Bilgi Felsefesi Soruları

13. Snell, Yunan düşüncesinin insanlık tarihine en büyük katkı- sinin “zihnin keşfedilişi" olduğunu söylemektedir. Akıl önce- si efsanevi (mitolojik) ve insan biçimci anlayışlarla salt akıl- ci bir dünya görüşü arasındaki ayrım ilk defa ortaya çıkmış ve o tarihten bu yana insan düşüncesinin vazgeçilmez bir kazancı haline gelmiştir. Bu dünya görüşünün ortaya çıkma- sina en büyük katkıyı ise hiç şüphesiz Yunan felsefesi yap- mıştır. Bu parçada felsefenin; I. eleştirel olma, II. rasyonel olma, III. evrensel olma, özelliklerinden hangilerine değinilmiştir? A) Yalnız B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) Yalnız III

11. Akil tabiata aykırı olan hiçbir şey istemeyeceği için, öyle ise o herkesin kendi kendisini sevmesini, ken- di faydasını, kendisine gerçekten faydalı olan şeyi aramasını, insanı gerçekten daha büyük bir yetkinli- ğe götüren her şeye karşı iştahı olmasını ve mutlak olarak söylenirse, herkesin kendisinde bulunduğu kadar kendi varlığını korumaya çalışmasını ister. Ve bu nokta bütünün parçadan daha büyük olduğunun doğru olduğu kadar zorunlu olarak doğrudur. Spinoza'nın Etika adlı eserinden uyarlanan bu parçaya göre; 7. İnsan yalnızca kendisi için yaşamalıdır. 11. İnsanın doğasına uygun olan, kendi yararına olan şeylerin peşinde koşmasıdır. III. Ahlaki kararlar konusunda insanın özgürleşebil- mesi imkânsızdır. yargılarından hangilerinin doğru olduğu söyle- nebilir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III

Soru 4 İngiliz feminist filozof Mary Astell, bir din adamı olan am- casından aldığı matematik, felsefe dersleri ile kendini geliştirmiş, daha sonra Londra'ya yerleşmiştir. Mary, dö- nemin diğer kadın filozofları gibi Descartes'in felsefesini yorumlamanın yanı sıra Locke'un görüşlerinden etkilen- mekle kalmamış, bu düşünceleri de savunur hale gelmiş- tir. Mary kadın ve erkeğin sahip olacağı ussal birikimin deneyimler ışığında kazanılacağını söylemiştir. Ona göre, kadına yönelik eğitimler düzenlenmelidir, alacağı eğitim, kadının kendisine olan özgüvenini yükseltecektir ama ka- din yine de ona göre kamusal görevlerde daha geri plan- da kalmalıdır. Parçaya göre, 1. Her şeye tecrübe, deneyim, izlenim ile ulaşılır. II. Kadınlar yüksek kamu mevkilerinde görev alırsa ba- şarılı olurlar. III. Akilsal birikim yine deneyden elde edilir. yorumlarından hangileri yapılamaz? A) Yalnız! B) Yalnız II C) Yalnız III E) II ve III D) I ve II

24. 21 - 25. soruları Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersini yasal olarak almak zorunda olmayan veya farklı müf- redat ile alanlar cevaplayacaktır. 21. Lise öğrenciliğim yıllarında öğretmenimiz demokratik bir usulle sinifimiza başkan seçeceğimizi söylemişti. Bu uy- gulama için önce kimlerin başkan olmak istediğini sordu. Birkaç arkadaşımız sınıf başkanlığına adaylığını koydu ve sonra oylama yapıldı. Yanımda oturan arkadaşım oyların yarıdan biraz fazlasını alarak başkan seçildi. Ben de oyumu sira arkadaşıma vermiştim. Demek ki ona oy vermeye ilişkin bilgim doğru idi. Bu parça aşağıdaki doğruluk ölçütlerinden hangisini ör- neklendirir? A) Tümel uzlaşım B) Fayda C) Açık seçiklik D) Uygunluk E) Tutarlılık ondisine ve topluma faydalı olmak

SOSYAL BİUMLES 11. Suyun içine batırılmış bir metal çubuğu kirik olarak da görerek gerçekleştiriyorum. Fakat aynı cisme e görürüm. Aynı çubuğu suyun içinden çıkardiğimiz kırılmamış olarak görürüm. Çubuğun bu iki algisi bu farklı iki algıdan hangisinin doğru olduğunu, bu iki algıyı düşünüp karşılaştırarak anlayabiliyorum. Demek ki doğru bilgiye ulaşmak için duyumların bilgisini akılla yorumlamak gerekmektedir. Bu parçadaki sözler aşağıdaki filozoflardan hangisinin yaklaşımına uygundur? A) Platon'un akılcılığına B) Kant'ın eleştiriciliğine C) Pyrrhon'un kuşkuculuğuna D) Locke'un deneyciliğine E) Comte'un olguculuğuna

TYT YAL BİLİMLERTESTİ 15. Descartes'a göre, bilgi sağlam temellere dayanmalıdır. Te- mel bir kez sağlam atıldıktan sonra geri kalan bilgi, bu sağ- lam temelden birtakım mantıksal çıkarımlarla elde edilir. Te- meli sağlam olmayan bina nasıl her an çökmeye eğilimli ise, in iler- , belir- oldu- rçeve- imaya canıtın klı te- aynen bunun gibi çürük temeller üzerine bina edilmiş bir bil- gi sistemi de çökmeye mahkumdur. Descartes, bilgimizin temelini sağlam kılan şeyin. sarsılmaz bir kesinlikle inandı- ğımız ilk ilkeler olduğunu belirtir. Peki, kendisinden şüphe edilemeyecek bu ilk ilkelere nasıl ulaşılacaktır? Descartes bu arayışta şüpheyi, kesin apaçık doğrulara ulaşıncaya ka- dar bir kılavuz olarak kullanır. ndığı- yaya dıkla- D n kul- Descartes'ın parçada sözü edilen düşünme biçimi aşa- ğıdakilerden hangisiyle ifade edilmektedir? ilir? tur. A) Rölativist düşünce B) Septik düşünme r. C) Pozitivist düşünme D) Metodik şüphecilik dir. E) Eleştirel akılcılık

Varlıkların özünün ya da gerçekliğin bütünsel ve apa- çık bilgisine akıl, duyum ve deneyimlerle değil, insana özgü bir bilme yetisi olan sezgiyle ulaşılabilir. Sezgi, herhangi bir şeyi doğrudan doğruya yani dolaysız bir biçimde, araçsız kavrama yetisidir. 5. Bu paragrafta görüşleri verilen felsefi akım aşağı- dakilerden hangisidir? A) Entüisyonizm B) Empirizm C) Sensualizm D) Görüngü bilim E) Analitik felsefe

Deneme Kronometr 12. Ansan kalp gözünün açılması için, kalbini temizlemeli ve 9 kendini arzularının baskısından kurtarmalıdır. Bu da uzun ve çok yorucu bir çalışmayı gerektirir. Kalp gözü açılan kimse, dış dünyayı ve fizik ötesini daha iyi bilebilir ve bilgilerine değişmez bir dayanak bulur. 15. Bilginin doğı rak değil ke lanmasıyla ta uygulaya belirlenebi gulamaya test edere timız için dir. Bize Bu parçada yukarıda açıklanan görüşler hangi dü- şünüre aittir? time A) Fârâbî B) Kindî D) İbni Rüşd C) İbni Sînâ © Gazali Bu parç hangisi A) Bild B)

4. 1. Bu bilgi aktı ile belli bir ilkeden hareketle bir duru. mu, bir olayı karar ve izah ederiz. II. Bu bilgi aktı sayesinde, durumu, hareketi, niyeti, sevinci, acıyı, herhangi bir sanat eserini, bir fel- sefe metnini hiçbir araca dayanmadan doğrudan doğruya kavrar ve biliriz. III. Bu bilgi aktı, sayılar, kavramlar ve geometrik şe- killer gibi soyut varlıkları kavramamızı sağlar. IV. Bu bilgi aktı, beş duyu organımızın işlevleriyle gerçekleşir. Yukarıda verilen öncüllerin doğru sıralanışı aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) Açıklamą- Anlama - Algi - Düşünme B) Algi - Düşünme - Anlama - Açıklama C) Açıklama - Düşünme - Algi - Anlama D) Açıklama - Anlama - Düşünme - Algi E) Anlama - Açıklama - Algi - Düşünme Diğer sayfaya geciniz.

1. Sofistlere göre insan duyular yoluyla bilgi edinir. Bilgi edinme sürecinde duyuların kullanılmasından dolayı bilgiler, insandan insana değişmektedir. Dolayısıyla sofistler her zaman geçerli olan kesin bir bilginin olmadığını savunurlar. Sofistler, bilgi gö- rüşlerinde olduğu gibi ahlak görüşlerinde de göreceliği temele alırlar. İyi ve insanın kendinde anlam kazandığını ileri sürerler. Onlara göre herkesin uymak zorunda olduğu ahlaki bir yasa, insanın bu göreceli algısından dolayı mümkün değildir. Buna göre, sofistlerle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan han- gisi söylenemez? A) Değişmez, genel geçer bir bilginin olmadığı iddiasındadırlad. B) Varlığın mutlak bilgisinin elde edilebileceğini savunurlak C) İnsan her şeyin ölçüsü olduğu için mutlak bilgi yoktur dü- şüncesini savunmuşlardır. V D) Genel-geçer bilgiden şüphelenen filozoflardır. V E) Bilgi ve ahlak anlayışında relativistlerdir.

Soru 4 İngiliz feminist filozof Mary Astell, bir din adamı olan am- casından aldığı matematik, felsefe dersleri ile kendini geliştirmiş, daha sonra Londra'ya yerleşmiştir. Mary, dö- nemin diğer kadın filozofları gibi Descartes'in felsefesini yorumlamanın yanı sıra Locke'un görüşlerinden etkilen- mekle kalmamış, bu düşünceleri de savunur hale gelmiş. tir. Mary kadın ve erkeğin sahip olacağı ussal birikimin deneyimler ışığında kazanılacağını söylemiştir. Ona göre, kadına yönelik eğitimler düzenlenmelidir, alacağı eğitim, kadının kendisine olan özgüvenini yükseltecektir ama ka- din yine de ona göre kamusal görevlerde daha geri plan- da kalmalıdır. Parçaya göre, 1. Her şeye tecrübe, deneyim, izlenim ile ulaşılır. II. Kadınlar yüksek kamu mevkilerinde görev alırsa ba- şarılı olurlar. III. Akılsal birikim yine deneyden elde edilir. yorumlarından hangileri yapılamaz? A) Yalnız B) Yalnız II D) I ve II C) Yalnız III E) II ve III

24. "insanın duyuları, deneyleri ve aklı doğru bilgiyi elde etmekte kesin olarak yetersiz olduğunda sadece du- ruma göre değişen sanılarımız vardır. Bu nedenle tek tek bireylerin görüşleri, kendi başlarına doğru ve geçerlidir. Buna göre, en doğru yargı aşağıdakilerden han- gisidir? A) Kesin bilginin kaynağı kalptir. B). Mutlak ve kesin, genel-geçer bilgi yoktur. Birey mutlak bilginin kaynağıdır. D) Duyularımız kesin bilgilere engel değildir. E) Doğru bilgi, deney ve gözleme dayalı bilgidir.

Dil dünyayı resmeder, resmettiği için de dünyayı tem- sil eder. Bunun için önermeler, dış dünyanın tasvirle- ri, onların resimleridir. Çünkü olguların dildeki karşı- Niklan önermelerdir. Öte yandan önermeler düşünce- lerin dile getirilmesidir. Dil aynı zamanda düşüncele- rin aracıdır. Dil ile gerçeklik aynı yapıya sahip olduğu için dilin incelenmesi gerçekliğin incelenmesi demek- tir. Dil ile ifade edilemeyen şeyler ise bilinemez. Bu parçadaki görüşler, aşağıdaki felsefi yaklaşım- lardan hangisine aittir? A) Analitik felsefe B-Olguculuk C) Sezgicilik D'Eleştiricilik E) Süphecilik

na verdade, w yotdan Anemetre reader D 179 TT 15. 0 Demoktiros'a göre duyular, asıl gerçeği, yani nes- nelerin artık bölünemeyen son parçalarını (atomla- ri) bilebilecek gibi keskin değillerdir. Renkleri gör- memiz, sesleri işitmemiz, sıcaklığı duyumlamamız, tatlıyı, acıyı tatmamız ancak bir duyu yanılmasıdır. Duyu bilgisi nesnelerin iç dokusunu, gerçek yapısı- ni göremez, bunu ancak düşünen akıl kavrayabilir. Bir insanın duyumu, diğer insanların duyumlarından farklılık gösterdiğinden, objektif, genel-geçer ve doğru bilgiden söz edilemez. Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisi De- moktiros'un görüşleriyle çelişir? A) Duyuların bildirdigi veriler görelidir. B) Zihin, tek bilgi üretme aracıdır. Perçekliğibilgisini, bize akıl verebilir. D) Duyular bilgive ulaşmada yetersizdir. E) Duyu ve deneyimin bilgisi aldatıcıdır. 1 KURUMSAL DENEME YAYINLARI

Bir filozof ya da bilgenin sağlam bir bilgisi olacaktır; sal lantılı kanılar bilgenin değer ve onuru ile bağdaşamaz- lar. Bu cümle aşağıdaki yargılardan hangisiyle çelisir? VA) Gerçek bilinemeyeceği için hiçbir şey hakkında hü- küm vermemelidir. B) Yanlışlığı kanıtlanmadığı sürece her bilgi doğrudur. C) İnsan onayladığı şeylerden şüphe etmemelidir. D) Gerçek, akıl yoluyla kavranabilir. E) Her şeyden şüphe etmek gerçeğe ulaşmayı engel- ler.

- 3 4. 2. Felsefe sözcüğü Eski Yunan'da ilk ortaya çıktığından günümüze kadar çeşitli anlamlarda kullanıldığı gibi görüşler ortaya kondu. Bazı düşünürler onun yalnızca test 1. Bilgiyle ve bilginin oluşumuyla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğru değildir? A) Bilginin oluşumu için hem özne hem de nesne ge- reklidir. B) Bilginin oluşum sürecinde özne ve nesne birbirini sürekli etkiler C) Bilgi, öznenin nesneye bilinçli olarak yönelmesiyle oluşur. D) Özne, nesneye yönelimiyle birlikte nesneden beş duyu organı yardımıyla etkilenir. E) Özne, duyu verileri üzerinde zihniyle işlemler ya- parak bilgiyi oluşturur. onun konusu ve amacına ilişkin olarak da çok çeşitli X 5. bilimin komunitari ile ilgilenmesini; kimi- konu yöntom ilkalori