Enerji Akışı ve Madde Döngüleri Soruları
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngüleri1. Sıcak ve soğuk çöllerde canlı çeşitliliği azdır.
andra
8 11
Ekvator
IV
w
W
Buna göre, haritadaki numaralı bölgelerin hangisinde
canlı çeşitliliği diğerlerine göre az değildir?
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngülericiler
ciler
imşek ve
canlı veya
dakilerden
C) Oksijen
34
Şehirleşmenin hız ka
12. Besin zinciri incelendiğinde canlı tür sayısının alt basamak-
tan bir üst basamağa azaldığı görülmektedir.
dz
Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangisi ola-
bilir?
A) Madde döngülerinin aktarımında aksamaların yaşan-
amals
ması
B) Otçullarla beslenen etçillerin daha fazla enerji tüket-
fazlefonen
mesi
C) Besin piramidinde üst seviyeye aktaran enerjinin azal-
ması
D) Üçüncü beslenme seviyesine sahip etçillerin bünyesin-
de zararlı madde birikiminin fazla olması
Beslenme seviyeleri arasında canlıların benzer olması
Doğru
OP
▷ Yanlış
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngüleri35. Canlılar, ihtiyaçları olan maddeleri yaşadıkları
ortamdan alır ve gerekli kullanım sonrası bu mad-
deleri ortama geri verir. Maddelerin ekosistemdeki
bu dolaşımına madde döngüsü denir.
Aşağıda madde döngüleri ile ilgili verilen bilgi-
lerden hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
A Bitkiler, fotosentezle atmosferdeki karbonu kul
lanarak oksijen üretir.
B Atmosferdeki azot yağışlarla yeryüzüne amon-
yum ve nitrat hâlinde ulaşır.
C) Fosil yakıtların yanması ve orman yangınlarında
oksijen tüketilir.
D) Yeryüzünde bulunan sular; hidrosfer, litosfer,
atmosfer ve biyosfer arasında sürekli yer değiş-
tirilir
E) Bakteriler, azotu karbondioksitle birleştirerek
nitrit ve nitrata dönüştürür.
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngüleri2. Aşağıdakilerden hangisi CO, gazının atmosferde
artmasının sonuçlarından biri değildir?
A) Yeryüzünde sıcaklık ortalamasının artması
You
B) Deniz seviyesinin yükselmesi
C) Göl ve bataklıkların kurumas
D) Yağış miktarının artması-
E) Biyoçeşitliliğin azalması
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngüleri6
19. Aşağıda oksijen döngüsünün görseli verilmiştir.
Atmosferik oksijen
Fotosentez
Karbon-
dioksit
Oksijen
Buna göre aşağıdaki olaylardan hangisi sonu-
cunda atmosferdeki oksijen tüketilir?
A Fosil yakıtların yanması
B) Bitkilerin fotosentez yapması
C) Fotolizin gerçekleşmesi
D) Aeorosollerin bulunması
E) Kireç taşının ayrışması
Konu Tarama Testi | Coğrafya
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngüleri3.
Ist
Isı
S
Ist
S
Isı
S
A
L
Isi
Isi
S
Isi
Yukarıdaki enerji akışı şemasında bir yanlı
yapılmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi yapılırsa bu y
lışlık düzeltilmiş olur?
A) Güneş ile bitki yer değiştirilirse
B) Mantar ile bitki yer değiştirilirse
C) Geyik ile kaplan yer değiştirilirse
D) Mantar şekilden tamamen kaldırılırsa
E) Geyik ile Güneş yer değiştirilirse
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngüleri11. Aşağıdaki tabloda karbonun bulunduğu ortam ve
bulunma şekli verilmiştir.
Ortam
Biyosfer
II.
Litesfer
III.
Atmosfer
IV. Hidrosfer
V.
Atmosfer
1.
Bulunma Şekli
Organik molekuller
Fosil yakıt
Karbondioksit
Karbondioksit
Bikarbonat
HCO3
Buna göre hangi ortamda karbonun bulunma
şekli yanlış verilmiştir?
A) I
B) II
C) III D) IV
E) V
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngülerievirim
erden
10. Besin zincirinde canlılar arasında aktarılan enerjinin
oranları farklılık gösterebilir. Genellikle üretici biokütlesi-
nin yaklaşık %10'u bir sonraki beslenme katmanında yer
alan tüketiciye geçer.
Buna göre aşağıdaki canlı türlerinden hangisine akta-
rilan enerji oranı diğerlerine göre daha azdır?
A) Sığır
B) Kartal
C) Aslan
D) Fare
E) Balık
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngüleriarak
19. I. Solunum
II. Fosil yakıtların yanması
III. Organik maddelerin oksidasyonu
Yukarıda verilenlerden hangileri oksijenin tüketildiği durumlara
örnek olarak gösterilebilir?
A) Yalnız 1
DY II ve III
B) I ve II
C
C) I ve III
E) I, II ve III
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngüleri1.
O
3
500m
2
Eş yükselti eğrileriyle gösterilen bu yöredeki akarsuyun
numaralandırılmış kesimlerinden hangisinde biyoçeşit-
liliğin daha fazla olması beklenir, neden?
A) 1 numaradır. Çünkü akarsu akış hızının az olması can-
li popülasyonuna uygun ortam sağlamıştır.
B) 2 numaradır. Çünkü gölün tatlı su kaynağı olması can-
li tür çeşitliliğini arttırmıştır.
C) 3 numaradır. Çünkü akarsuyun yatak eğimi fazladır.
D) 4 numaradır. Çünkü 500-1000 metre yükselti aralığı
canlı yaşamı için elverişli ortamlardır.
E) 5 numaradır. Çünkü kaide seviyesinde akış gösteren
akarsu yatağının plankton (besin) yönünden zengin ol-
ması ve biriktirme alanı oluşturmasıdır.
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde DöngüleriTEST
01
Öğrenme Testi
Biyolojik çeşitlilik ve Biyomlar
Biyoçeşitliliğin doğal sistemler içindeki dağılışı ile
ilgili,
1. Atmosfer içinde 200 metrenin üzerinde sıcaklık,
basınç ve oksijenin azalmasına bağlı olarak canlı
sayısı azalır.
II. Hidrosferde su yüzeyinden 200 metre derinliğe kadar
olan bölümde canlı sayısı fazladır. Güneş ışığının +
ulaşamadığı derin yerlerde canlı sayısı ve türü azalır.
III. Litosferde canlılar genelde toprak yüzeyinde yaşar
ancak bazı canlılar toprak yüzeyinden bir metre
derinliğe kadar yaşayabilir.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I
B) I ve Il
D) II ve III
C) I ve III
E) I, II ve III
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngüleri3. Canlıların, ihtiyaçları olan maddeleri yaşadıkları ortamdan alıp
gerekli kullanım sonrası ortama geri vermesine madde dön-
güsü denir. Bu döngülerden biri de karbon döngüsüdür.
Doğada karbon miktarının artmasında;
1. ölen canlıların çürümesi,
II. karbonatlı kayaçların ayrışması,
III. deniz canlılarının kabuk oluşturması,
IV. fosil yakıtların meydana gelmesi
durumlarından hangileri etkili olur?
10101
A) I ve II
D) II ve IV
B) I ve III
E) III ve IV
(hud
C) II ve III
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde DöngüleriOksjen Döngü
ÖRNEK: 4
"Karbonun üretilmesi arasında bazı durumlarda oksijen tüke
tir" diyen Selim Öğretmen;
Yanma olaylar ve solunum ile okayen tüket
1 fosil yakutianın yanmas
I solunum
A) Yalry 1
bonatlı kayaçların aynışması
gibi olaylardan hangilerini buna örnek olarak verebilir?
Çözüm
D) I vill
B) Yalniz
E) I, veill
Su Döngüs
Yeryüzünd
Os yer al
gal ortam
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde DöngüleriSuyun; litosfer, hidrosfer ve atmosfer arasındaki hareketine
su döngüsü denir. Su döngüsünün doğal sistemler üzerinde
birçok yararı vardır.
Kar ve buz
Yer sif suyu
Yagis
Yer att suyunun akişi
Yüzeysel akinti
Yoğunlaşma
Buharlaşma
****
Okyanus
Buna göre aşağıdakilerden hangisi su döngüsünün
doğal sistemler üzerindeki yararları arasında gösterile-
mez?
A) Toprak oluşumu için önemlidir.
B) Tatlı su kaynaklarının devamlılığını sağlar. male 12
Cajic
Niç püskürük taşların daha hızlı katılaşmasını sağlar.
D) Bitkilerin fotosentez yapmasında önemli rol oynar.
E) Bitkilerin kökleriyle besin maddeleri olmalarını sağlar.
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde DöngüleriCanlıların yaşamını devam ettirmesi için gerekli olan bazı
maddelerin katı, sıvı ve gaz olarak dolaşım hâlinde olması-
na "madde döngüsü" denir. Büyük Set resifi ve Great Bar-
rier Reef resifinde koloni hâlinde yaşayan mercanlar, zaman
içinde öldüklerinde vücutlarında bulunan kalsiyum, karbo-
nat ve silisten yapılı iskelet parçaları üst üste yığılarak can-
li kolonisini oluşturur. Böylece atoller oluşur.
Bu örnek olayda yaşanan süreçlerin ait olduğu madde
döngüleri aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir?
A) Su - Oksijen
C) Azot- Karbon
B) Su Karbon
D) Oksijen - Su
E) Su - Azot
1
Coğrafya
Enerji Akışı ve Madde Döngüleri4.
Benzer bitki ve hayvan topluluklarını barındıran ortamlara
"biyom" denir. Yeryüzünün farklı kesimlerinde dağılış gös-
teren her biyomun kendine özgü bitki ve hayvan türleri var-
dır.
MILO
Buna göre haritada dağılışı verilen ortamlara uyum sağ-
lamış canlıların özellikleri arasında aşağıdakilerden han-
gisi yer almaz?
A) Bitkilerin kök sistemleri toprak altında uzun ve geliş-
miştir.
B) Hayvanların derilerinin altında vücut ısısını dengeleyen
yağ tabakası kalındır.
C) Bitkiler terleme yoluyla su kaybını azaltmak için iğne
yapraklıdır.
D) Bitkilerin gövdeleri su depolamaya elverişlidir.
E) Yağışların arttığı dönemlerde bitkilerin büyüme ve ge-
lişme hızı artar.