Felsefe Soruları

15. Takiyettin Mengüşoğlu'nun insan görüşüne ĝöle insan, bilen, yapıp-eden, değer üreten, tavır geliştiren, öngörü sahibi, özgürce eyleyebilen, tarihsel olan, devlet kuran, toplum kuran, sanat, teknik, din, felsefe ve bilim üreten, konuşan bir varlıktır. Bunların her biri insanın değerini oluşturan varlık koşullarıdır. Bunlardan herhangi birinin özselleştirilmesi bunlar arasında değer bakımından bir hiyerarşinin olduğunu söylemek "insan varlığı"nı gözden kaçırmak olacaktır. Bu parçada eleştirilen görüş aşağıdakilerden hangisidir? A) Insanla ilgili indirgemeci yaklaşımlar geliştirilmesi B) Insan varlığının öznel olarak ele alınması C) Insanın ahlaki boyutunun göz ardı edilmesi D) insana dair görüşlerin teolojik bakıştan kurtulamamasI E) İnsan varlığının her durumda kendini belirleyebileceğinin savunulması

12. Güzel, çıkardan bağımsız olarak kişiye haz verir. Beğeni yalnızca öznel duyumlara dayanmaz, iç dünyayı da yan- sıtır. Bir şeyi güzel bulduğum zaman, duyduğum hazzın, o şey karşısında bulunan başkaları tarafından da paylaşıl- masını bekleim. Güzel, bencil ve kişisel olan hoştan fark- lidır. Bir şeye güzel dememizi sağlayan haz, hayal gücü ile düşünme gücü arasındaki ahengin bilincidir. Hayal gücü kişiden kişlye değişebilir ancak bilgi yetilerimiz genel ka- nunlara uymaktadır; bu kanunlar evrensel olduğuna göre zevk yargısı da evrensel olacaktır. Bu parçada verilen görüşler aşağıdaki filozoflardan hangisine ait olabilir? A) Aristoteles B) Platon C) Schiller D) Baumgarten E) Kant

TO GET 13. Aristotales'e göre trajedi tümel olanı ele alır, yani o her zaman ve her yerde olması mümkün, hatta zorunlu olanı inceler. "Şairin ödevi, gerçekten olan şeyi değil, tersine olabilir olan şeyi ifade etmektir.” Şairin veya trajedi yazarının yarattığı karakter, bu karakterin özellikleri, gösterdiği davranışlar bu karakterin karşılığı olan gerçek hayatta tanıdığımız bir karaktere, onun özelliklerine ve onun gösterdiği davranışlara uygun olmalıdır. Aristoteles'in bu yaklaşımında temel aldığı görüş aşağıdakilerden hangisidir? Al Sanat, sanat için yapılmalıdır:- Bl Güzellik, dürüstlük ve ahlaki iyidir. Doğruluk ve güzellik aynı kavramlardır. Q Güzelliğin bilgisi deneyimlerle ve duyu organlarıyla elde edilir. E) Sanattaki mükemmellik idealar evreniyle uyuştuğu oranda "güzel” dir. - *platon

13. Anaksimenes'e göre Dünya düz bir tepsi gibi hava içerisinde yüzer. Güneş ince bir yaprak gibi yassıdır ve yıldızlar çakılı oldukları kristal gökyüzünde hare- ket eder. Depremler, Dünya'nın altındaki yaşlılık ve yıpranmadan ötürü kopup düşen taşların düşmesi sonucunda oluşan harekettir. "Hava" bütün evrene can verir. Evreni sarıp kucaklar ve değişmenin itici gücü sonsuz hareket sayesinde evrendeki bütün şeylerin oluşumunu sağlar. "Hava"nın yoğunlaşma- si sikişması ile soğuk, rüzgar, bulutlar ve su oluşur; daha yoğun "hava" ise katı maddeyi taşları, toprağı oluşturur. "Hava"nın en az yoğun olduğu durum si- cak ve ateştir. Buna göre ilk çağ doğa filozofu Anaksimenes ile ilgili aşağıdakilerden hangisi ileri sürülemez? A- A) Fizik ötesi açıklamalar yapmıştır. B) Doğa olaylarının nedenini doğanın kendisinde aramıştır. C) Arkhe problemi ile ilgilenmiştir. D) Materyalist bir varlık anlayışına sahiptir. E) Felsefe yanında, bilimsel çalışmalar da yapmıştır. 14. Hiç kimseye zevk vermeyen bir nesne güzel ola-

15. Francis Bacon, deney ve gözleme dayanmayan yeni bir bilgi ortaya koyma yerine, bir savi kanıtlama yöntemi olarak gördüğü tümdengelimi reddetmiştir. O, bilimsel araştırmanın gözlem ve deneye, tek tek olaylardan genel sonuçlara giden tümevarima dayanması gerektiğini savunmuştur. Buna göre Bacon'un hangi konuda bilime katkı yaptığı söylenebilir? A) Bilimin yöntemini değiştirme B) Bilimi nesnel hale getirme Bilimsel kuramları önemseme D) Bilimsel ön deyiyi gerçekleştirme E) Bilimin değerini tartışma

Ders Defteri BOH negat TESTO Kor ed 10. iki değişken arasındaki korelasyon katsayısı -0,20 ise bu durumu en iyi açıklayan durum aşağıdakilerden hangisidir? A) iki değişken arasında oldukça düşük ve olumsuz bir ilişki vardır. A B) İki değişken arasında yüksek oranlı bir ilişki vardır. wiki değişken arasında olumsuz bir ilişki vardır. D) İki değişken arasında yüksek ve olumsuz bir ilişki vardır. E) İki değişken arasında yüksek ve olumlu bir ilişki vardır.

13. İnsanı yönlendiren, harekete geçiren ve bireysel an- lamda peşinden gidilmesi zorunlu olan en önemli gü- düler kendini koruma ve sevmedir. Mutlak iyi ve mut- lak adalet adı altında türetilen her türlü değer boş ve anlamsızdır. Çünkü insanın isteklerinin konusu her ne ise onun kendisi adına iyi diye adlandırdığı şey de odur. Hobbes'un bu parçada ileri sürülen ahlak anlayı- şıyla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) İnsan doğası bencil olduğundan evrensel ahlak ya- sası yoktur. B) Her toplumda kabul gören ortak ahlak ilkeleri vardır. C) Ahlaki yasaların varlığı insanın özgürlüğünü kısıtlar. D) En yüksek mutluluk hazların doyurulmasıyla elde edilir. E) Olabildiğince çok insanın mutluluğu ahlakın temel ilkesidir.

sem ce 11. Bir zamanlar felsete ile bilim arasında hichi agrum yoktu. Hetta filozof ile bilim insanı ayru Kistydi. Zamanla problemlerin giderek karmaşıklaşması onlan szlimo le lig teknikletin ortaya gare sına yol açtı. Boyle problemlerin ozumunde uzmanlk smita felsefenin işlevini azaltarak özel bilimlerin dolması ve gelişmesi ne yol açtı. Bu parçaya göre felseleden diğer bilimlerin ortaya qlaması nin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? Problemlerin zamanla karmaşıklaşması e Toplumların zamanla demokratikleşmesi Felsefede soruların cevaplardan önemli olması Felsefenin birikimli olarak ilerlemesi Felsefede filozofun kişiliğinin önemli rol oynaması

12 Balmumu parçasını alalım; bal peteğinden yeri gelin ve henüz kapsadığı balın tatlılığını yitirmemiştir, toplan diği çiçeklerin kokusunun birazını korumaktadır,tera. bilir ve parmakla vurulduğunda bir ses çıkanır, kısaca betisi görünürdedir, serttir, soğuktur, kolayca ele alına onda bir cismi seçik olarak tanımak için gerekli here yorum, tattan geri kalanı uçup gider, kokusu yiter, rengi bulunur. Ama şimdi konuşurken onu ateşe yaklaşın güçlükle dokunulabilir olur ve vurulduğu zaman ses le değişir, betisi yok olur, büyüklüğü artar, sivilaşir, ISION karmaz. Bu değişimden sonra aynı balmumu kalir mi? Kaldığı kabul edilmelidir; hiç kimse bunu yadsımaz. hiç kimse başka türlü yargıda bulunmaz. O zaman bu balmumu parçasında öyle seçik olarak bildigim neydi? Descartes, Meditasyonlar adlı eserinden alınan bu örneğinde bilginin kaynaklarından hangisini eleştirmektedir? A) Akil B) Duyu D) Sezgi E) ilham Vahiy Diğer sayfaya geçiniz

115. İnsanların değişmeyen mutlak bir doğası yoktur. Hepimiz doğaçlama yaşamak zorundayız. Bizler, önceden belir- lenmiş bir rolü, elinde bir oyun metni ve ne yapacağımızı fısıldayan suflörleri olmadan sahneye bırakıverilen oyun- eular gibiyiz. Nasıl yaşayacağımızı kendimiz seçmek zo- rundayız. Bu parçadaki ahlaki görüş, aşağıdaki ahlak anlayışla- mindan hangisiyle açıklanabilir? Al Sartre'in varoluşçuluğuyla- B) Spinoza'nın determinizmiyle C) Hobbes'in haz felsefesiyle D) Epiktetos'un stoik felsefesiyle E) Nietzsche'nin nihilizmiyle

gelir. 23. Ahlakın kaynağı mutluluktur ve mutlu- luğa iyi ideasına ulaşmaya çalışmakla varılır. Platon'a göre iyi ideasına aşağıdaki- lerden hangisiyle ulaşılır? A) Ödev bilinci taşımak B) Erdemli olmak C) Sorumlu davranmak D) İyi niyetle hareket etmek E) Faydalı olana yönelmek

11 8. Aristoteles'e göre, cesaret korkaklık ile gereksiz atılganlık arasında, cömertlik ise müsriflik ile cimrilik arasında day- ranabilmektir. Buna göre erdemli olmak aşağıdaki ölçütlerden han- gisine bağlıdır? A) Oftayı bulma By Mutluluğu isteme C) Adaletli davranma D) Bilgiyi temele alma El lyrideasına uygun olma Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Ge 9. Sokrates göre felsefi bilgi, tüm yaşamı sorgulayan ve ya- şamı bütünlüğünde anlan ya çalışan zihinsel bir etkin- liktir. Ancak böylesi bir zihinsel etkinlik insanı gerçek an- lamda erdemli kılar. Çünkü yalnızca felsefi düşünüş bize sorgulanmış ve temellendirilmiş rasyonel amaçlar sunar. İşte ancak bu anlamıyla bilgi kişiyi erdemli kılabilir. MEB 2018 - 2019 12 Bu parçada Sokrates insanın erdem sahibi olmasında aşağıdakilerden hangisinin önemini vurgulamıştır? A Felsefi bilginin B) Gerçeğin bilgisinin C Doğaya uygun yaşamanın D) Sürekli olarak hayatı sorgulamanın F Gerçekçi amaçlar için çabalamanın Cevap anahtanna ulaşmak için

4. Filozof, kendisinin de içinde bulunduğu dünyayı anlamak ve kavramak için her türlü bilgi, algı ve sezgi sonuçlarından oluşan düşünceyi açıklığa kavuşturur. Fakat filozof bununla yetinmez, yani dünyayı parçalanmış bir halde bırakmaz, Ozerinde düşünülüp aydınlığa kavuşturulmuş malzemeden hareketle dünyayı yeniden inşa eder ve onu bir bütünloge kavuşturur. Parçada felsefi düşüncenin aşazıdaki niteliklerinden hangisi vurgulanmıştır? A) Refleksif olması B) Konularının evrensel olması C) Temellendirmeye dayalı olması D) Çözümleyidi ve birleştirici olması E) Tutarlı ve sistemli olması

15. Bacon insan zihninin, kusursuz bir ayna görevi gören başlan- gıçtaki durumu ile onun ön yargılarla, yanlış fikirlerle, geleneğin geçersiz kavramlarıyla bozulmuş, olanı çarpıtan mevcut hâli arasında bir ayrım yapar. İşte bu yüzden, zihnin doğa yasala- ninin doğru bilgisine erişebilmesi için temizlenmesi, putlardan arındırılması gerekmektedir. Bacon bu parçada aşağıdaki kavramların hangisine işaret etmektedir? A) Idol B) Idea C) Tabula rasa D) Şüphe E) Bilim

11. Bazı felsefe tarihçileri felsefenin doğu düşüncesi ve bilimin- den etkilenmiş olduğunu savunmaktadır. Bu yaklaşımı benim- seyen Werner, bizzat Platon'un şahitliğine başvurmaktadır. Timaios adlı eserinde Platon, bir Yunanlı ile Mısırlıyı karşılaş- tırmakta ve Mısırlıyı bilge olarak saymaktadır. Yine felsefe ta- rihçisi kimliğiyle Aristoteles, aritmetiğin Mısır'da doğduğuna, Thales ve Pythagoras'ın aritmetiği Mısır'dan öğrenmiş olduk- larına ve Demokritos'un ansiklopedik bilgilerini doğu seya- hatleri sonucu edinmiş olduğuna işaret etmektedir. Werner gibi Copleston da Mısır'da çiftçilerin yaptığı matematiksel iş- lemlerin ve Babil'de yıldız falcılarının yapmış oldukları gökbi- limsel gözlemlerin Yunanlıları etkilediğini ve onlara malzeme sunduğu görüşünün kabul görmesi gerektiğini belirtir. Bu parçada felsefenin ortaya çıkmasını sağlayan; I. mitolojiden kopuş, II. sorgulama, III. kültürel etkileşim etkenlerinden hangileri vurgulanmaktadır? C) I ve II A) Yalnız i B) Yalnız II D) Yalnız HII E) II ve III

S 12. 14. Thales'e göre evrendeki tüm şeyleri oluşturan arkhe, 'su'dur. Thales şöyle demektedir: "Su tüm şeylerin köke- nidir ve Dünya, suyun üzerinde yüzmektedir." Ona göre depremlerin nedeni Tanrı Poseidon'un kızgınlığı yerine dünyanın üzerinde yüzdüğü suyun dalgalanmasıdır. Buna göre Thales'le ilgili; B M A 1. Doğayı doğadan bir unsurla açıklamıştır. II. Varlığın ilk nedenlerini anlamaya çalışmıştır. III. Varlığı doğaüstü süreçlerle açıklamıştır. Yargılarından hangisine ulaşılabilir? A) Yalnız! B) Yalnız it C) Yalniz III D) I ve II E) II ve III