Felsefe Soruları

57. "Alemde her şey yoktan yaratılmıştır. Bu nedenle yaratılan şeyterin bir yaratıcısı-olması zorunludur." İbn Rüşd Paragraftaki ifade Yaradan'ın varlığına yönelik hangi deliti vurgulamaktadır? A) İnayet Delili B) Hudus Delili C) Vacib-ül vücud D) ihtira Delili E) Mümkin-ül vücud

Platon; Duyum görünümü bilgisiyle ilgili olarak Sofistlerin kuşkuculuğunu paylaşmaktaydı. Herakleitos'un dünyanın sürekli bir değişim halinde olduğu öğretisini kabul ediyordu, ancak bunu, duyumsal görünüm dünyasına olan uygulama ile sınırlıyordu. Gerçek dünyanın değişmez olduğu konusunda ise Eleacılarla görüş birliği içindeydi fakat Parmenides'in fikirlerin dünyasının değişemez olduğu fikrini benimsememekteydi. Tüm bu kabul ve retler onun kendi sistemini oluşturmasında büyük oranda etkili olmuştu. Bu durum, Platon'un, aşağıdaki felsefe özelliklerinden hangisini uygulamasının bir sonucudur? A) Öznellik B) Çözücü ve kuruculuk C) Evrensellik D) Kümülatiflik E) Refleksiflik

36. Neden iyilik yapmalıyım? Mutlu veya huzurlu olmak için mi yoksa insanları mutlu etmek için mi? Birisi bana iyilik yaparsa mutlu olurum, ben de onları mutlu etmeliyim diye mi düşünüyorum? “İyilik yap, iyilik bul." demişler. Asil neden bu mu? Ailem ve tüm tanıdıklarım başka- larına iyilik yapmam gerektiğini söylüyor yoksa iyilik yapmak toplumsal hayatın vazgeçilmezi mi? Bu parçada ahlak felsefesinin hangi temel sorusu üzerinde durulmaktadır? A) Niçin erdemli olmak gerekir? B) Ahlaki eylemin amacı nedir? C) Evrensel ahlaktan söz edilebilir mi? D) Ahlaki eylemde bulunurken özgür müyüz? E) Ahlakla sorumluluk ilişkili midir?

8. 11. H ir li Hartmann'a göre varlıklar aralarında bir düzeyler sıradü- zeni oluşturmaktadır. En alt düzeyde uzay ile nedensellik kategorilerine konu fiziksel varlıklar bulunmaktadır. Bunla- rin üstünde organik kategorilere konu bitkiler bulunmakta- dır. Bitkilerden sonra gelen, bilinç ya da amaç gibi katego- rilere konu çeşitli hayvan yaşamı formlarıdır. En sonra da toplumsal ve kültürel yaratılarıyla, Hegel'i alıntılayarak ni- telendirdiği "nesnelleşmiş tin" olarak insanlar gelmektedir Bu düzeyler ya da varlık katmanları çeşitli biçimlerde bir- birleriyle ilintilidirler ama alttaki varlıklar hiçbir zaman için üsttekileri oluşturamazlar. la E 1 Bu parçadan Hartmann'ın varlık öğretisiyle ilgili aşa- ğıdakilerden hangisi söylenemez? A) Varlıkların bir hiyerarşik yapı gösterdiğini savunur. B) Salt maddesel nitelikteki varlıklar alt basamakta bulu- nur. C) Varlıktaki gelişmişliğin ölçütü bilinçliliktir. D) Varlık katmanlarının birbirleriyle ilişkili olduğunu sa- vunur. . E) Varlıkları reel ve ideal varlıklar olarak ikiye ayırır.

11. "Öyle hareket et ki senin eylemlerinin ilkesi tüm insanlığın eylemlerinin ilkesi olsun. Bunun için koşulsuz buyruğa uy- malısın." Kant'ın bu ilkesinden hareketle ahlaki eylemin amacı- ni aşağıdaki kavramlardan hangisi ile açıkladığı söy- lenebilir? A) Ödev B) Haz C) Yarar D) Mutluluk 2) Toplumsal uyum

15. Bazı düşünürler Orta Çağ'ı Avrupa'nın üzerine serilmiş bin yıllık karanlık olarak görmüştür. Ancak kimilerine göre de Orta Çağ bir gelişme dönemidir, çünkü bugünkü üniversite sistemi bu dönemde biçimlenmeye başlamıştır. Hümanizmin güç kazan- dığı, birçok bilimsel atılımın yapıldığı, eşsiz sanat eserlerinin yaratıldığı Rönesans döneminde, cadi avi, kiliseye karşı çıkanların yakılması, kanlı din savaşları ve Amerika'nın vahşi bir biçimde ele geçi- rilmesi gibi olaylar da yaşanmıştır. Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisine vurgu yapılmaktadır? A) Her çağ, o zamana hakim olan düşünceler ışı- ğında değerlendirilmelidir. B) İnsanlık tarihi boyunca, olumlu ve olumsuz gelişmeler bir arada var olmuştur. C) Genel kabul gören düşüncelere aykırı olan görüşler her zaman eleştirilmiştir. D) Toplumlar geliştikçe insanoğlunun karşılaştığı sorunlar da çeşitlenmiştir. E) Dönemin koşulları ve bakış açısı bilimin ilerle- mesine etki etmektedir. Diğer sayfaKa

14. Bilimi ürün olarak ele alan yaklaşıma göre bilim, bilim- sel eserlerde tespit edilmiş olan önermeler topluluğu- dur. Bilim, olup bitmiş, statik bir özellik kazanmış bilgi- lerden meydana gelir. Öyleyse bilimi anlamak için bu bilgilere ve özelliklerine bakmak gerekir. Bilim insanının kendisine, onun bilimsel araştırmaları nasıl yaptığına, bilimsel bilginin oluşturulma sürecine, bilimin toplumda ortaya çıkış şekline, diğer kültürel etkinliklerle ilişkileri- ne bakmak gerekmez. 17 Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Bilim, bilimle ilgili önermelerden meydana gelir. B) Bilimsel bilgiler durağan özelliğe sahiptir. 0 Bilimin bilim insanlarından bağımsız bir iç işleyişi vardır. D) Bilimin ne olduğu, bilim eserlerindeki önermelerin incelenmesiyle anlaşılabilir. E) Bilimi anlamak için bilim insanlarının özelliklerinin bilinmesi gerekmez. LİMİT YAYINLARI 44

10 7. “Bütün kuşlar kanatlıdır.” önermesi doğrudur. “Bazı böcekler kanatlıdır.” önermesi de doğrudur. Ama bu iki önermeden elde edilen “Bazı kuşlar böcek- tir.” önermesi gerçeğe uygun değil ama mantıksal açıdan doğrudur. Buna göre mantıksal doğru aşağıdakilerden hangisidir? A) Önermelerdeki ifadelerin, deneysel olarak kanit- lanabilmesi B) Akıl ilkelerine uygun biçimde akıl yürüterek, çıka- Trimda bulunulması eb C) Gözlem yoluyla edinilen bilginin, akılla kanıtlan- rasi D) Önermelerin ifade ettiği bilgilerin, gerçek yaşa- ma uygunluğu E) Bilginin, nesnenin durumunu objektif olarak yan- sitmasi

Bir satranç şampiyonuna sormuşlar: “Söyleyin ustam dünyadaki en iyi hamle nedir?" Şampiyon yanıtlamış: “Bir maçtaki belli bir durumdan ve rakibin özel kişiliğinden bağımsız en iyi hamle ya da iyi bir hamle diye bir şey kesinlikle yoktur." Satranç şampiyonunun verdiği bu yanıt aşağıdaki bilgi kuramlarından hangisinin görüşlerine ters düşmez? A) Zihnin duyusal verileri yorumlayarak doğru bilgiye ulaştığını savunan kritisizme B) Bilginin a posteriori olarak deneyimlerle elde edildi- ğini savunan empirizme C) Metafizikten armarak olgular hakkındaki bilgiye ula- stabileceğini savunan pozitivizme D) Rölativizm nedeniyle mutlak doğru bilginin elde edi- lemeyeceğini savunan sofizme E) Akıl ve duyular yanılttığı için sezgiyle hakikate ula- şılacağını savunan entüisyonizme

15. La Mettrie'ye göre insan, doğaüstü bir yaratanin yarat- tığı ayrıcalıklı bir varlık değildir. Diğer hayvan ve bitki türleri gibi insan türü de birdenbire meydana gelme- miştir. İnsan bugünkü biçimini en ilkel organizmalardan derece derece, gittikçe daha yüksek organizmaları çı- karan "doğal evrim"e borçludur. Bu parçada aşağıdaki varlık görüşlerinden hangisi savunulmaktadır? A) İdealizm B) Materyalizm C) Düalizm D) Plüralizm E) Nihilizm

lemini çok farklı biçimlerde ele almışlardır. 10. Realizme göre, biz bizden tamamen bağımsız olguların büyük bölümünü bilebilsek dahi henüz bilgisine erişemediğimiz bizim kavrayışımız dışında olgular vardır. Realist filozoflar, varlık prob- Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisi realizme Ders uygun değildir? A) Evrendeki nesnel gerçeklik duyular ve akılla bilinebilir. B) Akil olmasaydı, dış dünya diye bir gerçeklik te olmazdı. C) Nesneler dünyası, algılayan bir özne olmasa da vardır. D) Varlık algidan ibaret değildir, varlık var olduğu için algılan- maktadır. E) Bilinç varlığın nedeni değil varlığı algılayandır.

11. Kimileri felsefenin çözümsüz meseleler ile soyut ve yaşamdan kopuk fikirlerden ibaret olduğunu sanır. Hatta bunlar felsefenin "boş konuşma" olduğunu bile söylerler. Yaşamın hızlıca akıp geçtiğine, bu yüzden derin düşünmenin gerekli olmadığına inanırlar. Dahası birtakım önemli konulara kıyısından köşesinden ilişenleri "Felsefe yapmal" diyerek azarladıkları bile olur. Oysa felsefe yapmak, "hayatı doğrudan deneyimleme tavrindan" ve "yaşamla yüzleşme" düşüncesinden ayrı tutulamaz. Hatta felsefeyle iç içe olan insan, yaşamın ne olduğunu sorgularken aynı zamanda yaşamın görünen yüzünün ötesine de nüfuz eder. Bu parçadan felsefeyle ilgili aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz? A) Var olanın ardındaki gerçeği arar. B) Bireyin deneyimlerinden bağımsız değildir. C C) Sorunlara genelgeçer soyut çözümler sunar. D) Herkesin ilgilendiği bir alan değildir. E) Hayatın özünü ve anlamını sorgular.

11. Felsefede ortaya konulan her görüş bütün insanlarla, dünyanın her yerindeki insanlarla ilgili olacaktır. Hatta felsefede ortaya koyacağımız her belirleme şimdiyle ilgili olduğu kadar geçmişle, geçmişle ilgili olduğu kadar gelecekle de ilgili olacaktır. Bu parçada felsefi düşüncenin hangi özelliği vurgulanmaktadır? A) Sorgulayıcı olma B) Birikimli olma C) Mantıksal olma D) Refleksif olma E) Evrensel olma

11. Platon'n varik görüşünde, idealar; değişmez, mad- di olmayan, ezeli ve ebedi özler veya örüntülerdir. Platon, yaşadığımız dünyada var olan nesnelerin, ancak bu dünyada yer almayan idealar sayesinde, idealara bağlı olarak var olabileceğini söylemektedir. Aristoteles, Platon'un düalizmine ve gerçekliği idea- ya eşitlemesine karşı çıkmıştır. Onun gözünde ger- çekten var olan, şu diye gösterdiğimiz bireysel varlık ya da tözleriyle, bu dünyadır. Ona göre, idealar veya formlar, birer soyutlamadan başka hiçbir şey değil- dir. Aristoteles; her "daha yüksek"in eninde sonunda bir yerlerde, burada ve şimdi olduğuna; dünyanın bütün bütüne tek bir dünya olduğuna inanır. 13. Ahmet Cevizci'nin Felsefe Tarihi isimli eserin- den uyarlanan bu parçaya göre, aşağıdakilerden hangisi Aristoteles'i Platon'un varlık görüşün- den ayırmaktadır? A) Her varlığın soyut bir özden türediğine inanması B Varlıkların ancak iki ayn evren ile açıklanabile- Değini düşünmesi CTüm yarlıkların bu dünyadaki bireysel tözler ol- duğunu savunması DY Varlıklanın ezeli ve ebedi olduğunu savunması EGerçekliğin bu dünyada var olmadığını söyle- masi Raunt

12. Zihni aynaya, zihnin konusu olan şeyleri de aynanın dışında ve onun önünde olan nesneler olarak düşünelim. Bu nesnelerin aynada yansıyacağı ve şekillerinin oluşacağı açıktır. Eğer bu yansıma ve şekil nesnenin kendisine uyuyorsa biz bu aynanın kusursuz bir ayna olduğunu ve nesneleri doğru bir biçimde yansıttığını söyleriz. Fakat bazı farklı aynalar nesneleri olduğundan değişik göstermekteler. Bu durumda önündeki nesneyi ona uygun yansıtmayan, çarpıtan aynaya kusurlu ayna der ve nesneleri de yanlış biçimde yansıttığını söyleriz. Buna göre doğruluk aşağıdakilerden hangisine bağlı olarak ortaya çıkar? A) Sistemde daha önce kabul edilmiş önermelerle çelişmemesine B) Düşünce ile nesne arasındaki uygunluğa C) Herkesin veya çoğunluğun kabul ettiği bilgilere D) Sezgisel kavrama ve çıkarsamayla elde edilmesine E) Uygulanábilir, yararlı, tatmin edici sonuçlar veriyor olmasına Diğer sayfaya geçiniz. www.sin a v.com.tr

12. Kant'a göre bu dünyada doğa ve ahlak yasaları ola- rak iki çeşit yasa vardır. Doğa yasaları zorunludur. Ahlak yasaları ise gereklidir. Ahlak yasaları, iradesi olan özgür insana seslenir. Onlar tecrübelerle elde edilmez. Apriori olarak insan aklı tarafından konur, her insanda aynıdır ve onlara uyulur. Kant'ın bu parçada açıklanan görüşlerine göre ahlak yasaları için aşağıdakilerden hangisi söy- lenebilir? A) Empiriktir. B) Sezgiyle elde edilir. C) Nesneldir. D) Vicdandan kaynaklanır. E) Görelidir. oiniz