Mevsimlerin Oluşumu Soruları
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin OluşumuDENEME (5)
1.
Güneş ışığı
Dünya üzerine düşen eşit miktardaki ışığın aydınlattığı yüzey alanı arttıkça yüzeyde oluşacak sıcaklık de-
ğeri azalır. Bunun nedeni aydınlanan yüzey alanının artmasıyla birim yüzeye düşen enerji miktarının azal-
masıdır.
Yukarıda verilen bilgilere göre aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlış olur?
A Yaz mevsiminde birim yüzeye düşen toplam enerji, kış mevsimine göre azdır.
B) Kutuplarda güneş ışınları eğik açılarla düştüğü için birim yüzeye düşen enerji azdır.
Güneş ışınları ekvatora dik ve dike yakın açılarla düştüğü için birim yüzeye düşen enerji fazladır.
Güneş ışınları tarafından aydınlanan yüzey alanı genişliği ile birim yüzeye düşen enerji miktarı arasın-
da ters orantı vardır.
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu6. Leylekler, ülkemizde ve Avrupa'da yoğun olarak görülür.
Leylekler yaz dönemini Avrupa, kış dönemini yavruları
ile birlikte daha sıcak olan Afrika'da geçirirler. Leyleklerin
göç tarihleri üzerinde etkili olan en önemli faktör sıcaklık
olup havalar soğumadan konaklama yerlerine ulaşmaları
gerekmektedir.
Yandaki haritada leyleklerin göç yolları ve yaşadıkları
yerler renklendirilerek gösterilmiştir.
Bu bilgilere göre aşağıdaki ifadelerden hangisi söy
lenemez?
Yor
A) Ağustos ayında leylekler Avrupa'dan Afrika'ya, Mart
ayında da Afrika'dan Avrupa'ya doğru göç edebilirler.
Leyleklerin en fazla haziran ve aralık aylarında farklı
kıtalara doğru göç etmeye baştamaları beklenir.
Leylekler Güneş ışınlarının öğle vakti dik veya dike yakın açılarla gelen yerlerde yaşarlar.
Leyleklerin yaşadığı yerlerde genellikle gündüzler gecelerden uzun yaşanır.
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu17.
İfadeler
Dünya'nın dönme ekseni yörünge düzlemine dik olsaydı, mevsimler oluşmazdı.
Dünya'nın dönme ekseninin eğikliği daha fazla olsaydı Türkiye'de gece ve gündüz süreleri ara-
sındaki fark azalırdı.
Dünya'nın dönme eksenindeki eğiklik yıllık sıcaklık farklılıklarının oluşmasında etkilidir.
Dünya'nın eksen eğikliğinin azalması tropikal kuşağın daha dar olmasına sebep olurdu.
A)
Dünya'nın Güneş etrafında dolanımı ve eksen eğikliği ile ilgili tabloda verilen ifadelerin doğru
(D) ya da yanlış (Y) olduğuna karar verilerek "✓" ile işaretleme yapıldığında tablonun son
görünümü aşağıdakilerden hangisi gibi olur?
D
Y
B)
D Y
✓
D
Y
>
D
>
Y
D Y
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu- Dünya'da eksen eğikliği olmasaydı, aşağıda
bahsedilenlerden hangisi gerçekleşmezdi?
A) Hep aynı mevsim yaşanırdı.
B) Mevsimsel sıcaklık farkları oluşmazdı.
Güneş'in doğuş ve batış saatleri değişmezdi.
D) Günlük sıcaklık farkları oluşmazdı.
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu21.
Gün dönümü
www
Şekil üzerinde verilen tarihlerde Ali ile ilgili yorumlar yapılıyor.
Z
A) Yalnız Y
T
Gece gündüz eşitliği
Gece gündüz eşitliği
Bu tarihte Ali'nin gölgesi ekvatorda öğle saati gölge
boyu 0'dır
Bu tarihte Ali gölgesini büyük görmek istiyorsa kuzey
yarım kürede yengeç dönencesinde olmalı
Bu tarihte ağaçların çiçek açtığını görmek istiyorsa
kuzey yarım kürede olmalıdır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi veya hangileri doğrudur?
B) T ve V
Gün dönümü
Bu tarihte denize gitmek istiyorsa kuzey yarım kürede
olmalıdır.
C) Z ve T
D) Y ve Z
22.
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu21
Şekillerde Dünya'nın Güneş etrafında dolanırken oluşan
iki farklı konumu, tabloda ise hangi yarım kürede oldukları
belirtilmeyen eş yükseltilerdeki
temmuz aylarında yaşanan mevsimler verilmiştir.
ve B şehirlerinin ocak ve
Ekvator
Güney
1. Konum
Şehirler
A
B
Kuzey
-
Güneş Güneş
A) Yalnız I
C) II ve III
Ocak Ayı
Kış
Yaz
Kuzey
Güney
2. Konum
Ekvator
Temmuz Ayı
Yaz
Kış
Buna göre,
Dünya 1 konumunda iken B şehrinde sıcaklık ortalaması
- 6 °C olabilir.
B) I ve Il
D) I, II ve III
Foku
64
YLE
H. Dünya 2 konumunda iken A şehrinde sıcaklık ortalaması
22 °C olabilir.
I. Dünya 1 konumunda iken A şehri, Güneş ışınlarını B şeh-
rinden daha dik açı ile alır.
yargılarından hangileri doğrudur?
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu8. 21 Aralık ve 21 Haziran'da öğle saati belirli bir bölgeye ulaşan Güneş ışınlanı inceleniyor. Yüzeyin sabit kaldığı bilin
mesine rağmen Güneş ışınlarının yüzeyle yaptığı açıların dik olmadığı ve X açısının Y açısından daha büyük olduğu
gözlemleniyor.
21 Aralık
NI ve III
DENEMET
21 Haziran
Buna göre;
I. Güneş ışınlarının yüzeyle yaptığı açılara göre bölge dönenceler dışındadır.
II. Güneş ışınlarının yüzeyle X açısı yaptığı tarihte bölgede kış mevsimi yaşanmaktadır.
III. Güneş ışınlarının yüzeyle yaptığı açılara göre gözlem yapılan bölge Ekvator çizgisi üzerindedir.
yorumlarından hangileri kesinlikle doğrudur?
A) Yalnız I
B) Ive 111
9. Dünya'nın Güneş çevresindeki hareketi sırasında geçtiği ve
meysimlerin başlangıcı olarak kabul edilen konumlar yandaki
II ve III
$1
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu1.
Selin, Türkiye'de görülen iklimler ve özellikleri ile ilgili bir
araştırma yapmıştır. Araştırma sonucunda aşağıdaki ha-
ritayı çizmiştir.
KARADENİZ
Karadeniz İklimi
Akdeniz İklimi
Karasal İklim
AKDENİZ
Daha sonra haritada görülen bazı iklimlerin özelliklerini
kaydetmiştir.
Karasal iklim
Kışları soğuk ve karlı geçer, yazlar ise genellikle
sıcak ve kuraktır.
Yıllık ortalama sıcaklık, 10 °C,
kış sıcaklığı, -1,4 °C,
yaz sıcaklığı ise, 30-35 °C'dir.
En fazla yağış ilkbaharda, en az yağış yazın düşer.
Karadeniz iklimi
Kışlar ılık, iç ve yükseklerde soğuk geçer. Yazlar fazla
sıcak değildir.
Yıllık ortalama sıcaklık 13,0 °C,
Temmuz ortalaması 22,1 °C,
Ocak ayı ortalaması 4,2 °C'dir.
Her mevsim yağışlıdır ve kurak dönem yoktur.
Selin'in yaptığı araştırmaya göre aşağıda verilenlerden
hangisi yanlıştır?
2.
PLE Yayınları
A) Karasal iklimde yaz mevsimi, Karadeniz iklimine göre
daha sıcak geçer.
B) Karadeniz iklimi Karasal iklime göre daha yağışlıdır.
C) Karadeniz ikliminde yıllık sıcaklık farkı, karasal iklime
göre daha fazladır.
D) Karasal iklim görülen yerlerde kış ayları, Karadeniz ik-
limi görülen yerlere göre daha soğuktur.
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu5. Bir cismin öğle saat 12'de iki farklı tarihteki
gölge boyuna ait grafik aşağıda verilmiştir.
Gölge boyu
21 Aralık 21 Haziran Tarihler
Buna göre, verilen bölgeyle ilgili aşağıdaki
ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Yengeç Dönencesi üzerindedir.
B) Oğlak Dönencesi üzerindedir.
C) Ekvator çizgisi üzerindedir.
D) Güney Kutup Noktası üzerindedir.
1.
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu7. Aşağıda bazı bitkilerin hasat zamanı verilmiştir.
A)
B)
C)
D)
Bitki
Bamya
Portakal
Bitki
Nar
Nar
Çilek
Buna göre, bu bitkilerin hasat yapıldığı yarım küre ile ha-
sat yapıldığı ay aşağıdakilerin hangisindeki gibi olamaz?
(Bitkilerin hasat zamanını etkileyen tek faktörün mevsim ol-
duğu varsayılacaktır.)
Portakal
Hasat zamanı
Bamya
Çilek
Sonbahar
Yaz
Kış
İlkbahar
Kuzey
Hasat yapıldığı
yarım küre
Kuzey
Güney
Güney
Hasat
yapıldığı ay
Ekim
Aralık
Aralık
Mayıs
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu3
Onur öğretmen, Dünya'nın Güneş etra-fında
dolanma hareketi sırasında belirli tarihlerde-
ki konumlarını gösteren yandaki şemaya
göre soracağı sorulara Ahmet ve Ayşe'den
cevap vermelerini istiyor.
1
Onur öğretmen Ahmet ve Ayşe'ye şu sorula-
ri soruyor:
Ahmet'e sorulan ilk soru: Güney yarım
kürede en uzun gece Dünya hangi konum-
dayken yaşanır?
Ahmet'e sorulan ikinci soru: Aynı gün
içinde Ekvator'dan, Yengeç Dönencesi'ne doğru gidildikçe cisimlerin gölge boyu uzuyorsa Dünya hangi konumda
bulunuyordur?
Ayşe'ye sorulan ilk soru: Kuzey yarım
kürede sonbahar mevsimi Dünya hangi ko-
numdayken başlar?
Ayşe'ye sorulan ikinci soru: Ekvator'da gece ve gündüz süresinin eşit olduğu anda Dünya hangi konumda bulunu-
yordur?
B) 2
Öğrenciler tüm sorulara doğru cevap verdiğine göre Dünya'nın belirtilen konumlarından hangisi cevap olarak
daha fazla kullanılmıştır?
A) 1
C) 3
D) 4
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin OluşumuNARTEST
Mevsimlerin Oluşumu (Dünya'nın Hareketleri ve Sonuçları)
Eksen
egikliği
PREOSTALICE
Güney kutup
noktası
Th
MEVSIMLER ve IKLIM
23°27'
T
AUSSTAN
Kuzey kutup
noktası
Yörünge
düzlemi
FRAN
+ Dünya, Güneş etrafinda
dolanma hareketi yapar.
Ekvator
düzlemi
+ Dünya'nın kuzey ve güney kutup noktalarını birleştiren hayali
çizgiye .....
........!!! denir.
KAYER
1
+ Dünya, kendi ekseni etrafındaki dönüşünü 24 saatte tamamlar.
Dünya'nın bu hareketi sonucunda;
...?) oluşur.
3) sıcaklık farkları oluşur.
..:) içerisindeki gölge boylarında değişim görülür.
→Güneş ışınlarının Dünya üzerindeki bir noktaya düşme açısı
değişir.
....5) şeklindeki bir yörüngede
Dünya'nın dolanma hareketi sırasında oluşturduğu düzleme ....
...) denir.
Dünya'yı Kuzey ve Güney yarım küre olarak iki eş parçaya
............, Ekvator çizgisinin
ayıran hayalî çizgiye
.) denir.
oluşturduğu düzleme de
B
Ekvator
➜
Dönme eksen
SORTASELS752036
+ Ekvator düzlemi ile dolanma düzlemi birbirine çakışık değildir.
Ekvator düzlemi ile dolanma düzlemi arasında 23 derece
27 dakikalık bir açı vardır. Bu açı nedeniyle Dünya, Güneş
etrafındaki dolanma hareketini 23°27'lik eğik bir eksen ile
..!?) denir.
tamamlar. Bu duruma
Dünya, Güneş etrafındaki dolanma hareketini 365 gün 6
saatte tamamlar. Dünya'nın eğik bir eksenle yaptığı bu hareket
sonucunda;
...(1⁹) oluşur.
...!!) sıcaklık farkları oluşur.
Öğreten Özet
→Günün aynı saatinde ölçülen
değişim görülür.
...(17) boylanında
→Güneş ışınlarının Dünya üzerindeki bir noktaya düşme açısı
değişir.
→Birim yüzeye aktarılan
şim görülür.
..!?) sürelerinde değişim görülür.
.................) miktarında deği-
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin OluşumuATANAN SINAV: Mevsimlerin Oluşumu
Aşağıda, Güneş ve Dünya'nın konumu ile ilgili bir görsel
verilmiştir.
B
D
K
L
Buna göre Dünya, şekildeki konumlarından hangisindeyken
o noktada ilkbahar yaşanır?
M
Güneş
N
K
M
N
Dünya
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin OluşumuFen Bilimleri
3. Dünya haritası üzerinde K, L ve M bölgelerinin basınç durumları aşağıda gösterilmiştir.
AB
K bölgesi
AB
M bölgesi
124
YB
L bölgesi
mev unbob sonle
Buna göre; K, L ve M bölgeleriyle ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) K bölgesinde yükselici hava hareketi, L bölgesinde alçalıcı hava hareketi görülür.
B) K ve L bölgesinde hava sıcaklığı yüksek, M bölgesinde ise düşüktür.
C) L bölgesinde yağış görülme ihtimali, M bölgesinde yağış görülme ihtimalinden fazladır.
D) K bölgesinden L bölgesine doğru esen rüzgârın şiddeti L bölgesinden M bölgesine doğru esen rüzgârın şid-
detinden fazladır.
elob
(0
5.
A
i
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin OluşumuETKİNLİK 4
Dünya modeli üzerinde K, L, M ve N şehirlerinin yerleri aşağıdaki gibi belirtilmiştir. Model ile ilgili so-
ruları yanıtlayınız.
21 Haziran
NM
21 Mart
23 Eylül
21 Aralık
1. Şehirlerin 21 Haziran tarihindeki gece-gündüz sürelerine ait modeller aşağıda karışık olarak
verilmiştir. Modellerin ait olduğu şehirleri boşluklara yazınız.
: Gündüz süresi
: Gece süresi
Ortaokul Fen Bilimleri
Mevsimlerin Oluşumu18.
8.SINIF MEVSİMLERİN OLUŞUMU TEST-3
Fen bilimleri öğretmeni mevsimlerin oluşumunu anlatmak amacıyla aşağıdaki deney düzeneğini kurmuştur. Deney
düzeneğinde birim yüzeye düşen işik miktanni ölçen sensör ile mavi, sarı ve kırmızı ledler kullanılmıştır.
Aşağıda ledlerin yanma durumu verilmiştir.
Kirmizi led
.
Ekvator
San led
+
x ≥ 50 ise
30< x < 50 ise
0<x< 30 ise
x=0 ise
(+ işareti ledin yandığını, işareti ledin yanmadığını belirtmektedir.)
Kurulan üç özdeş devre Dünya modelinin üzerine kablolar görünmeyecek şekilde monte edilmiştir.
CEVAPLITESTLER.COM
Mavi led
+
x: Birim yüzeye düşen işık miktan
Dünya modeli fener ile aydınlatıldığında K noktasında kırmızı led, L noktasında san led, M noktasında mavi led
yanmış ve N noktasında ise ledler yanmamıştır.
Yapılan deneye göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) K noktasında kırmızı ledin yanma sebebi, ışınları dik veya dike yakın açılarla almasıdır.
B) L noktasında sarı, M noktasında mavi ledin yanma sebebi, L noktasında birim yüzeye düşen enerjinin, M nokta-
sından fazla olmasıdır.
C) K noktasında kırmızı, M noktasında mavi lambanın yanma sebebi, M noktasında işinlanın K'ye göre daha geniş
alanı aydınlatmasıdır.
S
D) N noktasında ledlerin yanmama sebebi, ışınların eğik açılarla düşmesidir.