Ahlak Felsefesi Soruları

24. Sartre insanların mutlak bir doğası olmadığını söyler. Bu yüzden genel olarak hayatın anlamını sorma- nin da bir anlamı olmaz. Bir başka deyişle hepimiz doğaçlama yaparak yaşamak zorundayız. Bizler ne önceden belirlenmiş bir rolü, ne elinde oyun metni ne de bize ne yapacağımızı fısıldayan suflörleri ol- madan sahaya bırakılıveren oyuncular gibiyiz. Nasıl yaşayacağımızı kendimiz belirlemek zorundayız. Buna göre Sartre'ın bu görüşü; 1. determinizm II. indeterminizm III. otodeterminizm özgürlük anlayışlarından hangilerine uygundur? A) Yalnız! ®) Yalnız 11 C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III SOSYAL BİLİMLER 30

13 Kişilerin genetik haritalarının çıkarılması, ileride yaşana- bilecek hastalıkları önlemek amacıyla yapıldığı söylense de, insanın her türlü fiziksel-zihinsel gelişimine müdaha- de tehlikesini de birlikte getireceğinden böyle bir araştır- manın etik olup olmadığı ancak kâr-zarar mukayesesi yapılarak belirlenebilir. Bunları söyleyen kişinin aşağıdaki ahlak kuramların- dan hangisini savunduğu söylenebilir? A) Kant'ın ödev ahlakı kuramını B) Sartre'ın varoluşçu ahlak kuramını C) Aristippos'un hazcı ahlak kuramını D) Bentham'ın yararcı ahlak kuramını Bergson'un sezgici ahlak kuramını 15

8. Ne duyularımız ne de aklımız bizi mutlak hakikate ulaştı- rabilir. Duyular aldatıcı, akıl ise çelişkili yargılarla doludur. Bu nedenle insan, mutlak bilgiye yalnız inanç ile ulaşabilir. inancı besleyen ise kalptir. Bu parçaya göre doğru bilginin kaynağı aşağıdakilerdon hangisidir? A) Deney B) Akil C) Sezgi D) Fayda E) Duyum

14. Asinda ahlak ve ahlaksal olay yoktur. Yalnızca yaşadığı- mız olaylann toplumun bize öğrettiği bazı kurallara göre ahlak iddiasıyla yorumu vardır. Bu da bir yanılsama ve haksız bir dayatmadan başka bir şey değildir. F. Nietzsche bu sözleriyle hangi ahlak yaklaşımı an- latmaktır? A) Egoízm B) Pragmatizm Anarşizm D) Nominalizm E) Egzistansíyalizm

beklent- öre doğa durumundaki insan bir kez Hobbes'a gör esh edemez. Insanların yet- aşayan Icinde uğunu sözleşme yaptı mi kiye (otoriteye) aradıkları koruma güvence altına alınır mi geri alınamaz ile larını fiziksel gücl. Bu devletin ortaya let, iktidarı kull el boyun eğmeye riza gösterirken ruma, ancak yetke devamlı olursa na alınır. İktidar bir kez teslim edildi namaz. İktidarın verildiği kişiler, iddia- Wiksel güçle destekleme hakkına sahiptir. vletin ortaya çıkmasına yol açar. Ve dev- iktidarı kullanma yeteneğinde olduğunu gös- ESEN YAYINLARI Machia nin ilk gücünü bağlı - haz- nüca- kimse tırmal ndan mleri at in- Ferdiği sürece başlangıçtaki sözleşme yürürlükte kalır. İktidarın kullanılması, devletin, yurttaşlarına nefret edebilecekleri birçok şeyi daha çok nefret edecekleri sonuçlarla tehdit ederek yaptırma de- tediğ Jun recesine bile varabilir. ari- Mac rüş kil um- Parçadan aşağıdakilerden hangisine ulaşıla na- maz? A) Devlet otoritesi fiziksel güçle desteklenmek- an tedir. B) Toplumsal sözleşmenin temelinde kendini koruma ihtiyacı vardır. C) Toplumsal sözleşme yapıldıktan sonra geriye dönüş yoktur. D) Devlet kimi şeyleri yaptırabilmek için olumsuz araçlar kullanabilir. E) Devlet iktidarı en yetkin kişilere verir.

13 Ahlak yasası varlığın prensibidir. Insan, bu yasa uyarınca iyilikler yapmaya ve kötülüklerden kaçınmaya kendini zorunlu hisseder. Bu yasa ne bizim eserimizidir ne de duyular dünyasından kaynaklanır. Biz onu vicdanımızda hazır olarak buluruz. Tümel ve mutlak olan bu yasa, tümel ve mutlak olan nedeni kendi içinde barındırır. Bu tümel ve mutlak olan da Tanrı'dır. Bu parçaya dayanılarak aşağıdaki yargılardan bangisine ulaşılabilir? ? A) Tanrı'nın ontolojik bir temeli bulunmaktadır. BY Evrendeki nedensellik ilkesi Tanrı'nın varlığını kanıtlar. Evrensel bir ahlak yasası bulunmamaktadır. O Evrendeki düzen ve amaçlılık Tanrı'nın varlığını kanıtlar E) Evrensel ahlak yasasının varlığı Tanrı'nın varlığına bir kanıttır. varlik felsefesi

14. Değer yaşantısı, hangi ahlaki sistemde olduğunuza göre biçimlenen bir olgudur. Sistemin kendisi bir "iyi”yi buyuruyorsa o "iyi" senin genelgeçerin olur. Dolayısıyla tarihselliğinden ve toplumsallığından bağımsız bir ahlaktan söz etmek bilgisel olarak mümkün değildir, ahlak kaçınılmaz olarak göreceli niteliktedir. Bu parçada etikle ilgili hangi problem konu edinilmiştir? A) Ahlaki eylemin amacı B) Sorumluluk-özgürlük ilişkisi C) Evrensel iyinin olanağı D) Uygulamada etiğin varlığı E) Özgürlüğün imkânı

1-A KURUMSAL erk etmek, nusu inir. masının ah ile ilgiyi da dinin Ispanya'da bir doktor, Koronavirus (Covid-19) hastası olan yaşlı insanlarda kullanılan solunum cihazlarının aynı hastalığa yakalanmış genç hastalara takılmak üzere söküldüğünü söylemiştir. Solunum cihazına bağlı yaşlı hastaların ise solunum cihazları alındıktan sonra aci çekmemeleri için sakinleştirici verilip uyutularak ölüme terk edildiklerini belirtmiştir. rden esini Bu parçada sözü edilen uygulama ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? AyFaydacılığı esas alan en büyük mutluluk ilkesine göre hareket edilmiştir. BXkötü niyetle yapılmasına rağmen yararlı olan bir eylemde bulunulmuştur. 1 Insanlık değerini koruyan ve yücelten bir eylemdir. D) Eylem hem bilgiye dayalı hem de iyi niyetle gerçekleştirilmiştir. E) Hiçbir beklenti gözetilmeden koşulsuz bir eylemdir. et ettiğini anamaz. Surdurur. ir; bu ise

Kant'a göre bu dünyada doğa ve ahlak yasaları ola- rak iki çeşit yasa vardır. Doğa yasaları zorunludur. Ahlak yasaları ise gereklidir. Ahlak yasaları, iradesi olan özgür insana seslenir. Onlar tecrübelerle elde edilmez. Apriori olarak insan aklı tarafından konur, her insanda aynıdır ve onlara uyulur. Kant'ın bu parçada açıklanan görüşlerine göre ahlak yasaları için aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? A) Empiriktir. B) Sezgiyle elde edilir. Nesneldir. DVicdandan kaynaklanır. E) Görelidir.

TYT (Temel Yeterlilik Testi) 13. Her doktor tip mesleğindeki etik kuralların gereği olarak, güç durumdaki bir hastayı renk, cinsiyet, dil, din ayırımı gözetmeksizin tedavi etmekle yükümlüdür. Ancak bir doktorun ameliyat olması gerekli bir hastasını ameliyat- hanesinin olmaması nedeniyle kaybetmesi durumunda doktor hastanın kaybedilmesinden sorumlu tutulamaz. Bu parçadan aşağıdakilerin hangisi çıkarılabilir? 5 1 A) Eylemlerin değeri verdiği fayda ölçüsündedir. B) Etik ilkelere uygun eylemler, iyi niyetle yapılmamış olsa da iyidir. C) Bireyin eylemlerinden sorumlu tutulması iradesinin özgür olmasına bağlıdır. D) Etik ilkeler eldeki imkanlar ölçüsünde yaşama geçi- rilebilir. E) Eylemlerin iyi veya kötü olması kişilere göre değişe- bilir. Prf Yayınları

4. Mill'e göre bütün ahlaklilik, insandaki evrensel mutluluk duygusuna dayanır. Burada mutluluk deyince, duyusal isteklerin tatmini değil toplumsal duyguların tatmini söz konusudur. Başka bir deyişle ahlaki değer de, iyiyi belirleyen fayda da düşünsel ve toplumsal bir değer olarak anlaşılmaktadır. Mill'in bu parçada açıklanan görüşleri için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A Toplumun ahlaki hayatında bireyi esas almıştır. B) Bireyin ve toplumun birbirini etkilediğini savunmuştur. C) İnsana haz veren davranışların ahlaki nitelikte olduğunu öne sürmüştür. D) Evrensel ahlak yasasını öznel temelde ele almıştır. E) Insanı bencil bir varlık olarak kabul etmiştir.

B) Indeterminizm hang C) Liberteryanizm A)E D) Hedonizm B) E E) Fatalizm C) D cg (A D) D Alhiideuley Alline 14. Aristoteles, her eylemin iyiyi arzuladığını söyler ve bu iyinin ne olduğunu sorgular. Her eylemin bir amacı olduğunu ve 16. - 2 bunun iyi ile ilgili olduğunu belirtir. Ona göre insan bu iyi DERS VE İM ile mutlu olur. Mutluluk, "Ruhun amacidır." ve bu amaca CEVA uygun davranış, erdeme uygun olan davranıştır. Dolayısıyla Aristoteles'e göre erdemin araştırılması gerekir ve bu erdemler, insan ruhunun erdemleridir. sfibeb Bu parçaya göre, Aristoteles'in aşağıdakilerden 16. Yo De hangisini söylemesi beklenmez? yc A) En üst amaç iyidir. einib iyl ev ubn in: B) Eylemin amacı mutluluktur. ki CAhlaksal nitelik insanın ayırıcı özelliğidir. D) Mutluluk insan ruhu için gereklidir. as E) Ahlaki eylemin amacı hazdır. 10icnev.meno E 1.

12. Çağımızda, erdemler üzerine konuşulup erdemli olmaya ait bilgiler üretilmesine karşın, insanların eylemleri ve sözleri birbirini tutmamaktadır. Bugünkü kültürümüzün eksikliği, doğruların çok az dile getirilmesinde veya çok az yaygınlaşmasında değil, doğruların çok az yaşanmasındadır. Bu parçada savunulan görüş aşağıdakilerden hangisidir? A) Ahlakın temeli bilgidir. B) Niyetin iyi olması eylemin iyi olmasını sağlar. C) İyiliği ve kötülüğü belirleyen, eylemdir. D) Bilgiye dayanmayan eylem, iyi niyetle yapılmış olsa da degersizdir. E) Bilmek, yapmaktan daha önemlidir.

15. Tanrı en mükemmel varlıktır ve böyle olduğu için de en yüksek iyidir. Tanrı insanları yaratmış ve vahıy yoluyla gönderdiği kutsal kitaplarında, ahlaki dav- ranış kurallarını belirlemiştir. Bu kurallara uymak iyi, yani ahlaklı davranış; uymamak ise kötü yani ahlaka aykırı davranıştır. Bu görüşler aşağıdaki İslam felsefesi yaklaşım- larından hangisiyle paralellik taşır? A) Mutezile B) Cebriye C) Batınilik D) Dehriye E) Tabiyyun

13. Levinas'a göre kişinin kendisi hakkındaki endişelerinden doğan eylemler ahlaki değerlendirme kapsamına girmez. Örneğin acıktığımda karnımı doyurmam sadece kendimi koruma içgüdümden kaynaklanır. Ama aynı endişeyi başka bir insana yöneltmek, örneğin aç bir çocuğu, misafiri ya da yabancıyı doyurmak, ona önem vermek ahlaki bir davranıştır. Benzer şekilde "kendime yardım etmem" bencillik ya da açgözlülükle ilgili olabilecekken, başkalarına yardım etmem her zaman ahlaki bir anlam çağrıştırır. Bu yüzden Levinas'a göre ahlak kavramı, kendimizin dışında, başka birisinin ya da birilerinin olduğunu kabul etmeyi zorunlu olarak içerir. Buna göre Levinas ahlaki değerlendirmenin amacı olarak aşağıdaki kavramlardan hangisini vurgulamaktadır? A) Ölçülülük B) Mutluluk Sorumluluk d) Fayda E) Dinginlik phrases

10 Sosyal Bilimler yanlış Hiş yo- emini 14. Bir kişi, birilerinin toplantılara geç kalmayı alışkanlık ha- line getirdiğini, dolayısıyla onların yüzünden hiçbir top- lantının zamanında başlamadığını ileri sürerek “zaten toplantı geç başlıyor, ben de geç gitsem bir şey olmaz" der. Ancak vicdanı rahatsız olur ve kendini şöyle sorgu- lar: Eğer ben de toplantılara geç gitmeye başlarsam ve herkes böyle yaparsa artık toplumda var olan bu erdem yok olur. Bu durumda hiçbir toplantı zamanında başla- maz, herkes işine geç gitmeye başlar, işler savsaklanır, bu da toplumsal çözülmeye yol açar. Bu düşüncelere sahip birinin aşağıdakilerden hangi- sini savunmasr beklenir? Değerlerin niteliği duruma göre değişir. B) Kötü eylem örnek olamaz. C) İnsanın özgür iradesine dayanan eylem iyidir. D) İyi eylemler fayda ile sonuçlanandır. E) Sınırsız özgürlük kötüdür. Prf Yayınları 15. Antik Yunan toplumunda siyaset, mutluluk, iyi gibi ahla- ki değerler amaç edinilmiş, devlet anlayışını da bu tür düşünce ve değerler biçimlendirmiştir. Orta Çağ Avru- na'sında egemen olan düşünce, Hristiyanlığın değerle-