Söz Gruplarında Anlam Soruları

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında AnlamTESTI
1.
Yazılışları farklı, anlamları aynı olan söz-
cükler anlamdaştır.
Vur ozan tellere özgürcesine
Milli egemenlik türküsüdür bu.
Dinle bak kulak ver Türk'ün sesine
Milli egemenlik ülküsüdür bu.
Buna göre yukarıdaki dörtlükte aşağıdaki
sözcüklerden hangisinin anlamdaşı yoktur?
Hâkimiyet
Düş
B) Şair
D) Ulusal
3.

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam3.
Orta
Bir güvenlik şirketinde altı kişi nöbetleşe çalışmaktadır. Ihsan, Erdinç, Mustafa, Seyfettin, Niyazi ve Eşref'ten ol
şan nöbet grubuyla ilgili şunlar bilinmektedir.
• İlk ve son çalışanın baş harfleri aynıdır.
Ex/Es
• Mustafa, Erdinç'ten hemen önce çalışmaktadır.
• Niyazi; Eşref'ten sonra, Ihsan'dan önce çalışmaktadır.
Seyfettin'in nöbeti Niyazi'den öncedir.
Bu bilgilerden hareketle aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır?
A) Seyfettin'in nöbet sirasi 2'dir.
B) Ihsan, Seyfettin'den sonra nöbet tutmaktadır.
C) Eşref ve Niyazi'nin nöbeti peş peşedir.
D) Niyazi ile Erdinç arasında nöbet tutan iki kişi vardır.
Çözüyorum:

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında AnlamEHHEH
HAH
I
I
I
+
u zaman şan şöhret peşinde olmadı, mutlu mesut bir hayatı olsun yeterdi.
Çoluk çocuk küçücük bir kamyonete doluşmuş, elverişsiz şartlarda seyahat ediyorlardı,
Abuk sabuk şeylerle uğraşmaktan sınava hazırlanmaya vakit bulamıyor.
3
© Şırıl şırıl akan derenin yanında yaptığımız piknik ruhumu ve bedenimi dinlendirdi.
30
9
Mideme kötülük edip bu saatten sonra yemek memek yiyemem.
$
10
10
3
+ Etkinlik
9.
G
e.
Dışarıda lapa lapa kar yağıyor
(1) Aşağıdaki cümlelerde ikilemelerin hangi yolla oluştuğunu altlarındakı boşluğa yazınız.
Buyuk küçük herkese hediye almış.
Alt cents mite
içeriye paldır küldür girdi.
Mutlu mesut yaşıyoruz yuvamızda.
NOTLARIM
to
b.
w
3
Şaka maka derken mezun olduk.
d. Çaydanlık fokur fokur kaynıyor.
h.
-1.
f. Son günlerde ufak tefek işler buluyorum.
Misafirler gidince biz bize kaldık.

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam6. Ayşe geziye katılacakların listesini de tamamlamıştı. Gitmek için her şey hazırdı artık. Ancak havanın bu kadar kötü olacağını hiç
hesaba katmamıştı.
Altı çizili sözün cümleye kattığı anlam aşağıdakilerin hangisinde vardır?
A) Annesi, formu dikkatli işaretlemesini istemişti.
B) Bu soruları doğru çözebilmek için konu eksiğinin olmaması gerekir.
C) Karar verirken ailenin kararını da göz önünde bulundurmalısın.
D) Kimi zaman insanın yapmak istedikleri gerçeğe çok uzak şeyler olabilir.

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam1. Jüri
2. Jüri
3. Jüri
4. Jüri
A
En
yüksek
En
yüksek
B
En
düşük
C
En
düşük
En
En
yüksek düşük
D
En
yüksek
En
düşük
Bir ses yarışmasına katılan A, B, C ve D kodlu yarışma
cılar dört jüri tarafından değerlendirilmiştir. Bu jürileri
en çok kimi beğenip beğenmedikleri tabloda belirtilmiş
tir. Bu değerlendirmelere ek olarak aşağıdakiler bilin
mektedir:
• Jürinin verdiği en düşük puan 1, en yüksek puan 4'tür
> Her jürinin her yarışmacıya verdiği puan farklıdır.
Bu bilgilere göre, yarışmayı kazanan kimdir?
A) A
B) B
C) C
D) [

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında AnlamGrafik Okuma ve Sözel Mantık
8. 6-B sınıfı öğrencileri Ali, Duru, Ege, İlke, Doğu,
Zeynep daire oluşturarak bir oyun oynarlar.
. Ali ile İlke arasında iki kişi vardır.
Zeynep İlke'nin solundadır.
Doğu'nun hemen solunda İlke bulunur.
●
●
Verilen bu bilgilere göre aşağıdakilerden han-
gisi kesinlikle yanlıştır?
A) Ali ile Zeynep arasında Ege vardır.
B) Ege ve Duru arasında Ali bulunur.
C) Ali ile Doğu yan yanadır.
D) Duru Doğu'nun
yanındadır.
10.
ŞEHİR KOLEJİ

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam1.
Sözcükte Anlam
Kelimeler, sahibinin dilinde sesleri işitilen ama gö-
rülmeyen canlılara benzer. Konuşanın rengini, eda-
sını öyle ışıldatır ki bazen siz onları ete kemiğe bü-
rünmüş görürsünüz. Bir gün, bir İstanbul hanime-
fendisinden "hülya" kelimesini işittiğimde, insanla-
rin kelimelere can üflediklerine, onları canlı varlıkla-
rının en renkli köşelerinde besleyip bir güvercin
gibi salıverdiklerine inanmıştım.
Bu metindeki altı çizili sözde anlatılmak istenen
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kulağa hoş gelme
B) Maddi varlık kazanma
C) Farklı yorumlara açık olma
D) Dilin inceliklerini hissettirme
2. İkinci sınıfa başladığımızda, babam, gazetesini bize
okuttururdu. Gene aynı yıl, akrabalarımızdan, kendi-
sine dayı dediğimiz bir yakınımız, bize bir hikâye kita-
gezegende hayat var..
3. E
TES
S

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam20.
Sözcükler
1.
Beni sırtımdan vuracağına kırk yıl düşünsem inanmazdım.
Kafasını dikkatsizce kaldırınca mutfak dolabına vurdu.
III. Duvara vurduğu boyanın rengini hiçbirimiz beğenmedik.
11.
IV. Yediyi ikiye vurursak on dört eder.
Gerçek
✓
Mecaz
✓
✓
Terim
Numaralanmış cümlelerin hangisinde "vurmak" sözcüğünün anlamı işaretlenirken yanlışlık yapılmıştır?
D) IV
C) III
B) II
A) I
✓
a görmedim.
yapsın?
a yolu vardır.
ağ oluşturmuştu.
erine terim anlamlı sö
rencilerinden birden f
malann

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam3.
Eski âlem çöker üstüme ağır ağır
Seni andıkça gözlerim dumanlanır
Gel de bir saniye olsun gir gönlüme
O sonsuz sevincini getir gönlüme
Bu dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangi-
si yanlıştır?
A) "Çöker" sözcüğü mecaz anlamlıdır.
B) "Gönül" sözcüğü soyut anlamlıdır.
C) "Göz" sözcüğü mecaz anlamda kullanılmıştır.
D) İkileme aynı sözcüğün tekrarıyla oluşmuştur.

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam15. Bizim edebiyat geleneğimizde söyleyiciler her dönem var olmuştur. Divan şairleri şiirlerinin son beyitlerinde (ikilik) ma
laslarını (takma ad) kullanırlardı. Halk ozanlarımızın şiirlerinde ise mahlas almalarına, adlarını kullanmalarına da
Şırma" denirdi. Onlar da şiirlerin son dörtlüklerinde mahlaslarına yer verirdi.
Bu parçada açıklaması verilen kavramlardan hangisinin örneği aşağıda yoktur?
A) Bağlamaya tel bulunmaz
Tezeneye el bulunmaz
Bir daha Veysel bulunmaz
Sazımdaki düzen gitti
B) Yunus Emre'm sözün satar, söze bal ve yağ katar
Altmış bin sarrafa satar, yükü gevherdir koz değil
C) Köroğlu'nun bağrı yandı
Yanıp sinene dayandı
Herkesin dostu uyandı
Uyan gözü mestan uyan
D) Mecnun Leyla'sını ararken çölde
Hep onu görürmüş çiçekte, gülde
O kadar çok severmiş ki Leyla'yı
Ona benzetirmiş güneşi, avi
1,

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam1. KONU
BILNET OKULLARI
BECERİ TEMELLİ SORULAR
1. Aşağıdaki cümlelerde yer alan ikilemelerden hangisi oluşumu yönüyle diğerlerinden farklı-
dır?
AÇocuk, elindeki eğri büğrü sopayla kuma bir şeyler çiziyordu.
BAyağına yırtık pırtık bir terlik geçirmiş, ortalıkta dolanıyordu.
C) Delik deşik olmuş tişörtünü annesinden saklamaya çalışıyordu.
D)Eski püskü bir çantaya doldurduğu kitaplarını özenle taşıyordu.
2. Petrol lambası yanan
Kamış saz kulübede
Çerden çöpten kulübede

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam3
Akşam olmuş karanlık birdenbire çökmüştü. Camlı kapı ağır ağır açıldı. İçeriye dava vekili Hüseyin Avni girdi.
Siyah paltosunun yakasını kaldırmış, aynı renkteki şapkasını önüne indirmişti. Ucundan yağmur suları süzülen
harap bir şemsiyeyi koluna takmıştı. Korkak adımlarla, yığılmamak için sandalye arkalarına tutunarak ilerledi.
Etrafta oturacak boş sandalye yoktu. İçerideki memurlar, bekâr öğretmenler onun bakışlarıyla karşılaşıp kendi-
sini masalarına çağırmaya mecbur kalmamak için başlarını yere eğmişlerdi.
Bu parçadaki altı çizili sözcükleri cümlelerdeki kullanımlarına bakarak "GERÇEK", "MECAZ" kutucuklarına
yazınız.
GERÇEK
MECAZ

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam7. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerin taşıdıklan anlamı (nicel-nitel) karşılarındaki boşluğa yazınız.
a. Amcasinin iyi bir geliri vardi.
b. Ağacın uzun dallanna kuşlar konmuştu.
c. Derin düşüncelere dalmişti.
d. Okulun geniş bir bahçesi varmiş.
e. Herkese yakın davranman güzel.
Çok yüksek bir binada çalışıyorum.
Laziz yemeklerini çok özledim.
Kampüsü alçak bir duvarla çevirdiler.
Güleç yüzlü, kibar bir adamd
Bencill insanların kimseye faydası olmaz.

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam8. Sınıf
Etkinlik 3
Söz Gruplarında Anlam
Söz Gruplarında Anlam
Türkçede bazı durumlarda sözcükler anlamsal ve yapısal ilişkiler kurarak söz grupları oluşturur. Birden fazla
sözcükten oluşan bu gruplar farklı anlamları karşılar. Söz gruplarının bir kısmı kalıplaşmış (ikileme, deyim, ata-
sözü vb.) bir kısmı da kalıplaşmamış bir şekilde, mecaz anlam ağırlıklı olarak karşımıza çıkar. Kalıplaşmamış
sözcük grupları daha çok cümle içerisindeki kullanımına göre anlam kazanır.
Pek çok yazar, sesini gelecek nesillere duyuramamak gibi bir kaygı taşır. (Kalıcılığı yakalayamamak)
1. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili söz gruplarının cümleye kattığı anlamı altlarındaki boşluğa yazınız.
a. Şiir yazmanın temel koşulu başka türlü düşünmektir.
b. Ressam, boyaları parmağında oynatır, onlardan bir şaheser yaratırdı.
(
c. Gerçekçi olamamak, hayal dünyasına demir atmak olur.
d. Okurun ilgisini çekmeyen eserler, raflarda tozlanıp giderler.
e. Fuzuli yıllar öncesinden çağları aşan sözleriyle bugüne gelmiştir.
f. Yazar, gerçekleri hiç değiştirmeden anlatmış.
g. Bu gidişle romanı zamanında basıma yetiştirmek imkânsız.
h. Onun bu söyledikleri zaten ipe sapa gelmez şeylerdi.
i. Bazı profesörler bu tip programlara kapılarını kapamışlar.
HIZ YAYINLARI
j. Bu sabah hiç yoktan tartıştık seninle.
Sözcükte Anlam

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında AnlamOsmanlı zamanında Padişah II. Mahmut Dönemi'nde askere alınacak erkek sayısını tespit etmek amacıyla yaptırılan nüfus sayı-
mı ülkemizdeki ilk nüfus sayımıdır.
Bu cümle aşağıdakilerin hangisinde verilenlerin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur?
A)). Ülkemizde ilk nüfus sayımı Osmanlı zamanında Padişah II. Mahmut Dönemi'nde yapılmıştır.
• II. Mahmut, askere alınacak erkek sayısını tespit etmek amacıyla nüfus sayımı yaptırmıştır.
Ülkemizde ilk nüfus sayımı Padişah II. Mahmut Dönemi'nde yapılmıştır.
• II. Mahmut Dönemi'nde askere alınacak erkek sayısını tespit etmek amacıyla nüfus sayımı yapılmıştır.
C)
• Osmanlı zamanında Padişah II. Mahmut Dönemi'nde yapılan nüfus sayımı ülkemizdeki ilk nüfus sayımıdır.
• Erkek sayısını tespit etmek amacıyla II. Mahmut Dönemi'nde nüfus sayımı yapılmıştır.
b) Osmanlı zamanında Padişah II. Mahmut Dönemi'nde nüfus sayımı yapılmıştır.
• Askere alınacak erkek sayısını tespit etmek amacıyla II. Mahmut, nüfus sayımı yaptırmıştır.
3
VİP Yayınları

Ortaokul Türkçe
Söz Gruplarında Anlam2. 1990'li yılların tek kanallı Türkiye'sinde yarışma programları hem süre itibarıyla kısıtlıydı hem de ödüller kü-
çük bir hediyenin ötesine geçmiyordu, günümüzde ise hem oldukça yüksek miktarda para kazanmak mümkün
hem de çok sayıda yarışma var. Özel televizyonların pitrak gibi artmasıyla birlikte yarışma programları âdeta
kanalları istila etti. Günümüzde de televizyonun en çok seyredildiği saatlerde yarışmalar ekranda kendine yer
buluyor.
Aşağıdakilerden hangisi bu metindeki altı çizili sözlerden herhangi birinin anlamını içermez?
A) Çok sayıda
B) Sınırlı kalmak
C) Sarmak, yayılmak
D) Işe girmek