Anlatım Bozuklukları Soruları
Ortaokul Türkçe
Anlatım BozukluklarıABC
ANLATIM BOZ
KDS
15. Babam ve annem mezuniyetime katılmak üzere yola
çıktılar. (1) Babam yarın sabah İzmir'e geleceklerini, ken-
dilerini otogardan almamı istedi. (II) Çok heyecanlıydım,
en son çocukluğumda bayramı beklerken bu kadar heye-
canlanmıştım. (III) Sabah uyandığımda ilk iş üstümü de-
ğişip otogara koştum. (IV) Anne ve babamın yüzündeki
gururu hayatım boyunca unutamam. Hasret giderdikten
sonra annem, babam ve ben eve geldik.
Teen
Numaralanmış cümlelerin hangisinde yüklem eksik-
liğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
A) I.
B) II.
C) III
D) IV.
Ortaokul Türkçe
Anlatım BozukluklarıSORU 99
14. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlamca
çelişen sözcüklerin bir arada kullanılmasından
kaynaklanan anlatım bozukluğu yapılmıştır?
A) Sınavı kazandığını duyunca çok sevindim.
B) Sınavda tüm soruları mutlaka doğru yapmış olmalı.
C) Soruya verdiği doğru cevapla öğretmeninin
gözüne battı.
D) Öğretmen koridorda yüksek sesle bağırarak
konuşanları uyardı.
Ortaokul Türkçe
Anlatım Bozuklukları7. (1) Günümüzde bilim insanları, nadir görülen
canlılar üzerinde araştırmalar yapıyor. (2) Bu
çalışmalar son yılların en şaşırtıcı keşiflerin-
den biri olarak görülüyor. (3) Çünkü bu can-
lilar her koşulda hayatta kalabilme özelliğine
sahip. (4) Öyle ki Antarktika'nın koşullarında
bile yaşayabiliyorlar.
Bu metinde numaralanmış cümlelerin
hangisinde öznel bir yargı vardır?
S
(SPA) 1
saslu evessqley id aineg erledes
B) 2
C) 3
D) 4
Ortaokul Türkçe
Anlatım BozukluklarıBir sözcüğün yanlış anlamda kullanılması anlatım bozukluğuna sebep olur. "Bu çantanın ücreti ne
kadar da fazlaymış." cümlesinde "ücret" sözcüğü "fiyat" sözcüğü yerine kullanılmış ve bu durum
anlatım bozukluğuna neden olmuştur.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde sözcüğün yanlış anlamda kullanılmasından kaynaklanan an-
latım bozukluğu vardır?
A) Üstü başı toprak içinde olduğuna göre bahçede çalışmış.
B) Günden güne isinan havalar, karları eritmeye başlamıştı.
C) İnsanlar yalnız kalmak için etraflarına yüksek duvarlar örebilirler.
D) Kitap fuarının açılışında Samsun'a özel yiyecekler ve tatlılar misafirlere ikram edildi.
Ortaokul Türkçe
Anlatım Bozuklukları9. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır?
Afabayı sokağın başına park etti, sessizce içeriye girdi.
-
Büyüklerine değer verir, Bayramlarda aramayı ihmal etmezdi. nesne e
Yaşadığı sıkıntının büyüklüğü, yüzünden okunuyordu.
PBugün arkadaşlarımı arayacağım ve onlarla buluşacağız.
Ortaokul Türkçe
Anlatım BozukluklarıTÜRKÇE
Özne ve yüklem arasında olumluluk - olumsuz-
luk bakımından bir uyumun olması, gerekir. Özne
olumluysa yüklem olumlu; özne, olumsuzsa yük-
lem olumsuz olmalıdır. Aksi takdirde özne - yüklem
uyumsuzluğundan kaynaklanan anlatım bozukluğu
ortaya çıkar.
Buna göre aşağıdaki cümlelerin hangisinde
anlatım bozukluğu vardır?
enimle kimse böyle konuşamaz, diyerek
buradan gitti.
B) Hiçbiri sorularımıza cevap vermek istemedi.
8) Hepiniz, bu davete eşlerinizle katılabilirsiniz.
D) Onun okulda yaşadığı sorunları herkes bilmi-
yor.
6.
A
Ortaokul Türkçe
Anlatım Bozuklukları17. Geçen hafta gittiğimiz doğa gezisinde çektiğim resimleri herkes beğendi.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu cümledeki anlatım bozukluğu düzeltilmiştir?
A) Gittiğimiz doğa gezisinde geçen hafta çektiğim resimleri herkes beğendi.
B) Geçen hafta gittiğimiz doğa gezisinde çektiğim fotoğrafları herkes beğendi.
CYHerkes, geçen hafta gittiğimiz doğa gezisinde çektiğim resimleri beğendi.
D) Herkes geçen hafta gittiğimiz doğa gezisinde çektiğim fotoğrafları beğendik.
Ortaokul Türkçe
Anlatım BozukluklarıHer insan, dünyaya bir amaç uğruna gelirken sadece bazı
kişiler içindeki gerçek yeteneği keşfedip varoluş amacını
bulur.
Yukarıdaki cümle, aşağıdaki seçeneklerin hangisi gibi
düzenlenirse yapısına göre birden çok yüklemli cümle,
yükleminin yerine göre devrik ve anlamına göre olumlu
cümle hâline dönüşmüş olur?
A) Her insan, dünyaya bir amaç için gelir; sadece bazı in-
sanlar, içindeki gerçek yeteneği keşfedip varoluş ama-
cını bulur.
B) Bazı kişiler; sadece içindeki gerçek yeteneği keşfedip
varoluş amacını bulur, bu amaç uğruna dünyaya gelir.
C) Bazı insanlar, içindeki gerçek yeteneği keşfederek va-
roluş amacıyla gelir dünyaya.
D) Her insan; bir amaç için gelir dünyaya, sadece içindeki
gerçek yeteneği keşfedip varoluş amacını bulur bazı ki-
şiler.
Ortaokul Türkçe
Anlatım Bozukluklarıiş/-iş.
aşarak
aktan
emek
im-fi-
imle-
plaş-
eki
av-
bir
bir
e
D
14. Kadir, Lütfü, Elif ve Ayşegül adlı öğrenciler "Orman
Haftası" ile ilgili afişler hazırlamışlar. Ancak Selma
Öğretmen bu afişlerde anlatım bozuklukları olduğu-
nu söylemiştir. Selma Öğretmen'in afişlerle ilgili tes-
pitleri şunlardır:
• Kadir'in afişinde yüklem eksikliğinden kaynakla-
nan bir anlatım bozukluğu vardır.
.
Ayşegül'ün afişindeki anlatım bozukluğunun ne-
deni nesne eksikliğidir.
Lütfü, hazırladığı afişte özne-yüklem uyuşmazlığın-
dan kaynaklanan bir anlatım bozukluğu yapmıştır.
Elif'in afişindeki anlatım bozukluğu, iyelik ekinin
gereksiz kullanılmasından kaynaklanmaktadır.
Buna göre aşağıdaki cümlelerden hangisi öğ-
rencilerin hazırladığı afişlerin herhangi birinde
yer almaz?
A) Unutma, ormanlar sana, sen de ormanlara muh-
taçsın.
B) Topraklarının denize akıp gitmesini istemiyorsan
ağaçlara dokunma.
C) Ormanlar yaşam kaynağıdır, çevresine hayat
verirler.
D) Ormanlar millî servettir, ormanlarımıza sahip
çıkalım ve koruyalım.
Ortaokul Türkçe
Anlatım BozukluklarıAnlatım Bozukluklarının
Nedenleri
Ilk cümlede bulunan özne, birinci yükleme uyarken diğer yüklemlere uymazsa özne ek-
sikliğinin neden olduğu anlatım bozukluğu meydana gelir.
İşlevi olmadığı halde cümlede iyelik ekinin kullanılması da bir anlatım bozukluğu nede-
nidir.
Yüklemi isim soylu olan sözcüklerde yüklemlerden biri olumlu diğeri olumsuz anlam taşı-
yabilir. Bu durumda, ek eylemin eksik olması anlatım bozukluğuna neden olur.
Cümledeki eylem ve eylemsilerin çatı yönünden uyuşmaması anlatım bozukluğu nede-
nidir.
Anlatım Bozuklukları Örnek Cümleleri:
1. Beş yaşındayken bisiklet sürmesini öğrendim.
II. Bu yolda bir sürü kasis var hem de gidilecek gibi değil.
III. Mahallemizdeki arkadaşlarımdan bir yaramaz, diğeri yaramaz değildi.
"Anlatım Bozukluklarının Nedenleri" bölümündeki sembollerle verilen nedenler ile "Anlatım Bozuklukları Örnek Cümleleri"
bölümündeki numaralı cümlelerle eşleştirilirse hangi sembol dışarıda kalır?
A)
B)
D)
17.
Ortaokul Türkçe
Anlatım Bozuklukları1. Belgisiz sıfatlarla kurulan sifat tamlamaları ile bel-
gisiz zamirler özne olduğunda yüklem, çokluk eki
alamaz.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala uyul-
mamasından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu
vardır?
A) Çiçekler, etrafa kokular saçıyor ve insana bir
cennet bahçesi hissi veriyorlar.
B) Herkes keskin düdük sesini duyunca vapura bin-
menin telaşına kapıldılar.
C) Son toplantıya uzun zamandır aramızda bulunan
sekiz üye katılmamışlardı.
D) Coşkun zamanlarında kitaplar okuyup sakinleş-
mesini biliyordu.
Ortaokul Türkçe
Anlatım Bozuklukları3. Kimileri şehirde yaşamayı seviyor, onları da anlıyorum elbette. Ama ben kır hayatını seviyorum çünkü beni dinlendi-
riyor. Bazıları kırsal bölgelere sadece kısa süreli tatillerde gidiyor. Ben ikide bir şehre gidip dönmeyi de sevmiyorum.
Çok mühim bir durum olmadıkça köyümdeki evimden ayrılmak ve dolayısıyla özlemek zorunda kalmak bana zor
geliyor. Sözün kısası şehir mi, köy mü diye sorarsanız elbette köyüm derim.
Aşağıda bu metindeki anlatım bozukluklarını bulan iki öğrencinin ifadeleri yer almaktadır.
1. Nesne eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu
vardır.
2. Zarf tamlayıcısı eksikliği vardır.
Batu
1. Yer tamlayıcısı eksikliği anlatım bozukluğuna neden ol-
muştur.
2. Özne eksikliği vardır.
Buna göre bu kişilerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Batu ve Mete'nin tüm tespitleri doğrudur.
B) Batu'nun birinci tespiti, Mete'nin iki tespiti de doğrudur.
C) Metinde herhangi bir öge eksikliği olmadığından tüm tespitler yanlıştır.
D) Batu'nun iki tespiti, Mete'nin birinci tespiti doğrudur.
Mete
Ortaokul Türkçe
Anlatım Bozuklukları2.
Aynı anlama gelen sözcükler, bir cümle içinde
kullanıldığında sözcüklerden biri gereksizdir ve
bu sözcüklerden biri cümleden çıkarılmadan
anlatım bozukluğu giderilemez. Örneğin, "Sağlıklı
ve sıhhatli görünüyor." cümlesinde "sağlık ve sıh-
hat" aynı anlama geldiği için birinin cümleden
çıkarılması gerekir.
Bir cümlede yanlış anlama gelen sözcük kullan-
mak cümlenin anlamını olumsuz yönde etkiler.
Dolayısıyla o sözcüğün yerine doğru anlama
sahip bir sözcük kullandığımızda anlatım bozuklu-
ğu giderilmiş olur. Örneğin, "Saçları çok büyümüş,
saçlarını kestirmeli." cümlesinde "büyümüş" ifa-
desi yerine "uzamış" ifadesi kullanılmalıdır.
Cümlede sözcük ve sözcük öbeklerini doğru
yerde kullanmamak bir anlatım bozukluğu sebe-
bidir. Örneğin, "Öğrenci çok fazla sınıfta kaldığı
için bunalmıştır." cümlesinde "çok fazla" sözcü-
ğü "sınıfta" sözcüğünden sonra kullanılmalıdır.
Bir cümlede ortaya konan düşüncenin belirli bir
sırayla aktarılması gerekir. Bunun tersi bir anla-
tim bozukluğu sebebidir. Örneğin, "Bu havada
dışarıda gezersen hastanede yatabilir hatta
hasta bile olabilirsin." cümlesinde "hastanede
yatabilir" ve "hasta olabilirsin" ifadeleri yer değiş-
tirmelidir.
Buna göre "Üniversite başvurusu için benden iste-
nen resimleri henüz çektirmedim." cümlesindeki
anlatım bozukluğu nasıl giderilir?
A) Gereksiz sözcüğü cümleden atarak
B) Yanlış anlamda kullanılan sözcüğün yerine
doğru anlamlısını kullanarak
C) Yanlış yerde kullanılan sözcüğün yerini değişti-
rerek
D) Sıralaması hatalı olan sözcüklerin sıralamasını
düzenleyerek
DAVNIS ERENHU
GS
Ortaokul Türkçe
Anlatım Bozuklukları12. Bütün arkadaşlarım beni destekliyor ve güveniyor.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Birbiriyle çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması
B) Yer tamlayıcısı eksikliği
C) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması
D) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılması
Ortaokul Türkçe
Anlatım Bozukluklarıoldu
nne-
lla-
re-
1
Z-
L
1
4. Ünlü ressamı örnek alan birçok üniversi
mezunu ressam adayı var.
Aşağıdakilerden hangisinde bu cümle
dekiyle aynı türden bir anlatım bozuklu
ğu vardır?
A) Bu yarışmada okulumuzu dört bilgili a
kadaşımız temsil edecek.
B) Bu sınavdan başarıyla ayrılmasının ne
deni, çok çalışmış olmasıdır.
C) Bize yaptığın iyilikleri sineye çekmek
doğru olmazdı.
D) Defterleri almadığını şimdi öğrendim.
1.
8
Ortaokul Türkçe
Anlatım Bozuklukların
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo-
zukluğu yoktur?
A) Yer yer üç metreyi bulan kar yağışına rağmen
maç iptal edilmedi.
B) Tren kazasında yaralananlara şifa, ölenlere rah-
met diliyorum.
C) Geniş güvenlik önlemlerine rağmen havaya sıkı-
lan silah sesleri bizi rahatsız etti.
D) Cumhurbaşkanı, 1 Mayıs olaylarında hayatını
kaybedenlere başsağlığı diledi.