Felsefe Soruları

13. Aristoteles'e göre gerçek, duyular evreninin üstünde ve ar- kasında değildir. Bu dünyanın içinde yer alır. Gerçeği, göz- lemler ve düşünceler yoluyla yavaş yavaş bulmaya çalışmak gerekir. Aristoteles, yaklaşık kesinliği kabul eder. Omegin, fi- zikte bizim dünyamız sadece yaklaşık bilgilere bağlıdır. Bu yüzden sadece tekrarlanan olgular, sık sık meydana gelen olaylar degerlendirilebilir. Ama bu alanda matematiksel bir kesinlik yoktur, her zaman bir olağandışılık söz konusu ola- bilir. Aristoteles'in düşüncesine göre, gerçekle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Somut verilerden ayrılamaz. V Mutlak bir kesinlikten söz edilemez. + + (Boreli olanı içinde barındırır. + D) Belirsizlik durumları, sonuca ulaşmayı engeller + E) Tek bir yasadan söz edilemez. + SOSYAL BİLİMLER 17

ne or bir ilişki söz Aronusudur? Duygulu A) Eksik girişimlilik B) Tam girişimlilik C) Eşitlik D) Ayrıklık E) Metafizik

11. Felsefeyle uğraşmak, kişinin en azından olaylara normalde beklenenden daha derinlemesine bak- maya gayret ettiği anlamına gelir. Felsefeyle ilgi- lenen öğrencilerin, fikirleri ve görüşleri kural olarak yalnızca makbul görülen değerlere bakarak kabul etmeyecekleri söylenebilir. Bu öğrenci, herkesin bildiği günlük gazete başlıklarının ötesinde satır aralarına bakacak, ona göre düşünecektir ve kar- maşık sorulara verilen kestirme yanıtlarla karşılaş- tığında rahatsızlık duyacaktır. Aksine o kanaatleri etkileyen, bakış açılarını yaratan ve ideolojileri be- lirleyen temel mahiyetteki tutumları araştıracaktır. Bu parçadan hareketle aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? Felsefe, dogmatik ilkeler üzerinde temellenen bir düşünme etkinliği değildir. Felsefe salt görünenlere kendjini bağlı kılarak düşünme sürecini gerçekleştirmez. Felsefi bakış bir yönüyle var olanların temelin- deki belirleyici ilkeleri araştırmaktır. Felsefi sorgulama, kişiye dünya karşısında sis- tematik ideolojiler geliştirme imkânı sunar. Felsefi düşünme otoriter görüşleri karşıya al- ma cesaretini içerir.

112. Demokritos'a göre evren yalnızca atomların çarpışmaları ve birbirleri üzerindeki basınçları ile oluşmuştur. Bu oluşumda kesin bir zorunluluk egemendir. Bütün olup bitenler, neden- lerden zorunlu olarak meydana gelmiştir. Bu parçadaki düşünceler aşağıdaki görüşlerden hangi- sine yakındır? A) Varlığın madde olduğunu öne süren materyalizme B) Varlığın idea ve maddeden oluştuğunu savunan düalizme C) Varlığın tinsel bir şey olduğunu ileri süren idealizme D) Evrenin sürekli değişim ve oluş halinde olduğunu savu- nan oluş felsefesine E) Varlığın kendi bilincine sahip olan varoluş olduğunu id- dia eden egzistansiyalizme

Aşağıdaki psikoloji alt dallarından hangisi kişinin yaşamındaki ahlaki, sosyal, duygusal ve bilişsel değişimleri inceler? A) Gelişim Psikolojisi B) Sosyal Psikoloji C) Endüstri Psikolojisi D) Deneysel Psikoloji E) Klinik Psikoloji

10 Bu bilgilere gör gün kesin olara Ada, Berk, Cem, Deniz, Engin ve Figen bir fizik öğretmeninden haftanın farklı günle- rinde özel ders almaktadırlar. Bununla ilgili A) 1 B) 2 aşağıdaki bilgiler verilmiştir. Hiç kimse pazar günü ders almamak- tadır. 11. llkel, mitolojik, d da ortaya çıkan bilgi kurams soyutlandırılmıŞ gesidir ve yükse yetkin bir düşü düşünce ve uyg Deniz, cuma günü ders almaktadır. Ada'nın dersi, Cem'in dersinden bir gün sonradır. Engin'in dersi, Berk'in dersinden bir gün öncedir. Bu bilgiler ışığında elde edilen olasılık- larla ilgili tablo şöyledir: Bu açıklamada li olarak aşağı Paz Salı Çar. Per. Cum. Cmt. gisi ileri sürüle Pzt. Cel Ada Engia Berk Deaiz Figen Engin Berk Cem Ada Deriz Figen A) Felsefe uyge B) Felsefe dins aşılmasıyla Aşağıdaki 6, 7, 8, 9 ve 10 nolu soruları verilenlerden hareketle ve birbirinden C) Felsefe teor bağımsız biçimde cevaplandırınız. D) Felsefe en g 6. E) Felsefe zihir Bu bilgilere göre aşağıdakilerden hangi- si kesinlikle yanlıştır? A) Cem'in dersi pazartesi günüdür. + B) Figen'in dersi cumartesi günüdür. + YBerk'in dersi çarşamba günüdür. 12 Özellikle MÖ 7. D) Berk'in dersi Cem'in dersinden sonraki bir gündedir. rini izleyen hükü reformlar yüzyıl tiranların militar E) Ada'nın dersi Berk'in dersinden önceki bir gündedir. 7 Bu bilgilere göre hangisi kesinlikle doğ- da bir sıra refor düzenin yerini men olduğu kc Şimdi bu yeni en verimli biçi Kundur rudur? A) Ada'nın dersi pazartesi günüdür. - B) Cem'in dersi çarşamba günüdür. + C) Figen'in dersi salı günüdür.- D) Engin'in dersi Cenk'in dersinden önceki birgündür. - çıkarması, işler dönüştürmesi minasyonlarını müller gereklic yeni bir araştır Felsefe bu kos E) Figen'in dersi Berk'in dersinden sonraki bir gündür. + 8. Bu açıklama Bu bilgilere göre dersinin perşembe günü olma olasılığı olan kişiler hangileridir? yargılardan ha A) Ada - Cem A) Felsefenin B Berk- Ada C) Engin - Cem bir zorunlu D) Berk- Engin B) Felsofe ge E) Cem - Figen 9. Bu bilgilere göre hangisinin ders aldığı gün kesin olarak bilinmektedir? nun sorgu Kundun C) Insanin en D) Süphe, fe A) Figen B Berk geçiren en C) Cem D) Ada ) Insa Sels E) Engin Palme Yayınevi

8. “Felsefe gerçekte doğru olanı algılamaktır. Felsefe F göklerden yere inerek insan yaşamına dönmelidir.” Leibniz'in felsefeye önerdiği düşünce aşağıdaki- lerden hangisidir? A) Teorik konulara yönelmesi B) Tutarlı düşünceler üretmesi C) Sistemli olması D) Deneysel verileri esas alması Pratik konulara yönelmesi

Tanrı istemezse yaprak düşmezmiş. Tanrı istemezse insan ölmezmiş. Bu parçada dile getirilen şarkı sözleri ahlak felsefesindeki görüşlerden hangisine uygundur? A) Liberteryanizm B) Nihilizm C) İndeterminizm D) Otodeterminizm E) Fatalizm

yapisi D) Mutluluğa ulaşma yollan E) Ahlaki eylemlerin amacı 12. Descartes'a göre doğru bilgiye ulaşmada yanlışlardan ve peşin yargılardan kurtulmanın yolu yalnızca apaçıklığa da- yanmaktır. Bunun için kökeni duyu ya da hayal gücü olan her tür tasarımı bırakmak gerekir. Bunun tek yolu da meto- dik kuşkudur. Bu metot her şeyden kuşku duymakla başlar. Ancak Descartes bu yöntemi, doğru bilginin imkanı konu- sunda kuşkucu olan septiklerden farklıdır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Descartes'ın yönte- minin özelliklerinden değildir? A) Doğruluğu şüpheli olan her şeyi reddetme B) Zihni yanılgı ve ön yargılardan kurtarma C) Şüphe edilemez gerçeğe ulaşmayı amaçlama D) Bütün bilgilerden sürekli olarak şüphe duyma E) Şüpheciliği, bilginin kılavuzu olarak kabul etme Yayinlar < TYT DENEME - 2 13

35. Galileo'nun başarısı sadece teleskobu gökyüzüne çeviren ilk kişi olmasından kaynaklanmaz. O, topladığı verilerin anlamını şöyle veya böyle fark etmişti. Verinin anlama dönüşmesi nasıl gerçekleşir? Aynı şekilde ölçümlerinde bir tuhaflık olduğunu fark eden Marie Curie, üzerinde çalıştığı maddeler arasında bilinmeyen bir element olduğunu anlamaya nasıl başlamıştı? Diğer yandan Alfred Wegener, kendinden önce birçoklarının yaptığı gibi küre şeklinde bir haritaya bakmış ancak Afrika ve Güney Amerika'nın biçimlerinin birbirine çok iyi uyduğunu nasıl fark etmişti? 3 Bu parça, bilimsel buluşlarda aşağıdakilerden hangisinin önemine vurgu yapmaktadır? A) Eski bilgilerin gereğine B) Evrende düzenin olduğunun kabulüne Insan aklına olan güvene DY Yaratıcı hayal gücünün gereğine E) Bilim insanları topluluğunun varlığına

ilgili final eğitim kurur muştur. Bu parçada geçen "paradigma" kavramı aşağıdakiler- den hangisiyle nitelendirilebilir? A) Bilim adamlarının felsefeye yüklediği anlamdır. Bilim adamlarının paylaştığı ortak değerler. C) Bilimsel kuramların sorunu çözme kapasitesidir. D) Bilim adamları arasındaki işbirliğidir. E) Bilimsel gelişmeyi sağlayan sıçramalardir. Toulmin, bilimsel kuramları bir haritaya benzetir. Bir ha- rita, ayrıntılarıyla tanıdığımız dünyayı sembollerle anlatır. Bilimsel kavramlarla gündelik dil arasındaki bağıntı da harita ile dünya arasındaki ilişkiye benzer. Kuramların her biri kendi haritasını ve dolayısıyla kendi dilini oluşturur. Bilimsel kuramlardan birinin diğerine tercih edilme nede- ni ise kuramın gücü ile alakalıdır. Toulmin'in bu parçadaki görüşlerine göre, bir kura- min geçerliliğini sürdürmesi aşağıdakilerden hangi- sine bağlıdır? A) Olayların açıklamakta yetersiz kalmasına B) Deney ve gözlemle kanıtlanabilmesine C) Hipotezle deneyin uyumlu olmasına D) Bilimsel sorunları çözebilme gücüne Bilimsel çevrelerce onaylanabilmesine

D) Duyuların kullanımı hakikate ulaşmak için bir on koşuldur. E) Duyular aracılığıyla bildiklerimiz tümüyle bir yanılsama olabilir. 15. 13. Levinas'a göre kişinin kendisi hakkındaki endişelerinden doğan eylemler ahlaki değerlendirme kapsamına girmez. Örneğin acıktığımda karnımı doyurmam sadece kendimi koruma içgüdümden kaynaklanır. Ama aynı endişeyi başka bir insana yöneltmek, örneğin aç bir çocuğu, misafiri ya da yabancıyı doyurmak, ona önem vermek ahlaki bir davranıştır. Benzer şekilde "kendime yardım etmem" bencillik ya da açgözlülükle ilgili olabilecekken, başkalarına yardım etmem her zaman ahlaki bir anlam çağrıştırır. Bu yüzden Levinas'a göre ahlak kavramı, kendimizin dışında, başka birisinin ya da birilerinin olduğunu kabul etmeyi zorunlu olarak içerir. Buna göre Levinas ahlaki değerlendirmenin amacı olarak aşağıdaki kavramlardan hangisini vurgulamaktadır? A) Ölçülülük B) Mutluluk C) Sorumluluk B) Fayda E) Dinginlik 18

14. Bütün fikirler ve bilgilerin kaynağı duyular ve deneydir. Insan zihni doğuştan bomboştur ve dış dünyadan ge- len, duyular aracılığı ile alınan bilgilere aynalık yapar. Locke'un bu açıklamasına dayanarak aşağıdakiler- den hangisine ulaşılamaz? A) Bilginin kaynağı dış dünyadır. B) Akıl dış dünyanın bilgilerine aynalık yapar.V CDeney dünyasının verileri olmadan da bilgi oluşur. D) Akıldaki bilgilerin kökeninde dış dünyanın verileri vardır. E) Duyu organları dış dünyanın bilgisinin taşınmasına aracılık yapar.

15. Hume'da gerçek anlamıyla bilgi, sirasıyla duyu-izl leriyle, duyu yoluyla algilanan nitelikler arasındaki ilis erle ilgili "sezgiler" ve belirli "ide ilişkileri"yle sınırlan Ona göre zihin, bütün malzemesini izlenim veva al. gilardan kazanır, izlenimi olmayan ide yoktur. Hume'un bu parçada açıklanan görüşleri asağıdaki felsefi akimlardan hangisiyle paralellik gösterir? A) Hermeneutik B) Varoluşçuluk C) Rasyonalizm D) Empirizm E) Yeni ontoloji Diğer sayfaya geçiniz

SI 12. Orta Çağ Hristiyan felsefesinde üzerinde durulan önemli problemlerden biri "Tümeller problemi”dir. Bu problem üze- rinde yapılan tartışmalardan çeşitli görüşler ortaya çıkmıştır. Bu görüşlerden biri “kavram realizmi” olarak ifade edilir. Aşağıdaki yargılardan hangisi "kavram realizmi”ni vurgu- lamaktadır? A) Tümeller, tikellerden yapılan soyutlamaların ürünüdür. B) Tümeller, bize nesnelerin nasıl olduğunu bildiren asıl gerçekliklerdir. C) Fümeller bağımsız bir varlık değil, tikelerle birlikte vardır. D) Tümeller ağızdan çıkan sesler ve adlardan ibaret bir va- roluştur. hobic E) Tümellerin varoluşu, duyusal varlıklar dünyasından ayrı değildir.

14. Herakleitos'a göre, evrendeki her şeyin yeri ve konumu savaş sonucunda belirlenir. Bu savaş karşıt ögeler ara- sindaki bir savaştır. Bu bakımdan savaş şeyleri bir araya getiren ve oluşa neden olan güçtür. Adalet, çatışma so- nucunda ortaya çıkar. Sınırlar ve nesnelerin doğaları ça- tışma aracılığıyla çizilir. Bu savaş ve çatışma sonucunda her şey olması gerektiği gibi düzenlenmiştir. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşıla- maz? A) Evrendeki birlik ve uyum karşıtlar arasındaki savaşla gerçekleşir. te B) Adaletin sağlanması karşıtların savaşı ile olanak bu- lur. + C) Karşıtlar arasındaki savaş evrende düzenin oluşma- sıyla son bulur. + D) Evrede var olan her şeyin yeri savaşa göre belirlenir. + - Evrendeki oluşun ardındaki güç karşıtlar arasındaki savaştır.