Varlık Felsefesi Soruları

13. Monet, tüm doğa resimlerinin, yapıldığı yerde bitirilmesini savunuyordu. Bu düşünce, sadece alışkanlıkların değişmesini ve atölyedeki rahat ortamdan vazgeçilmesini gerektirmiyor, ister istemez yeni tekniklerin de ortaya çıkmasına neden oluyordu. Doğa veya konu sürekli olarak değişir, bulutlar güneşin önünü kapatır, rüzgâr sudaki yansımayı bozar. Doğanın kendine özgü bir anını yakalamayı ümit eden bir ressamın boyalarini karıştırıp istediği rengi bulmaya, hele eski ustaların yaptığı gibi kahverengi bir zemin üstüne tabakalar hâlinde sürmeye hiç vakti yoktur. Buna göre, Monet'in düşünceleri aşağıdaki varlık anlayışlarından hangisiyle benzerlik gösterir? A) Var olmak algılanmış olmaktır, diyen Berkeley ile B) Her şey oluş hâlindedir, diyen Herakleitos ile C) Düşünüyorum öyleyse varım, diyen Descartes ile D Bu dünya benim tasarımımdır, diyen Schopenhauer ile E) Akli olan gerçektir, gerçek olan aklidir, diyen Hegel ile

14. Eğer zihinsel dünya ile fiziksel dünya, aynı gerçekli- ğin iki ayrı görüntüsü ise aralarındaki ilişki ne olabi- lir? Spinoza'ya göre onlar arasında gerçek bir ilişki yoktur. Ancak aralarında şöyle bir paralellik vardır, söz konusu iki alandan birinde cereyan eden bir şeye diğer alanda kendini gösteren başka bir şey karşılık olur. Böylece bir insanın parmağına bir iğne batırıldığında maddi-fiziksel alanda meydana gelen bu hareket onun ruhunda bir duyum veya algiya karşılık olur veya benim ruhumda meydana gelen bir heyecan, yüzümde ortaya çıkan bir harekette karşılığını bulur. Bu parçada anlatılanları savunan bir kişinin var- lığa bakış açısı aşağıdaki görüşlerden hangisiyle paralellik gösterir? A) Marx in materyalizmiyle B) Herakleitos'un oluşçuluğuyla C) Platon'un idealizmiyle D) Husserll'in fenomenolojisiyle E) Descartes'in dualizmiyle

14. Hiçbir şeyin nedensiz olmayacağı açıktır. Herhangi bir olay izlendiğinde onun bir meydana getirici nedeni, bu nedenin de bir başka nedeni olması ve bu durumun geriye doğru gitmesi gerektiği açıktır. Bu geriye gidiş sürecinde, kendi varlığı için nedensel bir açıklama gerektirmeyen bir varlığa ulaşılacaktır. Bu varlık Tanrı'dır. Bu parçadaki görüş aşağıdaki Tanrı kanıtlamalarından hangisine örnektir? A) Kozmolojik kanit (euro bilimi B) Ontolojik kanıt (vorlik bilimel C) Ahlak kanıtı D) Dini tecrübe kanıtı E) Teleolojik kanit (Din bilini)

Orta Cað düşünürlerinden Anselmus'a göre Tann, en mükemmeldii Ever Tann gerçekte var olmayıp zihinde war olsaydi en mükemmel olamazdı. O hålde en mü- kemmel varlik olan Tanni'nin var olması zorunluluktur. Bu parçada Tann'nin varlığını savunan kanrtlardan hangisi açıklanmaktadır? cok kant e Teleolojik kan Dini tecnie kant Dj Amék kat yazmak kant

TO GET 13. Aristotales'e göre trajedi tümel olanı ele alır, yani o her zaman ve her yerde olması mümkün, hatta zorunlu olanı inceler. "Şairin ödevi, gerçekten olan şeyi değil, tersine olabilir olan şeyi ifade etmektir.” Şairin veya trajedi yazarının yarattığı karakter, bu karakterin özellikleri, gösterdiği davranışlar bu karakterin karşılığı olan gerçek hayatta tanıdığımız bir karaktere, onun özelliklerine ve onun gösterdiği davranışlara uygun olmalıdır. Aristoteles'in bu yaklaşımında temel aldığı görüş aşağıdakilerden hangisidir? Al Sanat, sanat için yapılmalıdır:- Bl Güzellik, dürüstlük ve ahlaki iyidir. Doğruluk ve güzellik aynı kavramlardır. Q Güzelliğin bilgisi deneyimlerle ve duyu organlarıyla elde edilir. E) Sanattaki mükemmellik idealar evreniyle uyuştuğu oranda "güzel” dir. - *platon

geniesirler fadesine varmaktır. Gazali bu görüşlerinde aşağıdakilerden hangisinden yakınmıştır? A) Yeterli örneğe ulaşmadan tomevanımsal çıkarım yap masından B) Bilginin güntak yaşama uygulanabilme boyutunun ihmal edilmesinden Nedensellik ilkesinin her şeye uygulanmasından D) Sinirli verilere dayalı genellemelerden uzak durulma- sindan E) Bilginin duyulara dayalı elde edilmesinden 12. Bu yaklaşıma göre, "gerçekliğin kendiliği" diye bir şey olamaz. Çünkü gerçeklik, her zaman kendine yönelmiş bir bilinç tarafından bilinen bir gerçekliktir. Nesnenin dış dün- yadaki varlığı tartışmalı olabilir, ancak yöneltilmiş bilinçteki varlığı tartışmasız bir şekilde gerçektir. Yani nesne kendisi- ne yönelen bilinç tarafından görülen, algılanan ve bilincine varılan bir şeydir. 17. yüzyıla ait bu görüşlerde sözü edilen yaklaşım aşa- ğıdakilerden hangisidir? A) İdealizm B) Materyalizm C) Düalizm D) Nihilizm E) Nominalizm SAGENS Evren birbirine zıt iki güç tarafından yönlendirilmekte Bu güçler iyilik ve kötülük; karanlık ve aydınlıktır. Doğa güçlerin çatışması üzerine kuruludur. Bu parçadaki görüşler aşağıdaki yaklaşımlardan gisini aittir? o Noiz

24. Şu güzel insan ya da heykel, şu eylem ya da heykel, şu eylem ya da birey ölüme ve unutulmaya mahkumdur, oysa güzellik ideasının kendisi yok olmaz. Öte yandan güzellik ideasının bu dünyadaki görünüşleri yalnızca göreli olarak güzeldir. Yani onlar kendilerinin dışındaki başka şeylere göre, çirkin bir şeye oranla güzeldirler. Fakat idealarla karşılaştırıldıklarında onların güzellikleri yoktur. Bugün güzeldirler, yarın güzel değildirler. Bu parçadaki görüş aşağıdaki filozoflardan hangisine aittir? B) Schiller A) Platon D) Aristoteles C) Kant E) Croce

14. Sonuçsuz ve umutsuz çabadan daha korkunç bir ceza olamayacağını düşünen tanrlar, lanetledikleri Sisifos'u bir kayayı sonsuza dek bir dağın zirvesine yuvarlayarak çıkarmaya mahkum ettiler. Sisifos'un kayayı tepeye kadar her getirişinde, kaya kendi ağırlığıyla yeniden aşağı düşüyordu. Eğer bu yazgı "trajik" ise kahramanımızın farkındalığından ötürüdür. Bugünün işçisi yaşamının her gün ynsisi yapar ve bu yazgı Sisifos unkinden aşağı karttaz. Ancak kimi günlerde Sisifos, kendi nesnesi olan kayanın düşüşüne kederlense de kimi günleri sevinç içinde geçirebilir. Ne de olsa tepelere doğru tek başına durmaksızın didinmek insan yüreğini sevinçle doldurmaya yeter. Bu yüzden Sisifos'u mutlu olarak düşünmemiz gerekir. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi Sisifos'un mutluluğunun sebebidir? A) Kayanın geri düşmeyeceğine dair beslediği umut B) Kaya ile kurduğu mülkiyet ilişkisi C) Süreğen bir uğraşıdan duyduğu tatmin D) Yazgismi gerçekleştirdiğine dair inanç E) Yalnızlığından aldığı keyif u

22. Farabi'ye göre var olan her şey varlıktır. Mümkün ve zo- runlu olmak üzere ikiye ayrılır. Mümkün varlıklar, varlı- ğını yok saydığımızda imkansız bir duruma yol açmazlar, zaman içinde ortaya çıkmışlardır ve kaynakları Tanrı'dır. Zorunlu varlık ise yokluğu düşünülemeyen, bir ve tek olan varlıktır. Varlığında madde, fiil ve gaye gibi sebepler yok- tur ve en mükemmel varlıktır. Özü itibariyle O'nu varlığı ezeli ve ebedidir. Farabi'nin bu yaklaşımı aşağıdaki görüşlerden hangisi ile paralellik gösterir? A) idealizm B) Materyalizm C) Düalizm D) Oluşçuluk E) Fenomenoloji

11. Varlığın ne madde ne ruh olduğu söylenebilir. Çünkü biz, de- neyim ya da duyularımız yoluyla bilebiliyoruz. Maddenin ken- disini ise algılayamıyoruz. Algıladığımız şeyler sadece mad- denin özellikleridir, onun bizdeki görünüşüdür. Aynı şekilde, ruhumuzu da algılayamıyor, onunla ilgili birtakım zihinsel fa- aliyetlerimizi tecrübe ediyoruz. Algılayamadığımız şeylerin, yani madde ya da ruhun varlığını öne sürmek doğru değil- dir. Öyleyse varlık bize göründüğü şekliyle varlıktır. Buna gö- re, hem bildiklerimiz hem de gerçeklik dışta bırakılarak, bil- ginin nasıl ve hangi süreçlerde oluştuğu anlaşılmaya çalışı- lir. Bu da bizi başka bir gerçeklik olan fenomene ulaştırır. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Varlık insan bilincinin dışında, var olandır. B) Varlık, sürekli bir değişim ve oluşum içindedir. C) Sezgi dışında nesnel bir gerçeklik yoktur. D) Varlık, bilimden soyutlanarak incelenemez. E) Varlık, bilinç tarafından kavranan yalın özdür.

13. Platon helikopter görmedi, bu nedenle onun zihninde bir "helikopter ideası" yoktu. Buna karşın at, aslan, insan, ağaç vb. nesnelere ait idealar onun zihninde vardı. Çünkü yaşamı boyunca hep bunlara tanıklık etti. Dolayısıyla eğer helikopter de görmüş olsaydı onunla ilgili bir ideaya sahip olabilirdi. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılabilir? A) Nesneler gerçekliğini idealardan alır. B) İdealar nesneden bağımsız bir varoluştur. C) Bütün idealar deneye dayanır. D) Gerçek varlık nesneler değil, idealardır. E) İdeaların mahiyeti kesin olarak bilinemez.

11. 13. F Pluralizm gerçekliğin açıklamasının ancak birden çok ilkeyle mümkün olabileceğini ileri süren görüşe verilen addır. Bu görüş evrenin yaratılması, varoluş sürecinin işlemesi ve varlıkla ilgili kategorilerin orta- ya çıkışında tek belirleyicinin değil , ikiden fazla be- lirleyicinin olacağını ileri sürer. Ilkçağ filozoflarından Empedokles; kendinden önceki doğa düşünürleri- nin temel öğe olarak belirlediği, su, ateş, hava ve toprak öğelerini bir arada kabul ettiği için plüralist anlayışa sahip bir filozoftur. Buna göre, Empedokles için aşağıdakilerden hangisi söylenirse yanlış olur? A) Daha çok doğayı ve evreni anlamaya yönelik dü- şünceler üretmiştir. B) Felsefenin ilk sorusu olan “arkhe" problemini ele almıştır. C) Tüm var olanların başlangıcını (töz) anlamaya çalışmıştır. D) Kendinden önceki doğa düşünürlerinden farklı düşünmemiştir. E) Diğer İlkçağ filozofları gibi varlığı tek bir unsur ile açıklamamıştır. ppi vartoteke

15. Insan bilinci fenomenleri belirler ve onların özünün bilgisini bile- bilir. Varlık, bir bilincin bilgi nesneleri olarak vardır. Varlığın bizden bağımsız bir var olma durumu yoktur, bizim zihnimizin olanakları çerçevesindeki varlık var olur. Fenomenler, zihnimizin belirlediği ve var ettiği varlıklardır. Bu parçaya dayanarak Husserl'in varlık anlayışıyla ilgili aşağı- daki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) İnsan zihninden bağımsız olmayan bir varlık alanı vardır ve bu varlık alanını insan bilebilir. B) İnsan kendisi için varlıktır ve onun özü belirlenmiş değildir. C) Bilinçli varlık kendi özünü belirleyerek kendi varoluşunu ger- çekleştirme potansiyeline sahiptir. D) Varlık insan zihninden bağımsızdır ve akıl yoluyla bilinebilir. E) Insan zihniyle varlık özdeştir ve düşünce yoluyla elde edilir.

11. Bazı varlıkların görülememesi ya da duyumsanamaması onla- ni yok saymak anlamına gelmez. Örneğin ruhun varlığını fark etmeyiz ancak bizim için yaşamsal bir önem taşıdığının da bi- lincindeyizdir . Bugün Kuantum fiziğiyle uğraşan bilim insanla- rinin atom altı parçacıkların birer enerji olduğunu, cisimlerdeki atomların içyapılarının da elektron bağlarına dayalı olarak oluş- tuğunu ifade etmelerini göz ardı edemeyiz. Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki varlık görüşlerinin han- gisine karşı örnek” oluşturur? A) Oluş ve değişim halinde olduğuna B) Tümüyle metafizik bir içerik taşıdığına C) Mutlak bir gücün yansıması olduğuna D) Atomlardan meydana geldiğine E) Duyu verileriyle algilanmış olmasına

31. Değişmez bir insan doğası yoktur. Insani var eden sadece kendi eylemleridir. Yani, insan önce var olur ve ardından kendi eylemleri ile kendi özünü ve doğasını oluşturur. Bu özü oluştururken yapabileceği eylemleri kısıtlayan, kendi iradesi dışında hiçbir güç yoktur. Bu durumun en önemli sonuçlarından biri, insanın eylemlerinde tamamen özgür olduğu gerçeğidir. Bu parçadaki düşünceler, aşağıdaki görüşlerden hangisine yakındır? A) Hobbes'un bencilliğine < B) Sartre'ın varoluşçuluğuna C) Epiküros'un hazcılığına D) Proudhon'un anarşizmine E) Bergson'un sezgiciliğine

Bir terzinin elindeki kumaş, potansiyel bir ceket, panto- lon, gömlek veya bir elbisedir. Burada kurbaş bir madde iken; ceket, pantolon, gömlek elbise ise formdur. Buna birimlandır. form in moddada hulunan Evrendeki tüm olaylar, daha önce gerçekleşmiş başka olayların sonucudur. Bu ilkeye dayalı olarak, gelecekte ortaya çıkacak olaylar, geçmişte ortaya çıkmış olayların 1- kesinliği ve değişmezliği oranında kesin ve değişmezdir. Hiçten hiçbir şey çıkmaz, hiçbir şey mutlak olarak yok olmaz, hiçbir şey düzensiz olarak ortaya çıkmaz. Çünkü her şey, kendisinin dışındaki başka bir neden tarafından belli yasalara göre belirlenir. Tüm koşullar ve tüm doğa i yasaları bilindiğinde evrenin geleceği üzerinde bir öngö- rüde bulunulabilir. Bu parçadaki görüşler, aşağıdaki felsefe öğretilerin- den hangisine aittir? A) Fenomenoloji B) Fatalizm alizm C) Nihilizm D) Yeni Ontoloji E) Determinizm