Söz Sanatları Soruları

7. D) Açıklayıcı Hintli bir adam suda bata çıka ilerlemeye çalışırken yanına bir akrep gelir. Onu kurtarmaya karar verir ve parmağını akrebe uzatır ama akrep onu sokar. Hintli tekrar akrebi sudan kurtarmaya çalışır ama akrep onu tekrar sokar. Yakınlarındaki başka biri ona, sü- rekli onu sokmaya çalışan akrebi kurtarmaya ça- lışmaktan vazgeçmesini söyler. Ama Hintli adam şöyle der: Sokmak akrebin doğasında vardır. Benim doğamda ise sevmek var. Neden sokmak akrebin doğasında var diye kendi doğamda olan sevmek- ten vazgeçeyim? Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağı- dakilerden hangisi söylenemez? A) Doğrudan anlatım cümlesine yer verilmiştir B) Kişileştirmeden yararlanılmıştır. C) Zıt anlamlı sözcüklerin bir araya gelmesiyle olu- şan ikilemeye yer verilmiştir. D) Öyküleyici anlatım biçimi kullanılmıştır. Ankara Yayıncılık ildo gelisen çocuklar üzerinde anne ve 10

Sarı saçlarına deli gönlümü Bağlamışlar, çözülmüyor Mihriban! Ayrılıktan zor belleme ölümü Görmeyince sezilmiyor Mihriban! Yar deyince kalem elden düşüyor Gözlerim görmüyor aklım şaşıyor Lambada titreyen alev üşüyor Aşk kâğıda yazılmıyor Mihriban! Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu dizelerdeki sözcüklerden birinin eş seslisi kullanılmıştır? A) Viraja hızlı giren otomobil, yoldan çıkarak yar- dan aşağı yuvarlanmış. Komşu çocukları bize gelince kardeşim bütün oyuncaklarını ortalığa saçıyor. Sınava girecek öğrenciler için sıraların üzerine Kalem ve silgi bırakıldı. D) Her gün saatlerce bilgisayar oyunu oynadığı için gözleri bozulmuş.

a 7. TEST-5 Tezat sanatının olabilmesi için karşıt anlamlı iki kelimenin bir arada kullanılması yeterli değildir. Bir- birine karşıt özellik ve durumların da belirtilmesi gerekir. Örneğin "Gidiyorum gündüz gece." dize- lerinde "gündüz ve gece" sözcükleri karşıt olmalarına rağmen tezat sanatı yoktur. Çünkü burada şair sürekli, durmadan gittiğini ifade etmiştir ve birbirine zit durumlar söz konusu değilidr. Ama "Ağlarım aklıma geldikçe gülüştüklerimiz." cümlesinde şairin güldüğünü hatırlayınca ağlaması te- zat sanatına örnektir. Buna göre aşağıdaki dizelerin hangisinde tezat sanatına yer verilmiştir? A) İncecikti, gül dalıydı Dokunsam kuruyacaktı Dokunmadım kurudu Gitme, sonbahar oluyorum, sonrası hiç B) Görmediğim şeyi asla sezemem Korku bilmem hiç yalnız gezemem İcap etse de kendi adımı yazamam Kâtiplikte ün salmışlığım var C) Sülfür inceldi ve en yorgun yerinden kırıldı ayna Tenhaydı düşlerim, geceydi, çıkıp geldim işte Su ve ateş bir de gülünç yalnızlığım var sana Getirebildiğim, kokularını yitirmişti çünkü güller SÖZ SANATLARI D) Çocuksun sen sesinin çağlayanına düştüm Bir çiçeğe tutundum düşerken, oradayım hâlâ Sallanıp durmaktayım bir saatin sarkacı Nasıl gidip geliyor gidip geliyorsa öyle

8. 7. Her şeyden önce, bu yapıların dış görünüşü sizi içeride göreceklerinize hazırlamıyor. Kasvetli dış cephe hapishaneyi andırırken iç mekân bir konser salonu gibi önünüzde açılıveriyor. Beş katlı ahşap galeriler ışıklı bir avlunun etrafında görkemli bir şe- kilde yükseliyor. Ahşaptan inşa edilmiş katlarda, bir- birinin aynı boyutlarda küçük odalar âdeta mimari bir nakarat gibi sıralanıyor. Koridorlar kat boyunca dönüyor ya da kıvrılıyor. Bu metnin anlatımında aşağıdakilerin hangisin- den yararlanılmamıştır? A) Kişileştirme Karşılaştırma B) Benzetme D) Betimleme Ankara Yayıncılık Konusurken sorarız birbirimize ve kimimiz "Havalar 10. Oturd durgu lece, oluyo du ins bildiğ de n Bur den A) B) -Sat C) D) 11. C F

5. Kişileştirme: Hayvanlara, bitkilere, cisimlere kısacası insan dışındaki varlıklara insani özelliklerin verilmesiyle yapılan bir söz sanatıdır. Buna göre aşağıdakilerin hangisinde kişileştirme yapılmamıştır? A) Sarmış ufuklarını senin gene inatçı bir duman Beyaz bir karanlık ki gittikçe artan C) Dağlar var karanlık, dağlar var beyaz. Korka korka eteğinden öper yaz B) Ne şehir ne deniz kokan gemiler Bir yağmur bilirim bir de kaldırım D) O gün neşeyle Dallarında kuşlarla sohbet etti uyandı ağaç yeni güne ilk önce

7. Yedi tepeli şehrimde Bıraktım gonca gülümü Ne ölümden korkmak ayıp Ne de düşünmek ölümü Nazım Hikmet Ran Bu dizelerde aşağıdaki anlam olaylarından hangisi vardır? A) Ad aktarması C) Duyular arası aktarma B) Dolaylama D) İnsandan doğaya aktarma

5. Türkçede bazen bir sözcüğün yerine o sözcüğü çağrıştıran başka bir kelime kullanılabilir. Buna ad aktarması (mecaz-ı mürsel) denir. Aşağıdakilerin hangisinde böyle bir kullanıma örnek yoktur? A) Bu soğukta sobayı yakmalıydın. C) Çok terlemişsin, sırtını hemen değiştir. B) "Koğuş kalk!" diye bağırdı çavuş. D) Bu sene Sezen Aksu'nun albümü çok sattı.

4. Çevirdin yazımı kışa / Kar yağdırdın gönül dağıma / Bu dem bahçelerde ilkbahardır / Benimse gönlümde her dem hazandır Anladığım kadarıyla bulut küsmüş bize, onun için bize yağmur göndermiyor. Sarmaşıklardan biri, çiçeklere ve otlara dönerek "Bu yarışta hepinizi gölgede bıra- kacağım. Hem de kendi gölgemde." dedi. Egzozu patlayan otomobilin gürültüsünü andıran horultusu tekrar yükseliyordu. Soğuk kış gecelerinde Erzurum şivesiyle öyle fıkralar anlatırdı ki gülmekten ölür- dük. Canan A) Kişileştirme B) Konuşturma C) Tezat D) Abartma Tezat Benzetme Abartma Konuşturma Kamil Abartma Abartma Benzetme Benzetme Canan Duru 28 ✓ ✓ ✓ Kamil Rıza > Tabloda verilen cümlelerdeki söz sanatlarını doğru bulan öğrencinin adının yazılı olduğu sütundaki kutucuğa "✔" işareti konu muştur. Boş bırakılan kutucuk, öğrencinin o cümledeki söz sanatını bulamadığı anlamına gelmektedir. Verilen bilgilere göre, öğrencilerin bulamadığı söz sanatları hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir? Duru Rıza Benzetme Benzetme Kişileştirme Kişileştirme ✓ > > > 6.

byun -nun 15. Dili çözülüyor gecelerin Gölgeler kaçışıyor derine Alıp sihrini bilmecelerin Gün doğuyor şehrin üstüne Bu dizelerde başvurulan söz sanatı aşağıdakilerin hangisinde yoktur? A) Bir kanat istiyorum, beni yerden alacak Bir güneş istiyorum, gece bende kalacak B) Alnımdaki her çizgi beyaz bir gece saklar Bir başka şafaktır saçımın gördüğü aklar C) İşkence yaptıkça bana gülerdi Benim sadık yârim kara topraktır D) Uyu da gündüzler su gibi dinsin Menekşe gözlerine kirpikler insin 27 SINA YA

Martıların gözlerinden dinledim Istanbul'un boğazı yanmış dün gece Yıldızlar şahitlik etmiş, güya suçlu benmişim Bu dizelerde aşağıdaki söz sanatlarından hangi- sLkullanılmıştır? Benzetme Kişileştirme ZOE! B) Konuşturma D) Abartma

10. Yaşlı adam oltasını denizden çekti. İrili ufaklı balıkları kovasına koydu. Kovasına baktı, yeteri kadar balık yoktu ama "Bu kadar balık bana yeter." dedi. Oltasını, kovasını toplayıp evin yolunu tuttu. Bu metinde bir söz sanatı vardır. Bu söz sanatının göstergesi aşağıdakiler- den hangisidir? A) Anlatımda aşırılığa gidilmesi B) Evin denize benzetilmesi C) Zıt kavramların birlikte kullanılması D) Balıkların konuşturulması

8. Pamuk ellerinizle boynuma tırmanın dizlerimden. Karıştırın ceplerimi, yüzünüzü sakalıma sürün. Altı çizili dize ilgili olarak aşağıdakilerden han- gisi söylenebilir? A) İnsan dışı varlıklar insan özelliği verilerek kişi- leştirilmiştir.X B) Varlıklar arasında benzerlik ilişkisi kurulmuştur.X C) İnsan dışı varlıklar konuşturularak konuşturma sanatı (intak) yapılmıştır. D) Benzetme amacı olmadan bir söz başka bir söz yerine kullanılmıştır.

Tep Denizin o hırlayan uçurumlarl, lirken onlara gün doğdu demektir. Benzetme Tanveri uyanır Fırtınasız, açık havada başka bir âlemden geliyormuş gibi, ara sıra uzak bir çağırış duyulur gibi olur. Artık gece olmuştu, Miho hâlâ gündüzü arıyordu. vaya yükse- öteye bürü olsu yür iba SL k

SÖZCÜKTE A Test 2 = 5. Akıl hastanesine gelen müfettiş, başhekime hastaları neye göre tespit ettiklerini sormuş. O da müfettişi bir odaya götürmüş ve burada test ediyoruz, demiş. Bom- boş odada kimseye yardımcı olamayan küvet, yanında da bir kaşık, bir fincan ve bir kova varmış. Doktor, has- talarından bu küveti boşaltmalarını istediğini söylemiş. Müfettiş," Hemen atılıp kovayla boşaltanı akıllı diye salıp diğerlerini tedaviye alıyorsunuz değil mi?" demiş. Başhe- kim, gülümseyerek eğilmiş; elini suya sokup küvetin sifo- nunu çekmiş. Bunu yapanı bırakıyoruz efendim, demiş. Yukarıdaki parçada kişileştirilen varlık aşağıdakiler- den hangisidir? A) Oda C) Hastane B) Küvet D) Kova 7

6. Bir başka füsun fışkırıyor sanki yüzünden Bir yüz ki yapılmış dişi kaplanla hüzünden. Bu dizelerdeki söz sanatı aşağıdakilerden hangisidir? A) Kişileştirme B) Konuşturma C) Tezat (Zıtlık) D) Abartma ankarayayincilik.com.tr 21

Ömrümün son yıllarını kar- ların camlarda uçuşmadığı, güneşin insanlara her za- man güldüğü ve insanların tatlı bir tebessümle birbiri- ni selamladığı bir yerde ge- çirmek arzusu içindeyim. A) ömür C) güneş mix Bu konuşmada kişileştirilen varlık hangisidir? B) tebbessüm D) kar