Felsefe Soruları

15. Mach'a göre duyumlar tarafından alınan olaylar; sesler, kokular ve tatlar gibi şeyler olarak sıralanabilir. Örneğin fiziğin konusu, cisimler arasındaki ilişkiler değil duyumlar arasındaki ilişkilerdir. Deney, bu duyumları çoğaltarak gerçeği anlamamıza yardımcı olur. Böylece bilimi duyularla sınırlayan Mach, bundan dolayı özellikle atom teorisine, atomlar gözlenemez olduğu için karşı çıkar. Bu parçada açıklanan görüşler, aşağıdaki felsefi akımlardan hangisiyle benzerdir? A) Rasyonalizm BA Entüisyonizm C Empirizm Kritisizm E) Fenomenoloji

ra horizonlu olr LOT Tundra topraklarının yılın büyük bir döneminde donmuş hâlde olması Laterit topraklarda tuz ve kireç oranının az olması E Podzol toprakların soluk renkli olması 11. Felsefe çok kullanıldığı hâlde anlamı az bilinen bir sözcüktür. Hilmi Ziya Ülken'e göre; "Felsefe, insanın varlık hakkındaki düşüncesi ve bu düşünce üzerin- deki düşüncesidir." Başka deyişle felsefe, varlık ilmi- dir. Karl Jaspers, "Felsefe yolda olmaktır." demektir. Felsefenin kelime anlamının dışında kullanışıyla ilgili bu tarz örnekleri daha da çoğaltabiliriz. Değişik an- 95 lamlar yüklenen ve tanımları yapılan felsefe sözcüğü aslında Herakleides Pontikos'un söylediğine göre ilk olarak Pythagoras tarafından kullanılmış, Yunanca "philosophia" sözcüğünden gelmektedir. 55 Buna göre dilimize "felsefe" olarak gecen "philo- sophia"nın kelime anlamı aşağıdakilerden hangisidir? A) Gerçeklik bilgisi CHayat görüşü B) Yaşam atılımı D) Yolunu bulmak E) Bilgelik sevgisi 12. Felsefenin 20. yüzyıldaki gelişim seyrini izleyebil- linimini takin edebil- endemik

14. Evrende amaçlılık konusunun merkezini Tanrı'nın yaratımı veya tasarımıyla ilgili görüşler oluşturur. Tanrı'nın varlığına yönelik öne sürülen fikirler evren- de bir amacın olup olmadığına yönelik fikirlere dö- nüşür. Tanrı'nın kabulü, varlıkların oluş ve değişimini açıklayan sistemin oluşmasını sağlar. Tanrı inancının olduğu bütün inanç yapılarında varlıkların temel se- bebi olarak Tanrı ele alınır. Parçaya göre, evrendeki amaçlılık sorunu aşağıda- kilerden hangisi merkeze alınarak yapılmaktadır? A) Deneysel yöntemler B) Evrensel dönüşüm C) Bilimin sunduğu bilgiler D Madde ve form ilişkisi E) Teolojik tartışmalar

14. Tanrı'nın kendi ilahi özünden bütün insanlara eşit olarak bağışladığı aklı ön plana çıkartan Razi'nin sorduğu soru şudur: "Madem ki Allah kendi ilahi özünden insanlara başta akıl vermiştir. O halde, insan neden peygamberliğe veya vahye ihtiyaç duyar?" Ona göre ne vahye ve dolayısıyla ne de peygambere ihtiyaç vardır. Razi'nin bu görüşleri aşağıdakilerden hangisiy- le ifade edilir? A) Tabiyyun B) Dehriye C) Batınilik D) Meşailik E) Işrakilik

H 1 12. Bütün bilgilerin deneyle başladığında hiç kuşku duyu- lamaz. Zaman bakımından deneyden önce gelen hiçbir bilgi yoktur. Bununla birlikte her bilgi zaman bakımından deneyle başlarsa da yine de bütün bilgilerimiz deneyden çıkıyor denemez. Aklın deneyden almadığı ve doğrudan doğruya kendisinden çıkardığı bilgiler vardır. Bu bilgilere de önsel bilgi denir. Ham bilginin işlenmesi deney öncesi EY H. Bergson'un entüisyonizmine olan önsel yeti ile olur. Bu parçadaki düşünceler, aşağıdaki görüşlerden hangisine yakındır? F. Hegel'in rasyonalizmine BY 1. Kant'ın kritisizmine © V.Locke'nin empirizmine D) A.Comte'nin pozitivizmine 85

alnız A) Yalnız ! B) Yalnız II Başat Yayınla D) I ve II E) I, II ye III 19. Kur'an'a göre, ilim sahipleri ilimlerinde derinleştikçe Al- lah'ın (c.c.) varlığı ve kudretini daha iyi anlarlar ve Yü- ce Yaratıcıdan hakkıyla korkan gerçek müminler olur- lar. Dolayısıyla İslam dinine göre bilim; Allah'ı (c.c.) ve kanunlarını tanımanın, olgun bir mümin olmanın yanında insanlığın hizmetine vesile olmalıdır. Örneğin insanların veya canlıların topyekün öldürülmesine ve- ya bir türün yok edilmesine sebebiyet verecek bilimsel bir çalışmayı, İslam'ın kabul etmesi mümkün değildir. Buna göre bilimin amacı; 1. Vaxtığı anlamlandırmaktır. topluma faydalı olmaktır. III. İnsanların davranışlarını düzenlemedir. numaralandırılmış ifadelerden hangilerinde belir- tilmiştir? A) Yalnız! B) Yalnız II C) I ve III D) I ve III E) I, II ve III 14 Diğer sayfaya geçiniz.

15. Mach'a göre duyumlar tarafından alınan olaylar; sesler, kokular ve tatlar gibi şeyler olarak sıralanabilir. Örneğin fiziğin konusu, cisimler arasındaki ilişkiler değil duyumlar arasındaki ilişkilerdir. Deney, bu duyumları çoğaltarak gerçeği anlamamıza yardımcı olur. Böylece bilimi duyularla sinirlayan Mach, bundan dolayı özellikle atom teorisine, atomlar gözlenemez olduğu için karşı çıkar. Bu parçada açıklanan görüşler, aşağıdaki felsefi akımlardan hangisiyle benzerdir? A) Rasyonalizm B) Entüisyonizm C Empirizm D) Kritisizm E) Fenomenoloji

13) “Ben yanılmış olabilirim ve sen haklı olabilirsin ve ortak çaba sonucunda belki doğruluğa biraz daha yaklaşabiliriz." (K. Poper) Bilimsel bilgilerin doğruluğu konusunda böyle düşünen Karl Poper, aşağıdaki yargılardan hangisinin doğruluğunu destekler? A) Her bilimsel kuram aksi iddia edilinceye kadar doğrudur. B) Deney ve gözlem yoluyla ispatlanmış bir bilimsel bilginin doğruluğu asla değişmez. C) Bilimsel doğruların kesinliği zamanla değişmez D) Bilimsel önermelerin doğruluğunun ölçütü akıl değil olgulardan E) İnsan yanıldığı için doğru bilgiye asla ulaşılamaz.

MLER TESTİ TYT 15. Marx'a göre evrenin gelişmesi diyalektik bir biçimdedir. O diyalektiği tez-antitez-sentez ile açıklar. Marx'a göre evren olmuş bitmiş bir şey değildir; diyalektik biçimde sürekliler leyen bir süreçtir. Değişme her zaman karşıtlıkların çatus- masından doğar. Karşıtlar bir arada bulunur ve birbirlerine dönüşürler. Marx maddeyi varlığın kaynağına koyduğu için materyalist bir filozoftur. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi Marx'ın görüş- lerine karşı tez oluşturur? A) Her türlü varlığın kaynağı maddedir. B) Madde dışında hiçbir gerçeklik yoktur. C) Doğada her varlığın bir zıttı vardır. D) Varlık düşüncenin ürünüdür. E) Varlık durağan bir yapıda değildir.

TYT / SOSYAL BİLİMLER 14 12. Dilthey, bir kavramı ya da eylemi anlamak için, içinde yaşa- nilan kültüre ve tarihsel bağlama bakmak gerektiğini vurgu- lamıştır. Kültürel yapı ise tarihsel bağlam içinde değişkenlik gösterdiğinden kavramları veya insana ilişkin eylemleri anlayabilmek ancak dönemin sosyal ve kültürel dokusuna sizmak ile mümkündür. Buna göre insan eylemlerinin anlaşılması aşağıdakiler- den hangisine bağlıdır? A) Toplumlar üstü bir yaklaşım göstermeye B) Eyleme temel olan niyeti okumaya C) Toplum yararına olan eylemleri temel almaya D) Eylemi yapıldığı zaman diliminin yargılarıyla değerlen- dirmeye E) Eylemleri kültürden bağımsız değerlendirmeye

TYT/Sosyal Bilimler 15. Mach'a göre duyumlar tarafından alınan olaylar; šesler, kokular ve tatlar gibi şeyler olarak sıralanabilir. Örneğin fiziğin konusu, cisimler arasındaki ilişkiler değil duyumlar arasındaki ilişkilerdir. Deney, bu duyumları çoğaltarak gerçeği anlamamıza yardımcı olur. Böylece bilimi duyularla sınırlayan Mach, bundan dolayı özellikle atom teorisine, atomlar gözlenemez olduğu için karşı çıkar. Bu parçada açıklanan görüşler, aşağıdaki felsefi akımlardan hangisiyle benzerdir? A C A) Rasyonalizm B) Entüisyonizm Empirizm D) Kritisizm E) Fenomenoloji

2. Sanat, alışılmışın dışında olan bir et- kinliktir.\ Sanatçının özgün olan bir şe- yi arama durumu alışıımışın dışına çık- ma durumunu zorunlu kılar. Ayrıca sa- natçi atışılmışın dışına çıkarken alı- şılmamış biçimler kurmaya da dikkat eder. Sanatçı dış dünyaya duygular- la yönelir. Bunu yaparken de duygu ve sezgisiyle dış dünyanın derinine iner. Bu parçada aşağıdaki yargılardan hangisi vurgulanmaktądır? A) Sanatın kaynağı şadece sanatçı- nin sezgisidir. B) Sanatçı doğayı/kendine göre algı- lar. C) Sahat eseri ôzgün olma özelliğine sahiptir. D) Estetik nesneyi algılamak duygu- sal derinliğe bağlıdır. E) Estetik nesne her kişide farklı du- rumlara neden olur. 5.

"Bugün deniz dalgalı" ifadesini alalım. Bu ifade - do- layısıyla ona karşılık gelen düşünce - bugün deniz gerçekten dalgalıysa, doğrudur. Bundan anlaşılıyor ki bir ifade, bir önerme, olup biten belirttiği gibiyse, mantıkça doğrudur. Verilen örnek, aşağıdaki doğruluk ölçütlerinden hangisini açıklamada kullanılabilir? A) Apaçıklık B) Tümel uzlaşım C) Tutarlılık D) Yararlılık E) Uygunluk

11. Sokrates "Bildiğim tek şey, hiçbir şey bilmediğimdir." Platon "Bilmediklerimizi üst üste koyarsak başımız gök- yüzüne değer." Yukarıda verilen görüşlere uygun olan yargı aşağıda- kilerden hangisidir? A) Çağımızda bilinmeyenler artık en aza inmiştir. B) Felsefe bilinmeyenlere cevap bulur. C) Bütün problemler bir gün çözülecektir. D) Sorgulamak ve sürekli arayışta olmak felsefenin en önemli özelliğidir. E) Büyük filozoflar temel sorulara benzer yanıtlar vermiştir.

11. 8. Varoluş felsefesi özü itibariyle insan varoluşunun anla- mini ve insanın kendini gerçekleştirme olanaklarının bü- tününü ifade eden, kısacası insanı konu edinen, insana yönelen bir felsefedir. Buna aşağıdakilerden hangisi varoluşçu felsefenin özellikleri arasında gösterilemez? A) Ölüme mahkûm bir varlık olarak insanın varoluşunu gerçekleştirme olanaklarının sorgulanması around Insanın seçim yapabilen özgür bir varlık olarak görülmesi Insanın önceden belirlenmiş bir özle dünyada bulmad D) Hiçlik karşısında insanın durumunu araştırması E) Doğruluk ve ahlaklılık karşısında insanın sahici dav- ranışını araması Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmet MEB 2018 - 2019 12

BAŞARI TEKN ali 12. Filozof, felsefe bilgileriyle donanımlı ve felsefi tavra sahip olan kişidir. Bunun yanı sıra o, araştırmaya, sorgulamaya ve eleştirel tavra dayanan düşünce ya- pısıyla öncelikle bir soru tutkunudur. Bu tutkusuyla filozof, bir kalabalığın, bir filozof topluluğunun önün- de sorular sorsa da bu soruları aslında kendisi için sorar. Başka bir deyişle felsefe sorusu şüphesiz baş- kalarına da yöneltilebilir. Ancak felsefe sorusunu baş- kasına soruş anında bile soran kişi aslında öncelik- le kendisine sorduğu bir soruyu açığa vurmaktadır. Böylelikle filozof önceden edindiği bilgiler üzerinde tekrar düşünür, tenkit süzgecinden geçirir, değerlen- dirir. Bu parça, filozofun aşağıdaki özelliklerinden han- gisini vurgulamaktadır? A) Kurgusal düşünme B) Sistematik düşünme C) Birleştirici düşünme D) Analitik düşünme E) Refleksif düşünme - Dusenne üzerin dusume SOSYAL BİLİMLER 30 DENEME KİTABI 69