Felsefe Soruları

E) Varlığın meydana gelmesi, diyalektik bir süreçtir, Raunt 14. İslam felsefesinde Cebriye kelamcıları hariç tüm kelamcılar, irade özgürlüğü üzerine geliştirdikleri görüşlerde, insanın eylemlerinde özgür olduğu- na vurgu yapmışlardır. Bu görüşlere göre, her şey Allah'ın iradesi ve kudreti ile var olur; insan akıl ve iradesiyle davranışlarını tercih eder. Bu, şu soruyu beraberinde getirmiştir: “İnsan, seçtiği davranışın ahlaken iyi olup olmamasından sorumlu mudur?” Eş'ari ekolüne göre insan, Allah'ın yarattığı davra- nışlar arasından tercih yapmakta özgür olduğu için, kendi eylemlerinden sorumludur. Mutezile ekolü ise insanın, Allah tarafından verilen iradeyle herhangi bir davranışı seçebileceğini, bu nedenle de eylem- lerinden sorumlu olduğunu söylemektedir. Bu parçaya göre, irade özgürlüğüne ilişkin aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) Allah, insana, iradesi doğrultusunda davranma hakkını vermiştir. B) İradeden doğan davranışların sorumluluğu insa- na aittir. C) İnsanın kötülükten kaçınabilme şansı yoktur. D) Insan, düşünerek iyi ile kötü arasında seçim ya- pabilir. E) İnsan, eylemlerini seçip kendini iyi yola yönelte- bilir. 1 12. SINIF

3. MS 2 - MS 15. yüzyıl felsefesi 1. Tek bir bütün oluşturmaz. Kendi içinde dönemsel fark- liliklar taşır. X. Felsefeciler, din adamlarıdır. Teoloji felsefeye egemen- dir. III. Sosyal yapısı durağandır; herkesin bu statik yapı için- de belli bir yeri vardır. IV. Bilimsel çalışmalara ihtiyaç duyulmamis, doğaya yöne- lik açıklamalarda Aristoteles'in fizik görüşünde olduğu gibi bazı bilimsel savlar, tartısmasız olarak doğru kabul edilmiştir. Dönemle ilgili olarak verilenlerden hangileri doğrudur? A) Yalnız B) Yalnız II C1, II ve III D) I, II ve IV E)I, II, III ve IV

gisinde ifade edilmiştir? A) Felsefe kuşaktan kuşağa kesintisiz aktarılır. B) Kültür tarihi her medeniyette kendine özgüdür. Nilk medeniyetler felsefenin doğuşuna etki etmiştir. D) Medeniyetler arasında sınırlı etkileşim gerçekleş- miştir. E) Felsefe hayata dair her şeyi probleme dönüştürür. 15. Fels mış sel olu: 13. Aristoteles, varlıkların görünüşlerinin sürekli değişti- ğini belirtir. Değişime uğrayan şeyin yani maddelerin değişim süresince özlerini koruduğunu savunur. "Ger- çek varlık nedir?" sorusuna hocası Platon'un görüş- lerini eleştirerek cevap verir. Platon, gerçek varlığı fe- nomenlerden ayrı olarak düşünmüştür. Aristoteles ise gerçek varlığın ayrı bir dünyada olmadığını düşünür ve Platon'un aksine onların maddelerin özündeki form ol- duğunu ileri sürer. yun ma Örr nal sel Pa ola A) Aristoteles'in varlık görüşünde gerçek varlık” aşa- ğıdakilerden hangisine karşılık gelir? B) C) A) Madde B) Biçim Fenomen D) Değişim E) Arkhe E) TYT Deneme Sınavı - 7 14

TYT | SOSYAL BİLİMLER TESTİ 15 13. ilk Neden Argümanına göre, mutlak olarak her şey ken- disinden önce gelen bir şeyin sonucudur; hiçbir şey bir neden olmadan varoluşa gelmez. Evrenin var olduğunu biliyor olduğumuz için, onun halihazırdaki haline gelme- sine peşi sıra gerçekleşen neden ve etkiler zincirinin yol açtığını görebiliriz. Bu ilk neden de Tanrı'dır. Bu parçada Tanrı'nın varlığı ile ilgili hangi kanıttan bahsedilmektedir? Ay Ontolojik kanıt B Kozmolojik kanıt 6 Kötülük kanti BT Teolojik kanit E) Düzen ve amaç kanıtı

14. Nesnel dünyada olgu ne kadar önemli ise dil dünyasında da kelimeler, sözcükler de odur. Çünkü dil, gerçekliğin bir resmi veya aynadaki görüntüsüdür. Bu nedenle gerçeği an- lamak için dile bakmak gerekli ve yeterlidir. Eğer bir kavram veya önermenin doğrulama yöntemiyle denetlenebilen ol- gusal bir karşılığı yoksa onun hiçbir anlamı yoktur. İnançla ilgili önermeler böyledir. Oysa doğrulanabilirliği olan öner- meler sadece bilimsel önermelerdir. Felsefenin görevi de dış dünyaya yönelmek değil, bu önermelerin dilsel analizle- rini yaparak doğrulamaktır. Bu parçadaki açıklama 20. yüzyıl felsefesinin hangi prob- lemi ile ilişkilendirilebilir? A) Yorum sorunu B) Değişim sorunu C) Metafizik bilgi sorunu D) Varlık sorunu E) Gerçeklik - görünüş sorunu TYT DENEME - 2

37. “Ey örtüsüne bürünen (Resulüm)! Kalk ve (insanları) uyar. Sadece Rabbini büyük tanı. Elbiseni temiz tut. Kötü şeyleri terk et. Yaptığın iyiliği çok görerek başa kakma. Rabbinin rızasına ermek için sabret." (Kur'an-ı Kerim, Müddessir, 1-7) Aşağıdakilerden hangisi, bu ayetlerde Hz. Muhammet'e emredilenlerden biridir? A) Tevekkül etmek B) Vefakârlık C) Paylaşmak D) Hoşgörülü olmak E) Tebliğ etmek

B) I ve III D) Il ve IV E) Il ve IV 14. 20. yüzyıl düşünürlerinden Sartre "Varoluş özden önce gelir." derken aslında her insanın omzuna bir yük yüklüyor. İnsanı kendi özgür eylemleri ile kendi özünü inşa eden bir varlık olarak görüyor. Bir özle doğmak, bir belirlenmişlik ve cebir içinde olmak, insanın özgürlüğüne ters düştüğünü düşünü- yor. Bu nedenle, insanı özgür hatta özgür olmaya mahkum olarak görüyor. Çünkü insan yeryüzüne geldi mi, dünyaya atıldı mı bir kere hür iradesiyle her konuya kendi karar verip sonucunda da sorumlu olması gerektiğini düşünüyor. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi Sartre'ın düşün- celeriyle paraleldir? A) Insanin eylemlerine yön veren önceden belirlenmiş bir yazgısı vardır. B) Özgürlük, kişinin kendi irade savaşıyla kazandığı bir durum- dur. C) Insan özgür olmayı ya da olmamayı kendi tercih eder. D) Varoluş serüveni Tanrı'nın insanı yaratmasıyla başlar. E) Insan değerlerini, düşüncelerini, karakterini kendi oluşturur.

13. Gerçekte asıl var olan, maddi yapıda bir şey değil de maddi olmayan, tinsel yapıda bir şey veya şeylerdir. Bu tinsel şeyler maddi olmadığı için yer kaplamayan, değişmeye tabi olmayan, akılla kavranabilen, tümel, ezell-ebedi varlıklardır. Bunlar dışında kalan ve duyularla algılanabilen diğer varlıklar, söz konusu tinsel varlıkların gölgeleri, bir anlamda onların duyusal dünyaya yansımalarıdır. Bu parçadaki görüşler aşağıdaki varlık anlayışlarından hangisi ile ilişkilendirilebilir? A) Nietzsche'nin nihilizmi B) Descartes'ın düalizmi C) Platon'un idealizmi D) Demokritos'un materyalizmi E) Spinoza'nın panteizmi

3. Aşağıdaki filozoflar “Kişi Vicdanı Karşısında Evren- sel Ahlak Yasası Var mıdır?" sorusunu tartışmışlar- dır. Hedonizm (Hazcılık): Temsilcileri Aristippos ve Epikuros'tur. Nihilizm (Hiçilik): Başlıca temsilcisi Nietzsche'dir. • Egoizm (Bencillik): Başlıca temsilcisi Hobbes'tur. • Anarşizm: Temsilcileri arasında Stirner, Proud- hon vardır. Sezgicilik: Başlıca temsilcisi Bergson'dur. Bu parçada verilen filozof ve akımlardan hangisi yukarıdaki soru bağlamında diğerlerinin karşı- sında yer almaktadır? A) Hedonizm B) Anarşizm C) Nihilizm D) Egoizm E) Sezgicilik R ENK

D) C) Toplumdaki eşitsizliğe özel mülkiyet sebep ol- maktadır. D) Devletin temeli toplumsal sözleşmedir. E) Toplum iş bölümü ve yardımlaşma ile varlığını sürdürebilir. ar. 16. Y ye a gle t a- ani iği en 14. Felsefede kesin veya "katı bilimsel bir tavır" ancak modern matematiksel mantığın felsefeye uygulan- masıyla mümkündür. Matematik, gerçekliğe ilişkin bir şey ileri sürmez ancak önermelerin düzenlen- mesinde bir metot meydana getirir. Dolayısıyla bi- limlerde matematiğin çözümleyici metoduyla açık- lanamayan sorunlar “aldatıcı sorunlar'dır. Örneğin “Ruh ölümsüzdür ve bulunduğu beden çürüyünce diğer bir bedene geçer.” Önermesi düşünüldüğün- de ruhun varlığı ve bedenler arası geçişi fikri, de- ney ve gözlemle ispatlamaya olanak vermediği için bu önerme metafizikseldir. Buna karşılık anlamlı önermeler doğrulanabilir önermelerdir. Bu parçadaki görüş aşağıdaki filozoflardan hangisinin yaklaşımına uygundur? A) Gadamer'in hermeneutiğine B) Bergson'ın sezgiciliğine C) Kierkegaard'ın varoluşçuluğuna D) Nietzsche'nin nihilizmine E) Carnap'ın mantıkçı pozitivizmine 17

m maz, diyen kritisizm im 14. Adalet, hem özgürlüğün hem de eşitliğin temel ilke olarak bir arada kabul edilmesidir. Çünkü ne özgür- lük ne de eşitlik tek başına toplumları ideal düzene ulaştıramamıştır. Liberalizmin savunduğu "Birey- sel çıkarlar toplumsal çıkarları gerçekleştirir.” ilkesi doğrulanmamıştır. Aksine toplumu mutlu azınlık ve yoksul çoğunluk olarak ikiye bölmüştür. Eşitliği te- mel alan, ama özgürlüğe yer vermeyen sosyalizm ise toplumları tatmin edememiştir. Çünkü özgürlü- ğün olmadığı yerde eşitlik, eşit haklara sahip köleler yaratır. Bu nedenle özgürlük ve eşitliği kapsayacak ve ideal düzeni sağlayacak başka bir temele ihtiyaç vardır. O temel de adalettir. Bu anlatılanlardan hareketle, "adalet" kavramı aşağıdakilerden hangisi gibi tanımlanmalıdır? de A) Mülkiyetin korunmasını amaçlamaktır. B) Herkesi kanunlar karşısında eşitlemektir. C) Özgürlükleri öne çıkarmaktır. D) Eşit paylaşımlarda bulunmaktır. E) Herkese hak ettiğini vermektir. 15. Sanat, felsefe gibi genel kavramlar ortaya koymaz; sanat tek olanı, yani benzeri olmayanı dile getirir. Onu bütün tekliği ile kavramaya çalışır.

hlü bilim adamı A. Einstein. "Onyargılardan kur- 4. tulmak atomlar-parçalamaktan-daha-zordur." der- ken bilimsel araştırmada aşağıdaki özelliklerden hangisinin önemini vurgulamak istemiştir? A) Deney ve gözleme dayanmanın B) Nesnel olmanin C) Varlık ve olayları genet olarak incelemenin D) Öndeyide bulunmanın y E) Birikimli olarak ilerlemenin REDMI NOTE 8 PRO AI QUAD CAMERA

D) Pragmatizm E) Fenomenoloji 5. Bilim, dış dünyada var olan, doğrudan veya dolaylı ola- rak gözlem veya deney konusu olabilen şeyleri inceler. Başka bir deyişle bilim, belli bir zamanda ve mekânda gerçekleşen ve niceliksel olarak ölçülebilen gerçeklik- leri konu edinir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgulanmak- tadır? A) Bilim, araştırdığı konuya uygun yöntemler uygular. BY Bilim birikimli olarak ilerler. Bilimin konusu evrendeki olgulardır. JI D) Bilim subjektif araştırmalar yapar. E) Tüm bilimler temelde aynı konuları araştırır. 76 LİMİT YAYINLARI

Su bu in en 12. J. Locke'a göre, küçük bir çocuk çelişmezlik ilkesini öğ- renmeden önce acıyı tatlıdan, sarıyı maviden ayırt etmeyi öğrenir. Bu da bize gösteriyor ki, duyusal deneyim yolu ile edinilen bir bilgi akla ait olduğu düşünülen mantık ilkele- rinden önce edinilmiştir. Demek ki, aklın ilkeleri doğuştan herkeste bulunmazlar. Paragrafta savunulan ve eleştirilen epistemolojik yaklaşımlar aşağıdaki seçeneklerden hangisinde si- rasıyla verilmiştir? D ar ilik, Eyarsal a bu ik- larmda plerin- Tundra Al kritisizm - Rasyonalizm B) Rölativizm - Rasyonalizm C) Empirizm-Kritisizm DJ Empirizm-Rasyonalizm E) Rölativizm Kritisizm

17. İbadetler, sadece biçimsel hareketlerden ibaret olmayıp derin manevi anlamlar da taşımakta ve her biri değişik biçim ve boyutlarda Yüce Allah ile bir bağ kurmaya vesile olmaktadır. Günün belirli beş vaktinde kılınması gerekli olan namaz, bunun en dikkat çeken örneklerinden birini oluşturmaktadır. Öyle ki bir kimsenin, namaz kılarken Yüce Allah'ın huzurunda olduğu bilinciyle hareket etmesi ve tam bir teslimiyetle O'na yönelmesi gerekmektedir. Namazla ilgili bu hususu en iyi ifade eden kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Takva B) Sidk C) Feraset D) Huşu E) Tevekkur 17

Sosyal Bilimler Testi 14. Nietzsche'ye göre üç tip insan vardır. İlki gerçekliği kendi gözleriyle değil, hâkim ahlak kuralların pen- ceresinden gören yani kendisine yapmalısın denilen şeyleri sorgulamadan yapan sürü insanı, ikincisi mevcut değer yargılarının sahteliğini görerek bun- ları kullanmayan fakat bunların yerine yenilerini ko- yamayan özgür insan, üçüncüsü ise kendi gözleriyle gördüğü realiteyi tabii değerine uygun olarak değer- lendiren üstün insan. 320 Düşünürün bu sınıflamasına göre; 1. kuralları olduğu gibi kabul etmesi, - II. yeni değerler yaratabilme, V III. mevcut değerlere karşı çıkabilme gibi niteliklerden hangileri üstün insanı diğerle- rinden ayırır? A) Yalnız! B) Yalnız II ve II DI ve III E) I ve III 15. Bilimin işlevi edilgin bir izleyicilik değildir. Bunu imi