Felsefe Soruları

12. Bu felsefe, anlama kavramına açıklık kazandırmaya çali- şan bir düşünme ya da felsefi düşünme geleneğine sahip- tir. "Bir şiir, bir kanun metni, bir insan eylemi, bir dil veya bir yabancı kültür, ya da insanın kendi kendisi olsun, herhangi bir şeyi anlamak nedir? Güçlük, bunun tamamen tutarlı bir soru olmamasından; ya da daha doğrusu, anlama sorunu- nun birçok farklı bağlamda ortaya çıkmasından ve kimisi bir diğeriyle neredeyse hiç uyuşmayan bir-çok entelektüel disiplinde uygulamasının olmasından kaynaklanmaktadır. Bu paragrafta sözü edilenler aşağıdaki felsefi görüş- lerden hangisi olabilir? WY Yorum Samaalik A) Hermeneutik By Fenomenoloji C) Yeni ontoloji Dantıkçı Empirizm Ekritisizm 14 12. SINIF

2. Yaşamınız boyunca gördüğünüz bütün daireleri düşünün. Bunlardan herhangi biri mükemmel bir daire miydi? Hayır, hiçbiri mükemmel değildi. Mükemmel dairenin çevresindeki her nokta merkezdeki noktadan tamı tamına aynı uzaklıktadır. Gerçek daireler bu koşula asla tam olarak uymaz. Öte yandan “mükemmel daire" ifadesini duyduğunuzda ne demek istediğimi anlamıştınız. O mükemmel daire nedir peki? Platon mükemmel daire fikrinin bir daire formu olduğunu söylemişti. Bu parçadaki "daire formu"na Platon ne ad verir? A) Episteme B) Doxa C) Dogma D) Idea E) Fenomen

sel bilgi için söylenebilir? B) Il ve III A) I ve II C) Il ve IV Yant Yayınlan Polvem E) Il ve IV "Yağmur yağıyor" dediğimde, biri evet doğru, derse bura- da doğru olan, yağmurun kendisi veya yağmurun yağıyor olması değil: yağmurun yağması ile ilgili söylemiş olduğum ifadedir. Yağmurun kendisi, yağmurun yağması veya yağ- maması doğru veya yanlış değil; bunlar gerçektir veya ger- çek değildir. Bu parçaya dayanarak aşağıdakilerden hangisi söyle- nemez? A) Gerçek, ozne nesne ilişkisinin ürünüdür. B) Doğruluk, zihinseldir, C) Gerçek, yargıdan bağımsızdır. D) Doğruluk, gözleme dayalı bir açıklamadır. E) Gerçek, deneyin konusudur. 25

TYT / Sosyal Bilgiler 11. Platon'un değer anlayışına göre; . Ahlakin kaynağı, mutluluktur ve mutluluğa iyi ideasına ulaşmaya çalışmakla varılır. van. Devletin ortaya çıkışı, insanların "iyi”, “güzel” ve “doğ- ru” bir hayat yaşamaları içindir. Bunu gerçekleştirebil- menin koşulu ise yöneticilerin filozof olmasıdır. Çünkü ancak ve ancak filozoflar iyi ideasının bilgisine ulaşa- bilir. Sanat, sadece yansımanın yansımasıdır. Sanatçı, eser- lerinde fenomenleri değil ideaları yansıtabildiğinde mü- kemmelliğe ulaşır. Buna göre, Platon'un değer anlayışı aşağıdakilerden hangisine göre şekillenir? A) Etik anlayışına Varlık anlayışına C) Sanat anlayışına D) Siyaset anlayışına E) Bilgi anlayışına Z YAYINLARI

13. Konfüçyüs Batı'daki filozof ya da bilgelerden farklı olarak doğayla veya şeylerin özüyle hiç ilgilenmedi. insani olmayan gerçekliğin nihai doğası konusuna hemen hiç eğilmeyen Konfüçyüs'ün aklından, in- sanların gerçek olduğunu bildikleri veya düşündük- leri şeyin salt bir görünüş ya da Buda'nın söylediği gibi yanılsama olabileceği düşüncesi hiç geçmedi. O, tanrı veya tanrıçalardan da söz etmedi; erdem, insani ilişkiler ve iyi toplum dışında hemen hiçbir şeyle ilgilenmeyen Konfüçyüs'ün çıkış noktası, tek tek her insan varlığının hayatının, iyisiyle kötüsüyle ailenin oluşturduğu genel bağlam içinde yaşandı- ği düşüncesiydi. Yaşamın amacının insanın söz konusu ilişki ve rollere uygun olarak başkalarıyla uyum içinde ve bir bütün olarak dengeli ve ahenkli yaşaması olduğunu öne sürdü. Paragrafa göre Konfüçyüs'ü çağdaşı Batı dü- şünürlerinden ayıran özellik aşağıdakilerden hangisidir? A) Pratik yaşam, düşüncesinin merkezindedir. B) Teorik sorunlara hiç değer vermemiştir. C) Teori-ile pratik ilişkisini çözümlemiştir. D) Pratik sorunları göz ardı etmiştir. E) Teoriyi pratiğin önüne geçirmiştir.

Bilimler Testi TYT 15. Kant'a göre, bir eylemin iyi olması için ödeve uygun olması yetmez, aynı zamanda ödevden kaynaklanmış olması ge- rekir. Örneğin, övgü almak, iyi bir insan görünmek için kan bağışı yapan birinin bu eylemi, ödeve uygundur fakat kay- nağı ödev değildir, dolayısıyla evrensel ahlaki bir değeri de yoktur. Eğer kişi kan bağışını bir vatandaşlık görevi niyetiy- le yapar ve bu eylemi sonucunda ne kadar iyi bir insan diye övgü alsa da bu durum onun eyleminin ahlaki değerine bir 16. - 20. s mak zorun vaplayaca 16. Ülke ğal a da in zarar vermez. Çünkü eylemi ödevden kaynaklanmaktadır. açm Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz? rem kay A) Ödev, bir eylemin sebebi olarak diğer eğilimleri dışla- Bu maz, onlarla beraber ar olabilir. diri suz B) Ödeve uygun fakat kişisel çıkardan hareketle yapılan bir eylem, erdemli bir eylem değildir. sal C) Bir eylem ödevden dolayı yapılıyorsa sonucu ne olursa Bu olsun iyi bir eylemdir. I. Hedeflerin ve sonucların eylemin ahlaki niteliği üzerinde II. herhangi-biretktsi yoktur E) Íyi, ödev motifine dayanarak eylemde baiunmaktır. II. ör A) ayınları

12. Soru Sofistlere göre herkes için doğru ya da geçerli bir bilgi yok- tur. Sofistlerin önde gelenlerinden Protagoras'ın "insan her şeyin, var olan şeylerin var olduklarının, var olmayan şeyle- rin de var olmadıklarının ölçüsüdür." sözü bunu ifade eder. Bilgiyi bu anlayışla ele alan Protagoras, her yerde herkes için "doğru" bilginin olamayacağını, bir kişi için doğru olan bir yargının bir diğeri için yanlış olabileceğini söyler. Bu parçaya dayanarak, Sofistler ile ilgili olarak aşağıda- kilerden hangisi ileri sürülebilir? A) Süjeden bağımsız objelerin varlığını reddettiği B) Aklın yasaları ile doğanın yasalarını birleştirdiği C) Bilginin doğruluk ölçütü olarak özneyi gördüğü D) Kesin bilginin kaynağı olarak aklı esas aldığı E) Nesnesine uygun olan bilgileri doğru kabul ettiği

2. Bazı temel doğruların, en azından bazı ilkelerin ya da kavramların doğuştan olduğunu iddia edenlere çok şaşırıyorum. Doguştan gelen bilgi olsaydı yeni doğmuş bebekten yetişkin bir insana kadar herkesin bilgisi aynı olurdu. Bana gore hiçbir bilgi yaşam deneyimlerimizden bağımsız değildir. Bu parçada eleştirilen ve savunulan akım aşağıdaki seçeneklerin hangisinde verilmiştir? A) Pozitivizm - Analitik felsefe B) Rasyonalizm - Empirizm C) Rasyonalizm-Entoisyonizm D) Pragmatizm - Entüisyonizm E) Enstrümantalizm - Rasyonalizm

etkisi daha fazladır? A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) III ve IV A Y A 11. Sokrates bilgeliği tanımlarken onun özelliğinin her Y şeyi bilmek değil, neyi bilip neyi bilmediğini bilmek 1 olduğunu söyler. Bu bakımdan felsefe bilgelik arayı- N L şi diye de tanımlanır. Felsefe öğreniminin insanlara A kazandıracağı önemli özelliklerden biri de, insanla- R nin bildikleri konuda konuşmayı, bilmediklerindeyse ! susmayı öğrenmeleri olacaktır. Bu özelliği kazanan kişi fikri sorulduğunda bilmediği bir konuda insanları yanlış yönlendirmeyecektir. Örneğin biri ona "Hangi eylemlerimiz erdemlidir?" diye sorduğunda, "erdem" kavramının tanımına ilişkin bir bilgisi yoksa "Bilmi- yorum." deyip, karşısındakini yanlış yönlendirmemiş olacaktır. Bu parçada felsefenin aşağıdaki işlevlerinden hangisi vurgulanmaktadır? A) Hakikati arama ve ona ulaşma isteğini güçlen- dirmesi B) Kavramsal ve refleksif bilginin pratik yaşama ak- tarılmasını sağlaması C) Eleştirel bakış açısını geliştirmesi D) Tümel bilgiyi hedef edindirmesi E) Soruların yanıtlar kadar önemli olduğunun fak kındalığını kazandırması 14 2018 - Topki Basım

13. Bir an bir şey gördüğümüzü sandığımızda gördüğü- müz şeyin var olup olmadığından yani görme eylemi- nin doğruluğundan şüphe ediyorsak yanımızda bulu- nanlara aynı şeyi görüp görmediklerini sorarız. Eğer onlar da görmüşlerse, gördüğümüz doğrudur. Bu parçada dile getirilen bilginin doğruluk ölçütü aşağıdakilerden hangisidir? A) Yarar C) Uygunluk B) Tåmel uzlaşım D) Apaçiklik E) Tutarlılık

Örnek - 1 (TYT - 2019) final Kimileri felsefenin çözümsüz meseleler ile soyut yaşamdan kopuk fikirlerden ibaret olduğunu sanır. Hatta bunlar felsefenin "boş konuşma” olduğunu bile söylerler. Yaşamın hızlıca akıp geçtiğine, bu yüzden derin düşünmenin gerekli olmadığına ina- nırlar. Dahası birtakım önemli konulara kıyısından köşesinden ilişenleri "felsefe yapma" diyerek azar- ladıkları bile olur. Oysa felsefe yapmak, “hayatı doğrudan deneyimleme tavrından” ve “yaşamla yüzleşme" düşüncesinden ayrı tutulamaz. Hatta felsefeyle iç içe olan insan, yaşamın ne olduğunu sorgularken aynı zamanda yaşamın görünen yüzü- nün ötesine de nüfuz eder. Bu parçadan felsefeyle ilgili aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz? A) Var olanın ardındaki gerçeği arar. B) Bireyin deneyimlerinden bağımsız değildir. C) Sorunlara genelgeçer soyut çözümler sunar. D) Herkesin ilgilendiği bir alan değildir. Hayatın özünü ve anlamını sorgular.

İLİMLER TESTİ 15. Ahlak kurallarının ve yasaların çok değişik ve çeşitli olduğu- nu, yere ve zamana göre değiştiğini fark eden sofist filozof- lar, bunların büyük bir kısmının insan eliyle konulmuş dü- zenler olduğunu, herkesi her yerde, her zamanda bağlaya- cağı yasaların ise ancak doğa tarafından konulmuş yasalar olabileceğini savunmuşlardır. Sofist filozoflardan Antiphon, doğal hukuk ile insanın ortaya koyduğu pozitif hukuk ara- sındaki karşıtlığı belirterek yalnız duyulara dayanan, insan eliyle oluşturulan pozitif yasaların yetersiz olduğunu söyle- yerek, buradan insanların doğada eşit oldukları sonucunu çıkarmıştır. Antiphon, "Yalnız Yunanlılar kendi aralarında de- ğil, Yunanlılar ile Barbarlar da eşittirler." der. Ona göre top- lum içindeki sınıf ayrılıkları, ayrıcalıklar, soyluluklar hep in- sanın kendi icatlarıdır. Oysa toplum, insanoğlunun yararı için kurulmuştur, bundan dolayı herkes ondan eşit olarak yarar- lanmalıdır. Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisi tartışılmakta- dir? A) Ideal bir düzen olabilir mi? BY Tyi ve kötü nedir? C) Yönetim biçimleri nelerdir? DY İhsan özgür müdür? E) Ahlaki eylemin amacı nedir?

12. Ağır hasta ve aşırı uykusuz olma durumlarında nesneler farklı görüldüğü gibi gündüz ve gece de farklı görülür. Bu durumda nesnelere ilişkin bilgi göreli hâle gelir. Örneğin; yaz, kış, ilkbahar ve sonbahar mevsimleri gençler ve yaşlılar tarafından farklı algılanır. X Bu parça aşağıdakilerden hangisini örneklendirir? Insan farklı zamanlarda farklı bilgiler edinebilir. B) Varlığı olduğu gibi bilmek mümkün değildir. Varlık değiştiği için onun bilgisi de değişir. Bilgi yalnızca duyularla elde edilir. E) Aklın bilgi elde etmede hiçbir rolü yoktur. englik lene du har blevet de

. "Sanatçı kimdir?" Sanatçı insandır. Ancak sanatçı- yı diğer insanlardan ayıran çizgi, sanatçının duyma üstünlüğü ve objeyi algılama gücüne sahip olması- dır. İçerikten ziyade biçim ve biçimsel bakıştır. Sa- natçının yaptığı ortaya koyduğu eser diğer insan- larla karşılaşır. İşte bu eser, karşılaştığı insanlarda haz yaratabiliyorsa o zaman estetik de ortaya çık- mış demektir. Parçaya göre sanatçıyı diğer insanlardan ayıran özellik aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Sanatçı toplumsal faydayı temel alır. B) Sanatçı yaratıcı hayal gücünü kullanır. C) Sanatçı eserlerinde doğruyu amaçlar. D) Sanatçı kültürden etkilenir. E) Sanatçı hayatı kolaylaştırmak ister.

15. 13. Hobbes: insanın ahlaki eylemlerinin temelinde kendi- ni koruma içgüdüsünün bulunduğunu savunur. Insani bencil, kendine düşkün ve yalnızlaşmış bir varlık olarak gören Hobbes, ahlaki da barış içinde yaşama amacına yönelik bir araç olarak değerlendirir. Ona göre ahlaklılık, insanın kendini sevmesinin bir açılımıdır. Bu sevgi her- keste farklı olacagindan, evrensel bir ahlak yasası söz konusu olamaz. Hobbes'un evrensel bir ahlak yasasının olamayaca- ğıyla ilgili söylemleri aşağıdaki görüşlerden hangisiy- le ilişkilendirilebilir? A) Fatalizm B) Determinizm C) Hedonizm D) Egoizm E) Utilitarizm 14

12. Aristoteles'in tanrısı evrenin yaratıcısı değildi. Yaratma fikri olmayınca, vahye dayalı dinlerde olduğu anlamda bir müdahale anlayışı da yoktu burada. Aristoteles'in bu fikri, Rönesans döneminde yaşayan "Aristoteles- çilere" oldukça çekici geldi. Fakat bu görüş en güçlü dönemini XVII. ve XVIII. yüzyıllarda Avrupa'da yaşadı. Bu parçada sözü edilen görüş aşağıdakilerden hangisidir? A) Deizm B) Teiam C) Panteizm D) Agnostisizm E) Ateizm 2015 / YGS