Kökler ve Ekler Soruları

Ortaokul Türkçe
Kökler ve Eklerncecik ensesinde
Uş
bıyıklanı
-n gurub
daş kurup
du.
, aşağıdakilerin
A) 20
B) Çok bilen çok yanllif.
C) Düşenin dostu olmaz.
D) Hamama giren terler.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde "-dik, -dik" ekini
alan sözcüğün türü farklıdır?
A) Tanıdık bir yüz aradı gözlerim.
B) Kapıldığın insanlar hiç sağlam değil.
C) Geldik gidiyoruz işte buradan da.
D) Sorduklarımı yanıtla bana yeter.
4. Böyle direnerek bir yere varamazsın.
Yukarıda numaralanmış cümlelerin ha
de kullanılan eylemsilerin türü aynıdım
A) 1 ve 2
C) 2 ve 4
6. Oyuncakçıya girerseniz, aradığınız
yaratıcılığını kamçılayacak bir hed
çocukluğunuz boyunca kucağınız
türden sevimli bir kedi yavrusu ve
bebek...
Yukarıda verilen parçada kac
A) 2
B) 1 ve 4
D) 3 ve
B) 3
C)

Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekleray-
ande
evi-
zin,
dis
lar
D1-
T.
Zeka Küpü Yayınları
14. Fillimsi konusunu anlamayan üç öğrenciyle Hasan
Jere zorlandıkları kısımla ilgili aktardıkları bilg
Öğretmen bireysel çalışma yapmaktadır. Oğren
:Sifat-fiiller cümle içerisinde genellikle sa
görevinde kullanılırlar ancak sifat-fillerin
niteledikleri isimler düştüğünde bu sifat
iller adlaşır ve biz bunlara adlaşmış sifa
şunlardır:
fill deriz.
Elif
aim so
an pok
yüklen
Bu aç
gisin
Deniz: Bazı cümlelerde eylemler isim-fiil eklerin
den birini alsa da bu eylemler kalıplaşarak
bir varlığa ad olurlar. Ve biz bu sözcüklere
artık fiilimsi diyemeyiz. Raha
en ism
Metin: Zarf-fiil ekler de fiilimsiler gibi fiillere.ger
ve cümleleri hem durum hem zaman yo-
nünden tamamlar.
Buna göre, Hasan Öğretmen'in seçeneklerde ver-
diği metinlerden hangisi, öğrencilere anlattığı du-
rumlardan herhangi birinin örneğini içermez?
A) Zihin egzersizi yapmak ve farklı fikirleri dinlemek
kişinin bakış açısını genişletir. Ancak sonucun
bir yere varmayacağı tartışmalardan uzak du-
rulmalı boşa zaman harcanmamalıdır.
Tarihi değerler, öğrenme neferlerine aktanlırken
titizlikle irdelenmelidir. Tarihsel bilgiler, anlatıla
gelen bir hikâyeden öte eserlere, belgelere, an-
tik kalıntılara bağlı kalınarak aktarılmalıdır.
C Nesnel düşünebilme ve bağdaşım kurabilme
yetkinliğine gelen çocuklar hayatları boyunca
belki de en fazla soruyu bu dönemde sorarlar
Gördükleri her şey onlar için yeni bir alandit
D) Bizim masallarımızdaki önemli mesajların ba
şında "haklı olanın hakkını alacağı, haksız ola-
ninsa sonunda mutlaka cezasını bulacağı" me
sajı yer almaktadır.
8. Sini
B)
6)
01
1 A

Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerÖrnek Soru 8
GÜVENLİĞİNİZ İÇİN BACA TEMİZLİĞİNİ
UNUTMAYIN!
A) I
Çözüm
Güvenli bir baca çekişi sağlamak için bacala-
rınızı yılda en az bir kez itfaiyenin yetkilen-
dirdiği baca temizleme firmalarına kontrol
ettiriniz, bakımını yaptırınız ve temizletiniz.
Bu görseldeki sözcüklerle ilgili;
1. Emir kipiyle çekimlenmiş fiillere yer verilmiştir.
II. Olumsuz çekimi yapılan fiil, 2. çoğul şahıs ekini almıştır.
III. Fiiller, nesne almaktadır.
IV. En az bir fiil, haber kipiyle çekimlenmiştir.
yargılarından hangisi söylenemez?
B) II
C) III
D) IV

Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler2. Aşağıdaki-ma/-me ekini almış olan hangi kelime
olumsuzluk anlamı katmıştи?
A) Unutma şakın bu yaz yaşadığımız maceraları.
B) Size gelen mektup danışmaya bırakılmış.
C) Örtüleri katlamayı bitirmek üzereyiz.
D) Ormandaki aramalar bugün de devam ediyor.

Ortaokul Türkçe
Kökler ve Eklerk (altlik) eki al:
servise
O sesler
ylıkla
n bütün
tı çizili söz-
D) 4
6
Atom Yayincilik
12. Açık kapının önünde duran yırtık ayakkabılarını, çatı
1
2
3
arasındaki eski eşyaları ve kırık bir tuzluğu çöpe attı.
4
Numaralanmış kelimelerden hangisi, kökünün türü
bakımından ötekilerden farklıdır?
A) 1
B) 2
C) 3
B) 2
Huzur gelir ülkemize.
Neşe verir kalbimize,
2
Coşku katar sevgimize.
3
Güzel bayram günleri
4
D) 4
Öğretmenin tahtaya yazdığı dörtlükte numaralan-
dırılmış kelimelerden hangisi hål eki almamıştır?
A) 1
C) 3
D) 4
KONU ANLATIMI

Ortaokul Türkçe
Kökler ve Eklerİsim fiiller cümle içinde isim görevinde kullanıldığı
için isim çekim eklerini alabilir. Örneğin "Konuşma-
si çok dokunaklıydı." cümlesinde "konuşma" isim
fiildir ve "-sı" aitlik eki almıştır.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümlelerde yer
alan altı çizili isim fillerden hangisi diğerlerin-
den farklı bir isim çekim eki almıştır?
A) Tartışmayı bitirmek için mikrofonu eline aldı.
B) Çocuklar oynamaktan sıkılınca evlerine girdi.
C) Yürüyüşün aynı babana benziyor oğlum.
D) Eşyaların arkalarında saklanmaya bayılırdı.
B) Evde misa
C) Siz bu şir
D) Bu servi
kimin ar
6.
Aşağıda
limsi di
A) Okur
B) Kıya
albir oldu
C) Ark
D) Al
&
169
WARTES

Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler.
d. lyelik Eki
Makasın işimize
yarıyor.
1. tekil kişi (ben)
2. tekil kişi (sen)
3. tekil kişi (0)
O kadar çok yazdım ki elim ağrımaya başladı.
Annenin elbisesi çok güzelmiş.
İYELİK EKLERİ
İyelik ekine, tamlanan eki de denir.
dükkânın kirası (belirtili isim tamlaması)
KY
→ İsimlerin karşıladığı varlık ve kavramların kime ya da neye ait olduğunu gösteren eklere iyelik eki denir.
Tekil Kişi iyelik Ekleri
Çoğul Kişi İyelik Ekleri
ÖRNEY 13
(191)
●
6
♥
çanta - m/ ev - im
çanta-n/ ev - in
çanta-si / ev-i
Konuşmada sözü edilen nesne nedir?
Cevabım:
Bu nesneyi belirten sözcükte hangi ek kullanılmış?
Cevabım:
Bu ekin işleviyle ilgili ne düşünüyorsun?
Cevabım:
1. çoğul kişi (biz)
2. çoğul kişi (siz)
3. çoğul kişi (onlar)
Parasını boşa harcamaz.
Sizin sözleriniz benim için çok önemlidir.
Yolun sonu gelmedi bir türlü.
çanta-miz / ev - imiz
çanta - niz / ev - iniz
çanta - lan / ev - leri
(183)
(186)
(157)

Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler11. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili ekin işle-
vi diğerlerinden farklıdır?
A
airf
Görünüşe bakılırsa durum çok kötü.
Sen de görüş bakalım ne diyecek? →if
Dağcılardan biri tırmanış sırasında düşmüş→ F
D) Annem, iştahlı iştahlı yemek yiyişimi seyredi-
yordu.
sim

Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerÖRNEK - 9
Cengiz'in defteri, müfettişin elindeydi. Onun için öğretmenimiz eskisinden başka bir problem yazdırdı. Matematikten hep pe-
I
11
kiyi alırım, bilirsin. Fakat öyle şaşırmışız ki problemi önce ben bile çözümleyemedim. Defterlerimize bakan müfettiş, suratını
|||
IV
buruşturdu. Öğretmenimiz çok utanmıştı. İçimden "Ah, müfettiş beni kaldırıp sorsa da makine gibi cevaplar versem!" diyor-
dum. Öğretmenimizin yüzünü ağartmak istiyordum. Sanki içimden geçenleri okumuş gibi müfettiş bana "Sen kalk." dedi.
Bu metinde numaralanmış sözcüklerle ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) I. sözcükte yapım eki yoktur.
C) III. sözcükte birden çok yapım eki vardır.
ÇÖZÜM
B) II. sözcük fiil gövdesidir.
D) IV. sözcük isim gövdesidir.

Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler1.
İki kurbağa bir gölde otururlarmış. Yaz gelince göl kurumuş, orayı bi-
||
|||
rakıp başka bir yer aramak zorunda kalmışlar. Gitmişler, gitmişler, ön-
lerine derin bir kuyu çıkmış. Biri, "Gel kardeş, seninle şu kuyuya ine-
lim." demiş ama öteki "Ya bu kuyu da kurursa bir daha nasıl çıkarız?"
demiş, razı olmamış.
IV
Bu metinde numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü fiildir?
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.

Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler6.
Bisikletimin lastiği
patladı.
A) I.
Gökyüzünü bembe-
yaz bulutlar sardı.
III.
Numaralanmış cümlelerin hangisinde yapım eki almış sözcük yoktur?
B) II.
Bozuk bilgisayarı-
mi tamir ettirdim.
C) III.
IV.
Ninem çok sağlık-
lıdır.
D) IV.
Küf, bir mantar türüdür. Diğer pek çok mantar türü gibi sıcak ve nemli ortamlar-

Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler3
3.
III.
dansçı
üçgen
11.
B) II.
IV.
yıldızlı
Numaralanmış sözcüklerden hangisinin kökü, tü-
rü yönüyle diğerlerinden farklıdır?
A) I.
C) III.
seçmen
D) IV.
4. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde fiil gövdesi yok-
tur?
A) Kartallar uzun kanatlı kuşlardır.
B) Arkadaşıyla yıllar sonra görüşmüş.
C) Makalesi, bilimsel bir dergide yayımlandı.
D) Okulumuz yeni binasına taşındı.

Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerA) I.
Küf, bir mantar türüdür. Diğer pek çok mantar türü gibi sıcak ve nemli ortamlar-
I
11
da oluşur. Açıkta bıraktığımız ekmek, meyve, sebze ya da son kullanım tarihi ge-
111
çen paketli gıdalar bir süre sonra küflenir. Bu küflenme, küf mantarının, oluştu-
ğu besin üzerindeki ayrıştırma ve besin arama sürecinin bir sonucudur.
IV
Bu metinde numaralanmış sözcüklerden hangisi kök hâlde değildir?
B) II.
C) III.
D) IV.
YANIT Yayınları

Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerUYGULAMA 6
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri, sözcüklerin anlamını değiştirmeyecek eklerle doldurunuz.
1
3
Bir otobüs....... binip hemen o gün yol....... çıkmış. 4
Okul
Dolap
bahçe öğrenci
yiyecek bir şey var
ile doluydu.
?
5
Yalnız kalınca siz
Ev
duyduğum özlem daha da art
yalnızdı, anne
Sokak
geliyordu.
henüz iş.......... dönmemişti.
boş ve karanlıktı, uzak
köpek ses

Ortaokul Türkçe
Kökler ve EklerÖRNEK - 13
ÇÖZÜM-
1935 yılında Kütahya'nın Emet ilçesinde doğan Gülten Dayıoğlu, ilk ve ortaokulu Anado-
lu'nun çeşitli yerlerinde tamamladı. İstanbul Atatürk Lisesini bitirdi. Bir süre İstanbul Hukuk
Fakültesine devam etti. Sınavlara girerek ilkokul öğretmeni oldu. On beş yıl çalıştı, sonra is-
tifa ederek öğretmenlikten ayrıldı.
Bu metinde hâl eki almış kaç sözcük vardır?
A) 5
B) 6
C) 7
D) 8
![2. ÇEKİM EKLERİ
Aşağıdaki cümlelerde eklendiği sözcüğün anlamını değiştirmeyen ekleri işaretleyelim.
Yangın, insanlar - kork
→ Ayşe' -nin çanta - si
↓
(114)
●
(111)
İşaretlediğin ekler, yeni
bir sözcük türetti mi?
(112)
u - t - tu.
↓
(113)
(118)
ev-de kalmış.
İşaretlediğin ekler olmadan söz-
cüklerin cümlede görev yapabil-
mesi mümkün müydü?
(115)
[122]"
[116]
B
(117)
Eklendikleri sözcüklerin anlamını değiştirmeyen, sözcüklerin başka sözcüklerle ilişki kurmasını ve cümlede görev alma-
sını sağlayan eklere çekim eki denir.
Çekim ekleri sözcüklere hâl (durum), çokluk, sahiplik, zaman vb. anlamlar kazandırır.
(121) +
[120] +
Türkçede bir sözcük"
pim ya da çekim eki bulunması şart değildir. Sözcüklere, cümlede ihtiyaç duyulan ekler getirilir.
Aşağıdaki cümlelerde çekim ekleri renklendirilmiştir.
Sevgi, doğanın ikinci güneşidir.
Beşikten mezara kadar bilim öğrenin.
Soru kitapçığının sayfalarını hızlı hızlı çevirdik.
dizilişi ile görev yapar. Ancak her sözcükte ya-
Aile hayatının güzelliği gibi başka hiçbir şey yoktur.
İnsanları sevmeyi öğrenmek gerçek mutluluktur.
Söylenenleri defterine birer birer yazmalısın.](https://media.kunduz.com/media/question/seo/raw/20220917125615261760-4308812.jpg?w=256)
Ortaokul Türkçe
Kökler ve Ekler2. ÇEKİM EKLERİ
Aşağıdaki cümlelerde eklendiği sözcüğün anlamını değiştirmeyen ekleri işaretleyelim.
Yangın, insanlar - kork
→ Ayşe' -nin çanta - si
↓
(114)
●
(111)
İşaretlediğin ekler, yeni
bir sözcük türetti mi?
(112)
u - t - tu.
↓
(113)
(118)
ev-de kalmış.
İşaretlediğin ekler olmadan söz-
cüklerin cümlede görev yapabil-
mesi mümkün müydü?
(115)
[122]"
[116]
B
(117)
Eklendikleri sözcüklerin anlamını değiştirmeyen, sözcüklerin başka sözcüklerle ilişki kurmasını ve cümlede görev alma-
sını sağlayan eklere çekim eki denir.
Çekim ekleri sözcüklere hâl (durum), çokluk, sahiplik, zaman vb. anlamlar kazandırır.
(121) +
[120] +
Türkçede bir sözcük"
pim ya da çekim eki bulunması şart değildir. Sözcüklere, cümlede ihtiyaç duyulan ekler getirilir.
Aşağıdaki cümlelerde çekim ekleri renklendirilmiştir.
Sevgi, doğanın ikinci güneşidir.
Beşikten mezara kadar bilim öğrenin.
Soru kitapçığının sayfalarını hızlı hızlı çevirdik.
dizilişi ile görev yapar. Ancak her sözcükte ya-
Aile hayatının güzelliği gibi başka hiçbir şey yoktur.
İnsanları sevmeyi öğrenmek gerçek mutluluktur.
Söylenenleri defterine birer birer yazmalısın.