Felsefe Soruları

13. Õlüm varken biz yokuz; biz varken ölüm yok; onunla hiçbir zaman karşılaşmayacağız ki ölüm gelecek diye acı çekmek en büyük aptallıktır. Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi vurgulan- maktadır? A) Her canlının mutlaka ölümü tadacağı B) AC) çekmenin insanı olgunlaştıracağı C) Olümün asla anlaşılamayacağı Her türlü korkudan kurtulmak gerektiği 16 E) Ölümün kaçınılmaz olmadığı de im C6

de bulunmayı gerektirir. E) Dünya yaşamında belirlenimlerin olmadığı bir özgürlük ola- naksızdır. gösterilmiştir. 12. İki araştırmacı, Brezilya'nın ortasında bir gölün olup olmadığı- ni araşmak üzere bölgeye bilimsel bir gezi yapar. Empirik araş- tırmalar sonucu gölün var olduğu, coğrafi durumu, derinliği, yüz ölçümü gibi ölçümleri belirliyorlar. İki araştırmacının bu öl- çümleri arasında bir karşıtlık yoktur. Fakat biri, gölün yalnızca var olmakla kalmayıp ayrıca bilinçten bağımsız bir gerçekliği olduğunu öne sürerse, diğeri böyle bir gerçeği yadsırsa, Car- nap'a göre, ikisi de artık bilim araştırmacısı olarak değil, meta- fizikçi olarak konuşuyorlar demektir. Buradaki bilimsel görüş- lerde bir görüş ayrılığı yokken, metafizik görüşleri ortak bir ka- rara vardıracak hiçbir yol yoktur. Carnap buradan hareketle metafizik önermelerin anlamsız olduğunu söyler. den hangisine asında yer alır? Bu parçaya göre, bir önermenin anlamlı olması aşağıdakile- rin hangisine bağlıdır? A) Sistemli ve düzenli olmasına B) Öngörü imkanı vermesine C) Yanlışlanabilir olmasına D) Akla uygun olmasına VİP Yayınları E) Sinanabilir olmasına S TYT DENEME - 12

değildir afı olamaz Iğu için bir nun ve hin ve izi 15. Gazali, doğadaki nedenselliğe yönelik şüpheci bir yaklaşım sergiler. Ona göre filozoflar, doğadaki düzeni doğa yasası dedikleri ilkelerle açıklar. Buna göre doğada olup biten hiçbir şey bu ilkelere aykırı olamaz. Ancak Gazali için filozofların nedensellik dedikleri şey, terimlerin ve bu terimlere karşılık gelen nesnelerin birbirini gerektirmesi değil, olayların birbiri ardı sıra gelmesinden ibarettir. Çünkü ateş ile yanma arasındaki ilişkiye bakıldığında ateşin yakmayabileceğini düşünmek mantıksal olarak çelişkili değildir. Gazali'nin bu parçada nedensellikle ilgili düşüncesini aşağıdakilerden hangisi ifade etmektedir? A) Doğadaki her şey doğal nedenlerden meydana gelir. B) Ayni koşullar altında hep aynı sonuçlar ortaya çıkar. C) Neden sonuç ilişkisi tanrısal iradenin sonucudur. D) Doğa denilen karmaşık yapıda, mucize veya rastlantı söz konusu değildir. E) Neden ve sonuç arasında doğada zorunlu bir ilişki yoktur. 17 çiniz pash. To

11. Andre Gide' in Vatikan Zindanları adlı romanında özgür bir davranışın, bir tür nedeni olmayan bir davranış oldu- ğunu savunan bir kişi, bu görüşünü kanıtlamak için en- teresan bir davranışta bulunur. İçinde bulunduğu trenin kompartımanında kendisiyle birlikte bulunan ve hiç ta- nimadığı birini tutup trenin penceresinden dışarı atar ve kendine "Işte hiç tanımadığım ve böyle bir davranışta bulunmam için hiçbir nedenim olmadığı halde birini tu- tup trenden dışarı atıyorum." der. Ancak bunu düşün- düğü anda büyük bir yanlışlık yaptığını anlar; çünkü bu davranışının da bir nedeni vardır: Bu, özgürlük hakkın- daki görüşünü, yani özgürlüğün nedeni olmayan bir dav- ranışta bulunma olayı olduğuna ilişkin görüşünü kanıt- 14 lama arzusudur. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı- labilir? A) Özgürlük, insanın her istediğini yapabilmesidir. B) Erdemli davranışlar sonucunda insan özgürce hare- ket eder. Özgürlüğü belirleyen kişinin vicdanıdır. D) Inşan eylemlerinde mutlaka bir amaç vardır. E) Sorumluluk bilinciyle yapılan eylemler ahlaki eylem- lerdir.

11. Schleiermacher bir metin yorumunun bütün-parça ilişkisine dayanarak yapılmasını öneriyordu. "Her metin parçalardan oluşmuş bir bütündür; parçadan yola çıkarak bütünü anlamak gerekir. Fakat aynı anda parçayı anlamak içinde bütünden hareket et- mek gerekir." der. Parçadaki açıklama XX. yűzyılın felsefi akımla- rından hangisi ile uygunluk gősterir? A) Fenomenoloji ve gerçeklik - görünüş sorunu B) Hermeneutik ve Yorum sorunu C) Yeni ontoloji ve Varlık sorunu D) Diyalektik materyalizm ve Değişim sorunu E) Varoluşçuluk ve Varoluş - Öz sorunu

2018-TYT/Sosyal Bilimler 14. Aristoteles'e göre ahlakta bazı davranışlar amaç, bazıları araçtın Örneğin insanların çoğu zenginliği arzular ve elde etmeye çalışır. Ancak onlar için zenginlik, zenginlik olarak amaç mıdır; yoksa zenginlikle elde etmek istedikleri başka bir amaç, mesela haz veya ün mü söz konusudur? Bu durumda insanların eylemlerinde peşinden koştukları iyi, kendisinden öte herhangi bir şeyin elde edilmesi için "araç olarak istenmeyen"dir. İşte insanın bizatihi kendisi için istediği bu nihai iyi, mutluluğun ta kendisidir. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Ahlaken iyi davranış insanın koşullarına göre değişir. B) Bir eylemin ahlaken iyiliği başkalarına sağladığı yarara bağlıdır. c) insanın nihai amacı olan mutluluk; esenlik ve fayda gibi değerlerin toplamıdır. D) Başka bir amaç için yapılan ahlaki bir eylem insana mutluluk verir. E) Niçin diye sorulduğunda başka bir amaca işaret etmeyen eylem ahlaken iyidir. 15. Gazali, doğadaki nedenselliğe yönelik şüpheci bir vaklasm sergiler. Ona göre filozoflar, doğadaki düzeni

propagandası yapılan bir totaliter toplum portresi çiz- 2 EK 01 Deneme 15. 13. George Orwell 1984 adlı eserinde televizyon yoluyla *** miştir. Buna göre, her bireyin yaşadığı odada bir tele- vizyon ekranı bulunmakta ve bu şekilde bireyler sürek- li olarak propaganda akışına maruz bırakılmaktadır. Çün- kü amaç, bireyleri medya yoluyla sürekli olarak uyus- turmaktır. 1984'te dünya üç bloğa ayrılmıştır: Ocania, Eurasia ve Eastasia. Bu devletler siyasi, askeri ve eko- nomik güç bakımından eşit oldukları için savaşı göze alamazlar fakat aralarında hep soğuk savaş vardır. Her devlet kendi içinde totaliter bir yönetim ve baskı meka- nizması oluşturmuştur. Halka yoğun bir sansür uygula- nir, casusluk sistemi vardır ve düşünmeleri, sorgulama- ları yasaklanmış olan kişiler âdeta birer robot hâline ge- tirilmişlerdir. Buna göre 1984'ün karakteristik özelliği aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Geleceğe ilişkin tahminlere dayalı bir toplum düşün- cesi olması B) Umut vadeden bir geleceği tasarlaması C) Bireylerin kitle iletişim araçlarıyla yoğun baskıya ma- ruz bırakılması D) Dünyanın eşit güçlere sahip üç bloğa ayrılması E) Tüm sorunların kısa sürede çözümlenmesi

TYT DENEME SINAVI 13. ) Nietzsche'ye göre önemli olan toplum değil, bireydir, Bireyi birey yapan da aklı değil iradesidir ó, insandaki zayıflığı ve miskinliği koruduğunu, bireyin güdülerini körelttiğini ve onu edilginliğe ittiğini söyleyerek ahlaksal değerleri reddeder. Nietzsche bu görüşleriyle aşağıdaki yargılardan han- gisini eleştirmiştir? A) Evrensel ahlak yasasının varlığını B) Ahlak ilkelerinin insan yaşamı için gereksiz olduğu- nu CAhlaki yargıların bireyi belirleyemeyeceğini D) Bireyin kendi iradesiyle karar alması gerektiğini EY Toplumsal değerlerin yıkılması gerektiğini

5. DENEME SINAVI / TYT / SOS 13. Platon'un gerçek varlıklar olarak nitelendirdiği ideaların en üstünde iyi ideası” bulunur. Platon ahlak anlayışını da bu doğrultuda oluşturur. Platon'a göre ahlakın kayna- ği mutluluktur ve mutluluğa iyi ideasına ulaşmaya çalış- makla varılır. Tyi ideasına yönelmek için iyi ideasının bil- gisine ulaşmak; bilgisine ulaşmak içinse erdemli, adil ve doğru olmak gereklidir. Parçaya göre Platon'un değer anlayışı aşağıdakiler- den hangisine bağlı olarak biçimlenir? 15 A) Sanat anlayışına B) Siyaset anlayışına C) Ahlak anlayışına D) Bilgi anlayışına E) Varlık anlayışına 6

12. “Masa" kavramının herhangi bir nesnel gerçekliği yok- tur. Bu kavram, insanların masa şeklindeki pek çok nes- neye koydukları bir isimdir. Bu parçada örneklendirilen Hristiyan felsefesine ne ad verilir? A) Rasyonalizm B) Kavram realizmi C) Nominalizm D) Konseptüalizm E) Empirizm

12. “Hurafeler dünyayı ateşe verir: Onları söndürecek olan felsefedir." yoltaire bu sözüyle felsefenin hangi özelliğine vurgu yapmıştır? A) Eleştirel ve sorgulayıcı olması B) Sistemli ve yöntemli olması C) Akla uygun olması D) Kümülatif olması E) Somut olgularla ilgilenmesi 20 diğer sayfaya geçiniz.

1 13. Levinas'a göre kişinin kendisi hakkındaki endişelerinden doğan eylemler ahlaki değerlendirme kapsamına girmez. Orneğin acıktığımda karnımı doyurmam sadece kendimi koruma içgüdümden kaynaklanır. Ama aynı endişeyi başka bir insana yöneltmek, örneğin aç bir çocuğu, misafiri ya da yabancıyı doyurmak, ona önem vermek ahlaki bir davranıştır. Benzer şekilde "kendime yardım etmem" bencillik ya da açgözlülükle ilgili olabilecekken, başkalarına yardım etmem her zaman ahlaki bir anlam çağrıştırır. Bu yüzden Levinas'a göre ahlak kavramı, kendimizin dışında, başka birisinin ya da birilerinin olduğunu kabul etmeyi zorunlu olarak içerir. Buna göre Levinas ahlaki değerlendirmenin amacı olarak aşağıdaki kavramlardan hangisini vurgulamaktadır? A) Ölçülülük B) Mutluluk C) Sorumluluk D) Fayda E Dinginlik www. 18

Zekânın ve bilgeliğin ölçütünün zenginlik olduğunu dü- şünen kişiler, Thales'le yoksul olduğu için alay ederler. O da bunun üzerine zeytinin az olduğu o yıl, elindeki bütün parayla, ihtiyaç olmadığı için ucuzlamış olan ve zeytinyağı üretiminde kullanılan tüm presleri satın alır. Sonraki hasat mevsimi geldiğinde ihtiyacı olanlara bu presleri kendi belirlediği fiyattan kiralayarak çok para kazanır. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine ula- şılabilir? A) Filozof, dünyayı anlamlandırmaya çalışan kişidr. B) Felsefe, her şeye eleştirel bir gözle bakma alışkan- lığı kazandırır. C) Filozofların öncelikleri diğer insanlardan farklıdır. D) Filozof, hayata dair her şeyi felsefi probleme dö- nüştürür. E) Felsefi düşünce çözümleyici ve kurgusaldır.

1. Felsefe mitolojik düşünce yerine akla dayanan düşüncenin ön plana çıkması ile MO 6. yy'da Milet'te ortaya çıkmıştır. Milet kralı ya da yöne- ticisi olmayan, ticaretin yoğun olduğu bir liman şehridir. Kendisi de tüccarlan ve felsefenin kurucusu kabul edilen Thales'in pek çok farkli yere yaptığı gezilerden onemli bilgi birikimi elde ettiği bilinmektedir. Bu parçaya göre felsefenin gelişimini asağı- dakilerden hangisi ile ilişkilendirebiliriz? A/ Ekonomik refahın yüksek oluşuyla B Bilgi birikiminin artışıyla Bilginin sorgulanmasıyla DY Özgür düşünce ortamının olmasıyla 5 Mitolojinin varlığıyla

YAYINLARI ORO TYT/Sosyal Bilimler 15. Mach'a göre duyumlar tarafından alınan olaylar; sesler, kokular ve tatlar gibi şeyler olarak sıralanabilir. Örneğin fiziğin konusu, cisimler arasındaki ilişkiler değil duyumlar arasındaki ilişkilerdir. Deney, bu duyumları çoğaltarak gerçeği anlamamıza yardımcı olur. Böylece bilimi duyularla sinirlayan Mach, bundan dolayı özellikle atom teorisine, atomlar gözlenemez olduğu için karşı çıkar. Bu parçada açıklanan görüşler, aşağıdaki felsefi akımlardan hangisiyle benzerdir? A) Rasyonalizm B) Entüisyonizm C). Empirizm D) Kritisizm Fenomenoloji

İnsan doğanın içine yerleştirilemez. O, sonsuz uzayın sessizliği içindeki hiçbir şeydir. O, nereden geldiğini, nereye gittiğini bilemez. İyice düzenlenmiş bir evrende çok önemli bir yer tuttuğunu söyler ama evrenin düzenli olduğu da onun uydurmasıdır. Hâlbuki insan yalnızdır, hem de korkunç bir şekilde yalnız. İnsanlar ölümü, bilgisizliği, sefaleti iyileştiremedikleri ya da yok edemedikleri için görmezden gelerek mutlu olmayı akıllarına koymuşlardır. İnsanları zavallılıktan uzaklaştırıp teselli edecek biricik şey eğlencedir ama eğlence de zavallılıkların en büyüğüdür. Çünkü düşünmemize engel olan ve insanı yavaş yavaş mahva götüren de odur. Eğlence olmasaydı can sıkıntısı içinde olurduk. Bu can sıkıntısı faydalıdır, çünkü ondan sıyrılmak için bizi sağlam araçlar aramaya yönlendirebilir. Pascal'ın bu düşüncelerinin aşağıdakilerden hangisiyle benzeştiği söylenebilir? A) Husserl'in fenomenolojisiyle B) Marks'ın diyalektik materyalizmiyle C) J. P. Sartre'ın egzistansiyalizmiyle D) Hobbes'un mekanik materyalizmiyle E) Descartes'ın düalizmiyle