Varlık Felsefesi Soruları

bir gu 12. Aristoteles'e göre, her bir varlığı varlığa getiren, her türlü oluştan önce gelen “madde" ve "form" olmak üzere iki ilke söz konusudur. Varlığa gelmek için madde ile form arasın- daki ilişki zorunludur. Bunun tek istisnası Tanrı'dır. Tanri, salt formdur. Aristoteles, bu düşünceyi temele alarak bir varlık düzeni ortaya koyar ve dış dünya tasarımını bunun üzerine kurar. Bu düzenin en altında mükemmel olmayan, belirsiz olan madde, en üstünde mükemmel olan, salt form Tanrı bulunmaktadır. Form, belirsiz olanı belirli bir sinifin üyesi yapar, varlıkların var olma biçimini belirler. Bu parçadan hareketle, Aristoteles'in varlık görüşü hak- kinda aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Yarlığın iki tözü olduğunu düşündüğü ) Mutlak varlık düşüncesini reddettiği C) Düşünceyi maddeye dayandırdığı Mutlak varlığı idea türünden kabul ettiği Varlığı sürekli bir değişim içinde gördüğü 12 OTURUM (TYT)

Sosyal Bilimler 14. 12. Birçok şeyi bildiğimizi düşünürüz, peki ama bu iddia- larımızı nasıl savunabiliriz? Herhangi bir bilgi sahibi olma iddiamızın haklılığını kanıtlamak için hangi da- yanakları ortaya koyabiliriz? Dünyaya ilişkin sözde bilgimiz, duyularımıza dayanır. Ama böylesi algılar her zaman hataya açık değil midir? Halüsinasyon ya da rüya görmediğimizden emin olabilir miyiz? Ya da belleğimizin bize oyunlar oynamadığından? Eğer rüya görme deneyimi uyanıklık deneyiminden ayırt edile- miyorsa asla bir olayın gerçekliğinden emin olamayız. Gerçek kabul ettiğimiz şey belki de gerçek değildir. Bu bakış açısının; 1. Septisizm II. Nihilizm III. Rasyonalizm IV. İdealizm temsil edildiği görüşleri veren seçenek aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Yalnız 1 B) I ve II C) II ve III D) III ve IV E) I ve III 13 Sirkonin layana bağlı olmayan belli kimyasal özel- 15.

1. "Herkes için aynı olan bu dünyayı tanrılar veya insanlardan hiçbiri yapmamıştır. O her zaman ateş olmuştur, şimdi ateş. tir ve her zaman ateş olarak kalacaktır: Ölçüyle yanan ve ölçüyle sönen canlı bir ateş: Her şey ateşten gelir." Herakleitos'un bu özdeyişinde aşağıdaki kavramlardan hangisi vurgulanmıştır? A) Evren B) Düzen C) Karmaşa D) Arkhe E)Oluş E) Oluş

12. Platon idea öğretisini anlatabilmek için bir hayali mağara betimlemiştir. Bu hayali mağarada yüzleri duvara dönük, zincirlerle bağlı insanlar vardır. Önlerinde, gerçek şeyler ol- duğuna inandıkları titreşen gölgeleri görebilirler. Gördükle- ri gerçek değil, arkalarında yanan bir ateşin önünde duran nesnelerin meydana getirdiği gölgelerdir. Bu insanlar tüm yaşamlarını, duvara yansıyan gölgelerin gerçek dünya oldu- ğunu düşünerek geçirirler. Sonrasında içlerinden biri zincir- lerini kırar ve ateşe doğru döner. Gözleri ilkin bulanıktır, ama sonra nerede olduğunu görmeye başlar. Mağaradan sen- deleyerek çıkar ve nihayet güneşe bakabilir. Mağaraya geri döndüğünde, dışarıdaki dünya hakkında söylediklerine kim- se inanmaz. Zincirlerini kıran kişi bir filozof gibidir. Görünüş- lerin ötesini görür. Sıradan bir insan gerçeklik hakkında az bir fikre sahiptir, çünkü onu derinlemesine düşünmektense, hemen önünde duran şeye bakmaktan hoşnuttur. Ne var ki görünüşler aldatıcıdır. Gördükleri gölgelerdir, gerçeklik de- ğil. Bu parçada betimlenen mağara metaforundan aşağıda- ki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Gölgeler gerçekliğin ta kendisidir ve gerçeği yansıtır. B) Görünüşler aldatmayan bir gerçektir. C) Görünüşlerin arkasında başka bir şey aramamak gere- kir. D) Duyular yanıltıcıdır, bilgilerine güvenilemez. E) Doğru bilgilerin kaynağı duyulardır. Diğer sayfaya geçiniz. 3

15. Aristoteles'e göre, her bir varlığı varlığa getiren, her türlü oluştan önce gelen "madde" ve "form" olmak üzere iki ilke söz konusudur. Varlığa gelmek için madde ile form arasın- daki ilişki zorunludur. Bunun tek istisnası Tanrı'dır. Tanrı, salt formdur. Aristoteles, bu düşünceyi temele alarak bir varlık düzeni ortaya koyar ve dış dünya tasarımını bunun üzerine kurar. Bu düzenin en altında mükemmel olmayan, belirsiz olan madde, en üstünde mükemmel olan, salt form Tanrı bulunmaktadır. Form, belirsiz olanı belirli bir sinifin üyesi yapar, varlıkların var olma biçimini belirler. Bu parçadan hareketle, Aristoteles'in varlık görüşü hak- kinda aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? Al Varlığın iki tözü olduğunu düşündüğü B) Mutlak varlık düşüncesini reddettiği C) Düşünceyi maddeye dayandırdığı D) Mutlak varlığı idea türünden kabul ettiği E) Varlığı sürekli bir değişim içinde gördüğü

MLER TESTİ TYT 15. Marx'a göre evrenin gelişmesi diyalektik bir biçimdedir. O diyalektiği tez-antitez-sentez ile açıklar. Marx'a göre evren olmuş bitmiş bir şey değildir; diyalektik biçimde sürekliler leyen bir süreçtir. Değişme her zaman karşıtlıkların çatus- masından doğar. Karşıtlar bir arada bulunur ve birbirlerine dönüşürler. Marx maddeyi varlığın kaynağına koyduğu için materyalist bir filozoftur. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi Marx'ın görüş- lerine karşı tez oluşturur? A) Her türlü varlığın kaynağı maddedir. B) Madde dışında hiçbir gerçeklik yoktur. C) Doğada her varlığın bir zıttı vardır. D) Varlık düşüncenin ürünüdür. E) Varlık durağan bir yapıda değildir.

5. Nesne ve varlıkların özleri kavranmalıdır. Bir nesnenin özüne ulaşabilmek için onun özüne ait olmayan bilgiler bir kenara koyulmalıdır. Nesnelerin salt özü, zaman ve mekâna bağlı değildir, ölçülüp tartılamazlar. Verilen bu özellikler aşağıdaki bilgi öğretilerinden hangi- sine aittir? A) Kritisizm B) Pozitivizm D) Analitik felsefe Rasyonalizm E) Fenomenoloji

11. Hartmann Yeni Ontoloji anlayışında, cansız nesnelerinor ganik dünyanın temel katmanını oluştururlar; bu katman ile fizik ilgilenir. Canlı varlıklar dünyanın organik katmani- ni oluştururlar; yaşamla ilgili bu katmanla biyoloji ilgilenir. Ruhsal varlık katmanı bilinç olaylarını gösterirler, bunlarla da psikoloji ilgilenir. Tinsel varlık katmanı insan, düşünce, özgürlük, kültür, din, ahlak ve sanatı kapsar; bunlarla fel- sefe ilgilenir. Bu varlık katmanları birbiri içine geçmiş de- ğildir, birbirinden ayrılırlar. Fakat bu varlık katmanları bir evin katları gibi birbirleri üzerinde sıralanmışlardır. Bu parçaya dayanarak, Hartmann'ın varlık görüşü ile il- gili olarak aşağıdakilerden hangisi ileri sürülebilir? A) Varlığı bilimsel bir anlayışla ele aldığı B) Varlığı diyalektik bir süreç içinde kabul ettiği C) Varlığı aklın kategorilerine göre sınıflandırdığı D) Varlığın metafizik boyutunu öne çıkardığı E) Varlığın tözü konusunda çoğulcu olduğu

TYT DENEME SINAVI 06 A 13. Marx'a göre altyapı, üstyapıyı belirler. Toplumun ekonomik unsurlarının (alt yapı), kültür ve hukuk gibi olguları (üst yapı) oluşturduğunu ileri süren Marx'a göre, alt ve üstyapı birbirini etkileyerek ekonomik sistemi oluşturur. Marx'ın bu yaklaşımı aşağıdakilerden hangisiyle adlandırılır? A) Fenomenalizm B) Tarihsel materyalizm C) Egzistansiyalizm D) Hermeneutik E) Mantıkçı pozitivizm

31. Orta Çağ boyunca devam eden çeviri faaliyetleri yoğun önce Antik Yunan felsefesinin yalnızca kutsal öğretileri olarak 16 17. yüzyılın sonuna kadar sürmüştür. Batı . İslam felsefesiyle ve çeviri kitaplarıyla karşılaşmadan destekleyen düşüncelerini almış, diğerlerini ise dışlamış- tır. İki kültürün etkileşimi, Antik Yunan felsefesinin nere- deyse tamamının Batı tarafından öğrenilmesini sağlamış ve Rönesans'ın ortaya çıkmasının nedenlerinden biri ol- muştur. Buna göre, Rönesans'ın ortaya çıkmasındaki önemli etken aşağıdakilerden hangisidir? A) Hristiyan felsefesinde yapılan yoğun çeviriler B) Batı'nın çeviri faaliyetlerine verdiği önem C) Batı ve Doğu arasındaki kültürel etkileşim D) Avrupa'nın refah seviyesindeki yükselme E) Özgür düşünce ortamı

12. Empedokles, evreni ve onun kapsadığı varlık türlerini oluşturan Thales'in su, Anaksimenes'in hava, Herakleitos'un ateş dediği üç ögeye toprağı da ekleyerek dörde çıkarmıştır. Ona göre bütün varlık türlerini oluşturan ögeler su, hava, ateş ve toprak olmak üzere dört türlüdür. Bu nedenle evrende "Bir" değil "Çokluk” egemendir. Evrende görülen varlıkların tür bakımından çok olmasına karşın, kurucu ögelerin tür sayısı değişmez. Empedokles'in bu görüşleri aşağıdaki felsefi yaklaşımlardan hangisine uygundur? A) Monizm B) Plüralizm C) Düalizm D) Nominalizm E) Fenomenolojizm

12. Pragmatizm, bir bilginin doğruluğunun gerçeklikle ilişkisine bakılarak saptanamayacağını savunur. Bilme yetimizi oluşturan duyu organları ve akıl; gerçekliği, olduğu gibi kavramak üzere yapılanmamıştır. Aklın ve duyu organlarının asıl işlevi, yaşamımızı doğal yapımıza ve gereksinimlerimize uygun bir biçimde düzenleyebilmemizi sağlayan yol ve araçları göstermektir. Bu nedenle pragmatizmi savunan düşünürler; duyu organlarının sağladığı verilerin, şeylerdeki gerçek niteliklere karşılık gelmesi veya aklın bu verileri düzenleyişinin gerçeklikle örtüşmesi gerektiğine inanmazlar. Bu parçada pragmatizmin eleştirdiği doğruluk ölçütü aşağıdakilerden hangisidir? A) Tutarlılık B) Uygunluk C) Apaçıklık D) Tümel uzlaşım E) Yararlılık

15. Varlık insan zihninden bağımsız olamaz, dış dün- yada kendi başına varlığı yoktur, her şey düşün- cenin ürünüdür. Varlık düşünsel olduğuna göre ancak akıl yoluyla kavranabilir. Düşünülür varlık değişmezdir, nasılsa öyledir, evrenseldir. Bu parçada bahsedilen görüşler aşağıdaki fel- sefe akımlarından hangisine aittir? A) Materyalizm B) Nihilizm C) idealizm D) Düalizm E) Pluralizm

15. Varlıkların en temel ve kendilerine özgü yanlarını s soruş- turan inceleme ve düşünme biçımine varlık felsefesi ontoloji adı verilir. Ontoloji en genel anlamda varlığı sor- gulayan bir felsefedir. Buna göre aşağıdaki sorulardan hangisi, felsefi bir di siplin olan ontolojinin yanıt aradığı bir soru değildir? A) Varlığı ana maddesi nedir? B) Varlığın doğru bilgisine ulaşılabilir mi? C) Evrende bir düzen var midır? D) Varlığın bir amacı var midır? E) Varlıkların özü nedir?

DBS 1B 12. SINIF SOSYAL BİLİMLER TESTİ bir verin ka artevebilmek 24. Islam düşünürü Farabi, varlıkları zorunlu ve mümkün varlıklar olmak üzere ikiye ayinr. Zorunlu varlık Tann'dir. O'nun varlığı madde ve formdan bağımsızdır. Tanrı, tüm varlıkların nedeni olup, var oluşu başkasına muhtaç de- ğildir. Diğer tüm varlıklar, Tann'dan taşarak yani sudur ederek varlığa gelir. Bu taşma süreci sonucunda oluşan madde, Tanrı'ya en uzak olandır. Dünya nedensellik zin- ciri içinde bir oluş ve değişim içindedir. Tanrı bu nedenler zincirinden bağımsız olup, etkin nedendir. Farabi'nin bu görüşü ontolojinin aşağıdaki sorular- dan hangisine cevap oluşturur? A) Evrende bir amaç var mıdır? B) Gerçek varlıklar bilinebilir mi? Varlık var mıdır yok mudur? D) Var oluşun nedeni nedir? V E) Madde, formdan bağımsız mıdır? ilen taral Eğunda, bu hangisine dik açılarla a fazladır. kuzeye du-

11. Evrende karşıtlar ile bunların arasındaki savaş olmasay- dı, evrendeki nesneler de olmazdı, çünkü nesneler, dö- nüşümlü olarak ilerleyen bir yanma sürecinin evreleri- dir, savaşa egemen olan, yasanın karşıtları uzlaştırma- sindan meydana gelmiş olan uyumlardır, birliklerdir. Do- layısıyla, savaş her şeyin babasıdır; savaşı kaldırırsak dünyadaki bütün şeyler de ortadan kalkar. Bu parçada açıklanan görüşler aşağıdaki düşünür- lerden hangisine aittir? A) Anaksimandros B) Anaksimenes C) Demokritos Herakleitos D) Empedokles