Bilim Felsefesi Soruları

etkisi daha fazladır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV A Y A 11. Sokrates bilgeliği tanımlarken onun özelliğinin her Y şeyi bilmek değil, neyi bilip neyi bilmediğini bilmek 1 olduğunu söyler. Bu bakımdan felsefe bilgelik arayı- N L şi diye de tanımlanır. Felsefe öğreniminin insanlara A kazandıracağı önemli özelliklerden biri de, insanla- R nin bildikleri konuda konuşmayı, bilmediklerindeyse ! susmayı öğrenmeleri olacaktır. Bu özelliği kazanan kişi fikri sorulduğunda bilmediği bir konuda insanları yanlış yönlendirmeyecektir. Örneğin biri ona "Hangi eylemlerimiz erdemlidir?" diye sorduğunda, "erdem" kavramının tanımına ilişkin bir bilgisi yoksa "Bilmi- yorum." deyip, karşısındakini yanlış yönlendirmemiş olacaktır. Bu parçada felsefenin aşağıdaki işlevlerinden hangisi vurgulanmaktadır? A) Hakikati arama ve ona ulaşma isteğini güçlen- dirmesi B) Kavramsal ve refleksif bilginin pratik yaşama ak- tarılmasını sağlaması C) Eleştirel bakış açısını geliştirmesi D) Tümel bilgiyi hedef edindirmesi E) Soruların yanıtlar kadar önemli olduğunun fak kındalığını kazandırması 14 2018 - Topki Basım

014. Hegel'e göre, başlangıçta sadece Geist yani mutlak ruh vardır. Bu, varlığın tez aşamasıdır. Geist kendini tanımak ister ve kendisini açar, dışa vurur. Böylece kendisine yabancılaşarak kendisini doğada gerçekleştirir. Bu, varlığın antitez aşamasıdır. Ancak gerçeklik kazanan Geist, özgürlüğünü yitirmiştir. Geist, tekrar özgürlüğünü kazanmak için önce tek tek insanda; sonra sırasıyla aile, toplum ve devlette ortaya çıkarak özgürlüğüne kavuşur. Geist; en yüksek aşamada kendisini sanat, din ve felsefede gerçekleştirir. Hegel'in bu parçada yer alan görüşleri aşağıdaki felsefi akımlardan hangisiyle paralellik gösterir? A) Materyalizm B) Nihilizm C) Realizm D) Fenomenoloji E) Idealizm

G 9. Bugün fizik alanında Newton'dan çok ilerde olduğumuzu söyle: yebiliriz ama felsefede Platon'dan çok daha ilerde olduğumuz söyleyemeyiz." diyen biri felsefenin aşağıdaki özelliklerinden hangisine değinmektedir? A) Bütünsel olma B) Akla ve mantığa uygun olma C) Eleştirel olma DVÖznel değer taşıma E) Soyut akıl yürütmelere dayanma

16 VE 4. Bilim ve teknoloji sayesinde bir kitayı diğerine bağla van asma köprüler kurulmakta, salgın hastalıklar ön lemekte, yerin binlerce metre derinliğinde yatan pet rol kaynaklarından yararlanabilmekteyiz. Öte yandan yine bilime dayanarak tahrip gücü yüksek silahlar atom bombaları, hidrojen bombaları imal etmekte. yiz. Bilim insanının, bilim insanı olarak görevi, bilim- sel çalışmalar yapmak, araştırma yaptığı bir alanda bilimsel doğruları bulmaktır. Bilim felsefecisinin gö- revi ise bu konular üzerinde düşünce üretmektir. Parçada, bilim felsefesinin hangi sorunu tartisil- maktadır? At Bilimin yöntemi Bt Bilimsel yasaların nasıl olduğu Bilimsel yaklaşımın ne olduğu Bilimin değeri Bilim tarihinin önemi = -

hlü bilim adamı A. Einstein. "Onyargılardan kur- 4. tulmak atomlar-parçalamaktan-daha-zordur." der- ken bilimsel araştırmada aşağıdaki özelliklerden hangisinin önemini vurgulamak istemiştir? A) Deney ve gözleme dayanmanın B) Nesnel olmanin C) Varlık ve olayları genet olarak incelemenin D) Öndeyide bulunmanın y E) Birikimli olarak ilerlemenin REDMI NOTE 8 PRO AI QUAD CAMERA

D) Pragmatizm E) Fenomenoloji 5. Bilim, dış dünyada var olan, doğrudan veya dolaylı ola- rak gözlem veya deney konusu olabilen şeyleri inceler. Başka bir deyişle bilim, belli bir zamanda ve mekânda gerçekleşen ve niceliksel olarak ölçülebilen gerçeklik- leri konu edinir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmak- tadır? A) Bilim, araştırdığı konuya uygun yöntemler uygular. BY Bilim birikimli olarak ilerler. Bilimin konusu evrendeki olgulardır. JI D) Bilim subjektif araştırmalar yapar. E) Tüm bilimler temelde aynı konuları araştırır. 76 LİMİT YAYINLARI

14. Budist dinine ait bir atasözüne göre; Her insana cenne- tin kapısının anahtarı verilmiştir; aynı anahtar cehenne- min kapısını da açar. Peki, cennetin kapısının anahtar- nin değeri nedir? Hangi kapının cennetin, hangi kapının cehennemin olduğuna dair açık talimatlara sahip değil- sek, anahtar, kullanması tehlikeli bir nesne haline gelir. Ama anahtarın değerli olduğu kesindir: o olmadan cen- net kapisi da açılamaz. Anahtar olmadan talimatların da değeri yoktur. Bu nedenle, dünyada müthiş bir korku ya- ratabileceğiniz gerçeğine karşın, bir şey yaratabileceği için bilimin değerli olduğu da açıktır. Bu parça aşağıdakilerden hangisini temellendirme- ve yöneliktir? Bilimin amaç değil araç olduğunu B) Bilimin temel ilkelerinin değişmez olduğunu C) Bilim insanlarinin çalışmalarında nesnel davranması gerektiğini D) Bilimin yanlış ellerde kötů niyetle kullanılabileceğini E) Bilimin adını kullanarak insanların yönlendirilebilece- ğini

15. Son yüzyıllarda bilimde görülen hızlı gelişme, bilimsel bilginin karmaşık bir şekilde ifade edil- mesine yol açmıştır. Dolayısıyla bilimsel bilgilerin analitik çözümlemeye ihtiyacı vardır. Söz konusu çözümleme, sembolik mantığa dayanan bilim mantığının görevidir. Çünkü sembolik mantık, önermeleri sembollerle ifade eder, matematiksel işlemlerle sonuçlara ulaşır. Bu nedenle, bilimsel önermelere açıklık getirir. Bu parçada açıklanan görüşler aşağıdaki fel- sefi akımlardan hangisiyle paralellik gösterir? A) Kritisizm B) Pragmatizm C) Pozitivizm D) Ürün olarak bilim E) Etkinlik olarak bilim

5 TYT/Sosyal Bilimler 15. Popper'a göre, bilimsel kuramlar, gözlemler beklentilerle uyuşmadığı takdirde, terkedilmek ya da değiştirilmek durumundadır. Hiçbir bilimsel kuram, ne kadar çok test ve sinamadan geçirilmiş olursan olsun, asla kesin sonuçlu olarak doğrulanamaz. Bu sonuç bilim tarihi tarafından da doğrulanmaktadır. Sözgelimi Newton fiziği gibi, doğruluğu sinanmış ve geniş bir biçimde kabul görmüş olan bir kuram bile, değişikliğe uğramaktan ve reddedilmekten kurtulamamıştır. 16 Popper bu parçada aşağıdakilerden hangisini vurgulamaktadır? A) Bilimde ispatlama gözlem ve deney yoluyla gerçekleştirilir. B) Bilim insanı her türlü bilgiyi eleştirir. C) Olgusal olma bilimin en temel özelliğidir. D) Bilimsel yöntemle elde edilen bilgiler doğrudur. E) Bilimsel bilgi dinamik olma özelliğine sahiptir.

7. Kuhn'a göre, bilim birikimsel bir süreç izlemez. Bi- limsel gelişme ya da ilerlemeden değil ancak bi- limsel değişmeden söz edilebilir. Bilimde gelişme, paradigmaların yer değiştirmesiyle sağlanır. Gerek paradigmaların oluşumunda gerekse bir paradig- madan diğerine geçişte bilim dışı öğeler sosyolojik (kültür) ve psikolojik faktörler işe karışır. Bu görüşe göre klasik bilimin aşağıdaki özellikle- rinden hangisinin zorlaşacağı söylenebilir? 10. A) Öngörüde bulunma B) Nesnel olma B c) Olgular arasında heden - sonuç bağı kurma D) Tutarlı olma E) Sistemli olma LİK Yayıncılık

7. Aşağıdakilerden hangisi "bilimsel devrimin ger- çekleşme aşamaları"ndan olamaz? A) Varsayım B) Bilim öncesi dönem C) Olağan bilim dönemi D) Bunalımlar dönemi E) Bilimsel devrim dönemi

C iktidar kaynağını nereden alır? D) Bireyin temel hakları nelerdir? E) Sivil toplumun anlamı nedir? 37. 35. Galileo'nun başarısı sadece teleskobu gökyü- züne çeviren ilk kişi olmasından kaynaklanmaz. O, topladığı verilerin anlamını şöyle veya böyle fark etmişti. Verinin anlama dönüşmesi nasıl gerçekleşir? Aynı şekilde ölçümlerinde bir tu- haflık olduğunu fark eden Marie Curie, üzerin- de çalıştığı maddeler arasında bilinmeyen bir element olduğunu anlamaya nasıl başlamıştı? Diğer yandan Alfred Wegener, kendinden önce birçoklarının yaptığı gibi küre şeklinde bir harita- ya bakmış ancak Afrika ve Güney Amerika'nın biçimlerinin birbirine çok iyi uyduğunu nasıl fark etmişti? Bu parça, bilimsel buluşlarda aşağıdakiler- den hangisinin önemine vurgu yapmakta- dir? A) Eski bilgilerin gereğine B) Evrende düzenin olduğunun kabulüne C) İnsan aklına olan güvene Yaratıcı hayal gücünün gereğine E) Bilim insanları topluluğunun varlığına . 20

12. Sokrates, Eski Yunan düşüncesinde önemli bir gelenek olan doğa felsefesiyle uğraşmak yerine, tipkı Sofistler gibi, o da insanları aydınlatmak için sürekli insanlarla tartışmış ancak Sofistlerden farklı olarak bilgisini paylaştığı kişilerden para almamıştır. Nihayet, Sokrates akla önem vermiş, kişinin dog- malar ve geleneklerle değil, akıl süzgecinden geçir- diği kendi doğrularıyla hareket etmesini önermiştir. Bu parçadan Sokrates için aşağıdaki yargılar- dan hangisi söylenemez? A) Pratik konulara yönelmiştir. B) İnsanlara kesin bilgiler vermiştir. C) Akla önem vermiştir. D) Sorgulamayı esas almıştır. E) Yaptığı işi para karşılığı yapmamıştır. 18

TYT • Sosyal Bilimler 17. "O (Nu 15. Platon ve Aristoteles, ilk Çağ'dan itibaren, tüm fel- sefe tarihini etkileyen fikirler öne sürmüşlerdir. Bu nedenle, bu düşünürlerin etkilerini 15 - 17. yüzyıl felsefesinde görmek pek de şaşırtıcı değildir. Orta nankör dünya den ile ancak Çağ'ın başlarında Hristiyan felsefesinin Antik Yunan felsefesini göz ardı etmesi, Platon ve Aristoteles'in bu etkisinin, 15 17. yüzyıla, daha çok İslam felse- yiyor, bir ins olursu fesi çerçevesinde yapılan çevirilerle aktarılmasına neden olmuştur. Antik Yunan düşüncesiyle yeniden tanışan Batı coğrafyası bu düşünceler çerçevesin- de hızla gelişmiştir. Ayrıca, MS 2 - MS 15. yüzyıl- da var olan din merkezli farklı felsefi düşünceler, Yaşar Allah' değilc 'Ey F diye özellikle inanç-akıl problemine sunulan çözümler, Rönesans'ı oluşturan düşünçe yapısını etkilemiştir. Kur Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisine ula- (a.s. şılamaz? etm A) 15 17. yy. felsefesi Orta Çağ felsefesinden et- siyl kilenmiştir. B) Çeviri hareketleri sayesinde ilk felsefi sistemler bilinir olmuştur. C) Her felsefi çağ bir öncekiyle ilişki içindedir. 18. Bi D) Batı'nın Yunan düşünürleri tanıması İslam felse- ha fesiyle olmuştur. E) Felsefe 15. yy.'da bilimsel bir kimlik kazanmıştır. Raunt A)

Bankaya gidip paramı görmek istersem, bana tuhaf biçimde bakarlar. Benim parami, açıp bana gösterecekleri küçük bir çekmecede saklamazlar çünkü. Paramı görmem ancak olduğunu bilirim Bu parçadaki görüş ile bilgi kuramlarından hangisi eleştirilmektedir? A) Akılcılık B) Deneycilik C) Sezgicilik D) Faydacılık E) Eleştiricilik Özder Deneme Sınavı - 01 16

11. Birbiri ardına yaşanan olaylar arasında bir bağlantı olduğunu varsayıyoruz. Olaylar arasındaki bir zorunlu doğar. Benzer olayların bir tekrarından sonra, zihin bir bağlantı fikri, bu olayların sürekli bir arada olmalarından olayın ortaya çıkmasıyla, diğerinin olacağı beklentisi içine girer. Bu nedenle, zihnimizde hissettiğimiz bu bağlantı zorunlu bağlantı fikrini oluşturduğumuz duygu ya da izlenimdir. Olayda bundan ötesi yoktur. Bu parçadaki görüşü savunan filozofun aşağıdakilerden hangisini söylemesi beklenir? A) İki olayın birbirini izlemesi zorunlu bir ilişkidir. B) Nedensellik, mantıksal olarak kesin bir bilgi değildir. C) Olaylar arasında nedensellik ilişkisi vardır. D) Nedensellik olgusal bir olaydır. E) Mantıksal olarak her şeyin bir nedeni vardır.