTEMLERİN UNSURLARI kosistem, biyosferde birbirleriyle sürekli etkileşim hâlinde olan canlı ve cansız unsurlardan oluşur (Şema 111 1 ilibili gokilde yasamlarını sürdürür.

12. Canlıların bünyesindeki temel elementlerden biri olan karbon, taş kürede; kömür, petrol, doğal gaz ve kireç taşı; atmosferde karbondioksit ve sularda karbondioksit ve bikarbon olarak bulunur. Bu ortamlardaki karbon, çeşitli olaylar sonucu bir ortamdan diğerine geçmesine karbon döngüsü denir. Bu döngü sırasında karbonun açığa çıkması; 1. bitkilerin fotosentez yapması, II. fosil yakıtların yanması, III. canlı kalıntılarının çürümesi, IV. deniz hayvanlarının kabuk oluşturması olaylarından hangileri sonucu gerçekleşir? A) I ve II B) I ve III D) Il ve IV E) III ve IV II ve III

2. Yılan Geyik Fare Aslan Baykuş Serçe Bitki (Üretici) D) II ve III Tilki Yukarıdaki görselde verilen besin zinciri ve enerji ak şına göre, Sincap Tavşan 1. Enerjinin en büyük kısmını aslan kullanır. II. Otçullar yeşil bitkileri yiyerek organik maddeyi bünyele rine alır ve bir kısmını depolar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II III. Tilki sayısındaki azalış fare ve tavşanların atmasına n- den olur. C) I ve III E) I, II ve III

5. Doğal çevreyi oluşturan dört doğal ortam birbirinden bağımsız değildir. Bu ortamlar birbirleriyle sürekli etki- leşim halindedir. Doğa, İnsan ve Coğr 1. Hidrosferde Güneş ışınlarının etkisiyle ısınıp buhar- laşan sular atmosfere yükselir. II. Belli bir yükseltiye ulaştıktan sonra buharlaşıp doyma noktasına ulaşan bu sular yağış olarak litos- fere düşer. III. Litosfere düşen suların bir kısmı yer altına sızarak yer altı sularını oluştururken bir kısmı da yüzey akı- şıyla deniz ve okyanuslara tekrar döner, hidrosfere karışır. IV. Ayrıca yağışlarla yeryüzüne inen sular, biyosferdeki canlılar tarafından kullanılır. V. Bu nedenle doğal dengenin korunması için doğal ortamların korunması son derece önemlidir. Dört doğal ortam arasındaki etkileşimle ilgili yuka- nda verilen numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışlığı vardır? A) I B) II 6. Aşağıda coğrafya bili C) III D) IV E) V AYIN DENIZI 7.

39. Azot ve azot döngüsü ile ilgili verilen, 1. Atmosferdeki gazların yarıdan fazlasını oluşturur. II. Kara canlıları tarafından üretilip, denizlere taşınır. III. Azot besin zinciri ile bitkilerden hayvanlara ve insanlara geçer. IV. Volkanik araziler dışındaki topraklarda azotun varlığından söz edilemez. yargılarından hangileri yanlıstır? A) Yalnız II B) Yalniz IV I ve III DVI ve IV Extil ve IV YKS Alan Bölümü Deneme Sınavı-12 10

39. Azot döngüsünün aşamaları ile ilgili verilen aşağıdaki cümlelerin hangisi doğru değildir? A) Azot, % 78'lik oranla atmosferde en çok bulunan gaz- dir. B) Bitkilerin azotu kullanabilmesi için nitrit ve nitrat tuzları- na dönüşmesi gerekir. Azot bakterileri dışında hiçbir canlı atmosferdeki ser- best azottan doğrudan yararlanamaz. D) Yıldırım, şimşek, volkanizma gibi yüksek enerji açığa çıkaran doğa olayları azotun nitrata dönüşmesine yol açar. E) İnsanların tarımsal faaliyetlerde kullandığı azotlu gübre azot döngüsüne katkı sağlar.

in oksijen pas n han- ladığı ve IV AYT Soru 501 Karbon döngüsünün aşağıdaki aşamaları, karbonun tüketilmesi (depolanması) veya açığa çıkması şeklin- de gruplandırıldığında hangisi diğerlerinden farklı bir grupta yer alır? A) Ölen canlıların çürümesi LB Volkanik faaliyetlerin meydana gelmesi C) Canlıların solunum yapması DY Fosil yakıtların yakılması E) Karbonatlı kayaçların oluşması poduy eMimonosta COĞRAFYA

Soru 2: Aşağıdakilerden hangisi su döngüsünün aşamalarından biri değildir? A) Canlılardan terleme yoluyla buharlaşan suların atmosfere karışması B) Yer üstü sularının yer altına sızması C) Buharlaşmayla suların gaz hâle geçmesi D) Yağışlarla yeryüzüne düşen suların karalar üzerinde yüzeysel akışa geçmesi E) Göllerde oluşan kirliliğin artması X CEVABINIZ: - ÇÖZÜMÜ İZLE KONUYA GİT