Bilgi Felsefesi Soruları

yapisi D) Mutluluğa ulaşma yollan E) Ahlaki eylemlerin amacı 12. Descartes'a göre doğru bilgiye ulaşmada yanlışlardan ve peşin yargılardan kurtulmanın yolu yalnızca apaçıklığa da- yanmaktır. Bunun için kökeni duyu ya da hayal gücü olan her tür tasarımı bırakmak gerekir. Bunun tek yolu da meto- dik kuşkudur. Bu metot her şeyden kuşku duymakla başlar. Ancak Descartes bu yöntemi, doğru bilginin imkanı konu- sunda kuşkucu olan septiklerden farklıdır. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Descartes'ın yönte- minin özelliklerinden değildir? A) Doğruluğu şüpheli olan her şeyi reddetme B) Zihni yanılgı ve ön yargılardan kurtarma C) Şüphe edilemez gerçeğe ulaşmayı amaçlama D) Bütün bilgilerden sürekli olarak şüphe duyma E) Şüpheciliği, bilginin kılavuzu olarak kabul etme Yayinlar < TYT DENEME - 2 13

15. Hume'da gerçek anlamıyla bilgi, sirasıyla duyu-izl leriyle, duyu yoluyla algilanan nitelikler arasındaki ilis erle ilgili "sezgiler" ve belirli "ide ilişkileri"yle sınırlan Ona göre zihin, bütün malzemesini izlenim veva al. gilardan kazanır, izlenimi olmayan ide yoktur. Hume'un bu parçada açıklanan görüşleri asağıdaki felsefi akimlardan hangisiyle paralellik gösterir? A) Hermeneutik B) Varoluşçuluk C) Rasyonalizm D) Empirizm E) Yeni ontoloji Diğer sayfaya geçiniz

14. Herakleitos'a göre, evrendeki her şeyin yeri ve konumu savaş sonucunda belirlenir. Bu savaş karşıt ögeler ara- sindaki bir savaştır. Bu bakımdan savaş şeyleri bir araya getiren ve oluşa neden olan güçtür. Adalet, çatışma so- nucunda ortaya çıkar. Sınırlar ve nesnelerin doğaları ça- tışma aracılığıyla çizilir. Bu savaş ve çatışma sonucunda her şey olması gerektiği gibi düzenlenmiştir. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşıla- maz? A) Evrendeki birlik ve uyum karşıtlar arasındaki savaşla gerçekleşir. te B) Adaletin sağlanması karşıtların savaşı ile olanak bu- lur. + C) Karşıtlar arasındaki savaş evrende düzenin oluşma- sıyla son bulur. + D) Evrede var olan her şeyin yeri savaşa göre belirlenir. + - Evrendeki oluşun ardındaki güç karşıtlar arasındaki savaştır.

arayışta olmak felsefenin en önemli özelliğidir. EBüyük filozoflar temel sorulara benzer yanıtlar vermiştir. 12.Daha önce hiç kedi görmemiş bir çocuk, kediyle karşılaş- tığında onu kucağına alıp sıkıştıracak, kuyruğunu ve kula- ğını çekiştirecek ve belki de isırmaya çalışacaktır. Çocuk daha önce kedi ile ilgili bir tecrübesi olmadığı için kedinin kendisini isıracağını ya da tırmalayacağını düşünmez, dolayısıyla korkmaz. Ancak annesi, kediyi sıkıştırdığını görüp tepki verdiğinde çocuk kedilerden korkmayı öğre- necektir. Bu parçada verilen örnek, bilginin kaynağı konusunda aşağıdaki yaklaşımlardan hangisine uygundur? B) Empirizm ALRasyonalizm C) Pragmatizm D) Sensüalizm E) Septisizm Diğer sayfaya geçiniz. ►

TYT/Sosyal Bilimler 01 I. Felsefi düşünme felsefi argümanların iç uyumu ile oluşur. II. Felsefe farklı düşünen filozofların çeşitliliği ve biriki- miyle oluşur. III. Felsefi düşünme sorgulayıcı bir özellik taır. IV. Felsefi düşünce çelişkilerden uzaktır. Yukarıdaki ifadelerde felsefi düşüncenin hangi özelli- ğinin açıklaması yoktur? A) Yığılımlı olması B) Refleksif olması- C) Eleştirel olması D) Tutarlı olması E) Sistemli olması

29. Theodor Adorno, "Entelektüel dürüstlüğü talep etmenin kendisi, bizzat sahtekârlıktır... Çünkü bilgi bize ön yargılar, kanaatler, cesaretler, kendini doğrulamalar, varsayımlar ve mübalağalardan oluşan bir iletişim ağıyla ulaşır." der. Adorno'ya göre, bilginin elde ediliş süreci aşağıdakilerden hangisini engeller? A) Nesnelliğe ulaşmayı B) Özgün ve öznel olmayı C) Değişmez bilgiye ulaşmayı D) Kuşkucu tavır takınmayı E) Tutarlı olmayı

12. Bilgilerimizin kaynağında duyumlar vardır. Duyumlar ise öznel olup kişiden kişiye farklılık gösterir. Bu nedenle bilgide öznel durumların ötesine geçerek nesnel bir gerçekliğe, nesnenin kendisine varılamaz. Ortaya konan her yargının çelişiği için aynı güçte nedenler bulunabilir. Bu durumda insanlar hiçbir konuda yargıya varmamalı, yargı askıda bırakılmalıdır. Bu parçadaki görüş aşağıdaki filozoflardan hangisine aittir? B) Platon A) Sokrates D) Pyrrhon C) Descartes E) Locke

Bilgi, deneyle başlar ama deneyle son bulmaz. De- neyden gelen ham madde, aklın kaliplarinda işlene- rek bilgiye dönüştürülür. Parçada açıklanan felsefi görüş ve temsilcisi aşağıdakilerden hangisidir? A) Rasyonalizm - Platon (By Empirizm - Locke C) Kritisizm - Kant D) Pozitivizm - Comte E) Entüisyonizm - Bergson

30. Berkeley, maddenin varlığını niçin yadsımıştır? Berkeley'nin gerçek bir dil araştırmasına tabi tutarak sıkı bir yoklamadan geçirdiği şey, "maddenin kendisi" değil de "madde" sözcüğü, bunun kullanılışı ve anlamıdır. Bu tavrıyla o, düşünmeye bir yöntem değişikliği getirir. Çünkü bir anlam taşıyormuş gibi görünen, anlamdan yoksun ifadeler olabileceğini görmüştür. Bu parçada sözü edilen yaklaşım, aşağıdakilerden hangisiyle ilişkilendirilebilir? A) Analitik felsefe B) Fenomenolojik yöntem C) Metodik şüphe D) Tümevarımcı yaklaşım E) Pragmatik yaklaşım 21 Doğiomo bir insan doğası yoktur İnsanı var eden

LO 14. Analitik felsefeciler bilgiyi, nesne ya da olaylar hak- kindaki düşünceleri içeren, dil yoluyla ifade edilen ve yargı bildiren cümleler olarak tanımlarlar. Bir cümlenin yargı bildirmesi, cümlenin dile getirdiği düşüncenin doğruluğunun veya yanlışlığının belir- lenebilmesi anlamına gelir. Bir cümle doğrulana- miyor ya da yanlışlanamıyorsa yargı içermiyor do- layısıyla bilgi de içermiyor demektir. Doğruluğu ya da yanlışlığı belirleme işlemi, nesne ya da olaylar incelenerek yapılır. Örneğin “Ahmet'in gözlüğünün çerçevesi siyah renklidir.” cümlesi, Ahmet'in gözlü- ğüne bakılarak doğrulanır ya da yanlışlanır. Bu parçaya göre analitik felsefeciler için bilginin doğruluk ölçütü aşağıdakilerden hangisidir? A) Tümel uzlaşım B) Uygunluk 6) Apaçıklık D) Fayda E) Tutarlılık

FELSER 3. Bireyin 1. Filozofça bir bakış, yaşamı bir iş adamı ya da sa- natçının salt kendi uzmanlık alanı açısından görmek yerine; onların üzerinde olayların bir bütün olarak kavranılmasını amaçlar. vir ve nitele taya oldu Bu parçada filozofça bir tavrın hangi özelliği vur- gutanmıştır? A) Olgular hakkında bütüncül görüşler ileri sürer. alışı nüd ildir. O etm B) Yaşadığı çağın ele alınmamış temel sorunların- dan yola çıkar. ufa lan C) Felsefi düşünce birikiminden beslenir ve bu biri- kime katkıda bulunur. Bu m D) Cağında egemen olan düşüncelere karşı çıkar. E Evrene ve insana ilişkin.düşünce birikimlerini sorgulayıp yeni düşünceler ortaya koyar. an

68 Üzerinde bütün insanlığın uzlaştığı genel bir ilke yoktur. Örneğin Özdeşlik ilkesi olarak bilinen "Bir sey neyse o dur." şeklinde ifade edilen ilke, sadece entelektüel yetişkinler tarafından bilinir. Oysa çocuklar, budalalar ve ilkeller bu ilkeden ve doğuştan geldiği ileri sürülen diğer ilkelerden habersizdirler. Bu parçada verilen açıklama aşağıdaki görüş- lerden hangisine “karşı tez" niteliğindedir? A) A.Comte'un pozitivizmine B) Bergson'un entüisyonizmine C) J.Locke'un empirizmine D) Sokrates'in rasyonalizmine E) W.James'in pragmatizmine bir gün kendisine bardakla su içirirken elini

A 12. Platon'un "Meno" adlı eserinde, Meno, Sokrates ile diyaloglar halinde tartışan bir karakterin adıdır. Meno, Sokrates'e sorar: "Söyler misin, erdem öğ- retilebilir bir şey midir? Yoksa doğal bir şey midir?" Sokrates'in uzun cevabının son cümlesi, “Erdemin öğretilip öğretilemeyeceği bir yana, onun ne oldu- ğunu dahi bilmiyorum.” şeklindedir. Sokrates'in bilgiye karşı geliştirmiş olduğu bu tavrın altında yatan düşünce aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) Siyasal düşüncenin baskısı B) Septik (şüpheci) bir filozof olması C) Din ile felsefeyi birleştirme çabası D) Felsefeye, kavramların temel niteliklerini sorgu- lamakla başlaması E) Doğru bilginin olanaksız olduğunu söylemesi

15. Matematikte tutarlı bir teoremler dizisi, fizikte, doğa bilimlerinde, tarihte, akılsal bir biçimde size açıklanmaya çalışılan bir olaylar veya olgular bütünü vardır. Ama felsefede buna benzer bir şey yoktur. Şüphesiz sizden, büyük filozofların fikirlerinden ve kuramlarından bazılarını aklınızda tutmanız istenir. Ama bu kuramlardan herhangi birini paylaşmak veya onaylamak zorunda değilsinizdir. Zaten yetkili enu zihinler tarafından oybirliği ile kabul edilmiş hiçbir felsefe sistemi yoktur. Örneğin, Aziz Thomas ve Karl iles Marx'ın her ikisi de büyük filozoftur ama onların "sis- temler"i birbirinden tamamen farklı hatta birbirine 17. karşıttır. Eğer felsefeden, kesin ve güvenilir, sadece uzanip almanızın yeterli olacağı bir bilgiler bütününü bekliyorsanız, hayal kırıklığınız tam olacaktır. Bu parçadan aşağıda verilenlerden hangisine ula- şılamaz? A) Felsefede kişisel özellikler ön plandadır. B) Felsefede öğrenilebilecek doğrular yoktur. C) Doğa bilimleri nesnel bir karakter gösterirler. D) Büyük filozofları takip ederek felsefe öğrenilir. E) Felsefede her görüş kendi doğruluğunu kendi içinde taşır. Yanıt Yayınları

13. Anaksimenes'e göre Dünya düz bir tepsi gibi hava içerisinde yüzer. Güneş ince bir yaprak gibi yassıdır ve yıldızlar çakılı oldukları kristal gökyüzünde hare- ket eder. Depremler, Dünya'nın altındaki yaşlılık ve yıpranmadan ötürü kopup düşen taşların düşmesi sonucunda oluşan harekettir. "Hava" bütün evrene can verir. Evreni sarıp kucaklar ve değişmenin itici gücü sonsuz hareket sayesinde evrendeki bütün şeylerin oluşumunu sağlar. "Hava"nın yoğunlaşma- si sikişması ile soğuk, rüzgar, bulutlar ve su oluşur; daha yoğun "hava" ise katı maddeyi taşları, toprağı oluşturur. "Hava"nın en az yoğun olduğu durum si- cak ve ateştir. Buna göre ilk çağ doğa filozofu Anaksimenes ile ilgili aşağıdakilerden hangisi ileri sürülemez? A- A) Fizik ötesi açıklamalar yapmıştır. B) Doğa olaylarının nedenini doğanın kendisinde aramıştır. C) Arkhe problemi ile ilgilenmiştir. D) Materyalist bir varlık anlayışına sahiptir. E) Felsefe yanında, bilimsel çalışmalar da yapmıştır. 14. Hiç kimseye zevk vermeyen bir nesne güzel ola-

11 8. Aristoteles'e göre, cesaret korkaklık ile gereksiz atılganlık arasında, cömertlik ise müsriflik ile cimrilik arasında day- ranabilmektir. Buna göre erdemli olmak aşağıdaki ölçütlerden han- gisine bağlıdır? A) Oftayı bulma By Mutluluğu isteme C) Adaletli davranma D) Bilgiyi temele alma El lyrideasına uygun olma Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Ge 9. Sokrates göre felsefi bilgi, tüm yaşamı sorgulayan ve ya- şamı bütünlüğünde anlan ya çalışan zihinsel bir etkin- liktir. Ancak böylesi bir zihinsel etkinlik insanı gerçek an- lamda erdemli kılar. Çünkü yalnızca felsefi düşünüş bize sorgulanmış ve temellendirilmiş rasyonel amaçlar sunar. İşte ancak bu anlamıyla bilgi kişiyi erdemli kılabilir. MEB 2018 - 2019 12 Bu parçada Sokrates insanın erdem sahibi olmasında aşağıdakilerden hangisinin önemini vurgulamıştır? A Felsefi bilginin B) Gerçeğin bilgisinin C Doğaya uygun yaşamanın D) Sürekli olarak hayatı sorgulamanın F Gerçekçi amaçlar için çabalamanın Cevap anahtanna ulaşmak için