Felsefe Soruları

E) Akil bilgisi dinin bilgilerini de içerir. B) Dinde akla ters olan hakikatler vardır. C) Din ile akil birbirinden ayrı düşünülemez. D) Dindeki bazı hakikatler aklı aşmaktadır. 14 Aquinolu Thomas'a göre, eğer din ile felsefe arasında bir çelişki ortaya çıkarsa, dini felsefeyle uzlaştırmak yerine, problem oluşturan nokta önceden belirlenmiş bir hakikat anlayışına bağlanır. Bu, bir noktadan sonra sadece inanıl- ması gereken bir alan var demektir. Elbette din, iddia et- tiği hakikatlerin prensipte araştırılıp incelenmesine karşı değildir. Ancak yapılacak araştırmanın sonucu, dinin iddi- alarını olumlamalıdır. Eğer, beklenen olumlu destek ol- mazsa, felsefenin ulaştığı hatalı sonuç, dinin denetimiyle düzeltilmeli veya hatalı kabul edilip ondan vazgeçilmelidir. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisi çıkar? A) Hakikati bilmek akıl ile olanaklıdır,

12. Modern dönemde, bir filozofun düşüncelerini oluş- tururken zorunlu olarak eldeki bilimsel bilgileri dikkate alması, ulaşılan bilimsel bilgi düzeyinin filo- zofun düşünceleri üzerinde önemli ve belirleyici bir etkisinin olması gibi, Orta Çağ'da da filozof, öncelik- le ve temelde felsefi düşüncelerini dini dogmalarla uzlaştırma çabası içinde olmuştur. Bu parçada aşağıdakilerin hangisinden söz edil- miştir? A) Orta Çağ'da, felsefenin dine teorik bir çerçeve, felsefi bir temel sağladığından B) Orta Çağ felsefesinin aklı esas alan bir düşün- Ce ortaya koymasından Orta Çağ felsefesinin Tanrı'nın varlığı üzerine şekillendiğinden Orta Çağ felsefesinin Antik Yunan felsefesine bir başkaldırı olduğundan EY Orta Çağ felsefesinin etki alanı bakımından oldukça sınırlı kaldığından

4. Olguculuğa karşı tutum sergileyen Popper, felsefe ve metafizi- ğin savunuculuğunu mantıkçı pozitivist düşünürlere karşı yap- mıştır. Popper'a göre felsefesi açısından mantıkçı pozitivistlerin kabul ettiği ilke, bilime sınır koymanın ölçütü değildir. Çünkü doğru olmayan tüm kuramlar için de onaylama ve doğrulama kabul edebiliriz. Her olgu, kuram ile uyuşan özelliğe sahip olabi- lir. Kurama dayalı tüm örnekleri gözlememiz ise imkânsızdır. Biz her ne kadar gözlemleyemesek de uyuşan örnekler elbette var olacaktır. Bundan dolayı bu uyuşan örneklerden yola çıkıp bilim- sellik üzerine yargıda bulunmak doğru olmayacaktır. Ancak zıtı olan yapıda yanlışlanamayan hiçbir önerme bilimsel nitelik taşı- maz. Bir kuramın yanlışlanamaz olması onun kusurlu niteliğidir. Popper'a göre önermeye sınır koymamızın, bilimsel olarak nitele- memizin tek ölçütü yanlışlanabilirliktir. Çok sayıdaki gözlemler bir kuramı doğrulamaya yetmezken, tek bir yanlışlayıcı örnek onun yetersizliğini ya da yanlışlığını göstermek için yeterli olur. Karl Popper'ın pozitivist bilim anlayışında karşı çıktığı temel ölçüt aşağıdakilerden hangisidir? A) Deney B) Analoji C) Tümdengelim D) Doğrulama E) Yanlıştama 8. FASİKÜL

12. Mutlu olmak istiyorsam birlikte yaşadığım insanların eylemlerinin benim yararıma olmasını sağlamak durumundayım. Bunun için benim eylemlerimin de birlikte yaşadığım insanlara yararlı olması gerekecektir. Bireysel çıkarlar toplumsal çıkarlara bağlıdır. Bu parçada ifade edilen görüşler aşağıdaki filozoflardan hangisine aittir? A) Epiküros B) Spinoza C) Farabi D) Mill E) Kant

12. Bilim yaşamla iç içe olduğundan insan yaşaminin konforunu arttırabildiği gibi insan için bir yıkım aracı da olabilir. Örneğin; bilimsel çalışmalar sonucu gelis. tirilen röntgen cihazı, bir hastalığın tedavisinde fayda sağladığı gibi yanlış ya da gereksiz kullanımı yüzün- den alınan radyasyon da ciddi bir hastalığı başlata- bilir Bu parça aşağıdakilerden hangisini vurgulamak- tadır? A) Bilimsel yöntemi B) Bilimsel teoriyi C) Bilimin değerini v D) Bilimsel gözlemleri E) Bilime farklı yaklaşımları

14. Hegel'e göre varlıktan önce idea vardı. Hegel buna tez adını verir. İdea gerçeklikten yoksun bir imkânlar dünyasıdır. İdea, gerçeklik kazanmak ister ve kendini dışa vurur, dışlaştırır. Bu, antitez durumudur. İdeanın kendini dışlaştırması ile doğa dünyası meydana gelir. İdea, doğa varlığı olmakla gerçeklik kazanmıştır, ama özgürlüğünü kaybetmiştir. Gerçeklik kazanmış idea, özgürlüğüne yeniden kavuşmak için kendine geri dönerek ruhi ve tinsel dünyayı meydana getirir. Bu da sentez durumudur. Hegel'in bu parçada savunduğu görüş aşağıdakilerden hangisidir? A) Evrendeki değişme özde değil görünüştedir. B) Gerçek varlık hem idea hem maddedir. C) Karşıtlıklar arasındaki çatışma varlığı oluşturur. D) Varlıktaki değişimin belirli bir yasası yoktur. İdea diyalektik bir süreçle değişir. USDöri cini

E) Gerçekliği olduğu gibi yansıtan duyulardır. 14. Hegel'e göre, "mutlak ruh" ilk önce kendisindedir. ması on D) Duyuların yanıltıcılığı bir ya bir şey değildir Temel Yeterlilik Testi Potansiyel olarak kendisinde bulunan gücünü he- nüz gerçekleştirmemiştir (Tez aşaması). Mutlak ru- hun kendini tanıması ve olanaklarını görebilme- si için kendisine gerçeklik kazandırması gerekir. Mutlak ruh kendisini ilk kez doğada gerçekleştirir (Antitez aşaması). Doğa ya da dünya farklılaşmış "mutlak ruh"tur. Mutlak ruh, doğada kendisinden başka bir şeye dönüşerek özüne aykırı düşmüş- tür. O, doğada kendi özü ile çelişmiştir. Bu çelişki kültür dünyasının yaratılmasına yol açmıştır (sen- tez aşaması). Mutlak ruh bu aşamada kendine dö- ner. Bu süreç böyle devam eder gider. Hegel'in parçadaki yaklaşımı aşağıdakilerden hangisini destekler? A) Değişimin nesnesi somuttur. B) Varlıktaki değişim belirsizdir. C) Varlık ve değişimin ilkesi birden çoktur. D) Doğadaki varlıklara anlam verilemez. E) Değişme diyalektik bir süreç izler.

13. Hobbes a gore evren, mekanik hareket yasaları tarafın- dan yönetilen cisimlerden oluşur. Insan ve hayvan da bu yasalara bağlıdır . Evrende töz olarak yalnızca mad- de vardır. Hobbes'in bu parçada açıklanan görüşleri aşağıda- ki felsefi akımlardan hangisiyle paralellik gösterir? A) idealizm B) Nihilizm C) Materyalizm DJ Fenomenizm Đúalizm 14. Bizim gibi yaşayan fakat mermer kabuğu nedeniyle du- yum alamayan bir heykel düşünelim. Bu kabuğun çe- şitli parçaları kaldırıldıkça heykel zihin yaşamına kavu- şur. Önce koku organını örten mermer kaldırılır. Bu an- dan itibaren heykelin koku alma özelliği vardır. Ona bir gül gösterilir ve heykel artık gül kokusunu hisseder. Hey- kele çeşitli kokular koklatalım. Heykel bu farklı kokula- n karşılaştırır, bazılarını hoş bulur ve onlara karşı sevgi ve sempati duyar. Hoş bulmadıklarına karşı nefret, kin, korku vb. duygular hisseder. Bu şekilde yavaş yavaş karar, düşünme, tartma, soyutlama, tek kelimeyle zekâ oluşur. Condillac'ın bu parçada açıklanan görüşleri aşağı- daki felsefi akımlardan hangisi ile paralellik göste- rir? A) Rasyonalizm B) Emipirizm C) Varoluşçuluk D Fenomenoloji E) Yeni ontoloji LÍMÍTALARI YAYINLARI

33. MÖ 585 yılında Yunan şehri Milet'te(Miletos) yaşa- yan bir filozof, bir iddia ortaya attı. Buna göre, o yılın A A A ÇE DENEME SINAVI - 1 34. ula- yon zda atta ya- da ğa ük 28 Mayıs'ında tam Güneş tutulması yaşanacaktı. Astronomik gözlemlere dayanılarak yapılan böy- lesi tahminler antik dünya için duyulmamış bir şeydi. Yunan dünyasındaki pek az insan, tutulmalar gibi göksel olayların önceden tahmin edilebileceğine ina- niyordu. İnsanların çoğu kendilerini her şeye kadir tanrıların kollarına bırakmıştı. Tüm bunlara rağmen Miletli bilgin Thales (MÖ 620-546) insan bilgisinin doğa olaylarının anlaşılmasını mümkün kılabileceği yönündeki iddiasında israrcı oldu. Tam da Thales'in söylediği tarihte, bugün Türkiye sınırları içerisinde kalan bir bölge karanlığa gömüldü. Tutulma Miletli- leri korkutmuş, Thales'i ise haklı çıkarmıştı. Bu olay Batı bilim tarihinin miladi olarak kabul edildi. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ula- şılamaz? n a A) Bilim insanlarının çok eski dönemlerden beri doğa olaylarını açıklamaya çalıştığına B) Eski zamanlarda çoğu kişinin doğa olaylarının önceden tahmin edilemeyeceğine inandığına C) Milattan önceki yıllarda filozofların doğa olayla- rıyla ilgili dikkat çekici iddialar ortaya attığına D) Thales'in Güneş tutulmasıyla ilgili savinin doğru çıkmasının bilim tarihinde çok önemli bir döne- meç sayıldığına Miletlilerin Güneş tutulmasından korkmamayı Thales sayesinde öğrendiğine

Yanit Yayınla minin, -ylami- boyla- 12. Stoacılar, tüm insanların evrene hâkim olan Tanrı'nın çocuk- ları olduğuna inandıkları için tek bir dünya devletinin olma- si gerektiğini savunurlar. Tanrı'nın koyduğu, insan doğası- na uygun ve değişmez kurallar mevcuttur. “Doğal yasalar" ya da “doğal hukuk” adı verilen bu kurallar, devletin koydu- ğu yasalardan üstündür. Doğal hukuk, zaman ve mekân üs- tüdür, her insan için aynı ve geçerlidir. İnsan yapısı olan dev- let, mülkiyet, kölelik vs. doğal değil yapay kurumlardır ve doğal yaşama terstir. Stoacılığa ait, tüm bu düşünceler da- ha sonraki dönemlerde Hristiyanlık tarafından kısmen yeni- den yorumlanarak benimsenecektir. ngisi- dir. esine Bu parçaya dayanılarak aşağıdaki genellemelerden han- gisine ulaşılabilir? a za- Veb- A) İnsan ürünü hukuk kuralları insanın doğasına aykırıdır. B) Hukuk kurallarının kaynağı doğal hukuktur. A C) İktidar kaynağını toplumdan alır. D) Devletler barış içinde yaşamalıdır. E) Toplumsal kurumlar insanın özüne uygundur. umu 13

12. Pragmatizm, bir bilginin doğruluğunun gerçeklikle ilişkisine bakılarak saptanamayacağını savunur. Bil yetimizi oluşturan duyu organları ve akıl; gerçekliği, olduğu gibi kavramak üzere yapılanmamıştır. Aklın ve duyu organlarının asıl işlevi, yaşamımızı doğal yapımıza ve gereksinimlerimize uygun bir biçimde düzenleyebilmemizi sağlayan yol ve araçları göstermektir. Bu nedenle pragmatizmi savunan düşünürler; duyu organlarının sağladığı verilerin, şeylerdeki gerçek niteliklere karşılık gelmesi veya aklın bu verileri düzenleyişinin gerçeklikle örtüşmesi gerektiğine inanmazlar. Bu parçada pragmatizmin eleştirdiği doğruluk ölçütü aşağıdakilerden hangisidir? A) Tutarlılık eipnerl nobieiollu B) Uygunluk gees so D) Tümel uzlaşım C) Apaçıklık splod E) YararlılıkE 10y (8 nsteibniH A

EMeşruiyet- Bürokraşi 6. Siyaset felsefesi siyasi olay ve olguları felsefeye özgü bir şekilde ele alıp inceler. Buna göre; 1. Değer yargıları içermez. II. Siyasette olanı inceler. III. Eleştirel ve sorgulayıcıdır. IV. Ideal siyasal düzeni açıklamaya çalışır. yargılarından hangileri siyaset felsefesinin bir özelliği değildir? A) Yalnız I B) Yainız II C) I ve II D) II ve IV E) I, NI ve IV BENİM HOCAM TYT

12. Mutluluk, yaşamımızın temel amacıdır. Tüm çabalarımız onun içindir. Gezmek, eğlenmek, arkadaşlarla olmak, bir amaç için çabalamak, kendimizi geliştirmek vs. tümünün altında bize verdiği mutluluk vardır. İnsanoğlu hep mut- luluğun peşinde olmuştur. Bunu kimi zaman alkol ya da uyuşturucu ile de yakalamaya çalışsa da sonrasında bun- ların etkisindeyken elde ettiği mutluluklar hep sahte gel- miştir. Parçaya göre davranışlarımızın mutluluk vermesi için aşağıdakilerden hangisi gereklidir? A) Mazza yönelik olması B) İradi eyleme dayanması C) Bireysel çıkar içermesi D) Fayda amaçlı olması E) Değer yargılan içermesi

35. Hepimiz Hepimizde beklentilerimizi desteklemeyen kanıtları göz ardı etme eğilimi vardır. Örneğin bir insan, gördüğü bir rüya gerçekleştiğinde, o zamana dek gerçekleşmeyenleri unutarak bunun, rüyalarının gerçek olduğunu kanıtladığını söyleyecektir. Oysa tekil örneklerden hareketle genellemeler yapmak doğru değildir. Bu noktada görevimiz, iyi temellendirilmiş bir hipotez oluşturduktan sonra onu can alıcı bir deneyden geçirmektir. Eğer deneyler hipotezi doğrularsa bulduğumuz gerçekten de bir doğa yasasıdır. Artık tekil örnekleri bu yasadan güvenle çıkarsayabilir, başka bir deyişle doğru öngörülerde bulunabiliriz. Böylece, bilimsel bir yasa bulma sürecinde özelden genele geçeriz. Bu parçada anlatılanlar, bilim felsefesinin hangi sorusuyla ilişkilendirilebilir? A) Bilimsel yöntem nedir? B) Bilim nedir? C) Bilimsel doğruluk nedir? D) Bilimsel sonuç nedir? E) Bilimsel kuram nedir?

11. ElKindî'ye göre âlem (evren), kadîm (öncesiz) değil hâdistir (sonradan olan). Onun bilfiil (eylemli olarak) gerçekleşmesi hâdis olmasındandır. Âlemin sonra- dan yaratilan olduğunu kanıtlamak için âlemde za- manla değişim olduğunu ve zamanın olmasının da âlemin sonlu olduğuna kanıt olduğunu ileri sürer. Âlem sonlu olduğuna göre bir başlangıcı ve bir baş- latıcısı vardır, görüşündedir. Bu parça İslam felsefesinde ele alınan problem- lerden hangisine verilmiş bir yanıt olabilir? A) Tümellerin varlığı B) Irade özgürlüğü C) Yaratıcının varlığı D) Ruhun ölümsüzlüğü E) Akıl-inanç ilişkisi Diğer sayfaya geçiniz. 12

Felsef Düşüncenin Nitelikleri - II FELSEFE 08 TEST 1. ÜNİTE 10. Refleksif olma II. Nesnel olma III. Kümülatif olma(yığılgan olma) IV. Statik olma insanoğu binlerce yol önce başlayan yaşam serüveninde doğasınde bulunan marak ve bilme isteği doğrultusunda doğayı even kısaca tüm evreni ve varoluşu bilmek iste- di ve tüm bunlar insanlann birtakım sorular sormasına ve evreni araştırmasına sebep oldu. İşte bu arayış ve sorgu- lama etkinliği felsefenin ortaya çıkmasını ve bugüne kadar tarih boyunca tartışılmasını sağladı. V. Rölatif olma 1. İnsanoğlu içinde ya le işleyen yasaları olmuştur. Uzun bir felsefeyle yürütüle nabilir kesin bir s Böylece her bir Yukarıda verilen özeliklerden hangileri felsefenin özel- liklerindendir? Bu açıklamayı göz önüne alacak olursak felsefe tarihin- de aşağıdaki hangi soruya felsefe yanıt aramamıştır? A) I ve IV B) Il ve V zamanla bağımsız C) I, III ve IV E) II, III ve IV A Nereden geliyoruz? 8) Biz Kimiz? D) I, III ve V Bu açıklamalara ulaşılamaz? Nereye gidiyoruz? Neyi bilebiliriz? IL Insan nasıl bir varliktu? A) Felsefeyle bi B) Bugünün fel 11. Tarih boyunca farklı açıklamalar ve yeni felsefi sistemler kurulmu